Handschriftelijke bijlage bij het <a href="BrederoLiedtBoeck1622.html" target = "new">Groot lied-boeck</a> van Bredero

Handschriftelijke bijlage bij het Groot lied-boeck van Bredero
Fondation Custodia, Collection Frits Lugt, Parijs, OBL-261
Uitgegeven door drs. P. Koning
Red. dr. A.J.E. Harmsen, Universiteit Leiden.
Ursicula
Op fol. A1v-F2v opdracht en achttien gedichten in zeventiende-eeuwse hand; op fol. F3r-F4r is in de achttiende eeuw een gedicht toegevoegd.

fol. A1r: blanco
fol. A1v: opdracht aan Eva Claes Roch (1606-1671)

fol. A2r: O cierlijck cieraedt [Starter: Friesche lusthof 4/1627 p. 16]
fol. A3v: Mijn Coninginne
fol. B1r: Doen ick was int klimmen van mijn tijdt [Starter: Friesche lusthof 4/1627 p. 173]
fol. B2v: Ghegroet moet Phillis wesen
fol. B3v: Schoonste nimphien dat hier beneen [Der minnaers harten jacht (1627), p. 11]
fol. B4r: Men siet wel dat Godt sijn besluijt
fol. C1r: Ghelijck een schipper wanneer hij vaert in zee
fol. C3r: Amaril die door u soet ghelaet [Starter: Friesche lusthof 4/1627 p. 168]
fol. C4v: Ha wispeltuijr geluck
fol. D1r: Den hemel wil’ ghetuijghen [Apollo (1615) p. 41]
fol. D2r: Nu schaepkens wilt u spoeijen
fol. D2v: Als men te recht, de werelt wel door siet
fol. D3v: Wt baldert woeste windt [Krul (1628) Vermakelijcke uyren, III p. 95]
fol. E1r: Tijter ginck onlangs vermeijde [Krul (1628) Vermakelijcke uyren, III p. 100]
fol. E2v: Rijst wt den slaep, rijst op Aurora soet [Krul (1627) Amstelsche Linde p. 259]
fol. E3v: Laura droevich velt Goddinne
fol. F1r: Claere Son, u gulde straelen
fol. F2r: Ick kniel joffrou, in uwe dove stoep [Apollo (1615) p. 61]

fol. F3r, andere hand (1731): Wel te doen en vrolijk weezen

[fol. A1r: blanco]
[fol. A1v]

Toegheeijgent d’eerbaere deuchtrijcke
en Constrijcke
Juffr. Eva Claes Roch

Godt gheeft dees braeve Maecht
al wat haer Hert behaecht
En d’Alghever vant goet
U voor iets quaet behoedt

Altijd Stantvastich

[fol. A2r]

Wijse Lavignonne

O cierlijck cieraedt
wt muntend’ in duecht en schoonheijt van gelaet
dien ick bemin, met hert en sin
en dien ick hou voor mijn Goddin
Princesse, voochdesse, die meest mijn geest
Wondt en geneest
door t’lieve licht
van u gesicht
ontfermt u eens voldoet u plicht

Hoe langhe sal ick doch
dit vraech ick dus wreet ghemartelt worden noch
U strafheijt endt, o schoone en wendt
In blijde vreucht mijn droeve ellendt
Met reden doch heden, aensiet ’t Verdriet
dat mij geschiet
Daer ick soo zeer
u schoonheijt eer
En vier en dien hoe langhs hoe meer
[fol. A2v]

Sal ick dan staedich leijdt
ghenieten, tot loon van alle dienstbaerheijt
dien ick met lust, die noijt gheblust
was u betoondt heb sonder rust
o schoone persoone laet af die straf
Eer ghij int graf
Vervoert die gheen
daer ghij alleen
Met ijver wort aengebeen

Mijn hertie soo ghij maer
wt liefde, mij aennaemt voor u trouwe dienaer
Ick soud u staech bij nacht bij daech
Gedienstich sijn van herten graech
wat rusten wat lusten wat vreucht u Jeucht
tot haer geneucht
bedencken mocht
of oijt versocht
dat sou geschieden soo ghijt docht
[fol. A3r]

Ick wed’ mijn engel dan
sou segghen, dat noijt op aerde eenich man
sijn lieve vrou was oijt soo trou
als ick u staedich wesen sou
dus eenich alleenich te sijn is pijn
voor dij en mijn
dus laet ons beijd
o soete meijt
versaemen eens in vrolijckheijt

Wij sullen met malkaer
soo leven wat d’eene wenscht sal wenschen d’aer
Wat deen bemindt of goet bevindt
daer toe sal d’ander sijn gesindt
wat staet ghij beraet, dij doch snel t’wt stel
comt selden wel
dus seght voortaen
laet droefheijt staen
ick neem u tot mijn dienaer aen

finis

[fol. A3v]

