S. de Vogel jr.: Rijcke Kees, en de moolenaer. Amsterdam, 1644.
Uitgegeven door Marti Roos.
Red. dr. A.J.E. Harmsen, Universiteit Leiden.
Ceneton091130 — Facsimile bij Ursicula
In deze uitgave zijn evidente zetfouten gecorrigeerd en gemarkeerd met een asterisk.
Continue
[fol. A1r]

KLUCHT

Van

Rijcke Kees, en de Moolenaer.

Op de Regel

    Niemant Vist op ander mans Stroom,
Of hy is niet seer wellecoom.           

DOOR

S. D. Vogel, D. I.

[Vignet: wapen van Amsterdam]

’t AMSTERDAM.
__________________________

Gedruckt voor Cornelis Jansen Boeckvercoper, achter
die Nieuwe Kerck, by ’t groot School,
In ’t Nieuwe Testament, 1644.


[fol. A1v]

Persoonaedien.


Ael Kaecks een Molenaers Wyf.
Rijcke Kees een Boer.
Iacop Ioosten de Molenaer.
Truytje Hendricks de Waerdin.
Ian haer Soon.
Claes Horen-beest de Waert.
Iaep Vraeghal stom, de Pol van Truytje de Waerdin.*
Twee Bierdraghers, genaemt Bartelt en Floor.
Continue
[fol. A2r]

KLUCHT

Van

Rijcke Kees, en de Moolenaer.

Ael Kaecks Speldewercks.
            IAe wel wat worden de Kinderen van Pietertje al stoudt
            Ick heb daer een Knechje dat is ontrent neghe Jaer oudt,
            Maer souw hy hem soo aenstellen gelijck haer kinderen doen
            Ick wou liever een jonge hond de cost gheve als hem op voen,
            (5) Hemel wat ben die wichters te overgheven baldadich.
            Daer ginghen sy lest een ouwe Vrouw soo ongenadich
            Trackteren, en met een steen goyen op haer hooft,
            Jae, al hadden sy mijn een pont groot aen gelt belooft,
            Soo souw ick het niet willen hebben: dat wil ick wel sweere
            (10) Oock doen het hoere kinderen, maer geen kinder met eere,
            En segje tegen de moer dat haer kinderen soo aengaen
            Soo ist wat roert het jouw, segh Tronij als een Bavejaen,
            Een Mensch mach hem vande proy wel wachten
            So als zy jouw uyt maeckt en by yder gaet verachten,
            (15) De heele buyrt loopt sy over, en weet sy wat van je te segghe
            Dat sal sy niet stil swijghe, maer eens soo veel by legghe,
            Het zyn dan leughens of het is de rechte waerheyt,
            Sy is een Varcken, die gans geeft geen bescheyt
            Van reden: ’t is beter teghen een Eselin als met haer te spreecken
            (20) Ick wil liever mijn neus in een privaet steecken,
            Als me komen met haer prate, en dat noch in haer huys
            Neen, weg, weg, denck ick, ick blijf liever thuys
            En speldewerck een beetje, dat sal wel soo goet wesen,
            Soo heb ick voor geen achterclap te vresen,
            (25) Sy mach nae een ander sien, daersy nou mee verkeert
            Want men seyt daer men mee gaet daer wortmen mee ghe-eert,
            Ick heb al lang genoech, met haer omgespronge
            ’T was tijt ickmer van hiel, soo broet sy mijn geen qua jonge
            Nou, ick heb wel met haer mijn costlick tijt verslete
            (30) Aen wat lelitje ben ick, mijn dunckt ick sou’t schier vergete,
De Boer uyt en bromt.
            Maer ey lieve kijck eens, dese Boer speult de stomme
            De geck spreeckt niet, siet hoe gaet hy bromme.

[fol. A2v]
Rijcke Kees een Boer, uyt.

R.K. Boer.   Goeden Avondt Uffr. Ael, Goeden avont Huysman,
Boer.    Maer je naem Uffr. met oorloff. Aelt. Aeltje. Boer. En de van.
Aeltje.    (35) Wel wat is jouw daer aen geleghe. Boer. Uffouwe t’is maer een vraegh.
Aeltje. Als je Uffr. wilt soo gaet na den Haegh,
            Ick ben geen Uffr. maer een Vrouw slecht inne recht.
Boer.     Ick bid Uffr. vergeeft het mijn ick ben een simpel knecht*
            In ’t salusjeren. Ael. Hoe ist hier gelege, wats hier te scheere.
Boer.     (40) Seper Uffr. mijn Gelt, mijn Linnen, mijn Wolle, mijn Kleere.
            En al dat ick heb wil ick wel met jouw verteere.
Aeltje.    Wie meen je datje veur hebt, ick ben een Vrouw met eere,
            Jouw Guyt daer je bint wilje mijn, in mijn eer vange.
            Ick sagh je liever den Hals breecke, oft aende hoochste Galg hange.
Boer.      (45) Wel sie daer wilje mijn eens soene, ick sal jouw geve
            Twintich Ducaten, en niemant sal het van sijn leve
            Te weten comen, daer meuchje seecker op vertrouwe,
            En vryelijck vast op gaen, dat ick het sal by mijn houwe.
Aeltje.    Huysman je weet ummers wel, dat het niet en behoort.
Boer.      (50) Nouw, nouw, mijn Beckje wees je het Endt en ick het Woort,
            Je weet wel wat ick segghe wil, oft hoe het moet geschien,
            Aengaende van ’t ander, sal ick jouw rustich punt bien,
            Trouwes dat cunje wel dencke, ick souw anders niet presenteren
            Gelt te gheven, was ick geen Haen die vry wat meer veren,
            (55) Als een andere heeft, en daer by noch een goe cam,
            Die soo fris is als hy opstaet, als doen hy te Bed quam.
Aeltje haer veynsende.
              Huysman ick souw het wel licht eens met je beginne,
            En sien wat voor een draet dat je cunt spinne,
            Want ick sie je bent al een kluchtighen haen,
            (60) Dan wy sullen het nu tot op morghen avont laten staen,
            Door dien dat mijn man haest sal thuys weese,
            Daerom gaet nu, want ick ben vol vreese
            Dat hy ons op de madt sal betrappen, daerom siet
            Gaet, eer dat wy raecken in groot verdriet,
            (65) Ick segh noch eens gaet oft de aenslach raeckt voorseper of.
Boer.      Soen mijn eens Ael. Morgen avont. Boer. Goede nacht Uffr. met verlof
            Ick gae: maer Uffr. ick salt dan daer op laeten staen.
Aeltje.    Ja, vryelijck daer meuchje wel gerust op slape gaen,
Boer.      Souw ick hartje. Aeltje. Jae noch eens. Boer. Goede nacht dan mijn troosje.
Gaet bin.
Aeltje.   (70) Gaet reeckel, ick meen dat wy jouw morgen een poosje,
            Soo sullen tracteren, dat je niet meer sult dencke
            Een Vrouw tot ondeucht te brenghe en haer eer te krencke,
            Nouw ’t wort tijt, ick mach in mijn huysje gaen
            En doen het werck of, ’t is al lang genoch hier gestaen.        Binnen


[fol. A3r]

Iacob Joosten, Moolenaer.

