[fol. *1v]
EXTRACT, WT
DE PRIVILEGIEN. |
EEN yder zy verdacht, dat dit Psalm-bouck wert uytgegheven, met Octroy van de Heeren Staeten Generael, van dato 4. Martii 1643. Midsgaders attache ofte approbatie van alle de respective vereenighde Provincien int particulier, verbiedende dat niemant, als met consent van den Autheur, binnen den tijdt van XIII. naestkommende jaeren, innegaende naer het uytgheven des eersten drucks, het zelve, in tgeheel ofte deel, zal moghen naedrucken, doen naedrucken, uytgheven, ende verkoopen, ofte elders naeghedruckt binnen deze Landen te bringen, ofte verkoopen, &c. Op de verbeurten, van alle de Exemplairen, ende daer-en-boven van een somme van dry hondert Carolus guldens, breeder in de originele Octroyen uytghedruckt.
Ende om alle frauden teghen tOctroy ende Privilegien voor te komen, zoo is den Persoon van ZACHARIAS ROMAN Burger ende Capiteyn, binnen dese stadt Middelburch in Zeelandt, geauctoriseert, tot het teyckenen van alle de Exemplaren deser Psalm-boeken, wt de Hebreeusche inde Nederlantsche tale overgheset, conform de nieuwe over-settinghe des Bybels, door den Eerwaerden Heer, Mr. IOHAN DE BRUNE, Secretaris vande E:E: Mogende Heeren Staten des Graeflijckheyts van Zeelandt.
In Middelb. desen 12. Aprilis 1644.
[Ondertekening in handschrift:
Zacharias Roman, 1644.] |
WY ondergeschreven Professoren der heylighe Theologie in de Academie van Utrecht, over-loopen hebbende doversettinge der Psalmen, uyt den Hebreeuschen Text in onse Nederlandtsche Tale, uytghewrocht van den Achtb. ende Hoogh-geleerden Heer Mr. Johan de Bruyne, Pensionaris van de Ed. Mog. Heeren Staten van Zeelandt, om op de wijsen in onse Nederlandtsche Kercken ghebruyckelijck gesongen te konnen werden; ghetuygen ende [fol. *3v] verklaren mits desen, dat wy ons niet genoegh en konnen verwonderen, over den onverdrietigen arbeydt, ende groote neerstigheydt, welcke sijne A. in dit sijn werck besteedt te zijn, doet blijcken; als mede over de geleertheydt van sijne A. haer in dit werck deurgaens vertoonende. Want nevens dat het seer moeyelick is, in ghedichten op mate loopende, de woorden van den Text te volgen; soo hebben wy nochtans bevonden, een goet deel der Psalmen voorsz met den Hebreeuschen Text van woordt tot woordt vergeleecken hebbende, deselve soo nae met den Text voorsz over een te komen, dat ons dunckt, niet wel mogelijck te zijn, datmen tselve in een gedicht op de mate gestelt, gheluckigher soude konnen uytwerken. Wy en weten niet dat [fol. *4r] in eenige Tale van yemandt yets desgelijcks, wy laten staen, beter, soude gedaen wesen. Weshalven soo oordeelen wy dat dit werck van den Christelijcken Sangher met groote stichtinghe sijner zielen sal konnen ghebruyckt worden. Tot Utrecht den 10 Januarii 1650.
Gisbertus Voetius.
Carolus de Maets.
Iohannes Hoornbeek.
|
[fol. *2r]
AEN
De Hooghe moghende Heeren,
MIIN HEEREN,
De Al-ghemeyne STAETEN
der
Vereenighde
NEDER-LANDEN. |
DE Goddelicken yver, by uvve H.M. aengevvent, om het Heyligh Tempel-vverck te voorderen, en den vvegh ter Zaeligheyd te effenen, heeft zich van den aen-vangh der in-landsche beroerten, by alle gelegentheden, merckelick vertoont, en byzonderlick in dat ghevvichtigh besluyt, dat ons de nieuvve over-zettinghe des Bybels heeft uyt-ghekipt, en tot s Weerelds vvonderlicke verlichtinghe, in tlicht gestelt. Uvve H.M. hebben alsdoen rijpelick inghesien, ende met diepe innigheden over-slaeghen, hoe dat alle vvetenschappen, konsten en taelen, in haer volle bloeyssel, hier te lande stonden: dat elck daer in opentlick, met sijn eyghen ooghen konde sien; of immers, door klaere middelen, vverden aengheleyt, om tmergh en tpit daer van te peylen, en van alles grondelick onderricht te konnen wesen: daer, in teghendeel, duystere, of moeyelicke ende geleerde bril- [fol. *2v] len van noode waeren, om in t Heylighdom des Heeren in te gaen, end dat schoone Hemels-ghebouw van nae-by te bemercken. Dese onlust, en langh-besuchte swaerigheyd is, door dit loffelick raed-slot, geweert, en niet alleenelick de dienaeren Gods, maer oock alle andere lidmaeten, een ruyme deure gheopent, ter in-gangh des vertrecks van de Heere der Heerlickheyd. Ghesegent sy dat Goddelicke werck; gheseghent de herten, die dat eerst ontfanghen; de monden, die dat besloten, de handen en pennen, die dat bearbeydt, ende tot soo wenschelick een eynde hebben gebracht. Maer evenwel, om dat sijn volle leden te gheven, een dingh (vry uyt-gheseyt) is noodigh. De Psalmen, die soo erbarmelick gheledebraeckt, in onse Kercken werden gesonghen, dienen hervormt, en ter nieuwe smisse gebracht. Die wy tot noch toe hebben, sijn Davids Psalmen, met naeme; maer Dathens, metter daet: die noch Davids taele heeft verstaen, noch uyt die gheestighe, en gheestelicke borne heeft konnen putten, om ons met dat levende water te drencken. Dit heeft de Heer van S. Aldegonde, end andere voor-treffelicke mannen beweeght, om dit lieffelick Zangh-werck te herstellen, en soo vele haer doenlick was, uyt de oorspronckelicke ader, met heldere beken, dat hemelsche nat, tot verquickinghe van alle dorstighe zielen, af te leyden. Maer dewijle sy ghelijck-tallighe veersen, met de voorgaende van die van Dathenus, hebben gesocht, en (dat meest hun gedwonghen en benepen heeft) aen rhijm-woorden sich heb- [fol. *3r] ben verknocht, is hun het rechte vvit ontschoten, daer op sy nochtans meest hadden ghemickt; soo dat sy tvvel on-ghelijck naerder hebben gebracht, Pieter Dathenus verre achter rugghe laetende, doch even-vvel, in vele deelen, te kort sijn gebleven. Ick hebbe dan, naer langhsaem overlegh, om niet een van Gods vvoorden te verliesen, of te kreucken, midsgaders om gheen menschelicke aen te laschen, een nieuvve dicht-vvijse versint; devvelcke hoevvel niet en rhijmt, nochtans niet ongerhijmt en is, maer selfs in desen deele met de grond-sangh over - een - comende, ghelijck oock met het ghebruyck der Latijnen, Griecken, Arabers, Hebreen, ende meer andere natien: vvaer in ick de voet van de letter soo scherpelick hebbe naer-gehielt, als immers de Nieuvve over-settinghe, met on-onghebondene vvoorden heeft ghedaen: ghelijck uyt de verghelijckinghe kan vverden bespeurt. T welck ick ten oordeele van uvve H.M. ende alle schrift-geleerde stellende, hebbe my verplicht en genoodsaeckt gehouden, desen aerbeyd, op tTapijt van uvve H.M. Raed-tafel te legghen: op dat het door dien raeck, ghelijck gheheylight, oock gheveylight magh vvesen van alle on-heusche en vvan-leckere tongen, dien niet en kan smaecken, als dat van haer gevvas is, en van haer queeck her voortkomt: midsgaders om plichtelick te bevvysen mijn vvil-veerdigheyd, ten besten van uvve H.M.onderdaenen, en bysonderlick oock, ten dienste van uvve H.M. dien ick toevvensche soodanigh eyndeloos, onbepaelt gheluck, dat hier, by uvve vvereld- [fol. *3v] sche heerschappy, sijn stand-plaetse; in den Hemel, sijn setel en eeuvvighe vvooninghe hebbende, uvve Hoogh-Moghentheden (met vervvisselinghe van dien NAEM, IN NAER-VOLGERS VAN HET LAM) vereenige met de Alderhoogste Moghentheyd, die verre buyten alle menschen en Enghelen bereyck gestelt, niet anders als met een Heylighe verbaestheyd moet aengebeden en verheerlickt vverden. Ghedaen te Middelburgh, den 13. Maert 1644, van |
Uwe H.M.
Eere en dienst-schuldighe onderdaen,
I. DE BRUNE.
_________________________________________________
[fol. *4r]
AEN
De Christelicke Zangher, ofte Lezer. |
GHeen wichtigher werck endvan grooter belangh, als de Godsdienst: zonder welck geen land, geen staet, geen huys, geen gezelschap, jae gheen mensch alleen bestaen kan: zonder welck het heele rond der Aerden bovenst-onder keeren, ende in die eerste ongheschickte vorm-looze kloot veranderen zoude. Daerom is t, dat oock het alderwoeste, end meest ontmenschte volck, nerghens zoo verre verbeest end van alle reden uyt-gheschut is, in wiens herte niet en smeult eenigh voncksken daer van, t welck hun machteloos maeckt, om dat gnoston tou theou, die kenbaerheydt Godes te konnen wraecken. Spreeckt de dwaes by-wijlen in zijn herte, daer en is geen God, zoo voelt hy oock, tanderen tijde, den gheessel endde prickelen van den scherp-rechter der gewisse, end zijne ghedachten onder malkanderen, haer beschuldighende, ofte oock ontschuldigende. Maer noch en is dat niet genoegh: de mensche moet al verder schryden, end daer toe werden gebracht, dat hy door-trapt end geweeckt in Godes woord, zijn eygen verstant onder-trappe, endghelijck in tonderspit legghe; alle zijn ghedachten gheheel gevanghen stellende, onder de gehoorzaemheydt van de Heere Christus, het eynde der Wet, tot rechtveerdigheydt eenen yeghelicken, die ghelooft. Maer alzoo de mensche, gheheel ont-aerdt van zijnen oorspronck, onder dat lieffelicke Jock niet buyghen en kan, ten zy dat hy hem kenne, die alles is in allen; end dat hy met den Apostel wete, wien hy ghelooft, zoo moet hy, volghens de lesse van Jacob, Wijsheyd van Gode begheeren, die-ze [fol. *4v] eenen yeghelicken mildelicks gheeft, zonder verwijt: end met naemen, in des Heeren Wet zijnen lust scheppen, die dagh ende nacht over-dencken: sprekende tot God, end zijn even-naesten, met Psalmen, Lof-zanghen end Gheestelicke Liedekens, zinghende ende Psalmende den Heere in zijn herte. Twelck op dat een yeghelick doen mochte, niet alleenelick naer den zin, maer oock met de woorden van de Heere onze Godt; woorden die slagh geven, end klem hebben, die levendigh end krachtigh zijn, deur-dringhende tot de verdeelinghe der Ziele ende des Gheests, der ghewrichten end des merghs; vryelick anders den mensche roerende, end ten Hemel optreckende, als die met gemaeckte pronck van ghezochte bloemen toeghemaeckt zijn; hebb ick my, by afghesnedene uyren, end Sondaeghsche oeffeninghen, met alle ernst, ende voorgaende beden tot Godt, ten uyttersten bevlijtight, om de gedichten, van de ghezalfde des Gods Iacobs, die lieflick is in Psalmen Israels, van woord, tot woord, strickelick ende naer de voet des letters, tonzer gewoonelicke gezangh te brenghen: t welck hoewel het oock by andere is gedaen, zoo en is het maer geschiet by Poëtische uytbreydingen, slaende eenighsints op de meyninge van de Psalmen, maer niet eenvoudelick end zuyverlick de woorden des H. Gheests uytdruckende: zoo dat de ghewoonelicke zanghen (oock naer het oordeel van die ghene, welcke de eere van Godt ontfanghen hebben, om dien Orakel-stoel te beklimmen) veel meer Gheestelicke Liedekens, als Davids Psalmen konnen ghenoemt werden. Ende op dat de Ghemeynte Gods, klaerlick mocht werden onder-richt, wat van die Psalmen zy: zal niet on-noodigh wezen, van dien dichter oock yets te zegghen. Deze is genaemt geweest Petrus Dathenus, eertijds een Munnick van Poperinghe, in Vlaenderen: maer naermaels de kappe, en de onreynigheyt die daer in stack, uytgheschut hebbende [fol. *5r] heeft hy de hervormde Godsdienst ende het leer ampt van dien, aengenomen: daer in hy zich met zoo heftighen als deftighen yver heeft ghequeten, dat hy niet en meynde stemme of aessems ghenoegh te hebben, om zijn inwendigh vyer lucht en toch te gheven. T is zeker, ghelijck hy menschelicke zwackheden onderhevigh is gheweest (van andere, dezer eeuwen, met scherpe pennen, doorghestreken) dat hy oock zeer prijzelicke gaven heeft ghehadt: uyter maeten bezigh en oegstigh gheweest zijnde, om in den Oegst des Heeren zijnen aerbeyt vlijtelick te besteden. Dit blijckt ghenoeghsaem, behalven andere preuven, uyt de Psalmen, welckers gezangh onze kercken van zijne zorghe ende neerstigheyt verheffen. Want deze man Gods, vol yvers, en driftigh tot voort-zettinghe van t oprechte gheloove, merckende, hoe de Francoisen en Waelen, in Goddelicken brand ontstaecken, en ghelijck ten Hemel wierden op-getoghen, door het zinghen en aenhooren der Psalmen, by (Marot, en Beza,) in dichte ghebracht, heeft zich niet onthouden, noch ghespaert, eer hy de zelve in Vlaemsche taele heeft overghestelt. T welck buyten twijffel, niet zonder merckelicke vrucht en ontstekinghe der herten ter Godzaeligheyt is geschiet: als zijnde geen kleyn behulp, voor dien tijd der onwetenheyd: in welcke de smaeck en t Gehemelte noch niet geleert en was, het harde van het murruwe, het ghekoockte van het rauwe te onderscheyden: als wanneer het meestendeel der Christenen, kinders waeren int verstant, end met melck, hoedanigh oock toe-gemaeckt, tot haeren troost ghevoedt wierden: Maer nu Godt de Heere vry een ander licht van kennisse der taelen, end gheleertheyd daer uyt vloeijende, heeft laeten op-daeghen, wie van ghezonde zinnen en bemerckt niet de elendighe* ghebreckelickheijdt van dat werck? Om niet te spreken van de onduijtsche taele; van t jammerlick gedicht, van de on-nutte stop-woorden, als van fijn, bloot, een- [fol. *5v] paer, koene, gaer, klaer, reyn, zaen, dit termijn, &c. die over al zwermen; van de in-ghelaschte stucken, grooter dickwils als het laecken; komt byzonderlick in op-merckinghe, dat de zin van Godes gheest, dickwils niet alleenelick niet en werdt uyt-ghedruckt, of verklaert, maer deur ver-ghehaelde in-voeghselen verduystert, jae zomtijdts gheheel verdelght. T is my meermaels gebeurt, dat zoeckende, waer eenigh veers der Psalmen by Dathenum wierde ghevonden, het zelve t zoecken en onvindelick bleef, jae wel oock een teghenzin van dien ontmoetede. Ziet dien de moeyte niet en verveelt, Psal. 107. verss. 