Wijse O Angenietie

Mijn Coninginne
mijns herten sinne
mijn soulaes mijn geneucht
beheerschster van mijn jeucht
O pronck der naeturen
hoe langhe salt duijren
dat ick leef in dees pijn
waer door ick heel verdwijn
ghy weet ghy kent mijn trou
En wat ick jou
voor liefde draech
En hoe ick jaech
Nae u jonst alle daech

Ick plach voor desen
altijt te wesen
fris vrolijck wel te pas
En mijn jonck hertien was
altijd onbeladen
Ick plach te versmaeden
Cupido met zijn schicht
Maer dit cleijn minnewicht
heeft desen smaet en blaem
van sijnen Naem
Aen mij geloondt
en heeft betoondt
Sijn crachten na zijn gewoont

Theeft na zijn vermoghen
sijn boochien getooghen
soo dat zijn pijl terstont
heeft mijn fris hert gewont
En rust ick of woel ick
gestaedich gevoel ick
een sacht end’ strenge smert
Gewortelt in mijn hert
En daer bij voel ick noch
Ist niet bedroch
Een vlam en gloet
die vleijsch en bloet
Eijlacij verteeren doet

Doch Aertsche Goddinne
dat kintie van minne
gaf mij voor sijn vertreck
Noch raet tot dit gebreck
[fol. A4r]
Hij seijd’ ick sou trachten
bij daeghe bij nachte
te staen tot uwen dienst
soo sal opt onversienst
u schoon persoon mij sijn
Een medicijn
en k’sou terstondt
werden gesont
door pleijstertiens van u mont

Eij lief ghij cont mercken
wt woorden en wercken
wat vlijtighen arrebeijt
van mijn wert aengeleijt
om u te believen
en wel te gerieven
in als wat ghij begeert
als ghij maer commandeert
Ja moght dat hertie mijn
geopent sijn
K’wed’ Caraleen
stondt daer alleen
gheschreven en anders gheen

Dus bid’ ick Maistresie
mijn soete voochdesie
dat ghy mij comt te baet
al eer het wort te laet
want soo mijne wonden
noch meerder begonde
t’ontsteeken door den brandt
soo most ick strackx van cant
En ghij o vijandin
dien ick bemin
most dan altijdt
hooren t’verwijdt
dat ghijder aen schuldich zijt

Maer wilt gh’ u erbermen
soo sal ick mijn kermen
en alle mijn ongeneught
veranderen heel in vreucht
En dan sal bloeijen
en dagelijckx groeijen
de overgroote lieft
die in mij is gegrieft
k’sal oock gedencken met
[fol. A4v]
T’voor gaend verdriet
Want dan mijn roet
in suijcker soet
veranderen sal met spoet

En dan suldij wesen
Prinsesie gepresen
Geacht geeert gedient
van uwen besten vriendt
Wij sullen die nachties
soo soeties soo sachties
soo lieflijck tsaem besteen
dat hy sult sijn te vreen
Ghy sult beklaeghen seer
dat ghy niet eer
hebt jae geseijdt
En afgheleijt
u nijdighe stuijricheijt

finis

[fol. B1r]

Wijse La Ballette

1

Doen ick was int klimmen van mijn tijdt int groeijen van mijn jaeren
int groenst in soet int sots int boertichts van mijn jeucht
docht ick noijt mijn selven met een vrouw of vrousgelijck te paeren
maer te leven vrij ongebonden inde vreucht
wat ick wierpt soo veer
En docht altijt weer
die een vrou heeft heeft gemeen een Heer

Al tgeloop tgevin tgevleij tghesoen dat an’re vrijers deden
t’schiltwacht staen bij nacht voor des Dochters dove poort
dochten mij wtdruckelijck te sijn de grootste sotticheden
diemen oijt ghesien had of immer van gehoort
Wat d’e[dele] vrijicheijt
heb ick vaeck geseijt
gaet veer boven de gonste vande meijt

[fol. B1v]

Hoe verciert hoe practich op gepronckt met stricke canten [koorden]
dat d’alderschoonste maecht was ick achtent niet een haer
ick en vont noijt jofvrou die soo schoon was dat zij mij bekoorde
tot de alderminste min door haer ghebaer
wat ick docht altijdt
hij is geck die vrijdt
en sijn tijt mette groenicheijt verslijdt

Maer helaes tis tenemael vergeefs een blicxem wt de [ogen]
van een minnaer hooch ghenoech ghepresen maecht
is onlanghs op mijn ijskoude borst met sulck een brant gevl[ogen]
dat mij nu niet ter werelt als haer gesicht behaecht
Nu en doen ick niet
als bedencken siet
waer door ick doch haer wedermin geniet

[fol. B2r]

Even als de Persiaenen sterck de gulde Son aenbaeden
soo bid ick aende glans van haer hemelsche ghesicht
want haer deught haar eerbaerheid haar geest haer aerdige cieraden
hebben aldereerst dees brandt in mijn ghesticht
Och haer kloeck beleijdt
haer groot achtbaerheijt
is een hemel vol alle lieflijckheijt