            (75) Nouw heb ick een Pintje of twee op ghenomen,
            Dan ick denck niet, het mijn qualijck sal becomen,
            Oock hadt ick een Toebackje, dat moster beloo, wese by,
            Dan ben ick de rijckste die daer in Amsterdam zy,
            Ick sit dan in mijne cracht, het gaet mijn aen het hart,
            (80) Ick heb dan geene pijn, jae gantschelijck geen smart,
            O: ick houw soo veel van een Toebackje en een Biertje,
            Het Pijpje in de handt, en dan by een mooy vyertje,
            Gelijck tot onse Truytje veel tijts is aenden haert,
            Soo souw ick leven wille, het is mijn rechte aert,
            (85) Want eer ick getrouwt was, was ick daer kittich op,
            En nouw ic getrouwt ben, geef ick het niet de schop,
            Het doet mijn wijfje goet, en is mijn reusel aende darme,
            Het is mijn ziel een lust, en doet mijn hart verwarme,
            Och: trooster van mijn druck ghy zyt mijn hulpsaem,
            (90) En doet mijn leve, ’t welck mijn wijfje is aenghenaem,
            Trouwes Doctoors meughen daer van spreecke soo sy wille,
            Het maeckt mijn vrolijck, en werckt soete grille,
            Ghelijck mijn wijfje weet, en heeft daer of te bedt,
            Alsoo ’t is haer proffijt, oock sy daer seer op ledt
            (95) Dan seytse wel lieste, hoe ben-je soo nadtgierich,
            Mijn dunckt je hebt de koorts, ghy zijt al vry wat vyerich.
            En soo gaet zy meest den heelen tijt mijn beschampe,
            Daer het nochtans altemael, is oly in hare lampe,
            En is het dan dat ick de Lamp wil opsteecke,
            (100) Soo ist al sagjes je soutse soo wel breecke,
            Wat is hier te futselen en aende Lampe te stote,
            Dan segh ick: t’heeft geen noodt, wat een blaes met kote.
            Ben-je mal, de Lampemaecker heeft mijn toe gheseyt,
            Dat onse Lamp van goet stoff is op geleyt,
            (105) ’Ten is geen Embder goet, die vallen anders slecht
            Al gietjer een pintje oly in, noch isset niet te recht
            Daerom sal ick de Lamp bewaren, en sal mijn oock niet berouwe,
            Want men vinter weynich die haer soo dicht cunnen houwe,
            Tis een Lampje als of je saecht het schoonste Lampet,
            (110) Die vertrouw ick: de beste Silversmit in huys het,
            Ick wacht mijn oock wel dat de lamp niet verderft,
            Soo heb ick het met Uffr. lamps mijn leven niet verkerft,
            Siet sturf Uffr. lamps, soo sturf me het cattoen,
            De oly en al ’t geen men tot de lampen heeft van doen,
            (115) Oock slacht ick die niet die ’t in andere lampe brenghe,
            En haer oly soo onnut op ’t ruychste gaen verplenghe.
            Het is niet wel gedaen van sulcke ruyge gaste,
            ’T waer beter dat sy wat meer op haer wijfje paste,
[fol. A3v]
            Die alte mets dan honger en groote commer moeten lyen
            (120) En ghenootsaeckt zijn om een vreemt gast te vryen,
            Om gherieft te worden tot haerder soet vermaeck
            Daer ick niet van en houw en sulcx ganselijck laeck,
            Want de Wijfjes dencke waerom ben ick getrout
            Om een jan hen te hebben verdort stijff inne kout,
            (125) Daer ick meende dat ick hadt een fris jongman
            Die sijn werckje deurgaens fraey doen can
            En hy dan aen haer geen liefde betoont
            Soo comt het dat zy hem dan met horens croont:
            Daerom sal ick altijt sulcke dinghe verachte
            (130) Soo heb ick van mijn wijfje geen horens te verwachte,
            Gelijck ick denck dat hier sommighe wel staen
            En ter wijl sy hier sijn, andere by haer wijfje gaen
            Die daer ondertusschen een soenwerckje mee legghen
            En voort dat daer by behoort, ick durfje het niet wel segghen,
            (135) Ick ben in sulcke dinghe al vry wat beschaemt
            Om uyt te legghen: want het mijn niet betaemt,
            Laet sien com ick hier niet aen ons huys.
Hy clopt. Jae: doet op, op, op, wel isser niemant thuys
            Hoe ist hier gelege, is de lucht belo al clear.
Ael Kaecks. (140) Goeden avont Jacob Joosten, goeden avont vaer
            In wat gadt hebje soo langh geweest
            Maer wat maeck je een mensch toch bevreest,
            Jy hoort jouw te schame in vleys inne bloet
            Datje mijn sulcken verdriet aen doet,
            (145) Hemel wat comt mijn over, in mij ouwe daghe
            Te twee uyren thuys te come, ist wel om te verdrage.
I. Joosten. Houwje mont wijf, wel wat is hier met jouw te doen
            En gaet me in huys, en wilt je werck wat spoen
            Daer is meer aengeleghe, als hier te kijve en te snappe.
Ael Kaecks. (150) Isser niet aen gheleghen I. Joost. swijght oft ick selder voor klappe
            Hoe selt hier wese met dese verbranste hoer.
Ael Kaecks. Dat ick een hoer was, soo most ick vlusjes de Boer
            Tot zyn gerief hebben geweest, en sijn boose wil gedaen
            Die mijn twintich Ducaten beloofde dorst ick het bestaen
            (155) Een reys hem te soene en hy de wil mocht hebben van my,
            Ick belooffdent hem, egudt de boer was soo bly
            Hy meende voor seper dat het mijn sin was,
            Maer ick sweer dat hy soo onghebranden as
            Sal hebben: dat hy daer of sal weten te spreecke.
I. Joosten. (160) Dats niet ick weet dit werck anders te besteecke
            Wanneer hebje hem verdachvaert om te comen hier?
Ael Ka. Morgen avont. I. Joost. Wel ick sweer dat ick hem het vier
            Van sijn geyle luste soo sal blussen en verdoven
            Dat hy niet meer sal dencken een andermans eer te beroven,
[fol. A4r]
            (165) Die Guit, die Schelm, sal hy naer mijn Vrouws eer staen
            Daer sal hem de duycker over halen, hy sal hier niet van daen gaen,
            Oft hy sal haer laeten, en lust hem dan noch meer
            Ick heb van dat gebraet vry veel na sijn begheer
            Lieste hoor eens, ick sal u eens gaen vertelle
            (170) Hoe wy de aenslach best in’t werck sullen stelle,
            Morgen Avont als hy comt tussche licht en doncker
            Op sijn mannier ghecleet, als een Pools Joncker,
            Om jou met de kleere, tot sijn lieffde te brenghe
            Die apprent prijckel staen om van sijn lijff te senghe,
            (175) Soo spreeckt met een bly ghelaet ick sal uytten huys gaen
            En als ick sie dat hy in is, datelijck cloppen aen,
            Maeckje dat hy sijn gelt quijt raeckt metter haest
            Ick sal mijn heel droncken houwen en vry verbaest,
            Segh je dan och, och, wat raet gaet ons an
            (180) Ick ben vol vreese dat daer sal sijn mijn man,