9, 10, 20, &c. Psal. 141.6. ende meer andere: ghy zult verwondert zijn, wat datmen dus langhe, zonder achter-dencken heeft ghezongen. Wiens ooren konnen huydendaeghs verdraghen, dat Godt eerbaer, end wat dierghelijcke by-stel-woorden meer zijn, ghenoemt werdt? wiens ghehoor en wert-ter niet ghequetst, als onder dat ernstigh woordt des Heeren, Pos-hanssen, ende meer andere onwoorden spelen? Voorwaer het loffelijck ghedicht werdt veeltijdts door den inhoudt ont-eert, end ghelijck verraeden; hier werdt den inhoudt door den rhijm besmeurt, door on-kunste verdonckert, end door onkunde verkeert. End nochtans zijn vele luyden hier op verleckert. Maer waerom doch? Men let doorgaens meer op den toon, end t dwaze oor-ghejuck, als op het pit end mergh des verstandts. Hierom zietmen, dat op speel-waghens, end in onbesuyste ghezelschappen, tusschen alle dertelheyd, endon-gheschickte ghebeeren, oock deze Goddelicke stoffe onheylighlick werdt onder-menght. End dat werdt dan met de naem van devotie bekleedt. Dit alles en werdt van my niet ghezeght, om den goeden yveraer te verkleenen, zijne faeme te ondermijnen, end zijne ghedichten, daer noch veel goedts onderloopt; haetelick te maec- [fol. *6r] ken. Dat zy verre. Maer mijn byzonder oogh-punt is, in deze mijne Psalm-dichten, de menschen zoo nae by, tot de eyghen woorden end stijl van den Heylighen geest te brenghen, als nae mijn meughe, doenelick is gheweest. End niemant (hy proeve, wie het wil) en zal daer toe naerderen, vast zijnde aen den bandt van rhijmwoorden. Ick hebbe voor dezen in dat water in-ghezeylt gheweest: dan deernis hebbende met het verlies, of kreucke van zoo krachtighe woorden, met buygingh end verminckingh van de zin, ben wederom ter goeder uyre, in de haven ghekeert, daer ick was uyt-ghetoghen. Die een reyne neuze, end wel ghezuyverde ooren hebben, zullen dit met de preuve wel beseffen. Ick weet wel voor-slaeghs, dat velen, byzonderlick on-gheletterde, end der Hebreeusche taele on-kundigh, dit werck niet wel te zinne zal staen: Alzoo een-aenghenomen ghebruyck niet wel en is te vertijghen; end dat zeer qualick kan af-zoeten, dat-men, van s Moeders zogh aen, heeft geleert. Maer ick vertrouwe, dat wel-gheoeffende verstanden, dat zullen met de rechter-hand vatten; end dat andere, t gene nu, om de zwackheydt van haer maghe, rauw valt, t zelve metter tijdt ghemeuckt end ghemurruwt, (alwaer t maer in de hooghste Weerelds ouderdom) lieffelick zal vallen. In allen ghevalle, zal ick mijnen aerbeydt voor rijckelick beloont houden, zoo het maer eenighe te staede, end nuttighen ghebruycke komme. Want al de Weereldt te behaeghen, is een ghenade, die het oude spreeckwoordt zelfs aen Iupiter weyghert. Noch een weynigh aen de geleerde: dewelcke, oock nevens andere, zullen verwondert zijn, over deze tot noch toe on-bekende ghedichten, die elders over al gherijmt, hier ongherijmt t eynde rollen. Maer deze zullen oock daer by ghedencken, (nevens het ghene hier voren aen haere H. Mooghende is ghezeght) dat het [fol. *6v] Rhijm-verlies oneyndelick gheringher is, dan de winste, die hier by werdt ghedaen: als waer door de eyghen woorden des H. Geests, in haer volle kracht, werden behouden, end alle menschelicke by-voeghselen (die de rhijm nootwendelick mede treckt, end dickwils buyten den wegh ende t Goddelicke Wit, af-leyden) werden ghemijdt. End wat isser doch aen den rhijm gheleghen? Wie kan die in t zinghen ghewaer werden, daer een veers, door den zangh, zoo langhe werdt ghesleijpt, dat dickwils het derde, vierde, of vijfde, maer en rhijmt. T heeft noch al moeyte end swaerigheijdt genoegh ghehadt, met deze vrijheijdt, binnen mate te blijven. Eenen Psalm is zomtijdts drijmaels hergoten gheweest, eer hy zijn vorme heeft ghenomen. Een woord-lidt heeft een reghel, die een veers, dit een gheheelen Psalm doen veranderen. Te zegghen, dat een Pinxter-wind my heeft ghedreven, zoude by zommighe nae vermetelheydt, end geest-drijverij smaecken: Maer ghelijcker niet en gheschiet, zonder Gods beleijdt ende voorzienigheijdt, durf ick dit wel uytten; dat deze dicht-vond, zonder Hemelsche in-vloeyinghe, mij niet is voor-ghekomen; Ick hebbe hier in, zoo nauw end stippelick, de grond-text ghevolght, dat niet een woordeken (mijns wetens, end der gheleerde mannen die t heele werck hebben naeghezien) my is ontglipt; ten waere mischien het woordeken ende: t welck dickwils zijnde een vau conversivum, veranderende den toekomstighen in voor-leden tijd, gheen andere beteijckenisse mede-brenght. T woordt t Saddijck, t welck deurgaens, bij de nieuwe overzettinghe, rechtveerdigh werdt over-ghezet, werdt zomtijdts by my vertaelt vrome, (ghelijck oock de Heer van Aldegonde by-wijlen heeft ghedaen) t welck alzoo voordachtelick is gheschiet: dewijl het zelve niet alleen recht-veerdigh beteijckent, maer oock waerachtigh, op-recht, vast, zeker, jae zelfs oock sterck, kloeck, oock naer [fol. *7r] den lichaeme: ghelijck zulcks te zien is Jes. xlix. 25. alwaer Jeronymus, zeer duydelick, het woordt robustus ghebruyckt; met een aerdighe, end gansch eenvoudighe zin. End zoo luydt het zelve dickwils by de Arabiers: ghelijck het in zijne tweede conjugatie, oock beteyckent bevestigen, sterck maecken. Zoo dat het woordt vroom, behelzende beyde beteeckenissen, zeer wel end eyghentlick by my ghebruyckt werdt. In den achsten Psalm, vs. 2. Heeft de Nieuwe Oversettinghe Majesteyt; ick doorluchtigheyt met het grond-woordt: twelck luyster, glans, klaerheydt beduydt, end met de Duytsche taele wel over-een-kommende. Psal. ix. 9. ende elders, daer de Nieuwe Oversettinghe heeft hoogh-vertreck, stell ick zomtijds burght, volghende Ieronymum, by wien het fortitudo, munimentum, refugium vertolckt werdt; insghelijcks, by de Chaldeen tekaph, aschan; end by de lxx. Keratos: hoewel het oock zeer wel hoogh-vertreck verduyscht werdt, ghelijck by my oock zomtijds is ghedaen. Psal. 110.1. ghebruyck ick het woord onder-banck uwer voeten daer de Nieuwe Over-zetters behaeght heeft te stellen, voet-banck uwer voeten, tweemaels het zelve te kennen ghevende. Psal. 78.37 werdt Chanamal by de Nieuwe Over-zetters, uyt-ghedruckt vierighen haghel-steen. Ick gheloove, dat dit woordt (t welck maer eens in de Heylighe Schrift werdt ghevonden) by die gheleerde luyden, wel-nauw is ghewant end ghesist, maer verzoecke oorlof, dat het woordt rijm, of rijp (ghelijckmen ergens spreeckt) in mijn ghezangh magh gheleden werden: dewijle de lxx. Overzetters, ghelijck oock de Arabiers, het zelve zoo hebben verstaen; ende Jeronymus daer koude heeft ghestelt: zeer wel oock slaende op den zin van de text. T is waer, dat Exod. ix. 24. ghezeght werdt, dat-ter haghel was, ende vier in het midden des haghels vervanghen: op welcke plaetse de Nieuwe Overzetters hebben ghezien: ver- [fol. *7v] staende aldaer, dat de Haghel, die water is, zich vermenghende met het vier; dit een tweede mirakel in een ander was. Maer om gheen mirakel, buyten noodt te verzinnen, kan t oock wel wezen, dat betoch, twelck aldaer ghebruyckt werdt, voor been, tusschen, werdt ghestelt. In welcke ghevallen, een yeghelick de vryheydt zijns oordeels magh werden gelaeten: ghelijck ick hier oock aen andere doe: als mede van weynighe andere plaetsen, die zoo eenighzins verschillen, end daer van ick hier, om kortheyts wille, end om den lezer niet te langhe op te houden, gheen reden by en brenghe. De gheleerde Lezer, end die maer de Joodsche taele van den dorpel af ghegroet heeft, zal gheheel dit werck wel konnen rond schieten: bezonderlick, die niet gheklampt en blijven hanghen, aen de huydensdaeghsche woordboecken, die alle, zoo vele my ghebeurt is te zien, groote verstellinghe van noode hebben: daer veel-tijds de verbloemde vooren, de eyghene beteeckenissen achter ghestelt, of ongheschicktelick door malkanderen geworpen ligghen: daer vele zich meesterlick meenen ghequeten te hebben, als zy maer eene uyt den hoop gheslinghert hebben, end op haer versufte in-beeldinghe, erghens inghevoeijert. T en is dat niet: het onderzoeck ende verghelijckinghen der oudste schriften moeten t ons gheven: de Targumisten, de Lxx. Overzetters, Jeronymus, de oude Latijnsche Over-zettinghe, de Talmudisten, oude Rabijnen, end uytlegghers moeten hier in gheraedvraeght end ghehoort werden. Dit moet ick hier noch by-voeghen, dat de Nieuwe Over-zetters den Hebreeuschen text zoo gantsch nauw end nae hebben uyt-ghedruckt, dat zy oock veel tijdts de ordre end stellinghe der woorden hebben naeghevolght: waer deur het zomtijds is gheschiet, dat de* zoet-vloeijentheydt vande Nederlandsche tale ghesteuyt, end de zin niet zoo klaer end onbekommert wert uytghedruckt: t welck ick, [fol. *8r] zoo veel my de mate heeft konnen toelaten, ghepooght hebbe te mijden. Een staeltjen, of twee, zy in plaetse van allen. Ziet het gheheele derde vers van den xlvij. Psal. end verghelijckt het met het gene wy aldaer hebben ghestelt. Psal. cxix. 23. wert ghezeght; mijne ziele is verbroken, van weghen het verlanghen nae uwe oordeelen tot aller tijdt. T welck by verstellinghe van woorden, aldus verandert, van weghen t aller tijd, nae uwe oordeelen, te verlanghen, niet alleenelick nae mijne ooren, een zoeter-gheluyt gheeft, maer oock eenvoudelicker end klaerder de zin is uyt-druckende. T is alzoo mijn enckel gevoelen: zonder dat ick daer mede zoecke voor-oordeel te legghen, aen die ghene, welcke liever de nauwe end Godsdienstighe puntigheydt beminnen. Zekerlick ick, end yder een zijn op het hooghste verplicht, dien grooten Weerelds-bouwer, met ghevouwen handen, end gheboghen knien, ootmoedelick te dancken, dat hy ons dat kostelick Juweel der Nieuwe Over-zettinghe, ghelijck als in de Goddelicke kasse zijns Heylighdoms heeft in ghezet: dat hy gheleerde end on-gheleerde zoo veel ghemacks end klaerheydts toe-dient; de rauwe, end ghebulte baenen zoo effent end slecht, om te veerdigher t zijner kennisse, end daer naer ten Eeuwighen leven te gheraecken. Gheeft dat Heere, aen uw volck, ghelijck ghy doet: ende namentlick aen my, die uw onwaerdigh schepsel, en noch onwaerdigher herschepsel ben, |
I. de BRUNE.
_________________________________________________
[fol. *8v]
Approbatie van de Classis van ZEELANDT. |
D: Iodocus Larenus ende D: Guilielmus Apollonius Respective Predicanten tot Vlissinghen ende Middelburch by den Classe van Walcheren ghestelt, tot Visitateurs van dit teghenwoordighe Psalm-boeck, sanghs-ghewijse ghestelt, door den eerwaerdighen, Godsalighen ende Hoogh-gheleerden Heer M. Iohan de Brune, hebben gherapporteert, inde voorghemelde Classe, ende verklaert, dit selve boeck met opmerckinghe doorlesen, ende gheexamineert te hebben, ende bevonden het selve niet alleen gheleerdelick, ende met onse Nieuwe Oversettinghe over-een-comende ghestelt te zijn, maer oock gheoordeelt het selvighe met goede vrucht, ende stichtinghe ghebruyckt te connen werden. Weshalven de Classis van Walcheren het selvighe oock heeft gheapprobeert; ende goet-ghevonden, dat het ghedruckt ende int licht soude ghegeven worden, volghens den 46. artijckel der Kercken-ordeninghe van Zeelandt, door de Ed: Mog: Heeren Staten der selver Provintie ghearresteert. Actum in Middelburgh, desen. 11. Januarij 1644. |
T gene voorschreven getuight Petrus Thorius,
Bedienaer des H. Euangelij, tot Middel-
burgh, teghenwoordich Scriba Classis.
_________________________________________________
|
[vignet] [fol. *4v]
[blanco pagina] [fol. *5r]
AEN DE GENERALE EN PARTICULIERE STAATEN DER VEREENIGHDE NEDER-LANDEN.
Hooge en Groot-mogende HEEREN,
ICK legghe hier, voor uwe voeten, een nieuw-gheboren vrucht, weer- [fol. *5v]digh, ten opzicht van de stoffe, om niet alleenelick opgelicht, maer op een gouden autaer geleght en geviert te werden. Het zijn gedichten van een Koning, jae van de Koningh der Koninghen, God zelve. Deze zijn voor dezen, by verscheyden, oock met konstighe zoetheid, in rijm ghebracht, maer hier en daer jammerlick gescheurt, ghelapt en onthaleweyt. Hier vertoonen zy haer eenvoudigh, zonder omhanghsel (hoewel in een Neerlandsch kleed) gelijck die van die lieffelicke Zanghmeester gespeelt en gezongen geweest zijn. De toon en vloeyende maete, die haer te vooren [fol. *6r] ontbrack, en onvindbaer scheen te wezen, is eyndelick naer groote moeyte, en vele nagelbeten, gevonden. Gods heyligh Boeck zoo net, en zoo loffelick overghezet zijnde, werdt noch dit eenighe vereyscht, dat een rechtmaetigh Psalm-werck, by Gods eygen woorden blijvende, in kerckelick gebruyck ghebracht werde. Of ick die zaecke met de naelde gheraeckt, en het rechte wit beschoten hebbe, en durf ick my niet aen-matigen: een taelkundige Dichter zal dat best konnen oordeelen, of oock de ghene, welcke de moeyte niet en zal vervelen, de nieuwe overzettingh daer by te [fol. *6v] verghelijcken. t En is gheen School-of Kercke-leeraer, die dat ter hand ghenomen heeft (hoewel hy oock de arcke van nae by ghezien heeft, zonder sterven) maer die zich roemt te wezen een Christelick Politijck, en met namen van uwe H.G.M. een zeer oodmoedigen Dienaer J.D.B.
[vignet] [fol. *7r]
AEN De Christelicke PSALM-ZINGER,
NOyt en was-er yet, ter eerster aenvang, volmaeckt, als het ghene van die hooghe ende al-ooghe hand voort-komt. Alle menschelicke wetenschappen steygheren by trappen en by tijden: ons verstand light en speelt en dobbert ontrent nieuwe dinghen, als een ghekorckte schaft op t water: tot dat het eyndelick, als een goede boeye, begint te waken en te zorgen. Zoo is het my gebeurt, over [fol. *7v] vele jaren, dat ick lust ghekregen hebbende, om God te hooren spreken in zijn eygen taele, dat my daer naer ghedachten zijn voorghekomen, of-men oock in God te loven en te zinghen, Gods eyghen woorden, zonder menschelick menghsel, alleenelick met een ander kleed behangen, niet en soude konnen ghebruycken. Ick zagh, met wat een innerlick en ziel-kitteligh vermaeck Dathenus Psalmen, in onze Kercken, gezongen wierden: en dat met een vast vertrouwen, dat de Harpe van dien hemelschen Dichter gheen ander gheluyt gheslaghen hadde, maer dat het was een Duytsche weerslagh van een Hebreeusche en Goddelicke stemme. Maer eylacie, hoe deerlick, hoewel zoetelick, zijn de menschen bedrogen! Want dat durf ick verzekeren, [fol. *8r] dat niet alleen Gods meyninghe, in die ghedichten, veeltijds voorby-gegaen, vele onnutte lappen en geeren daer in gelascht werden, maer dat oock de zin van Gods Gheest ghebroken, jae dickwils teenemael vernietight en tegen geloopen wert. De Heer van S. Aldegonde, en andere naer hem, ghebreck gezien, of uyt de nieuwe overzettingh gespeurt hebbende, wel oordeelende, dat zulcke lapperyen, op de puntighe nettigheyd van de huydensdaeghsche ooren, weynigh over een quam, hebben zich bevlijtight, een zoeter en ghevijlder werck uyt te leveren, brengende dat naeder over een met den oorspronckelicken text: ghelijck zy eenighsins haer ooghmerck beschoten hebben, met een aerdige zoetigheyd de ooren streelende: [fol. *8v] maer zy en hebben ons Gods loutere woorden niet gegeven, maer de zin, by maniere van een paraphrase, of breeder uytleggingh, voort-ghebracht. Het welck my noyt vernoeght, maer altijds met ghedachten, naer yet beters luysterende, ghehouden hebbende, ben ick over eenige jaeren te raede gewerden, een onverdacht proefstuck in t werck te legghen, daer in ick met een onvermoeyelicken arbeyd, de grond-Psalmen, van woord tot woord, zonder kreucke of mincke, op onze gewoonelicke zanghen ghebracht hebbe. En dit is gheweest de eerste beerlompe, die naer veel leckery en afleckingh, eyndelick in zoodanigh schepsel uytghedeghen is, als haer tot yeders ghebruyck geveylt en voort-ghedaen werdt. Vele daer van te zegghen en is mijns [fol. *9r] doens, noch mijner ghewoonte niet: dit alleenelick hier by voeghende, dat ick niet alleen ghetracht en hebbe, nevens de zoetvloeyentheyd, een volmaeckte zin, in elck veers, te besluyten, maer hebb oock ghepooght, zoo veel my doenlick geweest is, van elcken reghel een byzondere spreucke te maecken: gelijck my dat, in velen, redelicker wijze geluckt is. Ende alzoo mijne Psalmen wel een derde-part, min of meer, korter vallen, als die van Dathenus, aen de over-zijde gestelt, zal ick tot gerief der ghene die deze niet en zullen mis-hagen, hier een middel aenwijzen, hoe die ghevoeghelick zullen konnen ghebruyckt werden, om gheduerigh in de zangh te blijven, en met de Gemeynte gelijckelick te eyndigen. [fol. *9v]
Gebruyck dezer Psalmen.
