Jelis Noseman: Bedrooge dronkkaart. 1649.
Uitgegeven door Ineke Grootegoed, Arjan van Leuvensteijn en Marielle Rebel,
Vrije Universiteit Amsterdam.
Red. Ton Harmsen, Universiteit Leiden.
Ceneton067980 - Ursicula
Deze tekst is met inleiding en annotaties in boekvorm verschenen (Uitgaven
Stichting Neerlandsitiek / Nodus Publikationen Münster, 2004); hiervan hier
een pdf.
In deze uitgave zijn evidente zetfouten gecorrigeerd en gemarkeerd met een
asterisk. De fractuurletter is in een aparte kleur weergegeven.

Continue
[fol. A1r]

J. NOOZEMANS

Bedrooge Dronkkaart,

Of Dronkke-Mans

HEL.

Gespeelt op de Amsterdamsche Schouburg.

[Vignet: In Liefd’ Bloeyend’.]

t’AMSTERDAM,
By Dirk Kornelisz. Houthaak, Boekverkooper op de hoek van
de Nieuwe-zijds Kolk. 1649.



[fol. A1v]

Aan den Kunst-voedende
MARTEN KRETZER.

                Mijn Heer,
DE swarigheidt, die in begonne stoutigheidt gelegen is, wordt door de vriendelikke lonken, van een goedertieren ziel, verbetert; ja zo opgepronkt, dat den al-te vrypostigen gast zijn eige smetten naulijks bekennen kan: zoo een zelve neevel heeft mijn bevangen, en voor uw’ schrandre oogen doen komen deze onwaardige Dronkke-mans Hel, waar in men zoo veel ellendigheden bevindt, dat hy ter nauwer noodt met goede oogen mag aangezien worden. Evenwel een toe-genegen heelders aart, gelijk in u beslooten leidt, zal mijn feilen zonder twijffel op een beet’ren voet stellen: bescherm mijn Flooris dan voor de grimmige ondieren, die Adelaars in andre lieder, en Mollen in haar eigen zaken zijn; zy slachten de Klokken die elk ter Kerke nooden, en zelfs daar uit blijven, haar neus-wijsheidt wijst ieder de wegen die zy zelfs niet vinden konnen.
    Ontfangt dan deze vrypostigheidt, niet na haar waardy, maar op dat haar naaktheidt bekleedt mag worden met de schaduw’ van uw’ gunst, zoo zal mijn verlooren arbeidt zich getroost vinden, dat ik ten lesten mag verblijven
Uw’ aldergedienstigste Vriendt
J. NOOZEMAN.
____________________

VERTOONDERS.

FLOORIS KOERTEN.
KNIERTJE, zijn Vrouw.
DIEWER, Kniertjes Moeder.
LEANDER, gewezene Vryer van Kniertje.
DOCTER NIKAZIAAN.
HANS PONJAART.
GYSBERT LANGHALS.
BRABANDS MAAIKEN.		 } Gebuuren.
SPOOK, Dienaar van de Docter.
Continue
[fol. A2r]

De Dronkke-mans Hel.

Kniertje. Flooris. Diewer.

Kniertje. AL weer ’t gat uit? Wel hebje de Drommel in jou huis gezien?
Flooris. De Wijven en de Hennen (als zy eyeren leggen) kakelen al in ’t gemien.
Diewer. Jou nacht-raaf, schant heb j’er van datje mijn kijndt zoo handelt;
    Heur Vaar (goet man) die het een are weg gewandelt,
    (5) Sy het dusken leven aan hem niet gezien, vertrout heur dat vry toe.
Flooris. Ey Besje, dutje ook? je praat jou mondt slegs moe;
    Jou man deed’ soo hy ’t verstong, en ik wil ook mijn tuiltje tuilen.
Diewer. Hoor Flooris, je zelt met jou Wijf benierlijk leven, of daar zal wat anders schuilen.
Flooris. Wel lieve ouwe Trouw, wiens gout is ’t dat ’er blinkt
    (10) Als ’t mijne? Denkt dan ook of Flooris Koerten drinkt,
    Hy mach het doen, de Kley is van zijn Kar gekomen:
    Want niet om jou groote goet, maar om Kniertjes schoonheidt heb ikze genomen,
    Sie daar wil ik van gedient wezen met alle vrouwelikke ootmoet.
Diewer. Zoo heb jyze niet om ’er deugt bemint?
Flooris. Wel seker dat komt zoet!
    (15) Hoe kon ik weten dat de deugt in heur huis-vesten?
    Neen moer, ik ga op het gevoel en gezicht aan (houdt het mijn ten besten)
    Gelijk men de Osse koopen, wat in ’t oog liegter niet om, het lijke stelt de keur.
Diewer. Jy wantrou, jy bent niet waart mijn kijnds deugdelijke zoolen te kussen; is dit veur
    Al ’er wroeten, al heur loopen, al heur slaven?
    (20) Mijn kostelijke schaapje, had ik jou met jou Vaar sien begraven,
    Wat zouje gelukkig zijn, en wat zou mijn troost geschien?
    Al stongje op ’t haantje van de Wester-tooren zoo kunje jou lijden niet over zien.
Kniertje. Moertje ’t is ofje teugen een oven gaapt, wat meugje jou ontstellen?
Diewer. Ontstellen Kniertje? och! ’k zel ’er mijn tot in mijn doodt toe quellen.
Flooris. (25) Geldt, geldt dat is de leus, tza lever Keizers munt.
Kniertje. Zou ik het van mijn vleis snyen?
Diewer. Kijndt maak datje huis houwen kunt.
Flooris. Ik praat van geldt Knier, en daar moetje jou na schikken.
Kniertje. Niet te hebben doet wel sparen.
Flooris. Ik lapje dat harssebekken stikken
    Zooje niet ten Buile tijd, ’t geselschop wacht mijn vast.
Diewer. (30) Hou jy jou einden Knier.    Flooris. Ik zeg jy krijgt ien tast
    Die wis is, schafje gien splint; voort, waar na wil jy dralen?
Kniertje. Jy slacht de Pachters en de Zoldaten, je krijgt het al zouje ’t van het Outaar halen.
[fol. A2v]
Diewer. Kniertje, zeg ik, binje mal? wat geef hem niet een duit.
Flooris. Besje strak stommel ik jou, en jou Dochter, t’zamen te deuren uyt.
Diewer. (35) Geef gien geldt.    Flooris. Zie toe Knier.
Kniertje. Hoe kan ik dit verdragen?
    Doen ik ’t zo gnort den een, en doen ik het niet zo krijg ik van den ander slagen;
    Kijven gaat in’t lijf niet, maar vuisten komen an.
Diewer. Weg, weg jy zotte meer, laatje jou zoo ringel-ooren van een Man?
Flooris. Nou bediszelt jou zaken te degen, mijn tijd die is verstreken.
Diewer. (40) Gaat heen bulle-bak, en wil jou beste bienen breken.
Flooris. Was ik zoo gek dat ik dat doen wou; gort Besje snoer jou mondt.
Diewer. Kijk stelt, hadje dat bien niet: ja driegt een ouwe hondt.
Flooris. Vertoorent mijn niet meer, of het zel hier op het landt wayen.
Kniertje. Moertje, och Heer! Moertje.
Diewer. Kijndt, ik zel hem met mijn vuisten payen.
Flooris. (45) Wel wat wou jy toch doen mijn lieve handeloos en tandelooze Best?
Diewer. Dat lieg jy schelm, ik wou ’er jou de neus noch wel mee of bijten, en al de rest.
Flooris. Praat teugen mijn after-eindt. Wijf schikt alle ding na behooren,
    Of jy zelt Stokvis eten als ik t’huis koom, ik hebt geswooren,
    Je kent mijn natuur wel als ik dronke ben, ’t is jou zoo dik gezeidt,
    (50) Want je meugt goe dagen hebben alsje wilt, dat deur jou vriendelijkheidt.
Flooris binnen.
Kniertje. Hy is belust om vleis die Padden koopt, wel trouwen
    Ik heb daar een Man, en ik moet ’er hem veur houwen.
Diewer. Ik sweer je dat, bestond hy mijn zoo na als jou, hy was eerdaags Steekijndt,
    Ik zou zien of men gien teugel veur zulken weeldigen paart en vijndt.
Kniertje. (55) Jy praat zo wat, maar is het meeste goet niet van zijn hout gesproten?
Diewer. Ja wel wat schaat dat, daarom mach hy ’er jou niet van ontblooten.
    Beurden ’t lest niet van Brechje, die maar een Dienst-meidt had geweest,
    Die ’er Man ook dus op-trok en speelde den beest,
    Wat had zy te doen, zy liet ’er de Stee-klok voor zorgen,
    (60) Dat niemandt hem boven drie stuivers aan geldt of waar mogt borgen;
    En toen hy zijn poort geslooten had, verzag zy heur deur dat overbleve goet
    Wel met een dubb’le over-vlieger: en ik ra jou dat jy ’t ook doet.
Kniertje. Och Moertje denkt daar niet om, want dat zel niet geschieden.
    Maar hadje mijn Leander laten trouwen, daar ik zoo most voor vlieden,
    (65) Het zou hier anders gaan, ik zou wel lacchen daar ik nou zomtijds grijn.
Diewer. Neen Kniertje, wat zou die kaal-gat, dan zou het ja zoo slim zijn;
    Dan mogtje (om t’zamen eten te blijven) alle dagen gaan waszen en schuuren,
    Studente liefde lijkt wat, maar zelden zietmenze lang duuren.
Kniertje. Zegt ’er mijn doch gien quaat of, ’k verheug mijn als ik hem noemen hoor,
    (70) Ziedaar, mijn hemdt, mijn onder-rok, ja al mijn hart geef ik voor
    Zijn rijmpjes, kusjes, lusjes, trekke-bekke, vleye, vrye, lonkken,
    Zijn vermaak stelt door deze gedachtenis mijn ziel in minne-vonkken.