            Oock sullen wy daer een sack legghe, laet hy daer in cruype
            Op dat hy ons altijt niet can ontsluype
            En als hy inde sack is, soo moet je mijn dadelijck in late
            Ick sal dan voort heel onstuymich beginnen te prate,
            (185) En vraghen offer niet wat is te male ghecome,
            Seght dan jae, ick hem dan voort op mijn schouwers ghenome
            En veynsen mijn of ick hem wil brenghen te male
            Ick wedt, hy niet meer na jouw eer sal tale,
            Wil je dat wel geloven moer, Ael. K. jae voorseecker dat
I. Joosten. (190) Ick geloof niet dat hy sijn schijtgadt*
            Sal toe kunnen houwen van angst en benautheyt
            Soo dat hy lichtelijck sijn Broeck dan wel vol leyt,
            Hoe mooy sal hy dien dreck dan cunnen om vroete
            Wanneer hy daer in leyt van ’t hooft tot de voete,
            (195) Wat dunck je lieste ist niet wel bedocht Ael K. jae braeff
            E gudt man ick had niet gedocht, dat je had sulcken gaeff
            Om soo een loose Boer met pracktijck te bedrieghe,
            Neen seper je hebt verstant ick wil daer niet om lieghe.
I. Joosten. Nouw lieste je moet mijn niet al te veel schere
            (200) Ick meen dat ick mijn beter niet kan were
            Inden oorloch, daer men de vrouwe doet verstrecke
            Tot een kussen, om een man sijn lede wat te recke,
            Oock mijn soetertje, ist niet waer, segh lieste.
Ael Ka. Met jouw tong, ben-je al vry wat het rieste
            (205) Maer voort voor die rest heeft niet veel te beduije
            Ten is soo groot niet, dat men daer hoeft clocken over te luije
            Neen seper niet: je cunt de roem wel draghe,
            Maer ick sie, ’t is jouw rechtevoort inde mont gheslaghe
            Gelijck daer meer zijn: oock jouw woorden hebben geen slodt
            (210) Daerom swijght oft je wort op’t lest noch wel sodt.
[fol. A4v]
I. Joosten. Men can jouw Vrouwe niet genoech contenteere,
            Want hoe veel je crijcht, noch souwje wel meer begeere,
            Geeft men jouw de kolf, daetlijck grijpje nae de balle,
            Sie ick je vriendelijck aen, vort legjet op een malle,
            (215) Ist niet waer hartje, seg, mijn soete troosje,
            Nouw spreeckt, eens Beckje mijn alderwaerste roosje
            Laet ick u eens soene, nouw mijn enghel. Ael. Wats hier gelege
            Met dese geck, wilje wat doen, soo doet het te deghe,
            Hier hebje veel te soene, maer als wy sijn in ’t bedt,
            (220) Soo ist wijf houwje rust, ick weet niet wat mijn ledt,
            Voorseper mijn schort iets, ick ben vry wat ongesondt,
            Presenteer ick je wat, ’t is soo veel als een strondt,
I. Joosten. Wel wat is hier te doen met dese ritsighe teef,
            Ick sweer jouw dat soo langh als ick leef,
            (225) En sal ick u geen vrientschap doen, noch niet eens soene,
            Jae: dat meer is, ick liet mijn liever cappoene,
            Wat meen je, ick mijn reyn en costelijcke goet
            So verteere wil, en dat dus spijtich en onsoet,
            Ick gaf jouw liever die huyt vol slaghe,
            (230) Jae al souw ickje selver nae de Barbiers moete draghe.
Ael Kaecks. Wilje dan hebbe ick jouw indie dinghe prijs,
            En hoe sober het is alle liefde bewijs
            Dat sal ick wel doen, seght hoe jet begeert,
            Spreeckt maer een woort, je bent van mijn ge-eert,
            (235) Soo hooch: dat ick het niet wel segghe can
            Daerom versteurt u niet, mijn echt getrouwde man,
            Ghy zijt mijn waerste schadt, die ick heb op der aerde,
            Mijn engeltje, mijn beckje, mijn opperste waerde.
            Weest niet haestich, dry daeghen geef ick u respijt
            (240) Tot het werck: daerom mijn niet meer verwijt,
            Dat ick ben ritsich: en altijt nae jouw wil,
            Houwt daer de mont of toe, swijght vry stil,
            Ick hebje daerom ghenome met het kalegadt,
            Doenje, meer luysen, als duyten hadt.
I. Joosten. (245) Dats goet moer, je hoeft daer soo niet of te prate,
            Hat je mijn niet gewilt, je mocht mijn hebben gelate,
            Brocht ick niet ten houwelijck een bedt pan,
            Met een Tresoor, en een nieuwe tinne kan,
            Oock een dosijn Turve, thien Talhouten, vijftich pont vleys,
            (250) Een halven of-val, voorts alles nae den eys
            Wasser noch niet thien pont reusel, twintich pont speck,
            Twee houte teljore, en Kandelaers geen gebreck,
            Wat heb je dan te segghe, schorter iets aen mijn manlickheyt.
Ael Ka. Neen, neen, aengaende van dat, je doet goet bescheyt,
            (255) Ick moet het toch so segghe, maer voort van ’t goet,
            Heeft niet veel te beduye, verstaeje, dat wel slechten bloet
[fol. B1r]
            Wil je al me van’t goet praete, houw je mont toe,
            Off ick traraerse vol, so benjet praete moe,
            Wats hier, had ick niet ten Houwelijck gebrocht
            (260) Ses podt stucke, ick heb wel wat met jouw besocht,
            Trouwes ick besoeck nu soo veel als ick can,
            Was ick vrijster, ick nam mijn leven gheen man,
            Ick heb in dese Werelt, wat deur ghebrocht van mijn leve,
            En mijn costelijcke goetje, jouw in’t gadt gegeve,
            (265) Dat nu meest deur is: och, och, mijn vleys inne bloet
            Dat lijt last, en al mijn uyt nement schone goet,
            o! Mijn ick word so bang, I. Joost. Wat schortje lieste, Aelt. Mijn hart
Sij sijght neer en wort ter stont van hem weder opgebeurt.
            Wil barste, och, och, och, ick ly sulcke over groote smart.
I. Joosten. Ick bid mijn lieve wijfje, wilt u soo niet versteure,
            (270) Com geeft mijn de handt, ick sal u weder opbeure,
            Hoe raeckje dus in benauwtheyt, laet ons in huys gaen,
            Ick hoop dat het dan een beetje sal over gaen,
Aeltje Kaecks. Com dan jouw guyt, laet ons gaen nae binne,
            Want je steelt mijn vleys, en al mijn sinne,
            (275) Ick moet noch in een Dol-huys, ick selder noch in raecke,
            Heb jet dan niet een moy, met mijn gaen maecke,
            Loop binne, en wilt vry sulcke reden stil swijghe,
            Eer dat ick weer eenighe flauwte sal crijghe,
I. Joosten. Ick ben te vreen mijn engeltje, ick bid wilt het vergeve,
            (280) Dat ick u versteurt heb, en soo hart bekeve.
Aeltje K. Ick vergeeftje, I. Joost. Doeje lieste, Aeltje. Ja, I. Joost. Mach ick het gelove,
Aeltje K. Ja, ja, en noch eens ja, wiltje soo niet uyt slove,*
            Hoorje dat wel vaer ’t isser soo breet niet, voort, voort,
            Gaet in huys eer dat het ymant van de buiren hoort.
Binnen