Zy voor eerst gheweten, dat alle de pausen en veersen van Dathenus Psalmen, aen de kant van de mijne aengeteyckent staen: zulcks dat wanneer de zangh met een pause begint, die met een opslagh daer kan gevonden werden: ende ghebeurende, dat de pause aen t midden van het veers gestelt is, moetmen dat veers by zijn begin nemen: en zoo wanneer-men met mijn Psalmen ten eynde is, kan aen de over-zijde van Dathenus Psalmen terstondt ghezien werden (mids luysterende naer de zangh-woorden der ghene die by u zitten) waer de Ghemeynte met haeren zangh is. By exempel: Men zeght te zullen zinghen de pause van den 84. Psalm. Ghy ziet [fol. *10r] daer aen de kant, in t midden van het veers, Pause: begint dan uwen zangh met den aenvang van het veers: en als ghy teynde van de Psalm zijt (dewijle in Dathenus Psalmen noch een veers overigh is) zinght dat dan voort, en eyndight zoo met de Ghemeynte: of wel, zinght mijn leste veers tweemael, en ghy zult alzoo ghelijckelick uytkomen.
[vignet] [fol. *10v]
Druck-fauten te verbeteren.
Psal. 21: 3. den 5. reghel, doet uyt, door vreughd.
Psal. 22: 10. den 6. reghel, stelt, En onder dHeydens voert hy heerschappye.
Psal. 22: 11. den 3. reghel, stelt, In t leven onderhouden, even die.
Psal. 24: 1. den 2. reghel, stelt, En haere volheyd, in t geheel.
Psal. 58: 2. den 4. reghel, stelt, Iae zelfs oock van den buyck des moeders.
Daer zullen misschien noch eenige fauten of verzuymenissen gevonden werden: misschien oock yetwas, dat meer zoetigheyds en nettigheyds vereyscht: daer van den Autheur een yeghelick vriendelick verzoeckt, aen-wijzingh te moghen hebben: op dat het zelve te zijner tijd verbetert zijnde, tot aengenamer dienst, en bequamer ghebruyck, strecken magh. [fol. *11r]
REGISTER Om te vinden die Psalmen nae de bequaenheydt ofte gelegentheydt der saken, by de welcke de Christen-Kercke, ofte yegelick Persoon bysonder, sal weten te vinden het waerachtige gebruyck der selver Psalmen.
ALle die hier nae volghen sullen bequaem zijn den genen die hem vroeger te bidden om vergevinge sijner sonden, vysonderlingh, ist t dat hy sieck is, ofte om sijne boosheden gestraft wert, te weten den 6. 25. 32. 38. 51. ende 130. Psalm.
Hier na volgen die oorbaerlick ende nut zijn om te bidden voor de Christen Gemeente, na gelegentheyt der saken, t zy dat deselfde in verscheyden manieren soude mogen geaffligeert ende gequelt zijn, t zy datse verdruckt is door gheweldt, ofte door valsche calumnieuse beschuldinge, sal alsdan gebruycken den 10. 12. 13. 14. 123.
Is t datse verhindert ofte belet werdt vanden Afgoden-dienaren, van t gebruyck ende oeffeninge vande Religie, salse gebruycken den 42.
Is t datse aenghevochten wert om t woordt Godts, salse haer vermaken met den 35. 44. 74. 88.
Is t datse altemet aengesprongen ende met gewelt overweldight werdt tot strijdens toe, salse tot haer ghebruyck nemen den 17. 20. 80. 83.
Soose ghemolesteert wert van eenige der selver Ghemeente valsche broederen, salse hebben den 94.
Is t dat de selve ghevanckelick of in ellendighen benauwden staet is, soo hebt ghy de 79. 102. 137. Ende is het simpelijck om te bidden voor de voorspoedigheydt der selver, den 67. sult ghy daer bequaem toe vinden.
Dese navolghende sullen bequaem zijn om Godt te dancken van de weldaden die hy sijne Ghemeente ofte Kercke ghedaen heeft door victorie, ghy hebt den 9. 18. 33. 249. [fol. *11v]
Is t na verlossinge ende ontsettinghe van druckende benauwtheydt, gebruijckt den 27. 34. 77. 124. 129.
Is t om simpelick danckbaerheydt te vertoonen van eenige weldaden, soo hebt ghy den 48. 81. ende 106.
Is t dat ghy zijt ter halver verlossinge den 126.
Is t dat ghy bidt voor volkomen ende perfecte verlossinghe, soo hebt ghy den 105.
Dese navolgende sullen nut zijn alle gemeene persoonen om Godt te bidden nae oorbaerlicke gelegentheydt der saecken. Soo t is voor een gemeen gebedt tot Godt, soo sult ghy nemen den 85. ende 121.
Is t als sieck ende kranck wesende in deser wereldt, soo hebt ghy den 16. ende 71.
Is t dat ghy u vindt uyterlick gequelt ende benauwt, gebruyckt den 88. ende 143.
Is t dat u vyanden u tonrecht vervolgen ende overlasten, vertroost u met den 35. 44. 52. 53. 54. ende 59.
Is t dat ghy u bevindt in grooten noodt ende angst, gebruyckt den 31.
Is t dat ghy bemerckt dat den Name Godts ghelastertt werdt van den boosen, dan is de 28. bequaem.
Soo u t welvaren der godloosen ende quaden temteert om quaedt te doen, vertroost u met den 37. ende 73.
Zijt ghy aenghevochten door wanhope ende desperatie, soo hebt ghy den 39. Soo ghy Godt bidt te willen beschermen u onnooselheydt, hebt ghy den 58. Soo ghy u vindt verlaten van der geloovigen vergaderinghe, oeffent u in de 84. ende 120. Zijt ghy gequelt ende gemoeyt door qualick spreeckende ende valsche ghetuygen, ghebruyckt den 109.
Soo ghy ter strijdt gaet, hebt ghy den 144.
Dese navolgende zijn bequaem den ghenen die Godt danckbaerheydt vertoonen willen, na de gelegentheydt der saecken. Soo ghy u ghenoegh vindt van der doodt verlost te zijn, hebt ghy den 30. ende 138. Is t dat ghy Godt dancken ende loven wilt, nae dat hy u bystandt vertoont heeft, soo sult ghy den 40. bequaem vinden.
Dese navolghende zijn oorbaerlick den ghenen, die hen tot Lofsanghen ende verwonderinghe van Godts wercken begheven. Soo t is om groot ende kondigh te maecken sijn wercken, sult ghy hem loven met den 8. 19. 29. 104. ende 111. Soo ghy sijn goetheyt verbrey-[fol. *12r]den wilt, hebt ghy den 14. 33. 65. 66. 103. 118. 145. Soo ghy verheffen wilt sijn barmhertigheyt ende waerheydt, hebt ghy den 88. Om te verkondighen sijn grootheydt, de 97. Om te prijsen sijn rechtveerdigheyt, oeffent u met den 92. 93. Om te bewijsen sijn voorsichtigheydt, den 75. 113. 136. ende 139. Om te prijsen sijn Wet, den 119. Om hem te dancken dat hy ons tot sijn Volck verkoren heeft, zijn bequaem de 9. ende 60. Om u met Godt ende in Godt te verblijden, den 47. 50. 96. 118. 135. Om te verwecken alle creaturen oft schepselen tot Godts lof, gebruyckt den 148. ende 150.
Dese achtervolgende zijn oobaerlijck den ghenen, die haer versekertheydt ende hulpe in Godt alleen stellen, den 46. 62. 63. 88. 91. 97. 125. 127. ende 146.
Dese naevolgende begrijpen in hen eenige beloftenissen oft Prophetien van Christo ende sijne Kercke, ofte Vergaderinge, 2. 22. 45. 50. 72. 110. Den 41. Psalm is een Lof-sangh van den genen die gerechtelijck oordeelt over den rechtveerdigen in sijn tegenspoet.
Den 49. heeft in hem begrepen een seer schoone beschrijvinge van de ydelheydt deser werelt.
Den 82. is een heylige Vermaninge aen den Princen ende Rechteren des aertrijcks, om recht te doen nae behooren.
De 101. vertoont, hoe, ende in wat manieren een goet Prince hem behoort te dragen.
De eerste, 102. 128. geven u te kennen het geluck ende voorspoet van de menschen die in Godts Wet wandelen. De 90. geeft ter contrary te kennen de ellendigheydt van den genen die Godts Wet niet en achten.
[fol. *12v :blanco]
|
[fol. A1r, p. 1]
I. DE BRUNES
PSALMEN DAVIDS,
Uyt de Hebreeusche, in de Nederland-
sche tale over-ghezet; met de nieuwe
Overzettinghe over-een-komende: alles gestelt,
op de oude maten, ende wijzen, in de ghere-
formeerde kercken gebruyckelijck: doch,
om scherp end puntighlijck, de voet
vande grond-text nae te vol-
ghen, zonder Rhijm. | Davids Psalmen,
Uit de Hebreeusche, in de Nederlandsche taele, van woord tot woord, vertaelt: op een vloeyende dicht-maete naer de oude wijzen gestelt, door
I. DE BRUNE. |
Den eersten Psalm.
WEl-gheluckzaligh is de man! die niet
En wandelt inden raed der godloozen:
Noch en staet op den wegh van de zondaren:
Noch en zit int ghestoelte der spotteren:
Maer zijnen lust is in des Heeren Wet:
End overdenckt, dach ende nacht, zijn Wet.
[fol. A1v, p. 2]
2.
Want hy zal zijn, ghelijck een boom gheplant
Aen de water-beken, die in zijn tijd,
Zijn vruchten gheeft, end wiens bladt niet af en valt:
Ende al wat hy doet zal wel ghelucken.
Alsoo en zijn de goddelooze niet:
Maer als kaf, dat de wind daer henen drijft.
3.
Daerom en zullen de goddelooze
In het gherichte niet (konnen) bestaen:
Nocht de zondaers in de vergaderinghe
Van de rechtveerdighe. want de Heere kent
Den wegh der rechtveerdighen: maer de wegh
Van de goddelooze die zal vergaen. |
Eersten Psalm.
GEluckigh-en-wel-zaligh is de man,
Die in den raed der godloos niet en gaet:
Noch op den wegh der zondaers en blijft staende:
Noch int gestoelt der spotters is gezeten:
Maer die zijn lust heeft in des Heeren Wet;
En overdenckt dagh ende nacht zijn Wet.
2.
Want hy zal zijn, ghelijck een boom, gheplant
Aen water-beken, die in zijnen tijd
Zijn vrucht gheeft, en wiens blaeren niet en vallen:
En alles wat hy doet, zal wel ghelucken.
Alzoo en zijn de goddelooze niet,
Maer als het kaf, het welck de wind verdrijft.
3.
En over-zulcks en zullen int gericht
De goddelooze menschen niet bestaen:
Noch oock de zondaers in de tsamen-komste
Der ghene, die daer vroom zijn en rechtveerdigh.
Want God de Heere kent der vromen wegh:
Nemaer de wegh der godloos zal vergaen. |
_________________________________________________
Den ij. Psalm.*
WAerom woeden de heydenen (te gaer)
Ende bedencken de volcken ydelheyd?
De Coninghen der aerd stellen zich op,
Ende de Vorsten beraedslaghen tzamen,
Teghen den Heer, en teghen zijn ghezalfden.
Laet ons haer banden van een verscheuren,
[fol. A2r, p. 3]
Ende hare touwen van ons wegh-werpen,
Hy zal lacchen, die inden hemel woont.
2.
De Heere zal haer-lieder bespotten.
Dan zal hy in zijnen toorn, tot haer spreken,
End in zijn grimmigheyd, haer verschricken.
Ick doch hebbe mijnen Coninck ghezalvet,
Over Zion, den bergh mijner heyligheyd.
Ick zal van (Godes) besluyt verhalen.
dHeer heeft tot my ghezeyt, ghy zijt mijn Zone,
Heden hebbe ick u ghegenereert.
3.
Eyscht van my, end ick zal de Heydenen
Tot uw erfdeel geven, ende de eynden
Der aerde, tot uwe bezittinghe,
Ghy zult-ze met een yzeren staf, plettren,
End als een Pot-backers vat, in stucken slaen.
Nu dan Coninghen, handelt met verstand:
Laet u tuchtighen, ghy Rechters der aerden:
Dient God, met vrees, met beving u verheught.
4.
Kusset den Zoon, op dat hy niet en toorn,
En ghy vergaet op wegh, waneer zijn toorne
Maer zoo een weynigh zich ontsteken zou.
Gheluckich alle, die op hem vertrouwen! |
| II. PSALM.
WAerom is t dat de Heidens rotten tsaem,
En dat de volcken ydelheid bedencken?
De Koningen der aerden zijn ghezet;
De Vorsten die beraeden met malkander,
Zoo teghen God, als teghen zijn ghezalfden:
En zeggen, Laet ons hare banden heel
Verscheuren, en haer touwen van ons werpen.
Die in den Hemel woont, die lachter om.
2.
De Heere lacht, en drijft met haer den spot.
Dan zal hy tot haer in zijn toren spreken,
En haer verschricken in zijn grimmigheid.
Ick hebbe mijnen Koningh, over Sion,
t Geberghte mijner heiligheid, gezalvet.
Ick zal verhaelen van dat groot besluyt. [Pause.]
De Heer heeft my gezeit, ghy zijt mijn zone,
Op heden hebb ick u gegenereert.
3.
Eischt van my, en ick zal u, tot een erf,
De Heidens en die uitter-einden
Der aerden, tot uw erffelick bezit.
Ghy zult-ze, met een ysren staf, verpletten;
[pag. 7]
Ghy zult-z, als een potbackers vat, verbreken.
Ghy Koningen, gaet wijsselick te werck:
Ghy Richters van der aerde, laet u tuchten:
Dient God met vreez, met beven u verheught.
4.
Kust doch den zoon, op dat hy niet en toorn:
En dat ghy op wegh niet om en kommet:
Als maer zijn toorn een weinigh zich ontstack.
Gheluckigh alle, die op hem vertrouwen. |
_________________________________________________
[fol. A2v, p. 4]
Den iij. Psalm.
Een Psalm Davids, als hy vloot voort aen-
ghezichte zijns Zoons Absaloms.
O Heere, hoe zijn mijn
Weer-partijders vermeert!
Vele staen teghen my op:
Veel segghen van mijn ziel,
Hy heeft gheen heyl by God.
Doch ghy Heere zijt een schild
Voor my, mijne eere
End die mijn hooft op-heft.
Ick roep met mijne stemme,
Tot den Heer, ende hy
Verhoort my van den bergh
[fol. A3r, p. 5]
Zijner heyligheyd. Sela! 3
2.
Ick liggh, end slaep, ont-waeck:
Want d Heer onder-steunt my.
k Vrees niet voor thien duysenden
Des Volcks, die t rontom op
My zetten. Staet op, heer,
Verlost my, mijn Godt: want ghy
Hebt all mijn Vyanden,
Op de wangh geslaghen.
Ghy hebt, heere, de tanden
Der Goddlooz verbroken.
Het heyl is des Heeren:
Uw zeghen is op uw Volck.
_________________________________________________
Den iiij. Psalm.
ALs ick roepe verhoort my (Heere)
O God mijner gherechticheyd.
In anghst hebt ghy my ruymte ghemaeckt.
Zijt my ghenadich, hoort mijn gebedt.
O ghy Mannen, hoe langhe noch
[fol. A3v, p. 6]
Zal mijne eere zijn tot schande;
Zult ghy beminnen dydelheyd;
Zult ghy de leughen soecken? Sela!
Wetet doch, dat de Heere zich heeft
Een gunst-ghenoot afghesondert.
2.
d Heer sal hooren, als ick tot hem roep.
Zijt beroert, end en zondicht niet:
Spreeckt in uw herte, op u Legher
Ende houdet u stille, Sela!
Offert Offranden des gherechts,
Ende vertrouwet op den Heere.
Vele die zegghen, (onder haer)
Wie doch zal ons het goede doen zien?
Verheft ghy over ons, o Heere,
Het klaer licht van uw aengezicht.
3.
Ghy gheeft in mijn Hert, meer vreughd dan als
Haer Koorn, end haer most vele zijn.
Ick zal (dan) te zamen, in vrede,
Ligghen, end slapen: want ghy, Heer zult
Alleen my zeker doen woonen.
_________________________________________________
[fol. A4r, p. 7]
Den v. Psalm.
1.
HEer, neemt mijn redenen ter ooren:
Verstaet mijn overdenckinghe.
Merckt op de stemme mijns geroeps,
Mijn Koninck end mijn God; want tot u
(Heer) sal ick bidden.
2.
s Morghens Heer sult ghy mijn stem hooren:
Des morgens zal ick my tot u
Gaen schicken, ende houden wacht.
Want ghy en zijt gheen God, die lust heeft
Aen Goddeloosheyd.
3.
De boos sal by u niet verkeeren;
Donsinnighe en zullen niet
Door uwe oogen (oyt) bestaen.
Ghy hatet (Heere) alle werckers
Der ongerechtheydt.
4.
Ghy zult verdoen de leugen-sprekers.
De Heere heeft eenen grouwel,
Van de Man des bloeds en bedrochs.
Maer ick zal, door uw groote goedheyd,
In u Huys in-gaen.
[fol. A5v, p. 8]
5.
Ick zal my buygen, naer het Palleys
Uws heyligheydts, in uwer vreez.
Leyt my in uw gherechticheyd,
Heere, om mijn verspieders wille:
Richt uw wech voor my.
6.
Want in haren monden is niet rechts;
Haer binnenste, dat is enckel
Verdervinge: haer kele is
Een open graf: zy vleyen-zachtjens,
Met hare tonghe.
7.
O Godt, verlaet-ze schuldigh: laetze
Van haer raedslagen vervallen:
Dryftz heen, om de veelheydt haerer
Mis-tredingen: want zy zijn tegen
U weder-spannigh.
8.