[fol. A3r]
Leander uit.
Diewer. Zacht malloot, onraadt, ’k hoor leven, ’t is een mensch.
Kniertje. Het is Leander: och! nu zie ik al mijn wensch.
Leander. (75) Goe navondt Besje, en u Mejuffer, dringt u ’t luchje
    Ten huise uit? dat’s mijn lief. Wel Kniertje waarom zuchje?
Kniertje. Leander ’k heb reden genoeg, daar is meer als geldt dat ons de rust beneemt.
Leander. Is ’t noch al om je Man, hoe is die Vent zo vreemt?
Kniertje. Die doet het mijn alleen.    Leander. En wil hy niet bedaren?
Diewer. (80) Mijn lieve Vaar, hy slacht de Waardinnen Dochters, en Meulenaars
            Hoenders, die men qualijk brengen kan tot sparen.
Leander. Hoor Kniertje, datje een Buur-mens twee of drie, of meer
    Kon krijgen tot jou hulp, ik meen dat wy die Hane-veer
    Wel souwe temmen, en doen hem veel kleinder zingen.
Diewer. Wind, hy is al in de wol geverft, ouwe Wolven zijn qualik te dwingen.
Leander. (85) Maar Voszen doen wel daar de Wolf op kijken moet.
    Hebje niet wel gezien dat het haakje den Olifant luist’ren doet?
    Weetje tot hulpers raadt, zy zal ’t niet meer bezuuren.
Diewer. Was ’t daar mee te doen, daar was kans toe, want al de Buuren
    Zijn met mijn Dochters verdriet beladen; maar hoe zou jy ’t an gaan?
Leander. (90) Maar hoor, gaat daatelijk om Docter Nikaziaan,
    En na de andere, maar je most den Domine mee brengen,
    Ik zal ’t jou dan zeggen: ga, den tijdt eist geen verlengen.            Diewer binnen.
Kniertje. Leander, zoo ooit trek van min u hart bezat
    Tot mijn, zoo doet u best, gy ziet mijn noodt, en wat
    (95) Een herte-quel ik ly door ’t barsze manne-plagen.
Leander. Wel is hy dan een Bok, zoo laat hem hoorens dragen,
    Ik zal u verloszen, gy kunt mijn weer een vriendtschap doen.
Kniertje. Dat loof ik u, ik zal uw arrebeidt vergoen.
Leander. En of uw’ Moeder u mijn tot gien Vrouw wou geven,
    (100) Zoo zullen wy, spijt haar en hem, noch t’zamen leven.
Kniertje. Men vergeet licht ouwe dienst, maar swaarlijk ouwe min,
    Gy woondt hier in mijn hart, gy breidelt ziel en zin,
    Daar zal gelegentheidt wel voorder zijn geschapen
    Tot ons vermaak, als wy gewenste lusjes rapen.
Leander. (105) ’k Heb tot uw hulp bedacht al wat ik denkken kost.
Kniertje. Wees jy S. Joris die mijn van een Draak verlost.
Docter Nikaziaan uit.
Leander. Daar is den Docter, nu wat anders voor-geslagen.
Kniertje. Wees welkoom Heer, als een behulper van mijn plagen.
Nikaziaan. Salutem tibi precor, hoewel den Medicus ’t verkeerden best verheugt.
    (110) Wel vrienden wat’s den roep?    Leander. Gy weet hoe Kniertjes jeugt,
    Van haar Zileenus, steeds met smijten, drinkken, schelden,
    Vertreen wordt, als sy mijn noch datelijk vertelden;
    Dies was het noodig hem te leiden van dat padt.
[fol. A3v]
Nikaz. Dat ’s waar, de vrouw heeft lang verdriet met hem gehadt;
    (115) Maar hoe stelle wy ’t in ’t werk? ik zou niet garen behaalt wezen.
Inurbanum, voor een Docter te worden niet van ieder een geprezen:
Honora Medicinum, de eer vereert den Man.
Diewer met eenige Buuren.
Diew. Hier heb ik Hans en Maike-Buur, en Gijsbert, hebje daar genoeg an?
Lean. Ja, ja, ’t zal zoo wel gaan.    Knier. Hoe zelje ’t nou aan stellen?
Diewer. (120) Wat hebje toch in ’t zin?    Lean. ’k Sel ’t jou in ’t kort vertellen:
    Wy drie zullen hem ontmoeten, en maken hem wijs dat hy ziek is,
    En brengen hem dan t’huis, dan zel jy luy vragen waarom hy zoo bliek is,
    En loopen na den Docter, die hem met een vaste gravemine
    Sel zeggen dat zijn leven ten einde is, en dat het hem niet meer wil dienen,
    (125) ’t Welk hem den volle dronk zel strakx gelooven doen.
Nikaz. Compendio narrasti, maar wat zel ’er voort uit broen?
Lean. Daar na zullen wy, als in een Hel, voor hem vertoonen
    Met welke straf men daar de Wijve-smijters loonen.
Nikaz. Rem Tenes, ’t gevalt mijn ook, ik zel hem door kracht van een drank
    (130) Doen komen als in een duizeling, een half kartier uur lank,
    Behoudens dat het hem niet schaden zal, of smooren,
    Daer by zel hy ’t al zien wat dat wy doen en hooren.
Diew. Dat’s dubbelt ondieft.    Knier. Och! dat het toch wel gelukken mag.
Diew. Lukt het Leander, zoo zel ik jou vieren als een heiligen dag.
Lean. (135) Wel ben j’er mee te vreen?    Maaik. Ba ja, al wod dy hem ontmannen,
    Mijn ziel ik hiel een been.    Hans. Wy zelle zame spannen.
Gijsb. Tot onze Buur-wijfs hulp zel ik het willig doen.
Lean. Wel nu dan, het is tijdt om op de weg te spoen,
    Wy zullen hem de weg af-snyen; onderwegen
    (140) Vertrek ik jou wel voort hoe ’t met ons is gelegen.
Flooris uit. daar na Gijsbert, Hans en Leander,
elk op een hoek van ’t Toneel.
Floor. Dat Rokjen is met Bier evoert, ik ken ’t ook voelen
    Van mijn hooft tot in mijn bienen, by gans dat was eerst joelen;
    De meeste macht van de korte Warmoes-straet, van ’t Stoele-matters gilt,
    Van Goochel-tasse, van Schoorsteen-vegers, van Nacht-werkers, die scheenen schier als wilt,
    (145) Toen ik een vaan of tien spendeerde. Moye Pleuntje
    Die dansten moeder-naakt op de zang en klap-beenen van Teuntje:
    ’t Was wonder, zy vlogen als een swarm Byen om mijn heen,
    Hier lulde Klaartje-Zever-beks, daar smookte lange Leen,
    Daar hadje Smeer-dag, die gelijk een Schoorstien dampten,
    (150) Gins vloekte de dronkke Mossel-man, terwijl twie Zangers kampten
    Om dat den ien de kan wat stijf eneepen had:
    ’t Was een Werelt van een leven, ’t was Heerschip, waar ik zat.
    Men speelde, men veelde, men zonger, men spronger, men dansten, men kan-
[fol. A4r]
            sten, men broekte, men vloekte, men sloeg ’er, men loech ’er, men slieper, men
            lieper, men smookte, men rookte, men spooch ’er, men looch ’er, men slik-
            te, men likte, men taste, men braste, men viel ’er, men hiel ’er, men tapte,
            men klapte, En al dat schoon gewelt
    Had ik veur twie gemunte Rijkxdaalders aan gelt:
    (155) En daar mee kuyerden ik heen, wil onze Knier mijn nou gaande maken,
    Zoo zel ze goe koop aan een Rotterdamze fooy raken:
    Het Mant ook te bezukt als het Wijf altemet Mans vuisten voelt,
    Dat zei mijn Vaar zalr. Zeun wat heb ik mijn moet dikwils aan jou Moer gekoelt;
    Onthoudt dit veur een Regel, laatje van geen Wijven ringel-ooren of plagen,
    (160) Onderrechtze met gevoelijke reden, zy zelje te meer liefde toe dragen:
    Want zoo den Huis-voogt de misdaadt niet en straft, hy is ’er schuldig aan,
