Rederijkers van Bilsen: Vloek-gespan tegens Petrus Alexiowitz keyser van Rusland. 1788.
Uitgegeven door dr. A.J.E. Harmsen, Universiteit Leiden.
Ceneton06904 - Ursicula
In deze uitgave zijn evidente zetfouten gecorrigeerd en gemarkeerd met een asterisk.

Continue

[fol. π1r]

WEDERSPANNIGEN EERSUCHT
BEGAAN EN GESTRAFT
IN HET VERRADELYK VLOEK-GESPAN
TEGENS
PETRUS ALEXIOWITZ
KEYSER VAN RUSLAND
WELKEN
OM HUNNEN VERRADERSCHEN HANDEL
Den Patriach van Rostauw levendig doet raybraeken,
Den Prins Dolhourouski in Ballingschap vertrekken,
Den Slotvoort van Novogrod geesselen en worgen,
Den Generaal Glebof empaleeren.
Symon Baclonof den buyk opsnyden,

ZYNEN ZOON ALEXIS PETROWITZ
Naer afsweeringe van zyn erfregt tot de Croon in hechtenis stellen
in welk hy het vonnis des doods voorkomende ellendig sterft.

OPGEDRAGEN
AEN ZYNE HOOGWAERDE EXCELLENTIE
Den Hoogh Edelen, Hoogh gebooren Heere
FRANCISCUS JOANNES NEPOMUCENUS FIDELIS,
VRYHEERE VAN REISCHACH.
Ridder van het Hoogh-Duytsch Order, Land-Commandeur der Balley Ouden Biessen, Commandeur tot Maestricht, Vryheere van die Vry-Rycks neutrale Grondheerlykheyd Gemert, St. Peters Vouren, Groutrode, Vrybaender Heer tot Diepenbeeck, Heere tot Ordingen, Beverst, Damrys &c.
Generael Veldmarechal-Lieutenant der Armëen van Syne Roomsch
Keyserlyke Koninglyke Majesteyt.
TEN TONNEEL GESTELT BINNEN DE STAD BILSEN
op maendag den 6 October 1788. ten twee uuren naer middagh
Door de redenrycke Camer der Veld-bloem, die haer schryft
REUCK, VULT, EN VERHEUGT
MET HEMELS ZEEGEN.

__________
<___________________________________________>
Te MAESTRICHT, by de Weduwe GYSBERTUS VAN GULPEN, Boekdrukker en
Boekverkooper, woonende op de Munt. Numero 43.




[fol. π1v]

HOOGWAARDE EXCELLENTIE.

’t WAs voortyds een loffelyk en nooyt volpreesen gebruyk der oude Schryvers, en Toneelkundige, wanneer zy de vruchten van vernuft aan ’t gemeyn wilde meede deylen, dat zy deese onder de bescherminge der alderwaardigste en doorluchtigste Persoonen het algemeyn Licht door ’t Letterwerk lieten beschauwen, om door der zelver gezag, waardigheyd en achtbaarheyd den Roem en Luyster over die te doen daalen, hier in de wyse der oudheyd van verre naspoorende, en van alle tyden de eere gehad hebbende, van door zyns Excellentie Doorluchtige Voorzaaten, Ridders en Landcommandeurs der Bally ouden Biessen bezondere bescherminge begunstigt te worden, en al over lang getragt hebbende aan Zyn Excellentie onze eerbiedinge als goede Nabuurs te moogen bethoonen, hebben d’eere onder de vleugelen en hooge protectie van Zyn Excellente ten Toonneel te brengen, Het verraderlyk Vloekgespan door PETRUS ALEXIOWITZ Grootvorst van Moscovien Keyser van Rusland in des selfs zoone en syne meede-plichtige gestraft; De veelheyd der Digniteyten, de uytmuntende hoedanigheeden, en de alderverheevenste Eerampten in den Hoogwaarden en Doorluchtigen Persoon van Zyn Excellentie versaamt, porren ons aan dit Stuk in deese eeuw gebeurt, en aan Zyn Excellentie overbekent, met eene alderdiepste Eerbeweys te vertoonen, verhoopende, dat Zyn Excellentie het zelve met zyne gezaggelyke protectie sal geweerdigen te vereeren, en met sulke affectie te ontfangen als het van ons aan hunnen Roemwaardigsten Maecenaat met alle veneratie opgedragen word, wenschende van herten aan Zyn Excellentie een lang leeven, en en goede Regeeringe tot vreugd en luyster van den Doorluchtigsten Duytschen Orden, van UW Hoog Edelen Hoog gebooren Stam, ende van ons die haar met alle nedrigheyd verheugen te weesen en altyd te verblyven

        Zyners Excellentie

                                                            Ootmoedigste en Onderdanigste Dienaars
                                                                den Hoofdman, Prince en Leeden der
                                                                VELDBLOEM binnen de Stad Bilsen.




[fol. π2r]

VOORREDEN met vertooningen der ACTIE.
EERSTE VERTOOG.
EERSTEN UYTGANK.