Maer laet alle die zijn verblydet,
De welcke op u betrouwen:
Laet-ze juychen in eeuwigheyd,
Om dat ghy-zoverdeckt: laet in u
Van vreughd op-springen,
9.
De welcke (uwe) naem lief hebben.
Want ghy Heere, sult zegenen
Den rechtveerdigen: ghy sult hem
Kroonen, met goetgunstigheyd, gelijck
Met een rondasse.
_________________________________________________
[fol. A5r, p. 9]
Den vj. Psalm.
EN straft my niet o Heere,
In uwen toorn; en castijdt
My niet in uw gramschap.
Zijt my ghenadigh, Heere:
Want ick ben swack gheworden:
Geneest my, o Heere.
2.
Want mijn beenders zijn verschrickt:
Ja mijn Ziel is seer verschrickt.
En ghy Heer, hoe langhe!
Keert weder, Heere, reddet
Mijne Ziele, verlost my,
Om uwer goedheyds wil.
3.
Want in de Dood en is-er
Uwer geen ghedachtenis.
Wie seght u lof int graf?
Ick ben moede van zuchten:
Ick doen mijn bedde swemmen,
Den gantschen nacht over.
[fol. A5v, p. 10]
4.
Ick door-natte mijn bed-ste,
Met mijn tranen; mijn ooghe
Is van verdriet door-knaeght;
Zy is (ghelijck) veroudert,
Ter oorsaecke van alle
Mijn weder partijders.
5.
Wijckt van my alle werckers
Des on-rechts, want de Heere,
Heeft de stem mijns geweens
Gehoort: dHeer heeft mijn smeekingh
Gehoort: de Heere die zal
Mijn gebedt aen-nemen.
6.
Alle mijne Vyanden
Zullen zeer beschaemt wezen,
Ende verbaest werden.
Zy sullen te rug keeren:
Zy sullen beschaemt werden,
In eenen ooghen-blick.
_________________________________________________
Den vij. Psalm.
Davids Schiggajon, dat hy den Heere ghezon-
ghen heeft, over de woorden van Cusch den
Sone van Jemini.*
HEere mijn Godt, op u betrouw ick:
Verlost my van all mijn vervolgers,
[fol. A6r, p. 11]
En reddet my, dat hy mijn ziel
Niet roof, als een verscheurend Leeuw:
Terwijl daer gheen verlosser en is.
Indien ick o Heere, mijnen Godt,
Dat ghedaen hebbe: indien-der
Onrecht in mijne handen is.
2.
Zoo ick quaet aen mijn vrede-genoot
Vergolden hebb (jae heb hem verlost,
Die zonder reen my heeft benout)
Dat dan de vyant mijne ziel
Vervolghe, end achterhaele-ze:
End mijn leven ter aerd vertrede.
Ende dat hy mijne eere
In het stof doe woonen. Sela!
3.
Staet op Heere, in uwen toorne
Verheft u, om de verbolghentheen
Mijner benauwers, end ontwaeckt
Tot my: ghy hebt tghericht ghestelt:
Zoo zal (dan) de vergaderinghe
Der volcken u omcinglen: keert dan
Boven haer weder in de hooght.
[fol. A6v, p. 12]
De Heer sal de volckren recht doen.
4.
Richt my, Heer, nae mijn gherechtigheyd,
Ende na mijne oprechtigheyd.
(Die) by my is: laet doch het quaed
Der godloozen een eynd nemen:
Maer ghy rechtveerdigh Godt, die herten,
Ende nieren beproeft, bevestight
Den vromen: mijn schild is by God,
Die doprecht van herten behoudt.
5.
God is een rechtveerdighe richter,
End een God, die alle daghe toornt.
Indien hy zich niet en bekeert,
Zoo zal hy (God) zijn sweert wetten.
Hy heeft zijnen Boghe ghespannen,
End dien bereydt; ende hy heeft zich
Doodlicke wapens reet ghemaeckt.
Zijn pijlen zal hy toe-maecken,
6.
Teghen de hittighe vervolghers.
Ziet hy is in arbeyd van onrecht,
End hy is zwangher van moeyte:
Maer hy zal leughenen baeren.
Hy heeft eenen kuyl-put ghedolven,
Ende hy heeft dien uyt-ghegraven,
Maer is ghevallen in de groef,
(De welcke) hy hadde ghemaeckt.
7.
Zijn moeyt zal op zijnen kop keeren,
End zijn geweld op zijn scheel daelen.
Ick zal den Heere zegghen lof,
Volghens zijne gherechtigheyd,
End den naem des hoochsten Heer loven.
_________________________________________________
[fol. A7r, p. 13]
Den viij. Psalm.
Een Psalm Davids, voor den Opper zangh-
meester op de Gitthith.
O Heere, onze Heere, hoe heerelijck
Is uwen naeme op de gantsche aerde!
Ghy, de welcke uwe doorluchtigheydt
Tot boven de Hemelen ghestelt hebt.
2.
Ghy hebt, uyt den monde van de kinderkens,
Ende zuigelinghen sterckte gegrond-vest.
Om uw verdruckers will; om den vyand,
End der wraeck-gierighen te doen rasen.
3.
Als ick uw Hemel zie, twerck uwer vingers,
De Maen, end de Sterren, die ghy bereyt hebt:
Wat is de mensch, dat ghy zijner ghedenckt:
End des mensches Zoon, dat ghy hem bezoeckt!
4.
Ende hebt hem een weynich minder ghemaeckt,
Dan dEngelen, end hebt hem gekroont, met eer,
End met heerlijckheydt: ghy doet hem heerschen,
Over de wercken van uwe handen.
5.
Ghy hebbet alles onder zijne voeten
Ghestelt (o Heere) Schapen, ende Ossen,
Alle die, midsgaders oock de dieren
Des veldts: het ghevogelte des Hemels.
[fol. A7v, p. 14]
Ende de visschen van de Zee: het ghene
De paden der Zeen door-wandelt. O Heere,
Onzen Heere, hoe over-treffelijck
Is uwen naem, op de gantsche aerde!
_________________________________________________
Den ix. Psalm.
Eenen Psalm Davids, voor den Opper-zangh-
meester op Muthlabben.
ICk zal den Heer, met al mijn hert,
Loven: ick zal all uw wondren
Verkondighen: ick zal my in u
Verblijden, end van vreughd op-springen.
2.
Ick zal uwen naem Psalm-zinghen,
O hooghst, om dat mijn vyanden
Achterwaerts om-ghekeert, ghevallen,
End van uw aenghezicht, vergaen zijn.
3.
Want ghy hebt mijn recht, endmijne
Recht-zaecke af-ghedaen: ghy hebt,
O ghy richter der gherechtigheydt,
Op den throon des gherichts ghezeten.
4.
Ghy hebt de Heydenen bestraft,
Den goddeloozen (mensch) verdaen:
[fol. A8r, p. 15]
Ghy hebt haren naem in eeuwigheydt,
Ende voor altoos uyt-ghedelget.
5.
O vyandt, zijn in eeuwigheydt
De verwoestinghen vol-eyndight?
End hebt ghy de Steden uyt-gheroeyt?
Haer heughenis is (met) hen vergaen.
6.
Maer de Heer zal in eeuwigheydt
Zitten: hy heeft ten gherichte
Zijn throon bereydt; ende hy zelfs zal
De wereldt in gherechtheydt richten.
7.
Hy zal, in rechtmatigheden
(All) de volckeren oordeelen.
Hy zal den verdruckten een burght zijn;
Een burght, in tijden van benauwtheydt.
8.
Ende die uwen naem kennen,
Die zullen op u vertrouwen;
Om dat ghy niet en hebt verlaten
De ghene die u zoecken, Heere.
9.
Psalm-zinghet den Heere, die daer
Te Zion woont: verkondighet
Zijn daden onder tvolck: want hy zoeckt
De bloedstortinghen; hy ghedenckt hun.
10.
Hy en vergeet niet het gheroep
Der ellendigen: zijt ghy, Heer,
My ghenadigh: ziet mijn ellend aen,
(My aenghedaen) van mijne haters.
11.
Die my, uyt doods-poorten verhooght,
Op dat ick all uw lof vertell,
[fol. A8v, p. 16]
In de Poorten der dochter Sions
Dat ick my in uw heyl verheughe.
12.
De heydenen zijn in de Groef
Ghesmoort (die) zy hadden ghemaeckt.
Haeren voet is int net gevanghen,
Het welcke zy verborghen hadden.
13.
De Heer is bekent gheworden
Hy heeft (zijn) oordeel uyt-ghevoert.
De goddeloose is in het werck
Zijns hands verstrickt. Higgajon, Sela!
14.
De godlooz keeren naer de Hel,
Al God vergetend Heydenen.
Want de nood-druftighe en zal niet
Ten eynde toe vergeten werden.
15.
Noch twachten der ellendighen
En zal niet, in der eeuwigheydt,
Verloren wezen. Staet op, Heere
Laet zich den mensche niet versteecken.
16.
Laet dHeydnen voor uw aenghesicht
Gheoordeelt werden. O Heere,
Stelt vreeze in haer dat de Heydnen
Weten, dat zy menschen zijn. Sela!
_________________________________________________
Den x. Psalm.
O Heere, waerom staet ghy van verre?
[fol. B1r, p. 17]
Berght ghy u in tijden van benauwtheyd?
De Goddelooze vervolcht hittighlijck
In hooghmoedt, den ellendighen. Laetze
In d aenslaghen, die zy hebben bedacht,
Ghegrepen worden: want de goddelooze
Beroemt zich over den wensch zijner ziele:
2.
Hy zeghent den vrecken, hy vloeckt den Heer.
De goddeloose, gelijck hy zijn Neus,
Om hoogh steeckt, zoo en onder-zoeckt hy niet.
Al zijne ghedachten zijn, daer is geen God.
Zijn weghen maecken t allen tijd smerte,
Uw oordelen zijn een hooghte verr van hem:
Al zijn tegen partijders die blaest hy aen.
3.
Hy zeyt in zijn hert; ick sal niet wancken:
Want ick sal van gheslacht tot geslachte,
In gheen quaed zijn, zijn mond is vol van vloeck,
Ende bedriegherijen, ende list,
Onder zijn tongh is moeyte en onrecht;
Hy zit in de achter-laeghe der hoeven,
Hy doodt in schuyl-plaetsen, den onschuldighen.
[fol. B1v, p. 18]
4.
Zijn ooghen verberghen haer voor darmen:
Hy leyt laghen, in een verborghen plaets,
Als een Leeuw in zijn hol. Hy leyt laeghen
Om den ellendighen te berooven.
Hy rooft den ellendighen, als hy hem
In zijn net treckt, hy duyckt neder, hy buycht zich:
En darmen hoop valt in zijn stercke pooten.
5.
Hy zeyt in zijn hert, God heeft tvergeten;
Hy heeft zijn aenghezichte verborghen;
Hy en ziet niet (met al) in eeuwigheyd.
Staet op, Heere God, heft uwe hand op,
End en vergeet de ellendighe niet.
Waeromme lastert de goddelooze God?
Zeyt in zijn hert, ghy en sult het niet soecken?
6.
Ghy ziet het; want ghy moeyte en verdriet
Aenschouwt, op datment in uw hand gheve.
Op u verlaet zich de arme (mensche).
Ghy zijt gheweest een helper des weezen.
Breeckt den arm des Godloozen, en boozen:
Zoeckt zijn godloosheyd, (tot) ghyze niet en vint.
De Heer is Coninck eeuwighlijck en altoos.
7.
De Heydenen zijn vergaen uyt zijn Land.
Heere, ghy hebt ghehoort de begeerte
Der sachtmoedighen; ghy sult haer herte
Verstercken; uw oore zal op-mercken;
Om den weez en verdruckten recht te doen.
Op dat een sterffelijck mensch van der aerden
Niet meer voort-vare gheweld te bedrijven.
_________________________________________________
[fol. B2r, p. 19]
Den xi. Psalm.
Een Psalm Davids voor den Opper-
sangh-meester.
ICk hoop op den heer: hoe zegt gy tot mijn ziel?
Swerft heen naer uw geberght; als een voghel.
Want ziet de godlooze spannen den boghe:
Zy schicken hare pijlen op de peez,
Om doprecht van hert, int doncker te schieten.
De gronden werden wis om-ghestooten.
Wat heeft de rechtveerdighe (doch) bedreven?
2.
De Heer is int Palleys zijner heyligheyd:
Des Heeren throon is in de Hemelen:
Zijn ooghen aenschouwen, zijn ooghen leden
Beproeven de kinderen des mensches.
De Heere zal de rechtveerdighe proeven.
Maer den godloozen, ende den ghenen
Die gheweld lief heeft, haetet zijne ziele.
3.
Hy zal op de godlooz regenen stricken
Vier, en swevel, en een wint van ghewelt
Zal het bescheyden deel haers bekers wezen.
[fol. B2v, p. 20]
Want de Heer is rechtveerdigh; hy heeft lief
Rechtveerdigheen; zijn aenschijn ziet den rechten.
_________________________________________________
Den xij. Psalm.
Een Psalm Davids, voor den Opper-zangh-
meester, op de Scheminith.
BEhout, Heer, want de goedertieren ontbreeckt:
Want de ghetrouw zijn weynich geworden
Onder de menschen: sy spreken valschelijck
Elck met zijn naesten, (met) een vley-lippe:
2.
Zy spreken met herte, ende met herte.
De Heere snydt af alle vley-lippen;
De groot-sprekende tonghe: die daer zeggen,
Wy hebben doverhand met ons tonge:
3.
(Die zegghen) onze lippen die zijn onze:
Wie is Heer over ons? Ick sal op-staen,
Zeyt dHeer, om tverwoesten der ellendighen,
Om het ghekerme der noodt-durftighen.
4.
Ick zal, dien hy aen-blaest, in behoudt zetten.
Des Heeren woorden zijn reyne woorden;
Zilver gheloutert in een aerden smelt-kroes,
Zeven mael ghesmolten end ghezuyvert.
[fol. B3r, p. 21]
5.
Ghy Heere sult hen hoeden, en bewaren
Voor dit gheslacht, altoos. de goddeloos
Draven rond-omme; wanneer dat de snoodste
Van s Menschen kinderen werden verhooght.
_________________________________________________
Den xiij. Psalm.
Een Psalm Davids voor den Opper-
Zangh- Meester.
TOt hoe lange zult ghy Heere,
Mijnder teenemael vergeten?
Hoe langh sult ghy uw aengesichte
Voor my verbergen? hoe langh zal ick
In mijn Ziel raedslaghen maecken?
2.
Droefheydt, by daghe, in mijn hert.
Tot hoe langhe sal mijn vyandt
Hoogh boven my zijn? Heere, mijn Godt,
Aenschouwt, hoort my, verlicht mijn ooghen,
Dat ick in den doodt niet ontslaep.
3.
Op dat mijn vyandt niet en zegh,
Ick hebb hem over machtighet.
Mijn weer-partijders zich verheughen,
[fol. B3v, p. 22]
Wanneer dat ick zoude wanckelen.
Maer ick vertrouw op uw goedheyd.
Mijn hert zal blijd zijn in uw heyl,
Ick zal den Heere lof-zinghen,
Om dat hy aen my wel ghedaen heeft.
_________________________________________________
Den xiiij. Psalm.
(Een Psalm) Davids, voor den Opper-
zangh-meester.
DE dwaes zeyt in zijn hert, daer is geen God:
Zy verdervent, zy maecken het grouwelijck
(Met haer) bedrijf, daer is niemant die goet doet.
d Heer heeft uijt den hemel op de menschen
Neder-ghezien:
2.
Om te zien, of yemant verstandich waer,
Die God zocht: zy zijn alle afgheweken,
Te zaemen zijnze stinckende gheworden;
Daer en is niemant, die (eenich) goedt doet,
Oock (zelfs) niet een.
3.
Hebben dan alle werckers van onrecht
Gheene kennisse? die mijn volck op-eten,
(Als) of zy brood aten: zy en roepen niet
[fol. B4r, p. 23]
Den Heer aen. Daer zijn zy met vervaertheydt,
Vervaert gheweest.
4.
Want Godt is by t gheslachte der vromen.
Ghy maeckt beschaemt den Raedt des ellendigen,
Om dieswil dat de Heere zijn toevlucht is.
Och, dat de verlossinghe Israels
Uyt Zion quam!
5.
Als de Heer zijnes volcks ghevanghene
Zal doen weder-keeren; (dan) zal zich Jacob
Verheughen: Israel zal (dan) zijn verblijdt.
_________________________________________________
Den xv. Psalm.
Een Psalm Davids.
HEere, wie zal in uwe tent
Verkeeren? wie zal-der op den bergh
Van uwe heyligheydt woonen?
Die oprecht wandelt, en recht doet,
En met zijn herte de waerheydt spreeckt.
2.
Die met zijn tongh niet achter-klapt,
Zijn met-ghezelle gheen quaed en doet;
En gheen smaet-reden op en neemt,
[fol. B4v, p. 24]
Teghen zijn naesten; in wiens oogh,
De verworpene is verachtet;
3.
Maer hy eert de ghene, welcke
Den Heere vreezen: Heeft hy tot zijn
Schade ghesworen, evenwel
Hy en verandert (daerom) niet:
Die zijn gheldt niet op woecker en gheeft:
4.
Nocht die teghen dontschuldighen
Gheschenck neemt. Die zulcks doet en zal niet
In der eeuwigheidt wanckelen.
_________________________________________________
Den xvj. Psalm.
Een gouden kleynood Davids.
BEwaert my, God, want ick betrouw op u.