    Dit was mijn Vaderlijk testament, dat ik ook denk na te gaan,
    En doen niet als een party Henne-tasters, van Wijven dwang bezeten,
    Die geen duits bolletje zoude koopen zonder hun vrouwe weten.
Lean. (165) Pas op, en spreek als hy een weinig nader is.
Gijsbert loopt Floor tegen ’t lijf.
Floor. Zoo peur ik dan na huis, de drommel was dat mis!
Gijsb. Hoe speciaal, mag men met vree ’s Heeren straten niet gebruiken?
Floor. Heb ik neus of oogen in mijn achter-eint? kost ik jou sien of ruiken?
Gijsb. Wel Buur-man heb ik jou? ik sachje voor een ander an:
    (170) Waar leit de Reis?    Floor. Na huis.    Gijsb. En waar van daan?    Floor. Daar de kan
    Het vaandel is, daar men twee blanke geeft voor een pintje.
Gijsb. Heb jy te Bier geweest, o Nabuur jy verzintje!
    Ik geloof eer datje by de Grave-maker jou graf hebt besteet;
    Hoe duiker ziej’ er uit? dat haagt mijn niet een beet.
Floor. (175) Hebbenze mijn swart emaakt? zoo wil ’er S. Felten schenden.
Gijsb. O neen, je ziet als een linne laken, dat ik jou niet wel kenden
    Ik zou meenen dat ’er een geest hier by mijn stont en sprak.
Floor. Ey jorden, ik weet nieuwers van, ik dronk noch hertig strak.
Gijsb. Gedronken of niet gedronken, jy hebt swarigheit onder jou leden.
Floor. (180) Weg kapstok, jy scheert me.    Gijsb. Of ik het eertijdts deede,
    Ik zeg nou gelijk ik zie: maar voelje geen steekten of pijn?
Floor. Wel neen: maar dunkje, recht uit ekalt, dat ik ziek moet zijn?
Gijsb. In trouwe ja.    Floor. Dat is een kluchtigen handel,
    Ziek te wezen, wel drinken, lustig lacchen, fris in wandel.
Gijsb. (185) Datje mijn raadt doet, zoo gaat na huis, laat jou wat goets doen:
    Dekt jou warm, meugelijk datter wel mannen of kindre pokken uit broen,
    Vaar wel gebuur, volg raadt, en doe jy na mijn woorden.    Gijsbert Binnen.
Flooris. Ziek zijn en niet te voelen, wie of zijn leven zulkx hoorden.
    Struif, hy ziet geen steek deur zijn neus, maer evenwel ’k wordt al bang,
    (190) ’t Is best dat ik t’huis ga, of ’t hondje beet, zie daar dat ’s gang.
Hans. Wie pikken komt hier aan? neen ’t is de rechte man niet.
Floor. Wel Hans wat schortje datje mijn zoo nijver an ziet?
Hans. Wie ist? ik hebje meer ezien, maar ik weet niet waar ik jou t’huis brengen sal.
Floor. Kijk deuze bezete Snip-luis, hei Snyer zinje mal,
[fol. A4v]
    (195) Ik ben Floris-Buur, op de hoek van de nauwe in-gang, in de drie dreggen.
Hans. Ben jy ’t Floris, wel hoe dus vervallen? ik heb van jou ziekten niet hooren seggen:
    Maar ben jy ’t ook? kom hier dat ik jou deur mijn Bril te degen mag bezien.
Floor. Ik bent, ja ik steek in mijn klieren en anders gien,
    Ik ben Floris Koerten, de Zeun van Koert Foppen, en Trijntje Freeken:
    (200) Dat weelige kijnt ben ik, daar de hiele Pekeer-plaats of weet te spreken;
    En van mijn ziekte weet ik mijns wetens niet, of ’t gaat boven mijn verstant.
Hans. Je lijkt een geest, hadje maar een laken om ’t lijf, ja wel ’t is schant
    Van Kniertje-Buur, dat zy jou zoo laat uit gaan, zy hoort jou meer te achten.
Floor. Maar zeker, bin ik ook ziek, zoo dien ik mijn wat te wachten.
Hans. (205) Is dat vragens waart, al hadje een hiele maant gelegen te bedt,
    Zoo mocht jy jou doodt-verf niet naarder hebben gezet.
Floor. Ik voel het dunkme, maar zou het wel wezen dat ik mijn verbrasten?
Hans. Steek de handt iens uit, ik kan mee wel Polze tasten:
    Buur-man wonder is ’et dat je noch kunt gaan.
Floor. (210) Och lieve Hans! wat raadt, maar zou het zoo qualijck met mijn staan?
Hans. Ja Floris, ik voel by-kans geen hart-aar kloppen.
Floor. Wat zel ik dan beginnen, o lijde! most het ongeluk dus op mijn droppen?
    Ik voel mijn biene slappen, mijn kracht beswijkt, hoe raak ik voort?
Hans. Kom mijn vriend, mijn schouwer zel jou kruk wesen, schik je als ’t hoort:
    (215) Nou steen zoo niet, het ken jou last doch niet verminderen,
    Leg je jou hooft neer, jy laat niet na een huis vol naakte kinderen.
Floor. Hoe lastig valt mijn de gang, nou komt mijn ’t spreek-woordt veur:
    Daar blijdschap in huis is, zit droefheit voor de deur.
Lean. Wat schort de man? wie is ’t? wel hoe! ben jy het Floris?
Floor. (220) Ik ben ’t, en lijckje ziet dat dit, na ’t graf, mijn spoor is.
Lean. Dat’s vreemt, jy ziet ’er uit gelijk een tarwen-meel.
Floor. Ik weet het wel, en voel het wel, dit schijnt wel is mijn deel.
Lean. Wel wanneer quam ’t jou aan? jy liep noch flus zoo nijver.
Floor. Och! ’t is mijn op den hals gekomen gelijk de Paarden de vijver.
Hans. (225) Ey speciaal! dat jy hem mee wat stutten wou,
    Ik ben niet machtig dat ik hem alleenig hou.
Lean. Reikt mijn jou arrem, nou schep moet, ’t zal wel bedaren.
Floor. O neen Leander, och! de ziekte is al te diep in-gevaren.
Lean. Nou tree een beetje voort, en denkt jy zint een man.
Floor. (230) Ik voel mijn al te euvel, maar ik zal al doen wat ik kan.
Hans. Dit in, om ginze hoek, dan zal het niet veel scheelen.
Floor. Och vrienden! was ik zoo drollig niet, ik zou jou moeiten niet veelen.
Hans klopt.
Diewer. Wie isser?    Hans. Doe maar op, ’t is meerder as je mient.
Knier. Wat letje Flooris? och mijn deugdelijke vriendt!
Diew. (235) Mijn lieve Zeun, hoe zie j’ er zoo uit? wat is jou aan gekomen?
Knier. Kijk Moertje dat ’s een naar gezicht, een mens zou ’er voor schroomen.
Diew. Wel spreekje niet vaar? wat schortje? mijn kostelijke kijnt.
Floor. Jae Besje.    Diew. Heer Flooris, mijn dunkt datje mijn met duizent pijne pijnt.
Floor. Moet ’er het hooge woordt uit? hoor, ik heb ziekte onder mijn klieren.
[fol. B1r]
Knier. (240) Dat wijst jou aanzicht wel uit, vaar jy hoort jou te vieren.
Diew. Zie Kniertje, zijn neus is betrokken, zijn oogen staan hol in zijn hooft,
    Zijn wangen vallen in, en hy is van al zijn kleur berooft.
Hans. Wy vonden jou Man dus, en ons consciency vermocht niet hem alleen te laten.
Leand. Zie, daarom brengen wy hem t’huis, uit werk van karitaten.
Knier. (245) Mijn lieve Flooris Koerte, och! zoo ik jou verliezen moet
    Verlies ik hooft en troost, mijn Man en al mijn goet.
Floor. Hoor Kniertje, vergeeft mijn dronke drinken, mijn vloeken en mijn kijven:
    Ik maak jou Erf-genaam van al het mijn, laat het by een Notaris beschrijven.
    Mannen draagt ’er getuigenis van, want ik voel de ziekte vermindert niet.
Leand. (250) Is hier geen Docter ontrent, die wat raadt of middel ziet?
Knier. Ja ’t, Moertje gaat niet, maar vlieg, laat Nikaziaan voort mitje komen.
Diew. Och! om mijn Zeun te helpen zel ik ’er niet op droomen.    Diewer binnen.