DE Eersucht roemende op haare macht en heerschappye, gaat tot Alexis Petrowitz in slaap hem oprukkende om zynen Vader in syn afweesen het Ryk afhandig te maaken, ’t welk de Vaderlyke vreese trachtende te stutten word door den Duyvel verdreeven, en aan de Eersucht in ’t hert van Petrowitz plaats gegeven.
    2den Uytgank. Alexis Petrowitz vlammende van haat en gramschap tegens synen Vader, gaat den Patriarch van Rostauw te raaden, welken naar redenkavelinge door schoone beloften verlokt, hem zyne hulpe toeseyd, om door arglistige middlen, den Czaar syne Kroone te ontweldigen.
    3den Uytgank. Alexis Petrowitz ondertast met geveynstheyd de gemoederen van den Adel en Krygsvorsten: maar word van den Veldmarschal Dolhourousky, en den Prins Menzikof vrypostig tegengesprooken; trekt den Generaal Majoor Gleboff en den Slotvoogd van Novogrod op zyn syde, om door hun toedoen syn goddeloos voorneemen uyt te werken.
    4den Uytgank. Eudoxia Federowna verstoote Huysvrouw van den Czaar hoorende haaren Soon in bittere klagten uytbersten, vreesende voor zyn ongeval, tracht hem van syn boos opset af te raaden, welks versmadende word van den Patriarch gewaarschouwt wegens de aankomste syns Vaders, waar over verstelt, besluyten zamen om alle nadocht te verydelen, hem aankomende blymoedig te onthaalen.


TWEEDE VERTOOG.
EERSTEN UYTGANK.

PEtrus Alexiowitz Czaar van Moscovien van deese Zamensweeringe heymelyk onderrigt, komt tot Petersbourg, en van den Adel onder het losbranden des Geschuts verwillekomt, doet den Patriarch om syn geveystheyd aangrypen, en synen Soone Alexis Petrowitz in bewaar neemen.
    2den Uytgank. Den Czaar klagende over de verwaarloosde bestieringe des Ryks en heymelyke aanslagen tegens syn gesag in zyn afweesen bedreeven, gebiedt de handen te slaan aan den Slotvoogt van Novogrod, en den Generaal Gleboff, welke ongehoort in hechtenis geleyd worden: Alexis Petrowitz beducht voor syn Persoon verlaat zyn arrest, en neemt met Simon Baclonof de vlucht.
    3den Uytgank. Den Veldmarschal ten Hoove bedaagt geeft reekeninge van syn bestier, maar door de Princen van Vlodomirien en Menzikoff van groover misdaaden tot nadeel des Ryks begaan, beschuldigt: word naer verbeurtenis syner goederen in ballingschap gesonden: ondertussen den Czaar onderrigt van den vlugt syns Soons gebied den selven in te volgen en gevangen ten hove te brengen.
    4den Uytgank. Michael Patriarch van Rostauw voor de Vierschaar gebrogt bekent zyn misdaad, en naar ontfangen vonnis, ter gericht-plaatse geleydt wordende bereyd zig ter dood, ende van den Aarts-bisschop van Moscauw aangewakkert, sterft met leetwesen over syne sonden, wordende geraybraakt, het hoofd afgeslaagen en het zelve op eene Spiese ten toon gestelt.



[fol. π2v]

DERDE VERTOOG.
EERSTEN UYTGANK.

DEn Erf-Prins Alexis Petrowitz word gevangen gebrocht voor synen Vader welken in gramschap schietende hem wilt doorsteeken, maar door de Prinsen van Vlodomirien en Menzikof wederhouden, word met hard pramende woorden bestraft, ende gekerkert, Simon Baclonof den Buyk opengesneeden, het hert uytgehaalt, en hem in ’t gesicht geslaagen.
    2den Uytgank. Den Czaar praamt synen Soone Alexis Petrowitz tot het afsweeren van het recht hem op de Russische Kroon gegeven, welk hy alhoewel ongeerne doet in de handen van den Aerts-bisschop op de voeten van ’t Crucifix, waar over sig eyndelyk beklaagende in den Kerker geleyd word.
    3den Uytgank. Peter Petrowitz Kleynen Soon van den Czaar word verklaard praesumptiven Erfgenaam van de Kroon van groot Rusland, en in plaatse van zynen Vader met het Ridderschap vereert, waar over door de Princen des Ryks geluk gewenscht zynde, geeft den Czaar aan de zelve volmagt, om wat sy plichtig vinden te doen vangen, en naar verdiensten te straffen.
    4den Uytgank. Den Slotvoogt van Novogrod voor de Vierschaar verschynende word door de Princen veroordeelt, om aan eenen staak gegeesselt, geworgt en ten toon gestelt te worden, het welk aanstonds uytgevoerd word.


VIERDE VERTOOG.
EERSTEN UYTGANK.

DE Princen van Vlodomirien, Menzikof, Zamogitien, en den Hertog van Courland door den Czaar gevolmagtigt gebieden den Generaal Gleboff uyt den Kerker te haalen, welken hun als invaarders van ’t Krygsrecht hunne bloedtdorstigheyd verwytende, word om syne laster woorden de tong uytgesneeden en geempaleert.
    2den Uytgank. Den Czaar sig verheugende over den ondergank en straf der meyneedige rebellen gebiedt den Raad in de rechtspleginge tegens synen Soone Alexis Petrowitz voorts te vaaren, en sonder eenig opsigt syn vonnis naar verdiensten uyt te spreeken.
    3den Uytgank. Eudoxia Federowna in haar gemoedt geraakt tot meedeleyden over haaren Soon, ontmoed den Roomsch Keyserlyken Gezant, versoekt den selven voor syn leven te spreeken, welken haar toonende den Brief van Syne Keyserlyke Majesteyt ten dien eynde geschreeven, gaat tot den Czaar, die syn versoek afslaande, ondertekent het vonnis des doods, waar over Eudoxia dit hoorende in onmacht valt.
    4den Uytgank. Alexis Petrowitz word het vonnis des doods voorgeleesen waar over ontstelt, en met verscheyde hertstochten bestreeden, voorkomende des selfs uytwerksels, sterft van herts-zeer en ontsteltenis in den Kerker.


NAARREDEN.

Alles tot meerder eer en glorie van God, de Alderheyligste Maget Maria,
        Patronersse der Rhetorica, Mauritius Patroon der Stad Bilsen,
                                en alle Gods lieve Heyligen.

Continue