Ghy hebt (mijn ziel) tot den Heere ghesproken,
Ghy zijt de Heer, mijne weldadicheyt
En raeckt niet tot u, maer tot de Heylighe
Die op der aerden zijn, end de heerlijcke,
In dewelcke al mijn wel-behagen is.
2.
De smerten van die, welck een andren Godt
Begiften, zullen zijn vermeert. Ick sal haer
Bloed-offers niet offren, nocht haer namen
[fol. B5r, p. 25]
Op mijn lippen nemen. dHeer is mijn erfdeel,
Ende mijn beker. Ghy onderhout mijn lot.
De snoeren zijn my int lieflijck gevallen:
3.
Ja my is gheworden een schoone erff.
Ick sal den Heere loven, die my raed geeft.
Mijn nieren zelfs berichten my, by nacht:
Ick stell den Heere voor my gheduerighlijck:
End om dieswille dat hy is, aen mijne
Rechter hand, zoo en zal ick niet wanckelen.
4.
Daerom is mijn hert verblijdt, end mijn eer
Verheught haer: oock sal mijn vleesch zeker woonen
Want ghy en sult (Heer) mijne ziele niet
In dHelle laten: ghy sult niet toelaten,
Dat uwe heylighe verdervinghe zie.
Ghy sult my t padt des levens bekent maecken.
5.
By uw aengesichte is (o Heere)
Verzadingh der vreughden: in uw rechter-hand
Zijn liefflijckheden, in der eeuwigheyd.
_________________________________________________
Den xvij. Psalm.
Een Ghebedt Davids.
HEere, hoort de gherechtigheyd:
Merckt op mijn gheschrey, hoort mijn ghebedt,
Met gheen bedrogh lippen (gesproken)
Laet van voor u mijn recht uytgaen,
[fol. B5v, p. 26]
Uw ooghen billighe en aenschouwen.
Ghy hebt mijn herte, (Heer) beproeft,
Ghy hebbet in de nacht bezocht,
Hebt my ghetoetst, end ghy en vindt niets.
2.
(Het geene) ick hebbe ghedacht,
En sal mijn mond niet over-treden.
Aengaende de wercken des menschen,
K hebb my, nae t woord uwer lippen,
Voor de paen des in-brekers gewacht:
Behoudende mijne ganghen,
In uw sporen: op dat mijne
Voet-stappen niet zouden wanckelen.
3.
Ick roep u God, om dat ghy my
Verhoort; neycht tot my uwe oore;
Hoort myn reden, maeckt uw weldaden
Heel wonderbaer; ghy die verlost
(De gheene) die op u betrouwen,
Van de ghene, de welck op-staen,
(Heer) teghen uwe rechter-hand.
Bewaert my, als t swart des oogh-appels.
4.
Berght my, onder de schaduwe
Van uwe vleughels, voor taenghesicht
Der godloozen, die my verwoesten,
Mijner dood-vyanden, die my
[fol. B6r, p. 27]
Omcingelen: zy besluyten haer
Met haer vette: met haeren mond,
Spreken zy, in hoovaerdigheydt:
Onze treden zy nu om-ringhen.
5.
Zy zetten haer ooghen op ons,
Nederwaerts buckende ter aerden.
Hy is ghelijck een Leeuw, die lust heeft
Tot rooven; als een jonghe Leeuw,
Zittende in verborghen plaetsen.
Staet op Heer, komt zijn aenzicht voor,
Velt hem neder, bevrydt mijn ziel
Van den Goddeloosen, met uw sweerdt;
6.
Met uw hand, van de lien, o Heer,
Van lien, die daer zijn van de Wereldt,
Welckers deel (maer) is in dit leven:
Welckers buyck ghy vervult met uw
Verborgenen schat: de kinderen
Worden verzadight: ende zy
Laeten (noch) haeren overschot
Aen haer-lieden kinderkens achter.
7.
Maer ick zal in gherechtigheydt,
Uwe aen-ghezichte aenschouwen.
Ick zal met uw ghelijckenisse
Verzaedt zijn, als ick ontwaecke.
_________________________________________________
[fol. B6v, p. 28]
Den xviij. Psalm.
Voor den Opper-zangh-meester: (een Psalm) Da-
vids, des knechts des Heeren, die de woorden dezes
liets, tot den Heere, ghesproken heeft, ten daghe,
als hem de Heere gheredt hadde, uyt de handt
aller zijner Vyanden, en uyt de handt
Sauls. Hy seyde dan:
ICk sal u hertelijck lief hebben Heere,
Mijne sterckte; de Heere is mijn rotse,
Ende myn borght, ende mijn uyt-helper,
Myn Godt, mynen rots-steen, op den welcken
Ick betrouwe: mijn schild, ende den horen
Mijns heyls, mijn hoog Vertrec. Ic aenriep den heer,
De welcke te prijsen is: ende ick
Wierde van mijne vyanden verlost.
2.
Doods banden om-vinghen my: end Belials
Beken verschrickten my: helle-banden my
Om-ringhden: doods-stricken quamen voor my.
Als my bangh was, aenriep ick den Heere,
[fol. B7r, p. 29]
End riep tot mijn Godt: hy hoord uyt zijn paleys
Mijn stem: end mijn geroep voor hem, quam in zijn
Ooren: toen daverd end beefde d aerde,
End de gronden der berghen roerden zich.
3.
End daverden, om dat hy was ontsteken;
Een roock damp gingher op van zijnen neuze,
En een vier uyt zynen mondt verteerde,
Kolen werden daer van aen-ghesteken:
End hy boogh den Hemel, en daelde neder,
En donckerheydt was onder zyne voeten.
End hy voer op een Cherub, ende vloogh,
Jae vloogh snellijck, op de vleugels des wints:
4.
Hy stelde duysternis tot zijn verbergingh,
Zijne tente was rondom hem (ghesleghen)
Swartheydt des waters, wolcken des Hemels:
Zijne wolcken (die) dreven daer henen,
Haghel ende vierighe kolen, vant licht
Dat voor hem was: end de Heer in den Hemel
Donderde, ende de Alderhooghste
Gaf zyn stemm, haghel, ende kolen viers.
5.
Hy zond zijn pijlen uyt, end verstroyde-ze,
End vermeerde blixems, end verschrickte-ze.
Diepe water-kolcken werden ghezien,
Ende de gronden des wereldts ontdeckt:
Van uw schelden, o Heere, van het gheblaes
Des windts uws neus. Hy zondt van hoogh, hy nam my,
Trock my uyt groote waters; vryde my,
Van mijn stercken vyandt, end mijn haters:
6.
Om dat-ze machtigher waren, als ick (was)
Zy waren my voor-ghekomen, ten daghe
[fol. B7v, p. 30]
Mijns onghevals: maer dHeer was my een staf
End hy voerde my uyt in de ruymte:
Hy ruckte my uyt, want hy had lust aen my;
De heer vergold my, nae mijn gherechtigheydt:
Gaf my weer nae mijns handen reynigheyt
Want ick behoude des Heeren weghen;
7.
En ben mijn Godt niet goddlooslijck afgegaen,
Want alle zijne rechten waren voor my:
En zijn in-zettingh deed ick niet van my.
Maer ick was heel oprecht by hem (mijn God)
En wachtede my voor mijn ongherechtheydt;
Zoo gaf de heere aen my wederomme,
Nae mijn gherechtheyd; nae de reynigheydt
Van mijne handen, voor zijne ooghen.
8.
By den goeden hout ghy u goedertieren;
By den oprechten man, houdt ghy u oprecht;
By den reynen zoo houdet ghy u reyn;
En by den verkeerden zijt ghy verdraeyt.
Want ghy (Heere) verlost het bedruckte volck:
Maer ghy vernedert de verheven oogen.
Want ghy doet mijn lampe lichten. De Heer
Myn Godt doet mijn duysternis op-klaren.
9.
Want ick loope met u, door eene bende
End met myn God springh ick over eenen muer.
Gods wegh is heel; de reden des Heeren
Is doorloutert: Hy is (ghelijck) een schild,
Aen yder een, die op hem vast betrouwen.
Want wie isser God, behalven de Heere?
En wie een rots, dan alleen onze God?
Het is God, die my met kracht om-gordet.
10.
En hy heeft mynen wegh volkomen ghemaeckt:
[fol. B8r, p. 31]
Hy maeckt myne voeten, ghelijck der hinden;
Ende hy stelt my, op myne hooghten:
Hy onderwijst myn handen ten strijde:
Soo dat een stalen boghe, met mijn armen
Is verbroken: oock hebt ghy my ghegeven
Den schildt uws heyls; uw rechter-hant my stut,
End uwe zachtmoedigheydt maeckt my groot.
11.
Ghy hebt myn voet-stap onder my ruym gemaect,
En myn enckels en hebben niet ghewanckelt:
Ick vervolghede myne vyanden,
En trof-ze aen, en ick keerde niet weer,
Tot datz ick hadd verdaen; en ick door-stack-ze,
Dat-ze niet konden wederom op-rijzen,
(Dus) vielen zy onder myne voeten.
Want ghy om-gort my met kracht ten stryde:
12.
Ghy deed myn weer-stander, onder my bucken,
En ghy gaeft my den neck myner vyanden,
Ende ick vernielde myne haters;
Zy riepen, maer daer was gheen verlosser:
Tot den Heere, maer hy antwoorde-ze niet.
Doe vergruysde ick-ze, als stof voor den wint.
Ick ruymde-ze wegh als t slijck der straten.
Ghy helpt my uyt van de twisten des volcks.
13.
Ghy hebt my gestelt tot een hooft der Heydnen:
Tvolck dat ick niet en kende, heeft my ghedient:
Heeft my ghehoorzaemt op t ghehoor van door.
Vremd hebben zich my valsch onderworpen.
Vremde zyn vervallen, en hebben ghebeeft
Uyt haer sloten. De Heer leeft, en ghelooft zy
Myn rots, end de God myns heyls zy verhoogt;
De God, die my volkomen wraecke gheeft;
[fol. B8v, p. 32]
14.
End die volcken onder my brenght: my uyt-helpt
Van myne vyanden: jae ghy verhooght my,
Boven die teghen my staen. Ghy redt my,
Van den man des ghewelds. Dus zal ick u
Heer, loven onder de Heydenen: ick zal
Uw naem Psalm-zinghen: die de verlossinghen
Zyns Konincks groot maeckt: end eeuwlyck gunst doet,
Aen zyn ghezalfden, David, end zyn zaedt.
_________________________________________________
Den xix. Psalm.
Een Psalm Davids, voor den Opper-
Zangh-meester.
DE Hemelen (om hoogh)
Vertellen Godes eer,
En t uytspansel verhaelt
Het werck zijner handen.
De dach stort aen den dach
Reden, met overvloet:
En den nacht aen den nacht
[fol. C1r, p. 33]
Betoonet wetenschap.
Gheen spraeck, noch gheene woorden,
Daerm haer stemm niet en hoort.
Haer richt-snoer dat gaet uyt,
Over de gantsche aerde;
2.
En hare redenen,
Tot aen des wereldts eynd.
Hy heeft in die een Tent
Voor de Zonne ghestelt,
End die, als een bruygom,
Welck uyt zijn kamer gaet.
Zy is blijd als een heldt,
Om te loopen het padt:
Haere op-kominghe is
Van des Hemels eynde:
Ende voor haere hitt
En isser yets verborghen.
3.
s Heeren Wet is volmaeckt,
Bekeerende de Ziel,
Gods tuygenis is wis,
Dat slechten wijsheydt gheeft.
Gods bevelen zijn recht,
Verblijdende het hert:
[fol. C1v, p. 34]
s Heeren ghebodt is reyn,
t Welck de ooghen verlicht.
Des Heeren vrees is reyne,
Bestaend in eeuwigheydt.
Gods rechten zijn waerheydt,
Zy zijn tzamen rechtveerdigh:
4.
Meer begeert dan het goudt,
Jae dan veel louter-goudt:
En soeter dan honigh,
En vloeyend honigh-zeem.
Oock wert, daer door, uw knecht,
Met klaerheydt, onder-recht,
Int houden van dien is
Groot naer-loon. Wie verstaet
Daf-dwaelinghen? Reynight my
Vant heymlijck: weer-hout oock
Uw knecht van trotsheden:
Datz in my niet en heerschen.
5.
Dan zal ick oprecht zijn,
En reyn van groot verval:
Laet mijns monts redenen,
End mijns herten ghepeyns,
Voor u behaghen, Heer,
Mijn rots, mijn verlosser.
_________________________________________________
Den xx. Psalm.
Een Psalm Davids, voor den Opper-
Zangh-meester.
D Heer verhoor u, in den dagh des anghsts,
[fol. C2r, p. 35]
Den naem des Gods Jacobs
Sett u in een hoogh vertreck: zende
Uw hulp uyt theylighdom.
End ondersteune u uyt Zion;
Ghedenck al uw spijs-offers,
En maeck uw brandt-offer asch? Sela!
Hy gheeff u nae uw herte;
2.
Ende vervulle all uwen raedt.
Wy zullen in uw heyl
Juyghen, end in de naem onzes Gods,
De vaendelen voeren.
De Heer vervull al uw begeerten.
Nu weet ick, dat de Heere
Zijn ghezalfden behoudt: hy hoort hem
Uyt zijns heyligheydts Hemel.
3.
t Heyl zijner rechter-handt zal wezen,
Met groot-mogentheden.
Deze (vermelden) van wagenen,
Ende die van peerden:
[fol. C2v, p. 36]
Maer wy, die zullen van des Heeren
Onzes Gods naem vermelden.
Zy hebben zich neder-gheboghen;
Ende zy zijn ghevallen:
4.
Maer wy zijn gherezen, end staende
Ghebleven: Heer behoudt.
Die Koninck zal ons beantwoorden
Ten daegh onzes roepens.
_________________________________________________
Den xxj. Psalm.
Een Psalm Davids, voor den Opper-
Zangh-meester.
O Heer, de Koninck is verblijdt,
Over uw sterckt: end hoe zeer
Is hy in uw heyl verheught!
Ghy gheeft hem zijnes herten wensch,
End ghy en weygert niet
Duyt-spraeck zijner lippen.
2.
Want ghy voor-komt hem met goede
Zegeninghen. Op zijn hooft
[fol. C3r, p. 37]
Zet ghy een kroon van fijn goudt.
Hy begeert van u leven; ghy
Gheeft t hem, langhe daghen,
Eeuwighlijck, end altoos
3.
Zijn eere is groot door uw heyl,
Ghy voeght hem toe Majesteyt,
End heerlijckheydt: ghy zet hem
Tot zeeghninghen in eeuwigheydt.
Ghy verheught hem, door vreught,
Met uw aenghezichte.
4.
Want de Koninck vertrouwt op dHeer;
End hy zal door de gunsten
Des hoochsten niet wanckelen.
Uw hand zal all uw vyanden
Vinden: uw rechter-handt
Zal uw haters vinden.
5.
Ghy zultz, als een oven des vyers,
Ter tijdt uws toorns zetten. dHeer
Zalz in zijn toorn verslinden;
End t vyer zalz op-eten: ghy zult
Haer vrucht van daerd verdoen:
Haer zaedt van den menschen.
6.
Want zy hebben quaedt aen-gheleyt,
Teghen u, ende bedacht 11
Eene schendelijcke daedt.
(Doch) en zullen niets vermoghen:
Want ghy zult-ze stellen,
(Ghelijck) tot een Doel-wit:
7.
Met uw pezen zult ghy t zetten,
(Recht) op haer aenghezichte.
[fol. C3v, p. 38]
Weest hoogh, Heer, in uw sterckte.
Zoo zullen wy (vrolijck) zinghen,
En zullen uwe macht,
Met liederen loven.
_________________________________________________
Den xxij. Psalm.
Een Psalm Davids, voor den Opper-zangh-
Meester, op Ajelet Hasschachar.
MIJn God, mijn God, waeromme hebt ghy my
Verlaten? verr zijnd van mijn verlossingh,
(Van) de woorden mijnes brullens. Mijn God,
Ick roepe des daeghs,
Maer ghy en antwoordet niet; ende des nachts,
Ende daer en is voor my gheene stilte.
Doch ghy zijt heylich, by-woonende tgezang
Van Israel.
2.
Op u hebben onze vaders vertrouwt;
Vertrouwt, en ghy hebtze uyt-gheholpen.
[fol. C4r, p. 39]
Tot u hebben zy gheroepen, ende
Zijn uyt-ghereddet.
Op u hebben zy vertrouwt, ende en zijn
Niet beschaemt geworden. maer ick ben een worm
En geen man; een smaet van menschen, end veracht
Van den volcke.
3.
Alle die my zien, die bespotten my:
Zy steken de lipp uyt, schudden den kop.
Hy heeft (het) op den Heere ghewentelt,
Dat hy hem uyt-help,
Hem redde, dewijle hy lust aen hem heeft.
Ghy zijt, die my hebt uyt den buyck ghetoghen;
Die my hebt, zijnde aen mijns moeders borsten
Doen vertrouwen.
4.
Op u ben ick van de baer moeder aen
Gheworpen: van den buyck mijnes moeders,
Zijt ghy myn God: zoo weest niet verr van my:
Want anghst is na by:
Want daer en is gheen helper. Vele varren
Hebben my om-ringht: stercke stieren Basans
Hebben my om-cingelt, haer mondt teghen my
Op-ghesperret,
5.
(Als) een verscheurend en brullende Leeuw.
Ick ben als water uyt-ghestort, ende
All mijn beenders hebben zich ghescheyden:
Mijn hert is als was:
T is int midden mijns in-ghewants ghesmolten:
Mijn kracht is verdorret, ghelijck een pot-scherf;
Ende myne tonghe die kleeft vast aen myn
Ghehemelte.