Dus Goddin soo veer ghij eenigsins wilt hooren na mijn klagen
soo sal mijn lijf en ziel met blijschap zijn vervult
En geloof dat noijt des werelts ront heeft trouwer vrint gedragen
als ghij aen mij alsdan schoon lief bevinden sult
Daerom lief gundt mij
dat ik vrolijck vrij
En mij nae uwen wil ghewillich vlij

finis

[fol. B2v]

Pastorelle Stemme
Cruelle de partij [= cruelle departie]

Damon 1

Ghegroet moet Phillis wesen
eij nimp blijft staen
wilt niet voor Damon vresen
maar hoor hem aen

Phillis 2

Om u te hooren spreecken
k’bent wel van sin
maer laet u oude trecken
swijcht doch van min

Damon 3

T’is niet in mijn vermoghen
te swijghen staech
het vier dat van u ooghen
ick trouwelijck draech

Phillis 4

De trou van de beminden
is meest ghegrondt
niet int gehoor der sinnen
maer inde mondt

Damon 5

Och neen ick min van herten
want mijn ghequel
en mijn bedroefde smerten
betoonent wel

Phillis 6

Hoe mach u doch behaeghen
soo wreden vrou
die door gestadich klaeghen
u brenght in rou

Damon 7

U wreetheijt herderinne
u aenschijn suijr
blust niet mijn trouwen minne
maer voet het vijur

Phillis 8

Sult ghij dan staedich klaeghen
in dit verdriedt
om mijnent wille draeghen
En doet het niet
[fol. B3r]

Damon 9

Ten sal mij niet verdrieten
te lijden pijn
Op hoop van te genieten
u soet aen schijn

Phillis 10

Dat woorden daden waeren
die blijven staen
k’sou voor mijn herder gaeren
u nemen aen

Damon 11

Ick swere bij u lichten
vo[l] vreucht vol rou
ick sweer u bij liefds schichten
te blijven trou

Phillis 12

Een herder niet meer klage[n]t[?]
verwacht en swijcht
want d[i]e gestaedich jaget
int lest verkrijcht

Damon 13

Ick danck u herderinne
diet heeft belieft
te gheven voor mijn minne
hoop van weerlieft

finis

[fol. B3v]

Amarillitie Mijn Vrindin
1

Schoonste nimphien dat hier beneen
oijt des hemels claerheijt bescheen
Weijgert de soete suijvre min
In haer hertien te laeten in

Maer indiense te recht verstondt
hoe dat haer herdertien is doorwondt
ick wel haest sou met een soen
haer trouwe herdertien bijstandt doen

Maer daer sijnder soo veel misschien
dat zij de trouste niet kan sien
Doch tusschen deen en ander leijdt
Een groot merckelijk onderscheijt

Wilt ghij kiesen wt liefdens kracht
en vindt ghij gheen trouwer soo ick acht
als mij wandt soo u’t wel besiet
ick ben u dienaer al weet u’t niet

Dus o nimphie kiest eens met reen
wt soo veel hondert herders een
maeckt datie jou beste jonge tijt
niet met segghen maer doen verslijdt

[fol. B4r]

Voijse La Bergere
1

Men siet wel dat Godt sijn besluijt
steets tsijner tijt wil voeren wt
dan doet hij t’seer bequaemlijck
t’blijckt nu voornaemlijck
aen de Bruydt

Al snijders praet en vals bedrijf
en heeft nu niemeldal om t’lijf
nu zij heeft verlooren
die haer te vooren
hielt soo stijf

Ras Zoijle packt u hier van daen
en wilt vrij uwer vaerde gaen
t’gaet hier buijten u gissen
men kan wel missen
u vermaen

Ghy zijt vrou Bruijt een dierbre blom
voor uwen waerden Bruijdegom
op u staen al zijn sinnen
wilt hem beminne
wederom

Al t’bitter lijden en al t’suijr
geschreij vol kermen en getruijr
cont ghy wel doen verkoocken
Wilt ghij maer stoocken
t’minne vuijr

Roeijt wt u hert d’afgunsticheijt
soo daer noch iets verborghen leijt
Wilt steets malkand’ren eeren
Zoo sal vermeren
u blijheijt

Eendrachtich dient der Heren Heer
hij sal u met sijn seghen weer
seer mildelijck bedouwen
Wilt doch onthouwen
dese leer

Toont u in voor en tegen spoet
al even blij en wel gemoet
denckt Godt kan in dit leven
nemen en gheven
t’aertse goedt
[fol. B4v]

Al die dit doen die sijn wel wijs
diens echt is een aertsch paradijs
die sullen vande vroomen
hier noch bekomen
lof en prijs

Dit wenschen wij o Bruijt eerbaer
u en u lieve wederpaer
Want die op Godt betrouwen
Zalt niet berouwen
Voor noch naer