Knier. Mijn zuikerde Flooris, zel jy mijn bitt’re tranen voen?
Floor. Mijn gekonfijte Kniertjen, wat zel ik ’er tegen doen?
    (255) Het menschen leven is niet, als de draat is af-geloopen.
Leand. Ey Jonge-lui! verslaat jou zoo niet, men moet altijdt het beste hoopen:
    De boom krijgt zoo meenigen slag eer hy ter aarde valt.
Floor. En ten lesten lukt het noch, wat of jy lui al kalt.
    Mijn trouwe Wijfje, zelje noch altemet wel om mijn denkken?
Knier. (260) Elken dag zel ik wel duizentmaal in tranen verdrenkken.
Floor. Dit is mijn al van een Hei’en voor-zeidt dat ik op een dag sterven zou,
    En ik kon het nooit gelooven, maar ik bevindt het nou.
Leand. Wacht tot den Domine koomt eerje begint te vreesen.
Knier. Mijn Man het zijn leven zoo niet gepraat, dus moeten ’t veege teikens wezen.
Nikaziaan en Diewer uit.
Nikaz. (265) Felix sit tibi vesper. Qui se habent res tuae, dat gy mijn hier ontboodt?
Knier. Och! Heer Docter, beziet mijn Man eens, hy is zoo goet als doodt.
Nikaz. Amicorum omnia sunt comunia, ick zal mijn best wel toonen.
    Tuis te pingam coloribus, reikt my uw handt mijn Zoone;
    ô Sancte Cosmi help! maar wanneer quam ’t u aan?
Floor. (270) Gien uur geleen Domine.    Nikaz. Uw zaken zijn afgedaan,
    Gy kunt gien half uur leven.
Diew. Hoe koomt dat mijn Swager zoo schraal ,, ziet?
Nikaz. Mors hominis in ipsum, est foribus in trivio sum.
Diewer. Ik versta jou Docters taal ,, niet.
Nikaz. Ik zeg dat hier de Priester nutter als ik waar, die hem wat goets veur-las.
Floor. Zoo verwijsje mijn dan gelijk als een gebroken glas.
Nikaz. (275) Annoza vulpes haud capitur laqueo, maar boêtica sus, dies zel ’t wel lukken.
Floor. Leesje mijn vonnis Domine, zoo doet het in duits, zoo hoor ik mijn boose stukken?
Leand. Heer Docter datje jou Boek eens op-sloeg, meugelijk datje wel een raadtje vondt;
    Zeker om de Vrouws halven zoo maakt de Man gezont.
Nikaz. Ha Stultus! quid modo ais? meent gy ik mijn kunst noch haal uit Boeken?
[fol. B1v]
(280) Non credo. Maar in dit caput moet men Hipocrates, Galenus, Avicenna en Paracelsis zoeken;
    En om te betoonen dat ik, zoo lang het leven de mensche voedt,
    Noch hulp weet, zoo haalt terstondt tot mijnent dit drankjen.
Diew. Och dat’s goet!
Nikaziaan. Maar wacht, frons occipitio prior, ik zal strak weder-keeren.    Nikaziaan binnen.
Hans. Jy soudt den Docter wel vertoorenen, die lui houwe van gien scheeren.
Diewer. (285) Mijn lieve kijndt, och! dat zijn kruyen toch wat werk mogen doen.
Kniertje. Hy is al arger Docter alsje mient, zijn verstandt kan meenig kuurtje broen.
Hans. Mijn goe Flooris-buur, zouje noch niet gaeren wat leven?
Floor. Ja, of neen, ik weet niet; want men moet rechtevoort drie-groot voor een pijntje Bier geven,
    En dan tappen die weersoordige Waarden de kannen pas vol aan den hals,
    (290) Zoo dat het op zeuven-oortjes koomt te staan, och! de tijden zijn te vals.
    Maar Kniertje voelje wel hoe deze zinnen hollen?
Knier. Zou ik niet Vaar, zou ik niet, zieje gien droevige tranen rollen?
Floor. Och! mijn leven docht ik niet datje om mijn eindt zoo huilen zoudt.
Knier. Ja Man, ik hebje altijdt beter vermogt alsje mijn hebt vertrouwt.
Nikaziaan uit.
Nikaz. (295) Rem omnum factum habeo, dit zal jou wat doen rusten.
Floor. Maar Domine ist al goet goet, het zou mijn aars niet lusten?
Nikaz. Tu de eodem* bibes poculo.    Floor. Ik vraag jou of het zoet ,, is?
Nikaz. Wel degelijk, hoc vel caeco apparet, dat het van ’t beste goet ,, is.
Floor. Zoo neem ik het dan in, en al de last Docter komt op jou aan.
Nikaz. (300) Een verdronken Kalf is goed te wage, laat het op mijn maar staan.
Diew. Wat dunkje mijn Heer, dat wy nou een warm bedt riet ginge maken?
Nikaz. Neen, hy zou hem al te zeer vermoejen, eer hy kon uit zijn klieren raken:
    Een kussen twee of drie onder zijn hooft, en laat hem rusten op deze stoel,
    Dat ’s goet, nimium divartitur in vitiam, laat hem nu alleen, want door al het gewoel
    (305) Zijn de geesten te zeer ontstelt, en die moeten door stilte weer bedaren.
Leand. Terwijl ist noodig dat wy strakx met onze zaken voort varen.
Knier. Adieu man, ik wens datje met deze drank weer beteren mag.
Floor. Adieu, kom zoen mijn noch iens, of ikje niet weer en zag.
    Hans, hoor hier, krijg iens pen en inkt, en doe als ik zel zeggen:
    (310) Je zelt in de Kaars-la de dood-ceel van mijn Zuster vinden leggen,
    Neemt die, en schrijft ’er noch ettelijke van mijn goe kornuiten by:
    Inzonderheit Mondige Jasper, Slikkende Olef, en Rutjert Poesten-bry,
    Meindert Horren-scheef, Fobert met de Wratten, Keesje Schonke,
    Roeltje Yzegrims, Bartelt Schokke-bak, en Leentje Pronke,
    (315) Lobbes met zijn Kraag, Schonkje met zijn Veur-neus, laat die al in ordenanci staan:
    En om dat ik niet hebben wil dat ’er Vollentarizen mit mijn zelle gaan,
    Zoo zelje doen zeeltjes drukken, die de lui, in ’t weerkomme, d’Anspreekers zellen geven
    Gelijk de Gilde-broers de Penningen, en zoo hoorenze allegaar met die onbeschofte Kerk-gangers te leven.
[fol. B2r]
Hans. Wel Flooris-buur, maar is ’er noch iet anders dat jou voor ’t lesten quelt?
Floor. (320) Gants niet, als datje het Zeeltjen op volgende wijze steldt.
U E. Werd’ te Begraffenis gebeden met het Lijk van FLOORIS KOERTEN van VEEREN, Man van Kniertje Koenen van Ditmartzen, Zoon van Koert Foppen en Trijntje Freeken, Schoonzoon van Diewer Teeuwis van Delden, Swager van Klaas Kommier en Aariaan Goozens van Leberlingen, Zusters Man van Brechje Koenen van Ditmartzen, Zusterling van zal: Evert Goorisz. Houtewambis, in zijn leven Reperateur van oude Schoenen, recht Achters-kijndt van Iuriaan Potje-beuling en Iop Braadt-worst, Euver-lui van de Nacht-werkers, Zusterlings Man van Booke Heites en Ielle Taakes van Dingsma Stoelematters, Kozijn Iermijn van Iermie de la Koku Drapier binnen Leiden, groote Vriendt van Pieter Doek-huif ouwe Kerk-ganger, Kozijnnaadje van Dominiko Antonio de Milano Rotte-val verkooper, nagelaten Erf-genaam van Ian in ’t Achter-gat, trouwe klant van Gerlof Wytbek Bier-sluiker, ouwe Vryer van Iakelijn Ianneton de Bonavontuure, en lief-hebber van alle Vrouwen. Woonende in de drie Dreggen, by de nauwen Ingang, achter de Korte-lange-straat, over de wijze Mal-meulen, op de hoek van het Ouwe-nieuwe-pat, naast het swarte Licht. Op Donderdag toekomende, ten een uur, als Vriend’ of Vrienden in Huis te koomen.
Het Lijk zal op S. Iobs Kerk-hof begraven worden.