6.
Ende ghy leght my in het stof des doodts,
[fol. C4v, p. 40]
Want honden hebben my rondom bezet;
Een vergaderinghe der boos-doenders
Heeft my om-gheven.
Zy hebben mijn handen, end myne voeten
Door-graven: ick zoude myne beenderen
Konnen tellen: zy schouwent (met vermaeck) aen:
Zy zien op my.
7.
Zy deylen onder hen myne kleeren,
End werpen het lot over myn ghewaet.
Maer ghy, Heer, weest niet verre, myn sterckte,
Haest u tot myn hulp.
Reddet myn Ziel van t sweert; myne eenzame,
Van t honds gewelt; verlost my uyt des Leeuws muyl;
Ende verhooret my, van de horenen
Der een-hoornen.
8.
Zoo zal ick uwen naeme vertellen,
Aen myne broederen, en int midden
Van de ghemeynte, zal ick u prijzen.
Ghy die den Heer vreest,
Prijst hem; alle ghy zaet Jacobs, vereert hem:
End alle ghy zaet Israels, ontziet hem.
Want hy heeft niet veracht, nocht verfoeyt den druck
Der verdruckte;
9.
Nocht zyn aenghezicht voor hem verborghen:
Maer hy heeft ghehoort, als die tot hem riep.
Van u zal, in een groote ghemeynte,
Mijnen lof wezen.
Ick zal in teghenwoordigheydt van die gheen,
Welck hem vreezen, myn gheloften betaelen.
De zachtmoedighe zullen eten, ende
Versaet worden.
[fol. C5r, p. 41]
10.
Zijn zoeckers zullen den Heere prijzen:
Uw herte zal in eeuwigheydt leven.
All eynden der aerd zullen t ghedencken,
End tot dHeer keeren.
Ende alle gheslachten der Heydenen
Zullen voor u aenghezichte aenbidden.
Want het rijck is des Heeren, en hy heerschet,
Onder dHeydens.
11.
Alle vett op aerde zullen eten,
End aenbidden; al die int stof daelen,
Zullen voor zijn aenghezicht neer-bucken,
Ende de welcke
Zijn ziel by t leven niet en kan behouden.
Het zaet zal hem dienen, het zal den Heere
Toe-gherekent worden, van t een gheslachte,
Tot het ander.
12.
Zy zullen kommen ende vertellen
Zijne gherechtigheydt, aen den volcke,
T ghene is, of zal gheboren werden:
Want hy heeft t ghedaen.
_________________________________________________
Den xxiij. Psalm.
Een Psalm Davids.
DHeer is myn Herder, my zal niets ontbreken:
Hy doet my ligghen in begraesde weyden:
[fol. C5v, p. 42]
Hy voert my zachtjens aen zeer stille waters:
Hy verquickt mijn ziel; leyt my om zijns naems will
Int spoor der gerechtigheyt. Oock als ick gingh
Int dal des doots schaduw, ik vreesde geen quaet:
2.
Want ghy (o Heere) zijt met my: uwen stock
Ende uwen herders-staf vertroosten my.
Ghy richt de tafel toe voor mijn aenghezicht,
Teghen over myne weder-partijders.
Ghy maect myn hooft vet, met (wel-rieckend) oly;
Mijnen beker die is overvloeyende.
3.
Immers sullen my, all mijns levens daghen,
Het goede, end de weldadigheydt volghen.
Ende ick zal in den huyze des Heeren
Een langhen-tijdt van daghen blijven-woonen.
_________________________________________________
Den xxiiij. Psalm.
Een Psalm Davids.
DE aerde komt den Heere toe,
Midtsgaders (oock) hare volheydt;
[fol. C6r, p. 43]
De wereldt, end die daer in woonen:
Want hy heeftze op de zeën
Ghegrondet: ende hy heeftze
Op de Rivieren vaste ghezedt.
2.
Wie zal op den bergh des Heeren
Klimmen? end wie zal staen ter plaets
Zyns heyligheyts? Die reyn van handen,
End zuyver van hert is: die niet
Zyn ziel tot ydelheydt op-heft:
End die niet bedriegelijck en sweert.
3.
Die zal den zeghen, van den Heer,
Ontfanghen, end gherechtigheydt
Van den God zyner behoudenis.
Dat is t gheslacht van die nae hem
Vraghen; die uw aenghezichte
Zoecken; (Het welck) is Jacob. Sela!
4.
Ghy poorten heft uw hoofden op,
Eeuwighe deuren verheft u,
Dat de Koninck der eeren in-gae.
Wie is de Koninck der eeren?
De Heere sterck en gheweldich,
De Heere in den strijdt gheweldich.
5.
Ghy poorten heft uw hoofden op;
[fol. C6v, p. 44]
Ja heft op eeuwighe deuren;
Dat de Koninck der eeren in-gae,
Wie is die Koninck der eeren?
T is de Heere der heyrscharen.
Hy is Koninck der eeren. Sela!
_________________________________________________
Den xxv. Psalm.
(Een Psalm) Davids.
TOt u, Heer, hef ik myn ziel op,
Myn God, op u vertrouw ick.
Laet my niet beschaemt zijn: Laet niet
Mijn vyanden over my
Verblijdt zijn: jae alle die
U wachten, werden niet beschaemt.
Zy zullen beschaemt werden,
Die zonder oorzaeck valschlijck doen.
2.
Heere maeckt my uwe weghen
[fol. C7r, p. 45]
Bekent, leert my uw paden,
Leydet my in uwe waerheydt,
Ende leert my: want ghy zijt
De God myner behoudnis.
Ick verwacht u alle den dagh:
Ghedencket (doch) o Heere,
Aen uwe barmhertigheden,
3.
End aen uwe goedigheden:
Want die zijn van eeuwigheydt.
Ghedenckt niet der zonden myns jeuchts,
Noch myn overtredinghen.
Ghedencket myner, o Heer,
Nae uwe goedertierenheydt,
Om uwer goedtheyt wille.
De Heere is goedt ende recht.
4.
Daerom zal hy de zondaren
In den wegh onder-wijzen.
Hy zal de zachtmoedigh, int recht
Leyden, en hy zal zijn wegh
De zachtmoedighe leeren.
All de paden des Heeren zijn
Goedtheydt en trouw, aen die zijn
Verbondt en ghetuyghnis houden.
5.
Vergeeft myn ongherechtigheydt;
Om uwes naems will, Heere:
Want die is groot. Wie is de man
Die den Heer vreest? Hy zal hem
In den wegh onder-wijzen,
Dien hy zal hebben te kiezen:
Zijn ziel zal int goed blijven,
End zijn zaedt de aerd beerven.
[fol. C7v, p. 46]
6.
De verborghentheyd des Heeren
Is voor hen, die hem vreesen,
End zijn verbond, om hen bekent
Te maken. Mijne ooghen
Zijn gheduerigh op den Heer.
Want hy is, die mijne voeten
Uyt het net zal uyt-voeren.
Keert tot my, zyt my ghenadich;
7.
Want ick ben eensaem, en bedruckt.
De benautheden mijns hert
Hebben haer wijt uyt-ghestrecket.
Voert my uyt mijne nooden:
Aensiet mijn ellent en moeyt,
En neemt wegh alle mijn zonden.
Aenziet mijne vyanden,
Want zy vermenichvuldigen.
8.
Zy haten my met wrevels haet.
Hoedt mijn ziel, en reddet my,
En laet my niet beschaemt worden:
Want ick op u betrouwe.
Laet oprechtheyd en vroomheyd,
My behoeden: want ick wacht u.
O God verlost Israel,
Uyt alle zijn benautheden.
_________________________________________________
Den xxvj. Psalm.
(Een Psalm) Davids.
REcht my, Heer, want ick gae,
[fol. C8r, p. 47]
In mijn oprechticheyd:
En ick vertrouw op den Heere:
Ick en sal niet wanckelen.
Proeft my, Heer, en verzoeckt my:
Toetst mijn nieren, en mijn herte.
2.
Want uwe goedicheyd
Is voor mijne ooghen;
End ick wandel in uw waerheydt.
Ick en zitte niet ontrent
Ydel lieden, ende ick
En gae niet met bedeckte lien.
3.
Ick haet de vergaeringh
Der boosdoenders, end ick
En zitt niet by de Godtlooze*.
Ick wassche mijne handen
In onschuld, ende ick gae
Rondom uwen Altaer, Heere;
4.
Om de stemme des lofs
Te doen hooren, ende
Om alle uwe wonderen
Te vertellen. O Heere
K hebb lief de wooningh uws huys,
[fol. C8v, p. 48]
End de woon-plaets uwer-eere.
5.
En raept mijn ziel niet wegh
Met de zondaers: nochte
Mijn leven, met de mans des bloeds:
In welckers handen schendlijck
Bedrijf is, ende welckers
Rechter-handt is vol geschencken.
6.
Maar ick zal wandelen,
In mijn oprechtigheyd.
Verlost, en zijt my ghenadich.
Mijn voet staet op het effen:
Ick zal den Heere loven,
In de vergaderingh-plaetsen.
_________________________________________________
Den xxvij. Psalm.
(Een Psalm) Davids.
DE Heere is mijn licht, ende myne heyl:
Door wien (doch) zoude ick hebben vreeze?
De Heere is de sterckte van myn leven:
Door wien (dan) zoude ick wezen verschrickt?
Als de booze, myne teghen-partijen,
[fol. D1r, p. 49]
Ende myne vyanden teghen my,
Tot my naeckten, om myn vleesch te eten,
Stieten zy zelfs aen, ende vielen neer.
2.
Of my al schoon een Legher belegerde
Myn hert en zoude niet vreezen: of schoon
Een krijch teghen my rees, vertrouw ick hier op.
Een dinck hebb ick van den Heere begeert,
Dat ick zal zoecken: dat ick mocht woonen,
Al myn leef-daghen, int huys des Heeren,
Om des Heeren lieflijckheydt taenschouwen,
End in zijnen Tempel tonder-zoecken.
3.
Want hy deckt my in zijn Hut, ter tijt des quaets,
Hy berght my int verborghen zijns tentes:
Hy verhooght my op een rots: oock zal myn hooft
Nu zijn verhooght, boven myn vyanden,
Die rondomme my zijn, ende ick zal
In zijne tent Offranden des gheklancks
Op-offeren, ende ick zal zinghen,
Iae ick zal den Heer, met Psalmen, zinghen.
4.
Hoort, Heere, myne stemme, als ick roepe,
End weest my ghenadigh, end antwoort my.
Mijn hert, zeyt u, (ghy zeght) zoeckt mijn aen-ghezicht.
Ick zoeck uw aengezichte. O Heere,
Verberght uw aenghezichte niet voor my:
En keert uwen knecht niet af in toorne.
Ghy zijt mijn hulp gheweest, begeeft my niet,
End en verlaet my niet, o Godt mijns heyls.
5.
Want mijn vader en moeder my verlaten:
Maer de Heere zal mijner aen-nemen.
Heere, leert my uwen wegh, ende leyt my
Int rechte padt, om mijn verspieders will:
[fol. D1v, p. 50]
Geeft my niet over, in de begeerte
Van mijne teghen-partijders (Heere.)
Want valsche ghetuyghen zijn teghen my
Op-ghestaen, ende die wrevel uyt-blaest.
6.
Zoo ick niet had ghelooft, dat ick zoude zien
T goedt des Heeren, int landt der levende;
(T was uyt.) Wacht op den Heer, zijt sterck, en hy zal
Uw hert stercken: Jae wacht op den Heere.
_________________________________________________
Den xxviij. Psalm.
(Een Psalm) Davids.
TOt u roep ick, Heere myn rots-steen;
Houdet u niet als doof van my af;
Dat ghy niet stille van my en zijt:
Ende dat ick (zoo) nieten werde
Vergheleken met de ghene,
Die in den kuyl neder-dalen.
2.
Hoort de stemme myner smeeckinghen,
Als ick tot u roep, als ick myne
Handen op-heff, naer daenspraeck-plaetse
[fol. D2r, p. 51]
Uwer heyligheyd. Treckt my niet wegh,
Met de Godloose, ende de
Werckers der ongherechticheyd:
3
Die met haer naesten van vre spreken,
Maer in haer-lieden herte is quaedt.
Gheeft hen naer haer doen, en de boosheydt
Van hare handelinghen; gheeft hen
Nae harer handen werck: doet haer
Vergheldingh, tot haer weder keeren.
4.
Om dat sy op des Heeren daden
Geen acht en nemen, noch op het werck
Zijner handen, zal hyz afbreken;
End hy en zal-ze niet op-bouwen.
Ghelooft zy d Heer, want hy verhoort
De stemme mijner smeeckinghen.
5.
De Heere die is mijne sterckte,
Ende hy is mijn schildt: op hem heeft
Mijn herte vertrout, ende ick ben
Geholpen geweest: daerom zoo springht
Mijn herte van vreughd: ende ick
Zal hem met mijn gezangh loven.
6.
De Heere is haer-lieder sterckte:
End hy is (insghelijckx) de sterckte
Der verlossinghen zijns gezalfden.
Verlosset u volck, ende zeghent
Uwe erve ende weyd-ze,
End verheftz in der eeuwicheydt.
_________________________________________________
[fol. D2v, p. 52]
Den xxix. Psalm.
Een Psalm Davids.
GHeeft den Heer, ghy machtighe,
Gheeft den Heer eer en sterckte.
Gheeft den Heer de eer zijns naems.
Buyget u zelven voor hem,
In dheerlijckheydt des heylighdoms.
Des Heeren stem is opt water;
De Godt der heerlijckheydt dondert;
dHeer is op de groote waters.
2
Des Heeren stem is met kracht:
Des Heeren stem is met eer:
Des Heeren stem breeckt ceders:
Jae dHeer breeckt Libans ceders.
End hy doetz hupplen als een kalf,
Den Libanon, end Syrion,
Als een Een-hoorn: des Heeren stem
Die houter uyt vlammen des vyers.
[fol. D3r, p. 53]
3.
Des Heeren stem doet beven
De woestijne; de Heer doet
De woestijn Kades beven.
Des Heeren stem doet dHinden
Baeren, ende ontbloodt het wout.
Maer in zijnen Tempel (daer) spreeckt
Een yeghelijck van zijn eere.
dHeer zat over den water-vloedt:
4.
Jae dHeer zit Koninck eeuwlijck:
De Heere zal aen zijn volck
Sterckte gheven: de Heer zal
Zijn volck met vrede zeghnen.
_________________________________________________
Den xxx. Psalm.
Een Psalm, een Liedt der in-wyinghe van Davids huys.
ICk zal u verhooghen, Heere,
Want ghy hebt my op-ghetrocken,
End en hebt mijne vyanden
Niet over my verblijt. O Heer,
Mijn God, ick hebb tot u gheroepen,
[fol. D3v, p. 54]
Ende ghy hebt my (oock) ghenezen.
2.
Ghy hebt, Heer mijn ziel uyt het graf
Op-ghehaelt: ghy hebt my t leven
Behouden, dat ick inden kuyl
Niet ben gedaelt. Psalm-zinght den Heer,
Ghy gunst ghenooten, end zegghet lof,
Ter ghedachteniss zijns heyligheyds.
3.
Want een oogh-blick is in zijn toorn;
Een leven, in zyn goede-wil.
Des avonts vernacht het gheween,
Maer des morgens isser ghejuygh.
Ick zeyde wel, in mijnen voorspoedt,
Ick sal in eeuwicheydt niet wancklen.
4.
Ghy hadt, door uw goedt gunsticheyt,
Mynen bergh, Heere, vast-ghezet:
(Maer wanneer) ghy u aengezicht
Verberghdet, zoo wierdt ick verschrickt.
Tot u, o Heer, hebb ick gheroepen,
End hebbe tot den Heere ghesmeeckt.
5.
Wat voordeel isser in mijn bloedt?
In mijn neer-dalen tot de groef?
Zal u (Heere) het stof loven?
Zal het uw waerheydt vertellen?
Hoort, Heere, en zyt my ghenadigh.
O Heere, weest ghy my een helper.
6.
Ghy hebt mijn gheklagh in een rey
Verandert; ghy hebt mijnen zack
Ontbonden, my met vreughdt om-gort;
[fol. D4r, p. 55]
Op dat mijn eer u Psalm-zinghe,
End niet en swijgh. O Heere mijn God,
Ick zal in eeuwicheyt u loven.
_________________________________________________
Den xxxj. Psalm.
Een Psalm Davids, voor den Opper-
zangh-meester.
OP u betrouwe ick, o Heere,
En laet my niet beschaemt
Worden, in eeuwicheydt.
Helpt my uyt, door uw gherechtigheydt.
Neyght uwe oore tot my,
Met haesten my uyt-reddet.
2.
Weest my tot eenen stercken rots-steen,
Tot een vestingh-plaetse,
Om my te behouden.
Want ghy zijt mijn steen-rots, end mijn burght:
Gheleydet my dan, ende
Voert my, om uws naems wille.
3.
Doet my uyt dit net-garen uyt-gaen,
[fol. D4v, p. 56]
Dat zy voor my berghen:
Want ghy zijt myn sterckte.
Ick beveel in uw hand mijnen gheest:
Ghy hebt my uyt gheholpen,
Heere ghy God der waerheydt.
4.
Ick haet de ghene, die op valsche
Ydelheden achten:
Ende ick betrouwe
Op den Heer; ick zal my verheughen,
End ick zal my verblijden
In uw goedertierenheydt.
5.