Elck die dit wenscht met hert en mont
sal tot een teecken dit terstont
op t’houwelijckx welvaeren
schoonties wt klaeren
totte grondt

Heij dat’ su voor k’giet met een sneers
dit in mijn holle bolle leers
Wilt oock als eed’le baesen
lustich wt blaesen
dese keers

Alwaerde Nimphies weest verheucht
gebruijckt u jeucht dewijl ghij meucht
Wilt soo niet sitten dromen
wandt wij ghekoomen
sijn om vreucht

Eij siet dit lieve paer eens aen
hoe loddrich dat haer ooghen staen
Speelmeijsies laet u proncken
laetse liefds voncken
blussen gaen

Siet daer wats dat voor een gekarm
mij dunckt vrou Venus slaet alarm
wilt liefies met verblijden
lustelijck strijden
inden arm

Hoope doet lijden

[fol. C1r]

Een Amoureus liedeken tusschen een Jonghman ende Een vrijster de Jonghman singht op de voijs van Courante Serbande

Jonghman

Ghelijck een schipper wanneer hij vaert in zee
sijn toevlucht neemt alleen nae een goede ree
wanneer hem onweer comt aen boort
en dat Neptunus is verstoort
aldus neem ick tot u Princes
in mijn swaer lijden mijn regres

De Dochter Antwoort op de voijs
Phebus is langh over de zee

Den schipper die doet dat in tempeest
als hij sijnnen doot siet voor ooghen
maer ghy en zijt daer voor niet bevrest
daerom mijn dunckt ghij zijter bedrooghen
dat ghij u toevlucht neemt tot mijn
want ick en heb geen medecijn
Die helpen kan u pijn
[fol. C1v]

Jonghman

Ghij kunt mij helpen want daer en is anders gheen
die mijn verlichten kan dan ghij alleen
ghij zijt alleen mijn toeverlaet
daer alleen mijnnen troost op staet
om u verteert mijn hert in brandt
van u soeck ick alleen bijstandt

Dochter

Jonghman laet u claeghen staen
want ick en acht niet u droef wesen
u zieckte is mij onbekandt
want ick en can u niet ghenesen
hierom van mijn doch vlieden gaedt
want ick en acht niet uwen praet
dus blijft niet opstinaet

Jonghman

Ist mogelijck dat onder een schoonheijt
begraeven leijdt soodanige wreetheijt
mijn zieckte is de liefd oprecht
die k’ tot u draech als een trou knecht
oock draeghen sal tot inden doot
hierom aensiet doch mijnnen noodt
[fol. C2r]

Dochter

Ick en weet niet wat liefde is
noch ick en soeckse niet te draeghen
het is fantasije gewis
die de jonghmans altijt gaet jaeghen
zij segghen liefde heeft thert door wondt
maer spreecken veel al metten mondt
maer niet wt t’hertsen grondt

Jonghman

Voorwaer Goddinne waer ick van cristalijn
int hert sout ghij aenschouwen u aenschijn
Gh’ en soudt niet vinden dobbelheijt
maer een waere ghetrouwicheijt
ghij soudt bevinden de minnen mijn
Oprecht en niet wt valschen schijn

Dochter

Jonghman ghij seght mij seer veel
dat nae mij staet al u verlanghen
den fluijter fluijt een soet ghequeel
tot dat den vogel is gevanghen
Ick bid ick bid doch van mijn vliedt
want ick en weet niet hoe ghij vrijdt
Of ghij ghetrouwich zijdt
[fol. C2v]

Jonghman

Ick min in deuchden en soo ghij anders siedt
soo laet mij altijdt leven int verdriet
ghij berghen valt op mij terstondt
ghij waeteren staet mij inden grondt
indien ick ontrou pleghen sal
maer Godt weet mijn ghedachten al

Dochter

Jonghman laet u klaeghen staen
want uwe woorden mijn door wonden
mindt ghij sult weder min ontfaen
wandt ick trouwicheijt heb bevonden
ghij hebt doorschooten mijn jonck hert
ick voel ick voel ick ben verwert
al inder liefde smart

Jonghman

Adieu prinses ick danck u voor dees eer
dat ick nae u mach nemen mijnnen keer
hier me ghij jonghmans comt en ziet
dat ongesien wel kan gheschien
veeltijdts men t suijr beproeven moet
alsmen wil smaecken eens het soet

finis

[fol. C3r]

Wijse La Ballette
1

Amaril die door u soet ghelaet en welghestelde leden
t’lieffelijck gelonck van u Goddelijck ghesicht
door u deucht en aengenaeme jeucht en treffelijcke zeden
in mijn boesem hebt soo heeten brandt ghesticht
Dat den Ociaen
noch al twaeter van
al de zeen die niet weer wtten kan