Hans. Hebje mijn noch wat meer te zeggen? mijn dienst is tot jouwen besten,
    Want men mag geen doenlijke dingen een mens weigeren op zijn lesten.
Flooris. Neen. Maar laatze niet te overvloedig schenkken. Gaat, laat mijn nou alleen, als de Docter heeft gezeit:
    Mijn dunkt mijn hert dat trekt alrie na stilligheidt.    Hans binnen.
    (325) Ik voel mijn zoo euvel als ik mag, dit zel voor zeker op ’t landt wayen:
    Gort most ik mijn niet stil houwen, ik zou wel louter grayen.
Nikaziaan, uit-beeldende Radamant, en Leander Eakus,
gaan aan een Tafel zitten met eenige Boeken en
andre snorre-pijpen voor hun.
Eakus. Ga Spook, zeg Karon aan dat Radamantus wacht
    Na het heilooze volk, en zijn gewisse vracht.
Gijsbert, vertoonende Karon, komt met Maaike,
Hans en Kniertje, uit.
Karon. Voort, voort, u misdaat en u vonnis zult gy hooren,
    (330) Tree aan gewillig, of verwacht mijn harde spooren.
[fol. B2v]
Radam. Wel Karon, wat gespuis heeft ’t Aardrijk af-geleit?
    Hoe is den hoop dus klein? dit schijnt een wonderheit.
Karon. Geen wonder, ’k dorst mijn aan den Oever nau begeven,
    Zulken dikken wolk van Advocaten en Procureurs quam ’er aan gedreven.
    (335) Elk winkte, ieder riep, den een voor d’ander wou in de Schuit,
    Mit borster zulken zootje geswoore Deur-waarders uit,
    Dat ik vraagden ofze nou allegaar uit de Werelt waren verzonkken:
    Men zag ’er Jan Alleman met pampiere Harnasse pronkken.
    Ieder had zijn stukken klaar daar hy zijn qua zaak mee verschoonen zou;
    (340) De Pleiters hadden ’t drokker als op de rol, niemant de minste wezen wou,
    Ik docht dat zelje tans, even als oly in ’t vyer, te pas komen:
    Toen voer ik wat voorder, daar heb ik een diel bestove Meulenaars vernomen,
    Die hadden een Gilde-broer veur die in zijn ouwe dagen had bedelen gegaan:
    O! riepen een deel braat-veugels, jy hebt ons Ambacht te kort gedaan;
    (345) De Bakkers, daarje voor maalden, mostje beter hebben uit-gezoopen,
    Zy hadden eer altemaal met kak-hielen moeten loopen,
    Eerje, in jou of-gesloofde tijdt, iemants hulpe hadt van doen,
    Neen wast, een ander liever de vleugels gekort, als zijn zelf uit het nest te broen:
    O! docht ik, deuze Hanen laten teikens aan die by heur verkeeren.
    (350) Ik wat voorder, daar begonne mijn onze eige landzaten te eeren;
    Kom zeidenze, wy zijn Snyers, voert ons voor ballast, en zy warender op toegemaakt,
    Want elk hadt een pak aan van ieder lap een staaltje, dat hy hadt getaakt,
    ’t Leeke kakel-bonte Henne, men kost al de kleuren geen naam geven:
    ’t Was wonder om te zien, zoo als ’t de Gemeene man op heur consciencis dreven,
    (355) Elk zei jou diefze Snip-luis, zie dat en dat hebje mijn te kort gedaan:
    Ja, ja, antwoorden ’er een, jy heet ons dieve, en daar van maken wy ook dat onze naam mag bestaan.
    Ik daar van daan, en zocht, om niet te worden over-boort gedrongen,
    Een plaatsje, daar ik dit Vroutje vont, en noch isser een Snyer by gesprongen;
    Ik stak van Landt, en docht eer ik ’er noch meer krijg
    (360) Ist best, tot dat d’aare wat vertrekken, dat ik ’er mee over stijg.
    De strant was zoo bezet met schimmen, Mans en Vrouwen,
    Dat ik ’t register in mijn hooft niet kan onthouwen,
    Ook is ’t jou van onze andre Geesten perfekt genoeg gezeit
    Wat levens pat het naast naar deze wooning leit.
Radam. (365) Kom herwaarts booze Teef, en hoor wat g’ in u leven
    Voor Hoerery, bedrog, en valsheit hebt bedreven.
Maaike. Sjoor geloof my, ’k he mijn kalanten met alle weelt vernoegt:
    Ba tjan de gelievekens waren mijn vrindelijk die ’k heb zamen gevoegt.
Radam. Wy weten al u doen, hier valt geen tegen-zeggen.
Eakus. (370) Ik vindt in deze zy ’t proces van Maaike leggen.
Radam. Lees op, dat zy den in-hout in het kort verstaat.
Leander leest.
Eakus. Maaike van Heerentals heeft haar verloopen in den hoogsten graat,
    Met Jonge Dochters op dool-wegen te brengen, met hun te koppelen
    Aan guits en jongens nau de kin bezet met stoppelen,
    (375) Met de fijne neering te gebruiken aan de beste van het Landt,
[fol. B3r]
    Ook door heur consciency te verdoemen met het schrijven aan de want,
    Met nacht-vinkken te huis-vesten, met eerbre zinnen te lokken,
    Met lach-loopers te voeden, met Dievery te fokken,
    Want als de Kassiertjes hun Zondags-gelt tot harent hadden gebrocht,
    (380) Zoo wierd ’er weer nieuwe financy, aan de meesters kas, gezocht.
    Zy heeft ook getrouwde Vrouwen van vreemde Mans doen hanteeren.
    In zomma, wat men in een Hoere-kot voor schelmery zag verkeeren
    Ging steets by heur in swang, zy streek een ieder uit.