Want ghy hebt mijn ellendt aenghezien,
Ende mijne ziele
In benautheen ghekent:
End en hebt my niet in s vyants handt
Besloten: ghy hebt mijne
Voeten in ruymte doen staen.
6.
Zijt, o Heere, mijnes ghenadigh:
Want my is zeer banghe:
Mijn oogh, mijn ziel, mijn buyck
Is van verdriet door-knaeght: mijn leven
Is verteert van droeffenis,
End mijn jaeren van zuchten.
7.
Mijn kracht is, door mijn ongherechtheydt,
Vergaen; end mijn beendren
Zijn door-knaecht: ick ben oock
Van weghen mijn weer-partijders zeer
Tot smaet gheworden, end mijn
Bekenden, tot eenen schrick.
[fol. D5r, p. 57]
8.
Die my op de straten aenschouwen,
Vlieden heen van my wech:
Ick ben uyt het herte
Vergeten, gelijck als een doode.
Ick ben gheworden, ghelijck
Een vat, te niete gaende.
9.
Want ick hoord de naespraeck van velen;
Vrees is rondom, nu zy
Teghen my tsaem raedslaen:
Zy dencken mijn ziel wech te nemen.
Maer ick vertrou, op u, Heer;
Ick zegghe, ghy zijt mijn God.
10.
Mijn tijden zijn in uw handt: redt my
Uyt mijner vyanden,
End mijn vervolgers handt
Laet uw aenschijn op uw knecht lichten.
Verlost my, door uw goedheydt:
Laet my, Heer, niet beschaemt zijn:
11.
Want ick roep u: laet de goddlooze
Beschaemt zijn: laetz int graf
Swijghen: laet de lippen
Der valscheyt stomme worden, die hart
Teghen de rechtveerdighe,
Vyt hooghmoedt, end smaet spreken.
12.
O hoe menighvuldigh is uw goedt:
Dat ghy voor de ghene,
Die u vreezen, wegh leydt:
Dat ghy voor henlieden uyt-wercket,
Dewelck op u betrouwen,
Voor de kindren der menschen.
[fol. D5v, p. 58]
13.
Ghy verberght-ze int verborghene,
Van uw aenghezichte,
Voor s mans hooghmoedigheen:
Ghy versteeckt-ze in eene Hutte,
Voor het ghetwist der tonghen.
Ghezegent zy de Heere! 17
14.
Want hy heeft zijn goedertierenheydt
My wonderlijck ghemaeckt,
In eene vaste stadt.
Ick seyde wel, in myn verhaesten,
Ick ben van het by-wezen
Uwer ooghen af-ghesneen.
15.
Dan noch, wanneer ick tot u schreyde,
Hoordet ghy de stemme
Van mijne smeeckinghen.
Hebbet den Heere lief, ghy alle
Gunst-ghenooten; want de Heer
Behoedt de gheloovighe:
16.
Ende hy vergeldet den ghenen,
Zeer over-vloedelijck,
Die hoovaerdy bedrijft.
Zijt sterck, ende hy zal u-lieder
Hert verstercken, alle ghy
Die op den Heere hopet.
_________________________________________________
Den xxxij. Psalm.
Een onderwijzinghe Davids.
GHeluckzaligh is hy, wiens overtredingh
[fol. D6r, p. 59]
Vergheven is, wiens zonde overdeckt is.
Ghelucksaligh is de mensch, dien de Heer
Dongherechtigheydt niet toe en rekent:
End in wiens gheest niet eenigh bedroch en is.
Doen ick zweegh, zoo wierden myne beenderen
Veroudt, in myn brullen den gantschen dach.
Want uw hant was dagh end nacht swaer op my:
2.
Mijn zap verkeerd in zomer-drooghten. Sela!
Mijne zonde gaf ick aen u te kennen:
En bedeckte niet myn ongherechtheydt.
Ick zeyd, ick zal myn overtredinghen
Belijden, voor den Heere; end ghy vergaeft
Dongherechtigheydt myner zonde. Sela!
Hierom zal, ten tijde der vindinghe,
Een yder Heylighe u bidden aen:
3.
Jae in een overloop van groote waters,
En zullen zy hem niet (int minste) raecken.
Ghy zijt my als eene verberginghe:
Ghy behoedt my voor anghst, end om-ringht my
[fol. D6v, p. 60]
Met blijde zanghen van bevrydingh. Sela!
Ick zal u onderwijzen, en u leeren
Den wegh dien ghy zult gaen. Ick zal u raedt
Gheven, ende mijn oogh zal op u zijn.
4.
Weest niet ghelijck een Peerdt, als een Muyl-ezel,
Welck geen verstant heeft, en wiens muyl men breydelt
Met een toom, en ghebit, op dat het niet
Tot u ghenaeck. De godloos heeft veel smert.
Maer die rust op den Heer, hem sal gunst om-vaen,
Verblijdt u in den Heer, ende u verheught,
O ghy rechtveerdighe, ende zinghet
Met vreughdt, al die oprecht van herten zijt.
_________________________________________________
Den xxxiij. Psalm.
GHy rechtveerdighe zinghet vrolijck,
In den Heere; lof betamet
Den oprechten. Lovet den Heere,
Met de Harpe, Psalm-zinget hem,
Met de Luyte, (end) het
Thien-snarich instrument.
[fol. D7r, p. 61]
Zinght hem een nieuw Liedt:
Speelt wel met bly gheschal:
Want s Heeren woort is recht,
End al zijn werck trouw.
2.
Hy lieft gherechtigheydt, end ghericht.
De aerd is vol van des Heeren
Goedtgunstigheydt. Door t woordt des Heeren,
(Zoo) zijn de Hemelen ghemaeckt,
End door de Gheest zijns mondts,
All haer heyr. Hy vergaert
De watren der Zee,
Ghelijck op eenen hoop:
Hy stelt de afgronden,
(Als) schat-kameren.
3.
Laet gansch de aerd voor den Heer vreezen:
Laet all inwoonders der weereldt,
Voor hem verschrickt wezen Want hy spreeckt;
End t is; hy ghebiedt, en t staeter.
De Heere vernietight
Den raedt der Heydenen:
Breeckt de ghedachten
Van (al) de volckeren.
Maer de raedt des Heeren
Staet in eeuwigheydt.
[fol. D7v, p. 62]
4.
De ghedachten zijnes herten (staen)
Van gheslachte tot gheslachte.
Ghelucksaligh is t volck, diens God is
De Heer: t volck dat hy zigh ten erf
Verkoren heeft! de Heer 7
Schouwt uyt den Hemel, end
Ziet alle menschen;
Ziet uyt van zijn vaste
Woon-plaetze, op alle
Inwoonders der aerd.
5.
Hy formeert haerer aller herte,
Hy let op all hare wercken.
Een Koninck en wert niet behouden,
Door de grootheydt eenes heyr-krachts:
Een heldt wort niet verlost
Door grootheydt van gheweldt;
Het Peerdt begheeft zich
Ter overwinninghe,
Ende en bevrydt niet,
Door zijn groote sterckt.
6.
Ziet des Heeren Oogh is over hen,
Die hem vreesen, op de ghene,
Die op zijn goedgunstigheydt hopen,
Om hare ziele te redden,
Van den doodt; end om haer
By t leven te houden,
In den honghers-noodt.
Ons ziel verbeydt den Heer;
Hy is onze hulpe,
Ende onze schildt.
7.
Want ons herte is in hem verblijdt:
[fol. D8r, p. 63]
Om dat wy (vast) op den name
Van zijne heyligheydt betrouwen.
Uwe goedertierenheydt, Heer,
Zy over ons, ghelijck
Als wy op u hopen.
_________________________________________________
Den xxxiiij. Psalm.
Een Psalm Davids, als hy zijn ghelaet veran-
dert hadde, voor het aenghesichte van Abimelech,
die hem wegh joegh, dat hy door gingh.
ICk zal taller tijde,
Den Heere loven: zijn lof zal
In myn mondt gheduerighlijck zijn.
Myn Ziel roem in den Heer:
Dat t de zaechtmoedighe
Hooren, en blijd zijn. Maeckt den Heer
Met my groot; en laet ons tsamen
Zijnen naem verhooghen
[fol. D8v, p. 64]
2.
Ick hebb den Heer ghezocht,
Ende hy heeft my gheantwoort;
End my uyt all mijne vreeze
Ghereddet; zy hebben
Hem aengheschouwt; ja, als
Een waterstroom, aen-gheloopen;
Ende hare aenghezichten
Zijn niet beschaemt gheweest.
3.
Deze ellendighe
Riep, ende de Heere hoorde,
End hy verlost hem uyt alle
Zijne benautheden.
De Engel des Heeren
Leghert rondom, die hem vreezen,
En rucktze uyt. Smaeckt ende ziet,
Dat de Heere goedt is.
4.
Wel gheluckzalich is
De man, die op hem betrouwet!
Vreest den Heer ghy zijn heylighen:
Want dewelck hem vreezen,
En hebben gheen ghebreck.
Jonghe Leeuwen hebben armoed,
End hongheren; maer die den Heer
Zoecken, ontbreeckt gheen goedt.
5.
Komt ghy kindren, hoort my:
Ick zal u des Heeren vreeze
Leeren Wie is hy die t leven
Behaeghet? die daghen
Lief heeft, om het goede
Te zien? Bewaert uwe tonghe
Van het quaedt: end uwe lippen
[fol. E1r, p. 65]
Van bedrogh te spreken.
6.
Wijckt af vant quaedt, doet t goedt.
Soeckt den vrede, end jaeghtze nae.
De Ooghen van den Heere zijn
Op de gherechtighe:
Ende zijne Ooren
Die luysteren tot haer gheroep.
Het aenghezichte des Heeren
Is teghen die quaedt doen:
7.
Om haer ghedachtenis
Vander aerden uyt te roeyen.
Zy roepen, end de Heere hoort,
End retze uyt alle
Hare benautheden.
DHeer is nae by die ghebroken
Van herten zijn, end hy behoudt
De verslaghen van gheest.
8.
De quaden des vromes
Zijn vele; maer uyt dien allen
Reddet hem de Heer. Hy bewaert
Alle zijn beenders: gheen
Van dien wert ghebroken.
De boosheydt doodt de goddlooze.
Ende die den vromen haeten,
Werden schuldich verklaert.
9.
De Heer verlost de Ziel
Zijner knechten; end alle die
Op hem betrouwen, en zullen
Niet schuldich zijn verklaert.
_________________________________________________
[fol. E1v, p. 66]
Den xxxv. Psalm.
(Een Psalm) Davids.
TWist Heere, met myne twisters,
Strijdet met myne bestrijders:
Grijpt aen den schildt, ende rondasse,
Ende staet op tot myner hulpe,
Ende brenghet de spiesse voort,
Sluyt (den wegh) toe tot ontmoetingh
Van alle myne vervolghers:
Zeght tot myn ziel, ick ben u heyl.
2.
Laetze beschaemt en te schande
Werden, die mijn ziele zoecken:
Laetz achterwaerts ghedreven worden,
End beschaemt zijn die mijn quaedt dencken.
Laetz als kaf voor den wint worden:
En Godes Engel drijfze wegh;
Haer wegh zy duyster, end heel gladt;
End dEngel Gods vervolgheze.
[fol. E2r, p. 67]
3.
Want zy hebben, zonder reden,
De groef haers nets voor my verberght;
Zonder reen voor mijn Ziel ghegraven.
De verwoestingh over-komme hen,
Dat hy daer van niet en wete;
Ende het net, dat hy voor my
Verborghen heeft, vangh hem zelven;
Hy val met verwoestingh, daer in.
4.
Zoo zal mijn ziel haer in den Heer
Verheughen, zy zal in zijn heyl,
Vrolijck zijn: all mijn beendren zullen
Zegghen; Heer, wie isser u ghelijck?
Die ghy den verdruckten reddet,
Van dien, die stercker is dan hy;
End den ellendighen, ende
Den armen, van zijn beroover.
5.
Ghetuyghen des gewelts staen op,
Eysschen van my t gheen ick niet weet,
End zy vergelden my quaedt voor goedt,
De beroovinghe mijner ziele:
Maer my, terwijl zy waren kranck,
Was een rouwe-zack mijn ghewaedt.
Ick quelde mijn ziel, met vasten,
End mijn ghebedt keerd in mijn schoot.
6.
Ick gingh steeds, als oft het een vrient,
Of t my een broeder waer gheweest:
Ick gingh int swart neder-gheboghen,
Als een die over zijn moeder treurt.
Maer als ick hinckte, waren zy
Verblijdt, en verzamelden zich,
Verzamelden zich teghen my
[fol. E2v, p. 68]
Als boeven, end ick merckt het niet.
7.
Zy scheurden, en sweghen niet stil:
Knersten met haer tanden, op my,
Met huychelaers van tafel-broeders.
Heere, hoe langhe zult ghy toe-zien?
Brenght mijn Ziel weer van haer ghewoel.
Mijn eensame van de Leeuwen.
Zoo zal ick uw lof vermelden,
Inde groote vergaderingh:
8.
K zal u by machtich volck loven.
Laet hen niet bly zijn over my,
Die uyt valscheydt mijn vyanden zijn;
Laetze niet wencken met de ooghen,
Die my zonder oorzaeck haten.
Want zy van vrede niet spreken
Maer zy overdencken bedrogh,
Teghen de still in den lande.
9.
Zy sperren haer mondt teghen my
Wijdt open: zy zegghen, ha, ha,
Ha, ha, onz ooghe heeft het ghezien,
Ghy ziet het, Heere, en zwijget niet:
Heer en weest niet verre van my:
Ontwaeckt, ende wordt tot mijn recht,
Tot mijne twist-zaecke, wacker,
O mijn Godt, ende mijn Heere.
10.
Doet my recht nae uw gherechtheydt,
Heere, mijn God, end en laet niet
Datze hen over my verblijden:
Laetze in haer herte niet zegghen,
Heah, onze Ziel! nocht zegghen,
Wy hebben hem gantsch verslonden.
[fol. E3r, p. 69]
Laetze beschaemt, end rood werden,
Die zich in mijn quaedt verblijden:
11.
Laetze schaemt end schand aentrecken,
Die zich teghen my groot maken:
Laetze juyghen, end verblijd wezen,
Die zich in mijn gherechtheydt lusten;
End zegghen steeds, de Heer zy groot,
Die lust heeft tot de vre zijns knechts.
Zoo zal mijn tongh uw gherechtheydt,
End uw lof all den dagh melden.
_________________________________________________
Den xxxvj. Psalm.
DOvertredingh des goddloozen
Spreeckt in het binnenst van mijn hert,
Daer en is gheen vreeze Gods,
Voor zijn ooghen; want hy vleyt zich,
In zijn ooghen, alsmen zijne
Ongherechtigheydt bevindt,
(Die) te haten is: de woorden
[fol. E3v, p. 70]
Zijns monts zijn onrecht, end bedrogh:
Hy laet (zelfs) nae te verstaen,
Tot weldoen: denckt quaedt op zijn bed:
Hy stelt zich op een wegh niet goedt;
Het quaedt en verwerpt hy niet.
2.
Uw gunst, Heer, tot den Hemel is;
Uwe waerheydt, tot dopper-lucht.
Uwe gherechtigheydt is
Als berghen Gods: uw oordeelen
Zijn een grooten afgront. O Heer
Ghy behoudt mensch, ende vee.
Hoe dierbaer is uw gunst, o Godt!
Dies de menschen in de schaduw
Uwer vleugels vertrouwen:
Zy werden van t vet uwes huys
Ghelaeft: ende ghy drencktze uyt
De beeck uwer wellusten.
3.
Want by u is s levens fonteyn:
(End) in uw licht zien wy het licht.
Streckt uyt uwe goedigheydt
Over de gheen die u kennen,
Ende uwe gherechtigheydt,
Over doprecht van herten.
[fol. E4r, p. 71]
Dat trotsheydts voet tot my niet komm,
Endde handt der goddeloozen
Doe my niet swerven. Daer zijn
De werckers der ongherechtheydt
Ghevallen: zy zijn neer-gheveldt,
End konnen niet weer op-staen.
_________________________________________________
Den xxxvij. Psalm.
(Een Psalm) Davids.
EN ontsteeckt u niet over de boosdoenders;
En benijdtze niet, dewelck onrecht doen.
Want zy zullen haest als gras af-gesneen zijn;
End zullen, als groen gras-scheutjens vallen.
Vertrouwt op den Heer, ende doet het goede:
Bewoont de aerd, end voedt u met trouwe.
2.
End verlust u inden Heere, hy zal u
De begeerte uwes herten gheven.
Wentelt uwen wegh op den Heere: ende
Vertrouwt op hem, hy zal het uyt-voeren;
End zal uw gherechtigheydt doen voort komen
[fol. E4v, p. 72]
Als het licht, end uw recht, als den middagh.
3.
Swijgt den Heer, end verblijt hem: ontsteeckt u niet
Over de geen, wiens wegh voorspoedigh is.
Over den man, die quaed-aenslaghen uyt-voert,
Laet af van toorn, end verlaet grimmigheydt.
En ontsteeckt u niet, immers om quaedt te doen:
Want de booz zullen uyt-gheroeyt werden.
4.
Maer die den Heer verwachten, erven daerde.
End noch een weynich, end de goddlooze
En zal niet zijn. End zoo ghy let op zijn plaets
Hy zal niet zijn. Maer de zaechtmoedighe
Zullen de aerde erffelijck bezitten,
End in grooten vrede zich verlusten.
5.