Seght waerom ghij u afkerelijck van mij begint te tonen
daer ghij wel weet dat ick om uwe gunst verdwijn
can dan in soo overschoonen borst soo wreden herte woonen
neen Amaril dat comt nimmermeer in mijn
maer ghij veijnst juffrou
om te sien hoe trou
ick in ramp en druck u wesen sou
[fol. C3v]

Maer helaes t’is tenemael vergeefs soeckt ghij mijn min te snoeijen
soo segh ick dat ghij wel op een grooten doolwech zijdt
want mijn liefd’ en mijn stantvasticheijt sal des te hooger groeijen
ghelijck den wijngaert ranck wanneer men die besnijdt
daerom lief laet af
u gesicht en straf
want ick u daer noijt oorsaeck toe gaf

Ghelijck de palm groeijt onder sijnnen last hoe wel die op hem swaer leijt
sal mijn liefde groeijen in spijdt van diet benijdt
als het stael slaet op den keijselsteen soo geeftse vier vol claerheijt
soo blinckt in teghenspoet de waere liefd’ altijdt
daerom lief betoondt
t hert dat in u woondt
en mijn min met wedermin beloondt
[fol. C4r]

Laet voortaen Goddin wt u ghesicht de lieffelijcke stralen
als de tolcken van u tot mijn gheneeghen herdt
tot een loon van mijn stantvasticheijt vrijwillich op mij daelen
en verlost u trouwen dienaer wt zijn smert
Soo sal onse jeucht
met oprechte vreucht
zijn verblijdt en geneuchelijck verheucht

Ghij sult niet erdencken tot u rust noch om u te verquicken
of het sal naer wensch u stracx werden toeghestelt
naer u wil en na dat ghij begeert sal ick mijn leven schicken
op dat u het minste misnoegen niet en quelt
Daerom Amaril
Swijcht niet langher stil
Maer segt jae Tijter tis alsoo mijn wil

finis

[fol. C4v]

Wijse Courante Signosa
1

Ha wispeltuijr geluck
wat baert ghij heijl en druck
hier op dit werelt rondt
tot aller stondt
d’ een tijt soo ist al honich soet
en stracx daer na bitter als roet

Dat heb ick laes beproeft
therdencken mij bedroeft
want naer een weijnich soet
is mij ontmoedt
wt al te wreden jalousij
vermits de schoon wantrouwt van mij

Nu ick lijd’ t’ met ghedult
en geeft t’ geval de schult
dat mij eerst teelde luck
laes tot mijn druck
en dit stilt wat mijn droef [gesteen]
om dat ickt niet en ben alleen

Doch schoon dit wenscht mijn [hert]
noch int droeft van mijn [smert]
dats als gheen ander vereert
en mij vermeert
te klimmen in u verkiesens [sin]
maer gheen getrouwer als [ick min]

En voorts princesie waert
wensch ick dat j’ op dees aerdt
moocht leven naer u lust
wel en gerust
en ick vol droefheijt en ellendt
ga tot Atrop mijns levens endt

[fol. D1r]

Wijse Si tanto gratiose
1

Den hemel wil’ ghetuijghen
de lichte maen met al haer gulde sterren
hoe wij ons herten buijghen
door t’ licht dat staech ons sinnen kan verwarren
Wij roepen al, met blij geschal, die Maij is ons verschenen
die ons wt minne
dees groote Coninginne
comt verleenen

Hoe kan het landt en d’aerde
met cruijdt met wijn met loof of bloemen kroonen
ten waer daer dees Alwaerde
met nieuwe cracht en straelen quam verschoonen
dit aengesicht gheeft glans en licht aen Phoebus gulde oogen
Ons goedertieren
Goddinne die wij vieren
Nae vermooghen
[fol. D1v]

Maer wast haer wel behaeghen
den stranghen winter ende coude reghen
van al ons droeve daeghen
verdwenen en verlichten door haer zeghen
wanneer sij lacht, ter middernacht, begint de Son te schijnen
de banghe herten ghedencken noch aen smerten
noch aen pijnnen

De vlugge voghels quelen
wanneer sij velt of wegen gaen betreden
de sachte winden speelen
het wout verciert tien duijsent dertel heden
de weijden t’ vee, dulle zee, de visschen inde stromen
vermercken t’ leven, het acht haer al even
welghekoomen

Dees meij sal altijdt duijren
hoochdraegend volck comt offert u gedachten
hier schijnnen jaeren uijren
hier hebt ghij niet als somer te verwachten
dees vlechten blondt, dees morgen stont, dees lipkens rood als rosen
dat sijn de kaeken, die altoos lenten maecken
met haer bloosen

finis

[fol. D2r]

Voijse La durette
1

Nu schaepkens wilt u spoeijen
voort voort mijn schaepkens voort
op dat mij mijnne Philis hoort
op dat mijn droevich kermen
en over groote smert
eens mach raecken Philis hert