De Boer, Rijcke Kees, komt singende uyt.

Stemme: Och Elsie seyde sy Elsje.
              (285) NU sal ick daer gaen visse
                        Op een ander mans stroom, ja stroom
                        Denckt niet het mijn sal misse
                        Want ick ben wellekoom, ja koom

                            Dat weet ick alsoo wisse,
                        (290) Sy heeft mijn toe gheseyt, ja seyt
                        Het en sal mijn niet misse,
                        Haer dienst die is bereyt, ja reyt.

[fol. B1v]
                            O: ’t is soo moyen wijffje
                        Sy is soo wonder soet, ja soet,
                        (295) Ick vrees mijn heele lijffje
                        Dat wort wel uyt ghevroet ja vroet.

                            Want als ick stae en denck je,
                        Op haer schoon aenghesicht ja sicht,
                        Haer vriendelijcke ghewenck je,
                        (300) En oock haer helder licht ja licht.

                            Soo brand ick in mijn hartje,
                        In Venus soete lust ja lust:
                        In Venus soete smartje,
                        Waer in mijn hartje rust ja rust.

                            (305) Mijn uyt vercore Ziele
                        Die ick soo seer beminne ja min,   
                        Waer voor ick neder kniele,
                        Ghy gaet niet uyt mijn sinne ja sin.

                            Voor dat ick noch sal ruste
                        (310) In u Eerwaerde schoot, ja schoot,
                        En dat met liefdjes luste   
                        Off scheyen most de doot, ja doot.

            Dat lietje heb ick wel over een Jaer cunne singe,
            Op onse Kees sijn Bruyloft, waren wy cortelinge,
            (315) Noch vrolijck: en ick begon mijn keel naet singe te stelle,
            Elck van sijn plaets, de luy wisten daer niet genoech of te vertelle,
            d’Een die sey dats een stem, mijn leven diergelijcke niet gehoort.
            De ander houje backes, nouw Krelis sing ye maer voort,
            Sy hadde ghenoech te gape, en lietent altemael staen,
            (320) Van vinnesoenen, Ciecke Pasteyen, en voort lecker gebraen.
            Van Haesen, van Bouwte: ick kantje niet al segghe,
            Ja: ick hadt wel een dach van doen om’t selve uyt te legge,
            ’t Was oock een schone Bruyloft, en inde beste buirt,
            Elck was soo moy en soo reyntjes op E: guirt,
            (325) Van Bouwes met passemente, en rocke met fluwele coorde,
            Silvere Rieme, ja: alles wat tot soo een Bruyloft toe behoorde,
            Het heele Dorp hadder praet off, en wister te spreken van,
            Daer was Ael er Griet, en Stijntje met haer man,
            Sulck een snaeckich ventje, ye hebt van u leve,
            (330) Diergelijcke niet ghesien, ick souw wel een vaen wille geve,
            Mocht ick met hem prate off by hem wese,
            De heele Almenack, weet hy op sijn duym te lese,
[fol. B2r]
            Oock hoe Malegijs verwan Rosbeyert, dat vreeselijcke paert,
            Hoet voor hem ginck knielen, en vallen op der aerdt,
            (335) En heeft dat vreesselijck paert soo doen vrese,
            Soo datmen in sulcke Historie wel mach lese,
            ’t Is goet tijt verdrijf en ye maeckt en plandt,
            Inde kinderen gheleertheyt, ja: deftich verstandt
            Ick beveel alle geleerde van nobel fatsoen,
            (340) Dat sy niet na en laten, haer kinderen te laten doen,
            De voorschreve historie te lesen, en onthouwen perfeckt,
            Opdat het haer tot alle gheleertheyt streckt.
            Niemant weet te segge, waer toe sijn kinderen sijn gebore,
            Daerom laetse lere, en lechtse sulcke Historien te vore
            (345) Het verstreckt de Ouders, tot een groote vreucht,
            En ghy siet u Kinderen op wassen in alle eer en deucht,
            Ick verpraet vast mijn tijt, want sy is al verstreecke
            Om onse predicatie, met ons beyen te gaen preecke,
            Volgens de beloften die ick gisteren heb ghedaen,
            (350) Dat nu sonder twijffel sijn voortgang sal gaen,
            O! ganslijden als ick denck, om de Molenaers wijf,
            Soo brant mijn inghewandt, en alles wort heel stijff.
            Ick moet gaen, want mijn leden beginnen te trille,
            En souden wel een reysje, sachjes met haer wille.
            (355) Doch dat en kan niet zijn, ick moet eerst by haer wese,
            Eer dat ick can haer smart, en sy mijn smart genese,
            Dat gaeter dan nae toe, ick mach niet langer beye,
            Want soo ick langer wacht, begint sy wel te schreye
            Sy is al vry wat heet, in dese soete smart
            (360) Daer toe op mijn verlieft, ick ken alre haer hart.            Binnen.


Iacob Ioosten de Molenaer, uyt nae Truytje buirs, gaende
met sijn Huysvrouw Aeltje Kaecks, die in huys blijft,
verwachtende den Boer.

Ael K.     Denckt niet vaer ick jouw eer sal besmette
I. Ioosten. Dats waer moer, ick sal daer oock wel op lette,
            (365) Meen je ick mijn eer jouw wil betrouwe,
Ael K.     Behouw ick mijn eer, ye sult de jouws oock wel behouwe,
            Souw ick miene, I. Ioosten. Ick mach recht voort geen porre verdrage:
            Sta van mijn, off ick gheef je de huyt vol slage,
            Wats hier weer te schere. Ael Kaecx. Liefte wordje quaet.*
I. Ioosten. (370) Ja ick: Ael K. Soo eet conserf van Rogge so lang tot het overgaet,
            Wat was jouw vaer, ummers niet meer als een knoet
            Die sijn meeste gelt met een ander mans goet
            Ghewonnen heeft, heucht het jouw wel, doen hy gingh faljere.
I. Ioosten. Ist anders niet, dat deed hy met Godt, en met eere,*
[fol. B2v]
            (375) Verstaje dat wel, Aeltje. Met God en met eere, siet toch
            Wat gaff hy, I. Joosten. Geen cleyntje thien percenti, Aeltje. Wel en dan noch
            Het geen dat hy averechts hants wist te hale,
I. Joosten. Ick sweer dat ick jouw dat sal betale,
            Datje dus vileyn spreeckt, van mijn eerlijcke vaer,
            (380) Ick salje dat uyt pepere, en nemen mijn slach weer waer,
            Claeght dan je moer weer, dat ick je heb gesmete,
            Seght het haer dan vry, sy mach het wel wete,
            Meen je, dat ick van jouw altijt wil gelastert wese,
            Wacht moer, wy sullen malkaer uyt een ander boeckje lese,
            (385) Hoorje dat wel, Aeltje, Waerom benje op mijn jaloers,
I. Joosten. Om dat ick vrees, je het sult maecken op sijn Boers.
Aeltje K. Neen seper man, sie daer is mijn hant, en oock een soen,
            Tot bevesting van dien, dat ick het niet sal doen,
            Ick brack hem liever hals en benen aen stucke,
            (390) Eer ick toe liet hy mijn roosje souw plucke.
I. Joosten. Volgens die beloften soo neem ick het aen,
            En ick sal ondertusschen, tot onse Truytje buir gaen.
Aeltje K. Doet soo lieste, I. Joosten. Goeden avont engel, met een kus,
Aeltje K. Goeden avont mijn beckje, dat is tot flus.
Binne.