Maaike. Gy abuzeert u Heer, en weete gy van dien guit,
    (385) Die my een doske Koper in stee van Gout gaf, in lastaadje,
    Dat had kik doen voor mijn Rinze-wijn, met billekens van Kandy, en zijn boelaadje.
    Eakus. Gebeurden dat eens van een, daar mosten wel tien anderen voor bloen.
Radam. Maar Maaiken, gy hebt ons, in u tijdt, veel dienst gedaan, en wy zullen u nu weder vriendtschap doen:
    Dat ik u Kokin op Pluto maakten, soudt gy u verstaan op die zaken?
Maaike. (390) Voor zemers ja, o kik kan zulken delikaten karminade maken,
    Met een Hazen-zaus, dager wilt en broets om worden zoudt:
    Ook ben ’k ik een Marvielje van een Kieken of Kapuin aan te rechten, of een Schapen-bout,
    Een klein gebeent, als Lijsterkens, Spreekens, Leewarkskes en Sneppen,
    Of Patrijzen en Duifkens, ben ’k ik zoo baizaart, dat den Marquis daar een behagen in kon scheppen.
    (395) O! en een Karpel met een Ajuin-zop te bereiden, tart ’k ik den Kok die den Bisschop dient,
    Of een Kriek-moes, of Trinolette op Patrijzen, of zy dy belust mijn vriendt
    Op Kremiboelly, of Zuipen op Kalfs-vlees, of Preek-heeren, of Jakopijne Taarten,
    Of diergelijk galant goeike, ik zal ze ou zoo erkies toe-reen, trots eenig Pastei-bakkers Maarten.
Spook. Puik bylo, iget Zusterling jy bint een Wijf na mijn hert:
    (400) Dat men mijn antimizeerde, ’k wed ’er een lekker beetje in mijn lijf gevonden werdt.
Maaike. Swijg stil gy klein diefken: o mijn Heer, en heede trek tot een Tarzaike,
    Tot een Vlaaike, Pastaaike, of blau Mangier de Spangje, gebiet maar aan ou Maaiken,
    Want om een Aiken Lombaarts te bereie, of een March-paip na de kunst,
    Of gekloove Nonnekens, of Hoeren-dretjes, of Krijme-frittekens, behoudens uwer gunst
    (405) En zulde mijns gelijken niet vinden, en da gy mijn Gentze Wafelkens eens pruefden
    Die zoo delikaat zijn, ik weet da gy u bedruefden
    Da gy zulken emprialen Kokinneke zoo lang onbeeren most:
    In Brabant was niet een lakker-tongske dat Maaiken niet en kost.
    O zie! met zulken deugt heb ’k ik steets by alle vroomeken de kroon gespannen.
Karon. (410) Dat weten wy wel, want om jou deugt benje ook t’Antwerpen uit-gebannen.
Radam. Ga Spook, en brengt haar in ’t gezigt van Prozerpijn,
    Laat haar toe-reester van de Helze spijze zijn.
Spook. Kom Pete-moei, ik zelje zo zoetjes handelen als ik iemant dee mijn leven,
    Maar jy moet mijn daar na altemet weer een veeg uit de pan geven.
Maaike. (415) O gy Alferos van Mars! draagde gy geen zorg, betrouwes vry
    Dage een toegenegen Moejers hert bevinden zult aan my:
[fol. B3v]
    Gy zult vijgen eten als ’t Peerdeken t’huis komt, al waar den Erts-Hartoch ou Peter,
    En den kleinen Koning ou Groot-vader, ’s onthaalden u niet beter.
Floor. O dubbelde booze Werelt!
Karon. Nou venster-aap, jou beurt, haal vonnis na jou leven.
Leander leest.
Eakus. (420) Hans Ponjaart, die strak zoo schielijk is overleen, heeft bedreven
    Zoo veel dievery als ’er oit van een Snyer is begaan.
    Item, hy heeft niemant ontzien, rijk en arm heeft hy te kort gedaan:
    Item, hy nam het van d’een, en liet het and’re door zijn itemmen betalen:
    Item, men kon uit zijn duivels-ton somtijts lappen tot hiele Jakken halen:
    (425) Item, zijn consciency en zijn oog waren zoo ruim dat het noit te vullen was:
    Item, Rou-werk, of kleurt Zatijn, het quam hem al te pas:
    Item, van d’een stal hy ’t Laken, en van d’ander de Voering, als hy hem een Pak maakten:
    Item, fijn Zilver of Gout-Laken was het liefste dat hy taakten:
    Item, zijn kromme vingers wierden op ’t lest het steelen zoo gewent
    (430) Dat hy niet roerden, of daar bleef wat aan hangen of geschent.
    Indien wy al zijn items na behooren op-zommeerden,
    Men zou het mogen voor een monster ter Werelt brengen, daar door een ander leerden.
Hans. Och! zulje mijn natuurlijken aart zoo beschelden? ’t is mijn schult niet,
    Ik ben met de kunst gebooren, en op datje noch klaarder teiken ziet
    (435) Zoo lees mijn betoog-brief, die mijn zalige vaar dee schrijven,
    Toen ik mijn eerste jeugt gaf teugel om te wijven.
Leander leest.
EAKUS. Wy eerbaren Raadt van Hazelunen doen kondt allen den geenen die dit zullen hooren lezen, op Slooten, Steden, Kastelen,* &c. dat Jurgen Met-worst van Meppen verzoeket voor zijn Zeune Hans Ponjaart, ein betoog-çeedel van wegen zijn geslachts halven, ’t welke wy hem vergunne, ont betuigen voor alle vrome luiden dat hy nicht is af kamen van ein Muller, noch Tolnaar, noch Baart-scheerer, noch Swijn-snijder, noch Quakzalver, noch Linne-wever, man van dat edelen Ampt, het Snijders Handt-werk.