Wel sal dees herderinne
niet te beweeghen sijn
sal sij steets vluchten voort* van mijn
sal ick noch langer derven
dat hemel schoon gelaet
waer in al mijn vreucht bestaet

Sach ick mijn Philis komen
mijn hert was weer gesont
maer ach maer ach ick blijf gewont
en mijn benaude sinnen
die leven int ghemel
en in een benaude hel

Ick sal in nauwe hoolen
mijn leven slijten gaen
en laeten mijne schaepen staen
dan sal de wrede Philles
vernemen dat om haer
ick mij stel in sulck gevaer

Gij schaepkens wilt doch klaegen
hoe dat haer wreet gemoet
mij dese droeve quel aendoet
bidt dat se u altsaemen
met haere schaepkens al
me wil drijven op haer stal

Adieu wel schoone Philles
adieu o wrede maecht
adieu mijn pijn sij Godt geklaech[t
Adieu verdrietich leven
comt nu vrij felle doot
helpt dees herder wt den noot

finis

[fol. D2v]

Voijse Enghelse fortuijn
1

Als men te recht, de werelt wel door siet
t’gheen vreuchde schijnt, is inder daet verdriet
t’welck wel te recht, bevonden heeft mijn jeught
door het bedroch en schijn van swerelts vreught

T’ gheen ick niet wijdt, de werelt maer den mens
die al sijn lust, gheniet nae wil en wens
en die de deucht, door swerelts heerschappij
stoot met de voedt, en stelse aen een sij

Eijlaes ten is nu langher niet alst plagh
want men de mens gheen meer vertrouwen mach
door dien te seer in haer krijght heerschappij
valsheijt bedroch sonden en veijnserij

Den een die veijnst met valscheijt hoe hij sal
sijn eenen mens doen coomen tot een val
en dat alleen tot voordeel van geniet
brenght d’ eene mens den ander int verdriet
[fol. D3r]

Tot rijckdom streckt, het herts begeertenis
men acht het niet, hoe sij verkreghen is
men acht nu niet, dat d’ eer gaet bovendt goet
gundt rijckdom mij, Heer die de ziele voet

Of schoon de tongh, van een oneerbre naem
door loghentael, ontsteelt mijn eer en faem
dat acht ick niet, soo van mijn deuchden doet
getuijge sijn, een onbevleckt ghemoedt

Nijdicheijt wreet, soo menich mensch verraet
giericheijt is, oock oorsaeck van veel quaet
leugentael is, diefeghe vande vreucht
beveijnstheijt is, verraedster vande deucht

Ghunt hemels prins, dat dees verraederij
nimmer in mijn, betoondt haer heerschappij
maer dat ick mach met vleugels vande deucht
dees listen vlien, tot welvaert van mijn jeucht

finis

[fol. D3v]

Stemme
Wech derteloose Min
1

Wt baldert woeste windt
int noorden eerst beghindt
u strafheijt door mijn dwangh
eij toeft niet langh
dewijl dat ick int schip der min
te vaeren meen na mijn Goddin

Ick set mijn seijl in top
eij noorde windt waeijt op
eij blaest met uwe mondt
mijn seijltgens rondt
op dat ghij door u gunsten mijn
doet t’r avondt bij mijn liefie sijn
[fol. D4r]

Cupido sidt ant roer
vant scheepie dat ick voer
en stuijrt het door de min
nae mijn Goddin
En schiet voor wt sijn pijltgens ras
het welck sijn sal mijn compas

Wat sien ick blinde kindt
wij krijghen teghen windt
wel hoe of dit noch wil
het wort stock stil
u schoot u gaerd, haelt beij stijf aen
wij moeten hier laveren gaen

Wel dit valt groot verdriedt
laveren kan men niet
het schijnt mij schier een droom
tis teghen stroom
Cupido leght u roer aen lij
ick strijck het seijl comt roeijen wij
[fol. D4v]

Neen laet u seijl vrij staen
voor stroom weer omme gaen
het sal sijn teghen windt
hoe ghijdt begindt
dat is te segghen oock sult ghij
gheen luck hebben in vrijerij

Wendt dan mijn schepien om
op dat ick weder com
ter plaets waer door haer straff
ick mijn begaf
dat ick doort derven haers gesicht
van droeve quel mach sijn verlicht

Eijnde

Gheen seijlen baet in herde windt
noch roeijen alst is stil
wat is het of men trou bemint
alst Godt niet geven wil

[fol. E1r]

Si cest pour mon pucellage
1

Tijter ginck onlangs vermeijde
in het kriecken vanden dach
daer sijn droeve Laura lach
sach donnosel lammertgens weijde
die bekommert met de min
waeren van haer herderin

Laura droevich van gedachten
voede vast op het verdriet
hoe dat Tijter haer verliet
sprack int endt met droeve klachten
Tijter ontrou ghij mijn diendt
nu u hert een ander miendt