Truytje in haer deur staende, hebbende een knijn inde
Handt, en comt voort Jacob Joosten, de Molenaer
by haer, om een pintje te drincke.

I. Joosten. (395) Goeden avont in ’t huys, Truytje. Goeden avont, hoe comje dus laet
            Jacob Joosten, I. Joosten. Sie je niet dat mijn hooft qualick staet.
            Truytje. Wel wat isser te doen geweest, I. Joosten Ic mach daer niet off prate,
Truytje Daer is mijn niet an gelege, je meucht het late.
I. Joosten. Isser volck binne, Truytje. Ja, I. Jooten. Gut Truy wat hebje daer een Knijn,
            (400) Hoe dus breet, Truytje. Wy sullen t’nacht met onse vrienden vrolick zijn.
I. Joosten. Maer seght eens, met wie toch al, Truytje. Onse beste clante,
            Die hier dagelicks comme, I. Joosten. So, ick hoor gemeene comprante,
            Truytje. Hoe nae soujet gaerne wete, neen, neen, Joost oom,
            Wiljet wete, soo comt me, je bent mijn van harte welkoom.
I. Joosten. (405) Ick bedanckje seer, ick heb rechte voort een aenslach in de sin,
            Anders soo bleef ick hier, dan al eve wel niet te min,
            Tap mijn een pintje, hoe vaert, hebje goet Roterdammer nat,
Truytje. Ick kantje niet toe segge, maer Weseper isser een een goet vat
            Ingecomen, I. Joosten. Nouw tap eens haestje wat, lustich dan,
Tr. gaet tappen. (410) Want mijn keel is drooch, Truytje. Houw vast daer is de kan.
I. Joosten drinckt. Dat cleeft mijn aen de lende, acker loot Truy dats bier,
            Mijn leven niet beter gedroncke, Truytje. Wat hebben wy anders hier,
[fol. B3r]
            Oock, tappen wy voor de clanten altijt van ’t best
I. Joosten. Noch schorter yets aen Tr. wat is dat J. Joost t’heeft niet genoeg gegest
Truytje. (415) Ick segh dat ick mijn leven geen beter in huys heb gehadt
            Al liepje croech in, croech uyt, en vinje soo goet niet inde stadt*
I. Joosten. Maer watje toch seght, loop tapme dan noch een reys
Truytje gaet tappen en comt terstont wederom buyten.
            Houw daer I. Joost. danckheb, Tr. Jan, Jan, kijckje al wel naet’ vleys
Ian. Jae ick moertje, hoorjet spit niet t’gaet al wacker om,
Tr. (420) Past me wel op, of ickje anders stracx by kom.
Bin. I. Wel an, Tr. Jan Jan, Ian. wat isser, Tr. Kom ick saltje wijs make.
uyt Ian. Wat doen ick, Tr. Dats een guyt, I. Joost. louter moer pas wat te rake
Truy. Houje jouw mont toe Joost Oom, ick weet wel
            Hoe ick mijn kinderen in alle billickheyt straffe sel
            (425) Ick sel hem anders hebbe, mijn handen worden te dra moe
            De Broeck dient weer aff, en sal moeten de roe,
            Weer voor den dach hale, de jonge wort mijn te stout
I. Joosten. Vergeeft het hem deuse reys, dit is een cleyne fout,
Truytje. Nu spreeckje voor de jonge, en vlusjes wast raeck wat,
            (430) Wil ickje segge Joost je bent een kaecklaer in-je gadt,
I. Joosten. Daer heb ick het weer verkerft Truytje. Ja ye in trouwen,
I. Joosten. Avoes Truytje, Truytje. Je hoeft met mijn de geck niet te houwen,
            Verstaje dat wel, com hier jonge, ick segh heb men ander manniere,
            Als te segge wat isser, off ick salse jouw anders liere.
Ian.         (435) Wat believe Mortje, Tr. So dats goet loop me datelijck na de Cock,
            Als een vryer, houw vast daer is de kerff-stock,
            Van de bouwt, vraecht met eenen of de vinnesoen gaer is,
            En segtje vaer dat hy coopt, een excelente so vis.
Ian.         Waer is vaert-je, Truytje. Inde vergulde wout-aep daer hy lest was
Ian binn. (440) Ick sel mijn slonsje hale, Truytje. Nouw loop me dan wat ras,
I. Joosten. Maer gudt truy wat is hier al stelle,
Ian uyt. Tr. Dats niemendtal, com jonge laet ick je gelt telle,
            Om te halen wat Bancket, seght dat zy goet, goet, geeft,
            Neem-je hoetje moy off, en weest mijn beleeft,
            (445) Tegens de luy, soo valter niet op je te segge.
Ian gaet Binn. Wel mortjelieff Tr. Andere jonges meugender de broeck by neer legge
            Als die jonge wil, onse docktoor heeft mijn soo dickwils belast,
            En geseyt, bewaert mijn de jonge, en daer wel op past,
            Want daer steeckt wat in, laet hem vry studeere,
            (450) Ye meucht het wel doen, met gort en met eere,
            Siet, ick hoper of te maecken een Advocaet, of Prockereur,
            En als hy dat is, soo is hy een groot Monseur,
            Daer ick, en de vaer, niet meer als calese zijn,
            Hoe wel hy heet de Vaer, ick houw hem voor de mijn.
I. Joosten. (455) Is Claes jouw man, dan daer of de stief-vaer,
Truytje. Wy hadden ontrent ses maenden geslapen by malkaer,
            Doen ick de jone creech, I. Joost. Maer watje seght Truy,
            Ick heb het voor desen wel gehoort van andere luy,
[fol. B3v]
            Maer mijn leven niet ghelooft. Truytje. Men moeter meer gerieve,
            (460) Als een Man I. Joost. goet ist, Truytje het sal u eens gelieve.
Truytje. Wel moet hetje becomme, soumen hem by een man moeten houwe,
            Soo was het wel onsoet, voor de wijf-jes te trouwe,
            De Mannen lopen soo dickwils by de een, en by de aer,
            De Vrouwe moeten oock wat hebbe, gelt is goe waer,
I. Joosten. (465) Dats recht, daer hebje de spijcker op sijn hooft geslage,
            Souwen haer de Vroutjes, altemael eerlijck drage,
            Waer wouwen de Vryers heen, Truy. Ben ick daerom niet eerlick,
            Om dat ick in sulcke dinge ben wat begeerlick,
            Wats hier te doen, ick ben hoer, noch dief,
            (470) Gerief ick een ander, sy hebben my weer lief,
            Gelt heb ick daer of, en daer moet men of leve,
            En als wy de cost hebbe, wat is ons aen de eer bedreve,
            Draecht mijn man hoorens, hy heeft het weer deste goet,
            Daer is soo meenigen, eerlicken man, die er of leve moet.*