    Dit luit van overout gebooren Dievery.
Hans. Indien jy ’t recht in-ziet ik raak voor zeker vry.
Radam. Voort brengt hem weg, zijn lucht besmet mijn strenge Setel:
    (440) Ga, stookt hem in ’t Forneis onder de dieve-ketel,
    Een volk, een straf; vertrek, ik gun hem niet een woordt.
Spook. Hei! wambas-kat tree aan, ’k seg tafel-uil ga voort,
    Of jy selt dese sweep om bei jou beenen proeven.    Hans binnen.
Karon. Gemaskerde wout-aap, selje nou niet een kalesje behoeven
    (445) Die jou by Radamant brengt, gelijkje in de tuin-huisjes wierdt gebrocht?
Radam. Kom harwaarts gy die zoo veel boosheidt hebt gewrocht.
Leander leest.
Eakus. Jannette van Piere heeft al haar tijdt versleten
    In heur op te pronkken, haar aansicht te toyen, in lekker te eten,
[fol. B4r]
    In lonkken te schieten, waar door zy zoo veel vryers kreeg
    (450) Als ’er vliegen om een doode kreng te swieren pleeg:
    Haar lichaam dee een getal van Swager-schap bereiken,
    Meer als voor Amsterdam, op Maandag, Zeilen strijken,
    Zy was verscheiden maal gekamert als een pop,
    En swoer dry kinders drie onrechte vaders op,
    (455) Haar hoerery ging Messelina veer te boven,
    Zy deed de kinders vaak de ouders buil berooven,
    Zy deed ’er menig, die hun middelen hadden verdaan,
    Om haar na ’t warme Landt of na den Oorlog gaan,
    Zy heeft heur vuile lust zoo lang gebruiken durven
    (460) Tot zy van overwinst in ’t Gast-huis is gesturven.
Radam. Wanschepsel, beest, die zoo onmenschelijk u jeugt
    Versleeten hebt, ga heen, verschei u van de vreugt,
    Ga, help de dochteren van Danais, wijl g’ u dagen
    Zoo lui hebt deur-gebrocht, sult gy nu water dragen,
    (465) Gy sult ook met u mask’ bedekt zijn, op dat gy
    Geen Helsche slaven trekt tot u vervloekte pry.
Spook. O fijne Madam! geef mijn de handt, denkt of jou nou een jonker leiden.
Kniertje. Leer eerst hoe gy een Juffrou handlen sult bescheiden.
Spook. Kijk met sulke grepen doorluchtige Madam, in wie beleeftheit woont,
    (470) U Schoen-borstel bidt dat gy u zoo vernedert toont,
    En senden hem u animable lonkjes die zoo jentiel de sinne branden,
    Dat zy tot haar devotie brachte de Godt van Venis stranden.
    Juzjeert by u self hoe gy door die cortosie inflameert een toegenege hert,
    O honnorable Dame, indien gy na behooren van mijn gekongratuleert werd,
    (475) De grandesse van mijn diskourse souden u dikrese meer vernoegen
    Als u oit de cermony des Werelts dee, wilt u voegen
    Na het obidieeren van u alderminsten Sarviteur,
    Die u bidt dat gy met u voet-veeg belieft te wandelen door dese deur.    Knier binnen.
Karon komt by Flooris, en doet hem op-staan.
    Karon. Nu suffert, recht jou op, jy moet jou saken mee te woordt ,, staan,
    (480) Jan treet-saft, de Solder valt in, hoe is ’t hier? selje voort ,, gaan.
Floor. Wel ben ik dan al doodt?    Karon. Hy twijffelt, de goe man.
Radam. Kom voor de Recht-bank en hoor ook u daden an.
Leander leest.
Eakus. Flooris Koerten, nu flus gesturven, heeft hem geweldig verloopen
    Met vloeken, en schelden, en onrechtvaardig goet te hoopen,
    (485) Maar insonderheit door dronkke drinkken, en met dat volle lijf
    Teeg hy dan met vuisten en stokken te buffelen op sijn Wijf:
    Ja selden Maant of Week wast of sy had blauwe oogen.
Radam. Houdt op. O gruwel! hoe kan dit den Hel gedogen?
    Een Vrouw, met wien men trouwt uit alle vriendelijkheidt,
    (490) Wierdt daar ooit manne-vuist of slagen op geleidt?
Eakus. Dus meldt den inhoudt van zijn dagelijkze leven.
[fol. B4v]
Radam. O schrik! die men gien plaats in Hel of Aard’ kan geven.
    Wat staat ons nu te doen? wat straf is wreedt genoegh?
Eakus. Wie hoorden ooit van een Man die zijn eigen Wijf sloeg.
Radam. (495) Dat men hem tot huspot doet kappen, en werpen hem voor de honden.
Eakus. Daar zou hem dan gien Wijve-smijter aan spiegelen kunnen zoo ’er ooit een weer wierdt gevonden:
    Laat hem het vel of halen, doet dat zouten, op dat het niet kan vergaan,
    Dat kan men dan tot een gedachtenis aan de helsche-poort slaan.
Radam. Ik weet niet wat ik sal, ik ben mijn raadt ten enden.
Floor. (500) Ey! Mannen, recht genadig, wilt mijn een matelik lijden toe-senden.
Radam. Hadje de Beul vermoordt ik hiel het jou ten goe,
    Of hadje tien-maal Bankkeroet gespeeldt, maar hier is gien stellen toe.
Floor. De Dronk was de oorsaak dat ik soo de pijpen stelden.
Radam. Ja, steek dronkken een Man doodt, jy selt het nuchteren ontgelden.
Floor. (505) Och! waar ik noch in ’t leven ik wed het geschieden niet meer.
Radam. Hoe sullen wy toe? met welken straf betracht ik best mijn eer?
Floor. Mijn lieve Kniertje, hoe rouwt mijn jou geleden plagen.
Eakus. Ja gallig-berouw heb men gemeenlijk op ’t endt der Dieve-dagen.
Floor. Genade Vrienden, datje wist hoe mijn boosheidt dit herte quelt,
    (510) Ik weet ik sou vry raken, of ten minsten op gien sware peen gestelt.
Radam. Eakus dat wy hem het leven wat verlienden
    Om sien of hy daar na een andre straf verdienden?
Floor. Ja wodje dat doen.
Eakus. Mijn dunkt dat zijn misdaadt al te seer buiten de kerf gaat.
Floor. Ey! wees jy mijn hartste party niet, ik heb het immers zoo quaat.
Radam. (515) Nu kom, ik sal jou uit die kan te drinkken geven,
    Daar deur jy datelijk weer raken sult aan ’t leven:
    Maar slaat jou Wijf geen meer, en seg vry ieder man
    Dat men geen straf genoeg hier daar toe vinden kan.
Floor. Dat beloof ik jou op mijn manne waarheit, daar hoefje niet veur te vreesen.
Radam. (520) Wel drink die kan heel uit, over langsaam, soo selje strak levent
wesen.
Flooris drinkt, ondertusschen vertrekt al de Spookery, een
weinig daar na word ’er een Pistool of twee af-geschooten.
Floor. Wat ’s dat? waar ben ik? o bloet Wijf! Besje, vrinde sta mijn by.
    Help, onraat, volk, Kniertjen, o menschen! help, ik ben in de ly.
Kniertje en Diewer, uit.
Knier. Wat schort ’er nou jou ongaleke vent? als jy jou gat hebt vol gedronkken
    Kanje dan niet te vreen wesen, en zitten daar en ronkken?
Floor. (525) Och! Kniertje leef ik al? voel mijn handen, voel mijn lijf.
Diew. Komt het mal weer boven? gans bloet was ik jou Wijf.
Floor. Zeg moer, ben ik ook noch dood?    Knier. Wel man wat komt jou over?
Floor. Ja zulke dingen als ik in den Hel zag.
Diew. ’t Is hoe langer hoe grover,