Berst benaude traennens beecke
tot mijn droeve ooghen wt
stomme traenen maeckt geluijdt
banghe suchten kost ghij spreecken
tot getuijge van mijn hert
dat om Tijter lijdt veel smert
[fol. E1v]

Tijter siet eens op mijn minne
daer ick noeijt me heb verdient
tminste dat ghij mij verlient
siet u droeve herderinne
Tijter lief u Laura ist
die de vreucht van Tijter mist

Lieve Tijter stelt u ooren
nae de stemme van mijn klacht
doet het geen ghij hebt betracht
Tijter kan ick niet bekooren
door mijn trouwicheijt en smert
u versteende herders hert

Ach helaes tis al verlooren
tere schaepiens treurt van rou
om dat Tijter is ontrou
Om dat Tijter niet wil hooren
nae de clachten van mijn min
daer ick me bekommert bin
[fol. E2r]

Can mijn klaegen dan niet deren
soo beweecht u door de vloet
die mijn ooghen stroomen doet
en mijn droevich hert wt teren
Om dat Laura voelt de pijn
Tijter van u wreedt af sijn

Tijter mocht ick met u doolen
door gebercht bos en dal
ick verliet mijn klachten al
tgeen mijn hertien draecht verhoolen
soud ick brenghen voorden dach
Soo ick maer mijn Tijter sach

Maer dewijl tgesucht moet derven
Tijter daer ick soo om sucht
Tijter die voor Laura vlucht
Tijter ach gedenckt te sterven
Tijter ach wat valt het pijn
Tijter sonder u te sijn

Fynis

[fol. E2v]

Voijse
Wanneer ick slaep
1

Rijst wt den slaep, rijst op Aurora soet
op dat u comst den nacht verdwijnen doet
slaet u paerden aen
dwinght de bleecke maen
Dat sij flucx vertreckt
en den dach op weckt
nae wiens comste soet ick haecke
O dach o lichten dach wilt naecken

Steeckt wt u hooft des hemels hooge top
O gulde son en sluijt u saelen op
segt dat Flora comt
pluijcken het gheblomdt
en sent Daphnes wt
Om tlaurieren kruijdt
om tlaurieren kruijt te vinden
ick sal mijn lief een kransien binden
[fol. E3r]

Met roosiens root, en bloempiens schoon doorbreijdt
waer dat den dou, van Phebi glans op leijt
dat hier neer ghestort
wt den hemel wort
Op het groene lof
daer ick pluijcke of
bloempiens schoon die ick vast hechte
aen een kransien dat ick vlechte

Het schaepien teer, gaet weijden door het gras
therdertie wou hij bij sijn schaepien was
truijge gaeijtie teer
loopt vast gins en weer
tklimpt het spitste top
van tgeberchte op
tloopt weer neer in alle hoecken
om sijn wederpaer te soecken

Een herder soet, oock met sijn herderin
voldoen de lust van haer getrouwe min
drucken mont aen mondt
inden morgen stont
als de schaepiens gaen haere lust versaen
in de soete graese daelen
als de gulde Son comt straele

[fol. E3v]

Si c’ est pour mon pucellage
1

Laura droevich velt Goddinne
die u teere schaepiens weijdt
waerom is het dat ghij schreijt
twijfelt ghij aen Tijters minne
doet u Tijter dese smert
Corijdon die woondt int hert

T’ geen wemoedich schijndt te wesen
als het schaep sijn herder mist
Laura segt mij doch wie ist
die u oorsaeck geeft tot vresen
hoe wel dat het schijnt om mijn
tmoet en sal u Coridon sijn

Als ick laest met u ginck dwaelen
nae het beeckien bij de bron
thart dat riep om Coridon
k sach u oochiens na hem straelen
die mont riep hem maer niet en sprack
twesen dat getuijchdent strack
[fol. E4r]

Sien de bloemiens of de boomen
die daer ruijsen bij de bron
Laura onder Coridon
sien sij u en mij daer koomen
hoe wel het geboomt niet snapt
even wel ben ick beklapt

Corijdon schijndt mij te haeten
en oock u om dat ghij mijn
Laura toondt u soet bij sijn
dies moet ick mijn couten laeten
tgheen de liefde niet aen en gaet
Corijdon van vrijen praet

Corijdon door jalousije
want dat ghij o herderin
mij betoont te veel meer min
daer hij soo langh most om vrije
daerom scheijdt ick nu van dijn
Corijdon sal u liever sijn
[fol. E4v]

Was hijt is hijt sal hijdt wesen
waerom klaecht ghij herderin
dan dus over Tijters min
heeft u Tijter oijt bewesen
tgeen u oorsaeck geeft tot smert
bandt dan Tijter wt u hert

Waer toe voet ghij mijn ghedachten
hoope loos op valse min
seght beveijnsde herderin
Coridon ick waerder achte
doet het mede segt het mijn
Coridon wast en die salt sijn