Bartelt en Floor, twee Bierdragers, een vaetje Wijn,
tot Truytjes brengende

Bartelt. (475) Moetje hier oock Wijn hebbe vrienden Truytje Ja,
Bartelt. Waer selt legge Tr. Daer, Bartelt Brenght licht T. wel, Bart. Com al dra
Truytje. haelt een kaers.
Wachtje beurt Bartelt sedt, Tr. Hoe veel moetje hebbe Bar drie stuyvers Tr. daer
Bart. Ic bedanckje kint, goeden nacht Tr. goede nacht vaer,
Bierdragers binn.
Tr. Wat seghje nu Jacob Jooste, wilje hier me by de vriende wese,
I. Joost. (480) Ick kan niet, Tr. tot Jaepjes moetje gaen daer mense can genese,
            Van de steen sonder snye, cloeck en gesont, of geen gelt inde beurs,
I. Joosten. Truy wat meuchje prate, daer comen een deel schreurs,
            Oock Wevers, Moffen, staerten, en voort’ de rest Wale,
            Die als sy droncke zijn, pas het gelach wille betale,
            (485) Ten gaeter niet eens soo breet, de luy cunnent soo niet verstaen,
Truytje. Waer commen dan heur, de costelicker schilderyen van daen.
I. Joosten Wat weet ick dat Truytje oock ist meest costelicke huysraet,
            Datjer siet, daer nochtans de man alle nachte uyt crolle gaet.
Truytje. Wy leggent anders suynich aen, en noch ist heel pover,
            (490) Als wijt schrale cosje hebbe, soo schieter niet over.
I. Joosten. Daer is groote neering, en de neering wint dagelickx an,
            De soon past wel op, ick hoorje weter niet veel van.
Truytje. Lichtelick soo veel als ye, wel wat quelme dese nar,
I. Joosten. Soo bars niet Truytje, voor jouw I. Jooste al weer smijtjet int war
Truytje. (495) Soo doen ick, I. Joosten hoe veel moetje hebbe Truytje drie bier,
I. Joosten. Daer is gelt, maer ick com mijn leven niet weer hier,
Truytje. Soo blijft achter, daer en is gans niemendal aen bedreve,
            Daer moetender soo veel comen eer wy cunnen leve.
I. Joosten. Dats wel, goede nacht spijtighe truy Truytje Ja goeden nacht,
            (500) Op een ander tijt, soo worje van ons niet verwacht.             Binnen


[fol. B4r]
Uyt, Iaep vraech al, de pol van Truytje de Waerdin, cloppende aen
haer deur, en wort ingelaten sonder spreecke.                 Binnen.
Waert Claes Horen-beest, met sijn zoon Ian uyt, gaende naer huys
toe, sijn zoon Ian voor uyt sendende en wacht tot dat
hy weder comt.
Claes Horen-beest. Loop segtje moer Jan, dat sy datelick al het goet,
            Hebben sal, en dat ick haer voort spreecke moet,
            Comt mijn terstont wederom, loop wat ras,
            Seght met een dat ick gans niet wel ben te pas,
            (505) Ick sal je hier wachte, Ian. Wel vaertje lieff,
Ian loopt nae huys en vint de deur open staen.
Ian. E gudt de deur staet op, voorseper hier is een dieff,
            Souw ick wel durven in gaen, ja ick houw waer,
bin. en uyt
            Daer leyt een vreemt man inde plaets van mijn vaer
            Op t’ bedt, ick vertrouw dat het de docktoor is,
            (510) Mijn moer moet sieck wese, hy besiet vast haer pis,
            En com ick inde kamer, voorseper sy souw mijn slaen,
            Soo dat het best is ick na mijn vaertje sal gaen.
Ian loopt nae sijn vaer.
Ian. Vaertje, vaertje, mortje is sieck, de docktoor isser by,
Cl. Hor.b. Jockje niet jonge, Ian. Neen vaertje gelooft het vry.
            (515) Sy steent soo, hy heeft een dranckje en mortje cant niet in crijge,
Claes Ho. Ick seg, jonge houje mont, en wilt mijn stil swijge.
Ian. De docktoor hijcht nae sijn aem, en mijn moer is aers noch aers,
            Als cranck sinnich, het heele lijff beefde en de ganse naers,
            Soo dat mortje voorseper in doots noot sal weese,
            (520) Daerom gaet liefte vaertje, och ick ben vol vreese.
            Want na alle lidt teyckene, soo moet mortje sterve,
Claes Horen-beest. En als sy doot is, soo sal ick de horens erve.
            Siet ye bent noch jonck, ye weter soo niet off,
Claes Horen-beest gaet na huys en clopt aen.
            E: gudt wijff, wijff, ’t is vry al een beetje te groff,
            (525) Als het by nacht is, is het dan ummers niet wel
            Com jonge na huys, Truytje. Het is een jonck gesel,
            Daer mach een weeck bier gelt ten minsten op staen,
Claes Horen-beest. Goet ist: laet het werck dan sijn gang gaen,
            Hoe vaert benje met de saecke, haest claer,
            Truytje (530) Ja, terstont. Horen-beest Ick wouw dat ick al binnen waer
Truytje doet op en langht haer man de can, en de pol gaet sonder spreken wegh.
            Comt in liefte, houw vast daer is de kan,
            Maeckje vrolijck, het mach daer op staen, suypt stijf an.
Horen-beest, goeden nacht heerschap als t’je gelieft soo comt weer
            Mijn wijff heeft noch honger, sy mach wel meer,
            (535) Wel dat is mooy, de geck spreeckt niet,
            Dats geen slach wijff, Truytje. Ick seg datje niet recht siet,
            ’t Is een kerel als een werrelt o! t’ is sulcken borst,
            Mis-prijst hem niet, en swijcht me op sijn korst,
[fol. B4v]
            Off daer sal noch wacker slage voor-je wancke.
Cl. Ho.b. (540) Horens te drage, en slage te krijge, wel dat sijn rancke,
Truytje treckt hem in huys.
            Com, com, voort, voort, terstont, weg, weg, na binne,
            Rustje ’t hooft en gaet me datelick wat spinne.        Binne.


Rijcke Kees, de Boer uyt.