    Ik denk in de Dronkke-mans Hel, dat jou Wijf wel vleis en bloet kost,
[fol. C1r]
    (530) Ik wens ’er nacht en dag om dat zy eens van jou mocht worden verlost.
Floor. Wel heb ik dan niet doodt geweest? of houje mijn veur ’t zotje?
Kniertje. Jy doodt geweest! Flooris droomje? wel vaar, of spotje?
Floor. Niet alleen doodt, maar ook in den Hel geweest, daar ik veul kennis sag:
    Is Maaike-Buur niet begraven?
Diewer. Wel neen, wat of deze kapstok praten mag.
Floor. (535) En is Hans de Snyer ook niet, over een uur, aan een hartvang gesturven?
Diewer. Rijt jou S. Felten? neen hy, och Heer! zoo was die arme vrouw bedurven.
Floor. Ik hebse nochtans flus beide-gaar in den Hel gezien, zoo ’k niet beter weet,
    Wijf zy biechten zulke dingen, ik zeg noch zy dochten niet een beet.
Kniertje. Schaamje datje van de vroome quaat zegt, het bennen lui met eeren.
Floor. (540) En het Docter Nikaziaan, in de voor-avont, ook niet by mijn geweest?
Kniertje. Het lijkt wel scheeren.
Floor. Jy scheert mijn: zeker Leander was ’er by, en Hans ook, korts voor zijn doodt.
Kniertje. Ey Moertje! haalt de lui, zy woonen hier toch by, zoo ziet hy de leugens klaar en bloot.
Floor. Och! Wijf, ik ben zoo verschooten, ik had veur zeker in den Hel moeten blijven
    Had ik geen beterschop belooft van dronkke drinkken, veur al niet op jou te kijven,
(545) Veul minder jou te smijten, gans de Preezes grimden zoo, zie daar,
    Ik zel jou zoo lief hebben als mijn selfs, en houdt dat vry veur waar;
    Heer zy dreigden mijn met sulke plagen, ’k begon van angst te swieten.
Kniertje. Mocht dat geschien, ik sou mijn selfs wel gelukkig hieten:
    Maar jy hebt het gedroomt loof ik.
Floor. Neen by gort, ik heb het gesien.
Kniertje. (550) Jy recht met jou dronkken hooft wat uit, jy bent een borsje zoo ik mien:
    Siet Flooris, ik wil het niet langer verdragen, daar meugje jou na schikken.
Floor. Ey Kniertje! breek mijn beroide hooft niet hielendal aan stikken.
Kniertje. Jy selt het noch zoo maken dat ik een schei-brief sal halen gaan.
Floor. Maar Wijf, sel men zoo aanspreken een die strak is op-gestaan?
(555) Hebje meelijden met jou Man, zoo maak mijn hert niet ongeruster.
Kniertje. Ik weet wel wat ik seg, spiegelt jou iens aan mijn Zuster,
    Die met ’er Man als lammeren samen gaan op en neer.
Floor. Dat selle wy voortaan ook doen, zie daar Kniertjen, ik sweer.
Nikaziaan uit.
Nikaz. Gebuurtjes wat ’s ’er gaans? zijt gy om mijn verlegen?
Kniertje. (560) Ja Domine, onse Flooris heeft een wolk in zijn hooft gekregen.
Floor. Als ’t is mijn Heer, was jy hier flus niet doen ik op mijn uitterst lag?
Nikaz. Och neen! ik hebje in geen maant gesien, ’k laat staan van desen dag.
Maaiken uit.
Maaike. Wel Knierken, pais ’k ik g’en hebt de Vroet-vrou noch niet van nooden,
[fol. C1v]
    Dage de gebuuren t’zamen roept.
Kniertje. Neen Maaiken, maar ik hebje ontbooden
    (565) Om dat mijn Man zei datje doodt waart, en dat hy jou in den Hel gesien hadt.
Maaike. Ba s’jaes wat vies’er figuer is dit? gebuur wat kout is dat?
Floris. Ik weet ’er niet op te zeggen, zoo begoogeltmen mijn oogen.
Diewer, Leander en Hans, uit.
Diewer. Zie hier is Hans. Swager beken jy nou niet datje hebt geloogen?
Leand. Wel Flooris-buur wat is jou seggen?
Floor. Maar geef mijn recht bescheit,
    (570) Heb jy en Hans mijn flus niet t’samen t’huis geleidt?
Leander. Ik heb den heelen dag niet uit geweest als nou jou Schoon-moeder mijn komt halen.
Floor. Dat is een drollig verstandt.
Diew. Zoo loopen jou dronkke zinnen malen;
    Want jy waart flus soo krom dat wy jou niet krijgen konnen na het bedt,
    En daar van hebben wy jou op dese stoel te slapen geset.
Floor. (575) Ik voel immers niet; en de dronk pleeg mijn somtijdts het hooft seer te maken.
Knier. Ja jy wordt het soo gewent dat een mooie stoot jou niet kan raken.
Floor. Zeg Hans, was jy hier niet toen ik jou mijn Doodt-zeel maken dee?
Hans. Ik heb den heelen dag buiten geweest, en koom nu effen in stee.
Floor. Zoo ben ik uitgeleert, heb ik mijn zinnen dan hiel verlooren?
Knier. (580) Ik seg noch, dat doet dat jy al jou wijsheidt laat in de Bier-kan smooren.
Nikaz. Wel Flooris wat is jou geschiet? waarom legje over-hoop?
Floor. Om dat ik heb doodt geweest.
Nikaz. Jou verstandt is op de loop.
Floor. En daar by raakten ik in den Hel, daar sy mijn te degen wouden plagen,
    Om dat ik somtijdts soo mijn Wijf wat heb geslagen.
Maaiken. (585) Ba s’jaes, wat een gruwel! gebuur darfde gy ou Huis-vrouw slaan?
    Bescharm ons, ô Innocentius! de wareldt sou’er om vergaan.
Floor. Dat sei de Drommel ook; maar hy gaf mijn dese Kan met drank die mijn weer in ’t leven stelden.
Knier. Lieg al voort: ik hebse hier flus by jou neer geset, om of jou de na-dorst quelden.
Nikaz. Ik sal jou de saak wel beduiden waar uit dat dit ontstaat,
    (590) De humeuren, door de heete drank, zijn ontstelt geweest tot in de hoogste graat,
    En die dampen vertoonen de oogen vaak onmogelijke dingen,
    Daarom, wil jy geraden zijn, soo moetje jou bedwingen,
    Want, nunc in te cadunt folio, post cadent arbores, mogelijk heeft jou dit gesicht doen sien,
    Zoo gy u niet betert, iets dat namaals sal geschien.
Floor. (595) ’t Moet dan soo wesen, en ik beloof jou dat ik mijn voortaan soo schrikkelijk sal wachten.
Kniertje. Dat sal ook dienen te zijn, of ik sal van jou te scheiden trachten.
Floor. Gort Wijf datje wist hoe ik mijn nou beteren sal, ’k weet gewis
    Datje seggen soudt hy is de deugt selfs, soo ’er een op de Wereldt is.
[fol. C2r]
Knier. Wel nou, soo sellen wy dan vreedig leven, want dat blijft hier verbonden.
Diew. (600) Och! Heer, een huis blijft altijdt staan gebouwt op vreedens gronden.
Maaiken. Gy segges wel Moejer, de vree verdrijft de smart.
Floor. Koom vrienden ga mee in de Keuken, en drinkken eens de swarigheidt van ’t hart.
Nikaz. Ja als den Docter ’er by is soo moogje wel eens slikken,
    Maar anders moetje jou leven heel stil en soober schikken.
Leand. (605) Die Vogel is getemt, en voelt noch stoot of slag,
    En leidt de grondt van menigen vernoegden dag.
Knier. Mijn rouw-verdrijver, dese voet van vriendtschap troontme
    Ten hoogsten om u dit te loonen: maar verschoontme
    Voor op-spraak, naderhandt soo kroonen wy mijn Man.
Lean. (610) Nu koom, dat hy van ons niet quaats vermoeden kan.

UIT.
J. NOOZEMAN.


[fol. C2v: blanco]
Continue