Corijdon die braef in zeden
Tijter vert te boven gaet
moedich op sijn herders staet
jae veel jonghmans vander steden
hebben bij hem niet met al
Corijdon wast en blijven sal

finis

[fol. F1r]

Wijse
SI C’EST POUR MON PUCELLAGE

Claere Son, u gulde straelen
door de wolcken schijnen laet
tdroevich set in blijde staet
u licht helder laet eens daelen
Op het lustich groene beemdt
waer af het vee sijn voetsel neemt

Wolckiens die u dicht gaet setten
datter nau een blick mach door
waerom neemt ghij sulckx voor
of ist dat ghij wilt beletten
dat ick Tijters herders herdt
niet bedroef met meerder smert
[fol. F1v]

Tijter noijt heb ick voor desen
u gevoet met schijn van min
khebt oock nimmer in mijn sin
doch ick ben belaen met vresen
dat ick niet en weet waer deur
ghij dus stelt Corijdon veur

Hebt ghij mij wel sien betoonen
meerder vruntschap Corijdon
twas dan eer ick Tijter von
maer ick sie ghij wilt verschoonen
u beveijnsde herders min
leet ist Laura u vriendin

Nochtans Lauraes lieft sal blijven
altoos trou in eenen staet
hoe wel dat ghij haer verlaet
nimmermeer sal ick verdrijven
tviertgen dat ontsteecken wert
tot int diepste van mijn hert

[fol. F2r]

Stemme
Wanneer ick slaep
1

Ick kniel joffrou, in uwe dove stoep
daer ick u met, benaude stem aen roep
de stoep daer ghij te met, u neder sedt
al isse schoon van steen, ick drencker int ghemeen
ick drencker int gemeen in traenen
ach traenen die mijn hert doen baenen

Vindt ghij u stoep, des margens niet bedout
als ghij mij savonts u gesicht onthout
ick meen voor zeecker ja, sloecht ghij maer ga
wanne[e]r ghij t’ al verlicht, met u moedich gesicht
met u moedich gesicht, goddinne
goddinne die ick nimmer vinne
[fol. F2v]

Hoe komt het bij dat ghij niet eens en acht
wat ick u vier en aenroep dach en nacht
ick offer u mijn jeucht, mijn lust mijn vreucht
mijn vrijheijt en mijn tijt, mijn ziele die verslijt
mijn ziele die verslijdt met steenen
we d’ uijr dat ghij mijn sijdt verschenen

T’ scheen dat het aertrijck cruijt noch gras en droech
als mij de blicxem van u ooghen sloech
int koutste vande vorst, brandt ghij mijn borst
als haegel ijs en sne, of windt en winter mee
of wint en winter mee doen beven
kunt ghij mijn ziel int vier doen leven

T’ vier dat mijn hert in as* verkeeren mocht
wert vande vloet mijns traenen niet bevocht
waer isser droever hel, dan mijn gequel
ick brandt en ick verdrenck, als icker aen gedenck
als icker aen gedenck o schoone
O al te wreden liefdens loone

finis

[fol. F3r (appendix)]

Stemme, O: prinssese
1

Wel te doen en vrolijk weezen
is de allergrootste Deugt.
Want! die wel doet, schaat geen vreezen,
en! uijt wel doen spruijt de Vreugt!
Uijt! de vreugde! het Verg’noegen
Maar! de vreugt, naa Maat te voegen
is de Aldergroosten Deugt.
Dan de menschen
Dan de menschen
zijn ten deelen maar verheugt.

2.
Want die regt volmaakte vreugde
zal hier namaals Eeuwigh zijn
[fol. F3v]
Daar wij Godt in al zijn Deugden,
zullen sien; ontdaan! van pijn.
in dien Alderschoonste Heemel
daar t’ ontal-loos ziel geweemel
Eeuwigh voor zijn troon zal zijn!
en de Eng’len
en de Eng’len
s’ heemels, snelle Booden zijn.

3.
Zondaars wie zouw niet begeeren
voor dit vlees! en t’ aardsche goet
met zijn ziel tot Godt te keeren;
maar! beklaagt uw, uw gemoet!
[fol. F4r]
Hoopt op Godt, en die sal t’ keeren
en vervullen uw begeeren
Want Jehova, die is goet
om zijn soonen!
onzen kroonen,
om zijn dierbaer, heijlich bloet.

4.
wilt O: Geest dan in mij werken,
Heijl’gen Geest, mijn trooster sijdt.
Jesus, wilt mijn Eerte sterken
dat het vlees, mijn niet verleijdt.
dan zal ik, met bas, en keelen
Uwen Loff, op aarden speelen,
en hier naa in Eeuwigheijt!
Daar der Eng’len
stemmen meng’len
En Gij Eeuwigh Kooningh zijt Finis
7 Julij 1731

[fol. F4v: blanco]

Opmerking:

fol. C4v: enkele woorden zijn op de foto onleesbaar
fol. D2r voort er staat: voor
fol. F2v als er staat: als