  Boer.   Hier com ick aen haer huys, souw ick het durve wage,
            Ja ick en soo de man is thuys, krijch ick de huyt vol slage,
            (545) Want t’is een dolle vent, een haentje met een kam,
            Jan vrees niet was sijn Oom, en Joris achterlam,
            Sijn neeff, soo dat hy van voorvechters is gesprote,
            Van Adelijck geslacht, en oock de beste grote.
            Des weet ick niet hoe ick het maecken sel,
            (550) Blijff ick achter, soo ist immers oock niet wel,
            Van mijn gedaen, hoe sal ick het beginne,
            Had ick mijn wel bedocht, en de zinne,
            Van haer gehouwe, soo was ick niet ghevalle,
            In dese gedachten, en oock dit ydel malle,
            (555) Dan t’ moeter nu me deur, het gaet dan soo het gaet,*
            Daer com off watter wil, al was het noch soo quaet.
Hy clopt. Laet sien ick mach aen cloppen, Aeltje, Wie is daer,
Boer.    Doet op Uffr. Het is u eerwaerdige minnaer,
Aeltje doet op en spreekt
            Wel lansman benje daer, Boer. Ja liefte, is je man oock thuys,
Aeltje. (560) Neen hy, ick heb hem al vroech geschickt uytten huys,
            Op dat hy ons niet sal het voornemen belette,
Boer.    Waer is hy toch, Aeltje, Hy isser een pintje gaen op sette.
Boer.    Hoe weet hyer dan off, Aeltje. Neen, neen, wat benje mal,
Boer.    Ick weet niet, mijn dunckt dit werck heeft geen val.
Aeltje. (565) Comt vryelick in mijn beckje, hy is seper niet in,
            Verbaest soo liep hy uyt, en met een dolle sin,
            Sijn hooft dat was ontstelt, alsoo ick begon te kijve,
            Seyde dat meer is, dese heele nacht wouw uyt blijve.
            Soo dat ick noch docht, nu gaen ons saecken vast,
            (570) Ick heb nu geene vrees, wy lyen gans geen last,
Den Boer soent en duwt haer binnen.
                Com dan mijn beckje com, laet ons dan liefde plege,
            Mijn Engeltje, Aeltje. Wel hoe ist hier gelege,
            Eerst moester gelt wese, Boer. Wel sie daer is gelt,
            Tot twintich Ducaten toe, Aeltje. Ist oock all wel getelt.
Boer.    (575) Ja seper, seper, com gaen wy, datelick, datelick, terstont
            Naet’ bed, Aeltje. Is dat een Ducaet het mocht wesen een stront,
            Meen je mijn Brabantse Croonen, voor Ducaten in de hant te stoppe,
I. Joosten comt heel verbaest, uyt en clopt, tot verscheyde reyse.
I. Joost. Doe op, op, op, Boer. Gans lijden wie mach daer cloppe
Aeltje. O! mijn ick ben bevreest: O mijn ick tril, ick tril
            (580) Voorseecker daer is mijn man, ick bid houje toch wat stil.
[fol. C1r]
            Wie clopt, I. Ioosten. Doet op ick selt jouw wel wijs maecke,
Aeltje. Och hy ist, hoe selje hier best van daen raecke,
            Ick weet noch raet, hier leyt noch een ouwe sack,
            Cruypt daer in, Boer. Ick durf niet, Aeltje, Nouw datelick al strack,
            (585) Eer dat hy in comt, en de deur op de vloer loopt,
            En soo hy in comt voorseecker jouw het vel of stroopt.
Boer.    Ick heb noot, laet ick eerst kacke, eer icker in ga cruype,
            Off het mocht mijn lichtelijck, by de hiele druype.
Aeltje Ick vrees je sult het noch verhoetele, Boer. O, mijn ick ben in noot,
            (590) Nouw hout de sack dan op, Aeltje. Sie daer, B. O! doot, o! doot, o! doot
            Ghy hebt mijn verrast, en comt mijn haestelick by,
Aeltje. Leght daer, Boer. Nu ben ick inde sack, och was ick daer me vry,
Aeltje comt uyt.
Aeltje. Mijn alderlieste man, nu is u eer beschermt,
I. Joosten. Is hy al inde sack, Aeltje, Ja, hy leyt al vast en kermt,
            (595) En weet van benauwtheyt niet, wat dat hy maecken sal
            Soo seer is hy bevreest, I. Ioosten, Wel is de keerel mal,
            ’t Comter noch niet eens op aen, ick sal hem anders leere
            Dat hy altijt niet meer dencken sal, een vrouw met eere,
            Haer eer te schennen, en te maecken tot een hoer,
            (600) Ick sweer ick hem hebben sal, dese lose Boer,
            o! Bloet, hoe wil ick hem, hoe wil ick hem,
Aeltje, Luystert lieste, I. Ioosten, Mijn dunckt ick hoor sijn stem.
den Boer kermt.
            Mijn hart dat sprinckt van vreucht, ick wouw dat ick hem al had,
            Eer dat hy het ontsluypt, en kiest het hase pad.
Aeltje. (605) Neen beckje ten heeft geen noot, I. Ioost. Laet ick hem evenwel hale,
            En brengen hem na de Meule, om datelijck te male,
            Hoort eens, ick sal nu beginnen te maecken groot getier,
Aeltje.     Wel lustich dan, I. Ioosten. Wat Duyvels huys houje hier,
            Gans lijden wat meen je, ick van jouw wil wese gebruyt,
            (610) Jouw besuckste varcke, ick smijtje daer me op de huyt,
            Datje daer of sult weten te spreecke, Aeltje, Hoe ist benje droncke,
            Hebje een pintje op ghenome, soo gaet een beetje roncke,
            Gelijck als je bent gewent, juw oolcke beest,
            Meenje ick vor jouw rasen, en tieren ben bevreest,
            (615) Neen seper tenisser soo drock niet, hoe ist hooft onstelt,
I. Joosten. Jae’t, daer is niet te male, en ick en heb geen gelt,
            Handen cunnen wy niet vrete, hoe maecke wijt dan,
            De kost hebben wy wel, maer waer blijft de bier kan,
            Daer moet oock wat voor wese, Aeltje, Wy hebben weer wat gecrege,
            (620) Van Grietje buyr, I. Joosten. Waer om dan dat soo lang geswege,
            Je maeckt een mens ’t hooft baloorich, en uyt-sinnich quaet,
            Datjet niet seght, ’t is ummers maer puire overdaet.
Aeltje.     ’t Is een groote lange sack, soo int breet als int rondt,
I. Joosten. De droes op je kop, ist anders niet want een strondt
            (625) Maeckje muscus, ick meende ’t wast een last of tien,
Aeltje. Men moet met een cleyntje oock te vrede wese soo ick mien,
[fol. C1v]
            ’t Cander alle dage soo ved niet sijn, I. Joosten. Dats waer,
            Liefte wil ye de sack hale, Aeltje. Ja, ick mijn soete vaer,
Aeltje haelt den Boer die in de sack steeckt en comt wederom uyt, terwijl luystert, I. Ioo. aen de deur.
I. Ioosten. Daer comt mijn waertste vrouw, wel hebje daer het coore,
Aelt. (630) Ja, ick mijn Engel daer, I. Joosten. Dit coren heeft twee oore,
            Hoe duycker is het hier, dit goet heeft een benaude lucht,
            Hoe verbruyent oock de Backers, wel dits een klucht,
            ’t Is verdurve goet, en dat de luy int gadt te geve
            En doen ick niet, Aeltje. Wel hebje van jouw leve.
            (635) Sy selt wel met je maecke, wat hebje oock een gebruy,
I. Ioost. Ick denck met een Rijckx-daelder of twee, Aeltje. t’ Sijn ummers goe luy,
            Dat weetje wel, lest creechje oock een vereering van 15. gulden,
            ’t Moeter al wese, de luytjes crijge qua schulden
            Sy dienen altijt van’t beste coren niet te cope,
I. Ioosten. (640) Dats waer, ick seg noch men behoort sulcke schelme op te knope,
Hy wijst nae de sack.
            Is dat leverbaer goet, het stinckt als een pry,
            Verdroncke goet, ruyck, waraftich by mijn zy,
Aeltje. Laet het voor dese reys, met lief soo deur gaen,
I. Ioosten. Souw ick, Aeltje. Ja, ja, wy sullen seggen dat sy t’ nu voortaen,
            (645) Niet meer soo slecht stuire, maer wat benje een vent,
            ’t Can ons ummers geen scha doen, I. Ioosten. Ick bekendt,
            Maer onrechtvaerdich goet, dat dunckt mijn heeft geen val,
Aeltje. Dat is nu ’t beste goet, wat dat is niemendal.
            Die’t beste woeckeren can, die heeft nu goet verstant,
            (650) En wort ja wel gheacht, de wijste van ons lant,
I. Ioosten. Hoe ist soo gelege dan steel ick me al an,
            Soo wort ick oock geacht, sinceer, en een wijs man.
            Dat gaeter dan nae toe, com til een beetje aen,
Aeltje tilt hem de sack aen.
            En gae ye voort in’t huys, ick sal nae de Meule gaen,
Aeltje. (655) Sie daer mijn liefte lieff, nu hebjet wel te recht,
I. Joosten. Dat gaeter dan nae toe, al is het coren slecht
Binnen.
Aeltje. Daer gaet mijn liefste lief met dese lose fiel,
            Hoe hoesten hy van achtere, ick geloof voorseper sijn siel
            ’t Naersgadt uyt wil, om ten Hemel te gaen vare,
            (660) Dan dat is maer schidt, hy sal wel weer bedare

Iacob Ioosten de Molenaer, laet den Boer, Rijcke Kees
van de Molen vallen

R. Kees Boer. O! mijn, o! mijn, o! mijn I. Ioosten. Houw vast ghy snode guyt
            Ick sal jouw noch te degen comen op de huyt,
            Daer inne daer, dats voor dit, en dats voor dat
            Dat is op jouw kop, en dat is voor jouw schijtgat.
            (665) Jouw schelm com eens op een ander tijdt weer
            En presenteert twintich Ducaten om te benemen mijn eer,
[fol. C2r]
            Gaet nouw vry na huys met jouw lamme leen
            Het is jouw rechte loon, Boer. Och och mijn been
            Mijn been, och hoe sal ick nouw aen de kost raecken,
            (670) Ick arme man wat sal ick eylaes maecken.
I. Ioosten. Benje een arm man, waer crijghje dan twintich Ducaten,
Boer.    Uyt mijn Wijfjes cas: I. Joosten, Dat hadje meugen laten
            Je souwt jouw Wijff het gelt hebbe laten houwen,
Boer.    Ick bidje geeft het weer, het is mijn soo bitterlicken berouwen.
I. Ioosten. (675) Doet het, wel wat queltme dese verbruyde geck
            Weer geven niet waer, ick brackjou liever de neck,
            Eer ick het weer gaff, dat behoefje niet te mienen
            Gaet in’t Rasp-huys, daer cunjet licht weer verdiene.
Boer.        Sy verdienent ummers soo suur die eerlicke luy,
I. Ioosten (680) Eerlicke luy wel dit is een sackereerts ghebruy
            Soo eerlick als je denckt ick niet waer
            Wel wat is dit mijn dunckt de lucht wort soo naer,
            Hoe ist lanst, hebje jouw broeck bescheten
            Soo siet het inje ketel, en gaet het op eten.
            (685) Dat is een stanck, hy schijt als een Koe,
            Neen vaer houwje jouw beurs vry toe.
Boer.        Nouwje altemael mijn gelt hebt ontnomen,
I. Ioosten. Dat is mijn van rechts weghe toe ghecomen,
            Het loopt hem de broeck uyt, ey lieve kijck,
            (690) Brengje die dreck te marckt, soo wordje wel rijck,
            Je meucht het wel doen, gaet op den Dam staen
            Seght datje meester Jacomo bent den Italiaen.
            Licht verdienje wel twintich Ducaten metterhaest,
            ’t Volck wil toch bedroge wese houje wat verbaest,
            (695) Treckt een vremt kleet aen, doet een keten om je hals
            En crijghje dan geen gelt, soo is de kaert vals.
            Alsser wat vreemts is dat hebben de Hollanders soo ingesoghen
            Daer van willen sy altijdt eerst sijn bedroghen,
Boer.        Je geeft voor mijn gelt noch wel wat raet,
            (700) Had ick het soo weer, dan het is nu te laet,
            Ick bekent, och hoe com ick noch thuys.
I. Ioosten. Schaft daer raet veur, ick gae nae huys,
Boer.    Wegh gaet, hy* ick mach dit krijten en kermen wel staecken,
            En sien hoe dat ick oock op’t best can thuys raecken,
            (705) Terwijl dat het nu niet anders can sijn,
            Ay mijn, och, och, och wat ly ick een over groote pijn.
Binne.

Iacob Ioosten, den Molenaer by huys comende clopt aen.

Aeltje K. Lieste hoe ist af-geloopen, I. Joosten. Gut hadjet eens ghesien,
            Ick nam dese stock, en smeetse op sijn bien,
[fol. C2v]
            Dat het craeckte, hy maeckten sulcken getier,
            (710) Aers noch aers ofje de Duyvel hoorde speelen op de lier,
            Hy bescheet sijn selven, en daer me gingh ick wegh
            En liet hem legghen, Aeltje. Ja wel lieste ick segh,
            Dat het na mijn sin is, daer op smaeckt een soen,
Sy soent hem. Comt in huys je meucht het nu eens te meer doen.
I. Ioosten. (715) Mach ick engeltje, sal het u eens ghelieven,            Gaet bin.
Aeltje Kaecks. Ja com in, ick sal u wel tweemael gherieven,
I. Ioosten. Hier ist weer verbruyt, sy seyt tweemael,
            En dat soo resoluyt, ackerment dit comt kael,
            Hoe stel ick dit, sy maeckter geen werck van,
            (720) Al wast drie mael, ’t is al danck hebt man.
            Nouw het sal best wesen, dat ick by heur ga,
Ael. K. roept van binnen
            Comje lieste, I. Ioost. Ja mijn engel, A. Kaecks. Com dra, dra,
I. Ioost. Dra, dra, wel hier wilt met euvel mijn dage
            Begintse, voor seper salse, mijn vant bedt jage.
            (725) o: Mijn wat raet, datter doch een Barbier was,
            Die’t voorsz. gadt, in een veerthien dagen genas,
            Hondert gulden gaff ick hem, dan dat can niet wese,
            Ick sal selver moeten comen om te genese,
            Dus is het al verlooren, wat dat ick hier praet,
            (730) Ick mach gaen, en sien hoet daer me staet,

FINIS.


Aen den Berispers.

            Ghy Nijders die dees Clucht doorsiet
            Ick bid u, en berispse niet,
            Al heefts u eenigh sints geraeckt
            Denckt, ick hebse daer nae gemaeckt,
            Om dat door u te eerlijck Geslacht,
            Sijn Hoorendragers voort gebracht.

Niemant onberispelick leeft, hoe hy fortuyn in
voordeel heeft.                                       

Continue

Tekstkritiek:

fol. A1v Pol van Truytje er staat: Pol Van Truytje
vs. 38 knecht er staat: kneckt
vs. 190 sprekeraanduiding I. Joosten ontbreekt
vs. 216 spreeckt er staat: spreecckt
vs. 228 dus er staat: dns
vs. 282 sprekeraanduiding Aeltje ontbreekt
vs. 285sqq de wijsaanduiding staat in de Liederenbank, de tekst is uniek
vs. 369 wordje er staat: wodrje
vs. 374 sprekeraanduiding moet zijn “I. Joosten”)
vs. 416 croech in, er staat: croech, in
vs. 474 die er er staat: die er
vs. 555 deur er staat: duer
vs. 703 weg gaet hy, er staat: wegh, gaet hy