De godloos bedenckt snoodtheyt op den vromen,
End hy knerst over hem met zijn tanden:
d Heer belacht hem, want hy ziet zijn dagh komen:
De goddlooz hebben t sweerdt uyt-ghetrocken,
End haren boogh ghespannen, om te vellen
Den ellendighen, ende den armen;
6.
Om te slachten, die oprecht van weghe zijn.
(Maer) haer sweert zal in haer-lien herte gaen,
End haer boghen zullen verbroken worden.
T weynigh des rechtveerdighen is beter
Als veler goddeloozen overvloedt: want
Darmen der godlooz worden verbroken:
7.
Maer de Heer ondersteunt de rechtveerdighe.
De Heer kent de daghen der oprechten
End haer erffnis zal in eeuwigheydt blijven:
Zy en zullen niet in den quaden tijdt,
Beschaemt worden: end zullen in de daghen
[fol. E5r, p. 73]
Van hongers-tijdt verzadighet worden
8.
Maer de goddelooze die zullen vergaen,
End des Heeren vyanden verdwijnen;
Ghelijck het kostelijckste der Lammeren;
Zy zullen met den roock wegh verdwijnen.
De goddelooze leent, end gheeft niet weder;
Maer de rechtveerdigh ontfermt zich, end geeft
9.
Want zyn ghezegende zullen daerd erven;
Maer zijn vervloeckte werden uyt-gheroeyt.
Dies mans gangen werden van den Heer gestiert:
Ende hy heeft lust aen zijnen weghe.
Als hy valt, zoo werdt hy niet wegh gheworpen:
Want de Heere ondersteunt zijne handt.
10.
Ick ben jonck geweest, end oock oudt geworden:
Maer ick en hebbe den rechtveerdighen
Niet zien verlaten, noch zijn zaedt broot zoecken:
Hy ontfermt zich den gantschen dagh, end leent:
End zijn zaet is tot zegen. Wijckt af vant quaet,
End doet tgoede, end woont in eeuwigheydt.
11.
Want de Heere heeft het recht lief, end en zal
Zyne gunst-ghenooten niet verlaten;
Zy werden in alle eeuwigheydt, bewaert:
Maer t zaet der goddloozen wert uyt-gheroeyt.
De vrome zullen de aerde beerven,
Ende in eeuwigheydt daer op woonen.
12.
De mondt des rechtveerdighen vermelt wijsheyt,
Ende zyne tonghe die spreeckt het recht.
De wet zynes Gods die is in zyn herte,
Zyne ganghen en zullen niet slibbren.
De goddlooze loert op den rechtveerdighen,
[fol. E5v, p. 74]
End is zoeckende, om hem te dooden.
13.
Maer de Heere en laet hem niet in zijn handt:
Nocht verdoemt hem, als hy gheoordeelt wort.
Wacht op den Heere, ende houdt zijnen wegh:
Ende hy zal u om hoogh verheffen;
Om de aerde erffelijck te bezitten.
Ghy zult zien t uyt-roeyen der Goddlooze.
14.
Ick hebb ghezien een schricklijcken goddloozen,
Die zich uyt-breydd, als een groen inlantsch boom:
Maer hy gingh door, en ziet hy wasser niet (meer):
End ick zocht hem, maer wert niet ghevonden.
Let op den vromen, end ziet op den rechten,
Want t eynde van dien man zal vrede zijn.
15.
Maer dovertreders werden te zaem verdelght.
Het eynd der goddloozen wert uyt-gheroeyt:
Doch t heyl der vromen is van de Heer; haer kracht
Ter tijdt van angst; end de Heer zalz helpen,
End redden; zal haer redden van de goddlooz,
End behouden; want-z op hem betrouwen.
_________________________________________________
Den xxxviij. Psalm.
Een Psalm Davids, om te doen ghedencken.
HEer straft my niet in uwen toorn,
Noch kastijdt my,
In uw heete grimmigheyt.
[fol. E6r, p. 75]
Want uwe pijlen zijn in my
Ghedaelt; uw handt
Is op my neder-ghedaelt.
2.
Daer is niet gheheels in mijn vleesch,
Van uw gramschap;
Daer en is in mijn beenders
Gheen vrede, van mijn zonde. Want,
Over mijn hooft,
Gaen mijn ongherechtigheen:
3.
Zy zijn my te swaer gheworden,
Als een swaer last.
Mijn etter-buylen stincken,
Zy zijn vervuylt van mijn dwaesheydt.
Ick ben ghekromt,
Ick ben gantsch zeer gheboghen.
4.
Ick gae den gantschen dagh int swart.
Want mijn dermen
Zijn vol verachte plaghen:
End in mijn vleesch is niet gheheels.
Ick ben verzwackt,
Ende gansch zeer verbrijzelt.
5.
Ick brull vant gheruysch mijns herten.
Heere, voor u,
Is alle mijn begheerte.
End mijn zuchten en is, voor u,
[fol. E6v, p. 76]
Niet verborghen:
Mijn herte keert om end om;
6.
Mijne kracht heeft my verlaten,
Ende het licht
Van mijn ooghen; oock zy zelf
Zijn niet by my: mijn liefhebbers,
End mijn vrienden
Staen teghen over mijn plaegh:
7.
End mijn naesten staen van verre.
End die myn ziel
Zoecken, legghen my stricken,
Ende die mijn quaed zoecken, spreken
Ellenden, end
Dencken al den dagh listen.
8.
Maer ick ben, ghelijck een doove,
Ick en hoor niet;
End als een stom, die zijn mond
Niet opent; jae ben als een man,
Die niet en hoort,
In wiens mond geen weer-spraeck is.
9.
Want ick hope, op u, Heere:
Ghy sult hooren,
Heer mijn Godt, want ick seyde,
Dat zy niet bly zijn over my!
Als mijn voet drilt,
Werden zy grootsch tegen my.
10.
Want ick ben tot hincken ghereet,
End myn smert is
Steeds voor my: want ick verhael
(U) myne ongherechtigheydt.
[fol. E7r, p. 77]
Ick ben benauwt,
Van weghen myne zonde.
11.
Maer myn vyanden zyn levend,
Zyn sterck; end veel,
Die my valschelijck* haten;
End die quaedt voor goedt vergelden,
Staen my teghen,
Om dat ick het goed na-jaegh.
12.
En verlaet my niet, o Heere,
Myn Godt, en weest
Niet verre van my: haest u,
Tot myner hulp, Heere myn heyl.
_________________________________________________
Den xxxix. Psalm.
Een Psalm Davids, voor den Opper-zangh-
meester, voor Jeduthum.
ICk zeyd, ick zal myn weghen bewaeren,
Dat ick niet zondigh met myn tongh;
Ick zal myn mondt met een toom bewaren,
Midts noch de godloos voor my is.
Ick was door swijghen stom, ick sweeg vant goet,
[fol. E7v, p. 78]
Maer mijne smerte wert verswaert.
2.
Mijn herte wert heet in mijn binnenste,
Een vyer ontbrandd in mijn ghepeyns:
(Doe) hebb ick met mijn tonghe ghesproken;
Heer, maeckt my mijn eynde bekent,
End welck de mate mijner daghen zy,
Dat ick weet, hoe afgaend ick ben.
3.
Ziet, een handt breedt stelt ghy mijne daghen,
Mijn leef-tijdt is als niet voor u.
Immers is elck mensche, (hoe) vast hy staet,
Maer enckel ydelheydt. Sela!
Immers wandelt de mensch, als in een beeldt:
Immers woelenze ydelijck.
4.
Men vergaert by een, ende men weet niet,
Wie dat het na zich zal nemen.
Ende nu wat verwacht ick, o Heere?
Mijne hope die is op u.
Verlost my van all mijn overtredingh:
Stelt my niet tot des dwazen smaedt.
5.
Ick ben verstomt, ick en sal mijnen mondt
Niet op-doen; want ghy hebt t gedaen.
Nemet uwe plaeghe van op my wegh.
Ick beswijck van de strijdt uws hands.
Castijt ghy yemandt, met bestraffingen,
Over de ongherechtigheyd;
6.
Zoo doet ghy zijn bevalligheyd smelten,
Ghelijck een mott; immers zoo is
Een yder Mensche ydelheyd. Sela!
[fol. E8r, p. 79]
Hoort, Heer, mijn ghebedt, end luystert
Naer mijn gheroep; swijght niet tot mijn tranen:
Want ick ben een vremdlingh by u:
7.
Een by-woonder, als alle mijn vaders.
Wendt van my af, dat ick verquick:
Eer ick henen gae, end niet (meer) en zy.
_________________________________________________
Den xl. Psalm.
Davids Psalm, voor den Opper-zangh-meester.
ICk hebbe den Heere langhe verwacht,
End hy heeft zich tot my gheneyght,
Ende heeft mijn gheroep ghehoort:
End hy heeft my uyt een ruyschenden kuyl,
Uyt moddrigh slijck op-ghehaelt:
End heeft mijn voeten ghestelt,
Op een rots; mijn ganghen
Vast ghemaeckt; een nieuw Liedt
[fol. E8v, p. 80]
In mijn mond ghegheven,
Een Lof-zangh onzen Godt.
2.
Vele zullen t zien, en zullen vreezen,
End op den Heere vertrouwen.
Wel gheluckzaligh is de Man!
Die den Heere tot zijn vertrouwen stelt,
End niet om ziet nae trotsche,
Of die tot leughen wijcken.
Ghy, o Heere, mijn God,
Hebt uwe wonderen,
End uwe ghedachten,
Aen ons vele ghemaeckt.
3.
Men kanz in ordre by u niet stellen.
Zoude ick-ze verkondighen,
End uyt-spreken, zy zijn veel meer,
Als datmenze zou konnen vertellen.
Slacht-offer, of spijs-offer
En hebben u niet behaeght.
Ghy hebt my de ooren
Deur-gheboort. Brandt-offer
Ofte zonde-offer
En hebt ghy niet gheeyscht.
4.
Doe zeyd ick, ziet, ick kom: in de rollen
Des boecks, is van my gheschreven;
Ick hebb behaghen, o myn Godt,
Om uw ghelieft te doen, end uwe wet
Is binnen myn inghewant.
Ick boodtschapp gherechtigheydt,
In de groote ghemeynt.
Ziet ick en bedwinghe
Myne lippen niet in:
Ghy wetet, o Heere.
[fol. F1r, p. 81]
5.
Ick en bedencke niet, in het midden
Mijns herten, uw gherechtigheydt:
Ick spreek uw waerheydt end uw heyl:
Uw gunst, end uwe trouw verheel ick niet,
In de groote ghemeynte.
Ghy zult uw barmhertigheen
Van my niet houden, Heer.
Laet uw weldadigheydt,
Ende uwe trouwe,
My stedes behoeden.
6.
Want (veel) quaden, tot zonder ghetal toe,
Hebben my (rondom) om-gheven:
Mijne ongherechtigheden
Hebben my aen-ghegrepen, dat ick niet
(Die) en hebbe konnen zien:
Zy zijn menighvuldigher
Dan de hairen mijns hoofts.
End mijn hert begeeft my.
Hebt Heer, wel-behaghen,
Om my te verlossen.
7.
Haest u, o Heere, tot mijner hulpe:
Laetze te zamen zijn beschaemt
Ende laetze schaem-rood werden,
Die mijn ziel zoecken, om te vernielen:
Laetze achterwaerts wijcken
Ende te schande worden,
Die aen mijn quaedt lusten:
Laet-ze verwoest worden,
Tot loon haers beschamingh,
Die my zegghen, ha, ha !
8.
Laet in u vrolijck end verblijd wezen,
[fol. F1v, p. 82]
Alle die u zoecken (Heere.)
Laet de liefhebbers uwes heyls
Deurgaens zegghen, de Heer zy groot ghemaeckt.
Ick ben doch wel ellendigh,
Ende een nootdurftig (mensch):
Maer de Heer denckt aen my.
Ghy zijt mijne hulpe:
Ende mijn bevryder,
O mijn Godt vertoeft niet.
_________________________________________________
Den xlj. Psalm
Een Psalm Davids, voor den Opper-
zangh-meester.
GHeluckzaligh! die zich bescheydlijck draeght,
Teghen den gheringhen.
dHeer zal hem bevryden, ten daeg des quaets:
De Heer zal hem redden,
End zal hem by het leven behouden:
Hy zal gheluckzaligh
Op aerd zijn: en gheeft hem oock niet over,
[fol. F2r, p. 83]
In zijn vyanden wil.
2.
De Heere zal hem op het zieck-bedde
Ondersteunen. Ghy keert
Zijn gantsche leger om, in zijn kranckheydt.
Ick zeyde, o Heere:
Zijt my ghenadich, gheneest mijn ziele;
Want ick hebb teghen u
Ghezondight. Mijne vyanden spreken
Quaedt van my (zegghende)
3.
Wanneer zal hy sterven, zijn naem vergaen?
En komter een bezien,
Hy spreeckt valsch, zijn hert vergaert zich onrecht.
Gaet hy uyt na buyten,
Hy spreeckter van. Alle mijne haters
Mompelen te zamen,
Teghen my; zy bedencken, teghen my,
Het ghene my quaedt is.
4.
Een belials stuck (zeght men) kleeft hem aen,
End hy die neder light,
Zal niet weer op-staen. Zelfs de man mijns vreeds,
Op wien ick vertrouwde,
Die mijn broodt at, heeft dachter-voet, teghen
My op-ghelicht: maer ghy
Zijt my Heer, ghenadich, end richt my op:
Op dat ick t hen vergeld.
5.
Hier by weet ick, dat ghy lust aen my hebt;
Dat myn vyandt niet zal
Over my juyghen: want ghy behout my,
In myn oprechtigheydt;
[fol. F2v, p. 84]
End stelt my eeuwlick voor u. Ghelooft zy
dHeer, de Godt Israels,
Van eeuwigheydt, end tot in eeuwigheydt.
Amen, ende Amen.
_________________________________________________
Den xlij. Psalm.
Een onderwijzinghe: voor den Opper-
zangh-meester.
ALs een hert schreeuwt nae de vlieten,
Zoo schreeuwt, God! myn ziel tot u.
Mijne ziele dorstet na Godt,
Nae den levendighen Godt.
Wanneer zal ick in-komen,
Ende zal ick verschijnen,
Voor Gods aen-ghezicht? Mijn tranen
Zijn my tot spijse, dagh end nacht.
2.
Om dat zy my den ganschen dagh,
[fol. F3r, p. 85]
Zegghen, waer is uwe God?
Ick ghedenck daer aen, end storte
Mijne ziele uyt, in my:
Dat ick heen gingh met de schaer,
Met hen nae Gods huys trede,
Met een stemme van vreughden-zangh,
End lof, (met) een feest-houdend volck.
3.
Wat buyght ghy u neder, myn ziel,
End zijt in my onrustigh?
Hoopt op Godt, want ick zal hem noch
Loven; zijn aenschijn is heyl.
Mijn ziel buyght zich neer in my,
Mijn Godt: daerom ick uwer
Ghedenck, uyt der Jordanen landt,
End Hermonim, het kleyn gheberght.
4.
De afgrondt tot den afgrondt roept,
Op t ghedruysch uwer goten.
All uw baren, end uw golven
Zijn over my heen ghegaen.
Maer de Heere zal des daeghs,
Zijn goedigheydt ghebieden:
End s nachts zal zijn Liedt by my zijn;
T ghebedt tot den Godt mijns levens.
5.
Ick zal zegghen tot Godt, myn rots,
Waerom vergeet ghy mijner?
Waerom gae ick int swart, weghen
Des vyandts onder-druckingh?
Myn vyanden hoonen my,
Met doodingh in myn beenders:
Als zy tot my, den gantschen dagh
Zegghen, waer is (nu) uwe Godt?
[fol. F3v, p. 86]
6.
Wat buyght ghy myn Ziel, end woelt ghy
In my? Hoopt op Godt, want ick
Zal hem noch loven, de heylen
Myns aenghezichts, end myn Godt.
_________________________________________________
Den xliij. Psalm.
DOet my recht, o Godt, end twist myn twist:
Vrijt my vant onghenadich volck,
Van den man des bedrochs, end onrechts.
Want ghy zijt de God myns krachts. Waerom
Verstoort ghy my?Waerom gaen ick
Int swart, midts vyandts druck!
2.
Sent uw licht, ende uwe waerheydt;
Dat die my leyden, datze my
Tot uwer heyligheydts bergh brenghen;
Ende tot uwe Tabernakels:
Ende dat ick tot den altaer
Godes mochte in gaen.
3.
Tot den Godt, die de verheuginghe
[fol. F4r, p. 87]
Van myn op-springhende vreughdt is.
End dat ick u met dHarpe love,
O Godt, myn Godt! wat buyght ghy neder,
O myn Ziele, end wat zijt ghy
Zoo ongherust in my?
4.
Hopet op Godt, want ick zal hem noch
Met-lof-danck-segghen: Want hy is
De menighvuldighe verlossingh
Mynes aenghezichts, ende myn Godt.
_________________________________________________
Den xliiij. Psalm.
Een onderwijzinghe: voor den Opper-zangh-
meester, onder de kinderen van Korah.
O Godt, wy hoordent met ons ooren;
Onze vaders hebben t ons vertelt;
Ghy hebt een werck, in haer daghen,
Ghewrocht, in de daghen van oudts.
Ghy hebt de Heydnen, met uw handt,
Uyt de bezittinghe verdreven:
Maer haer gheplant; ghy hebt gheplaeght
[fol. F4v, p. 88]
De volcken; end dees doen voort-schieten.
2.
Want zy en hebben t landt niet gheerft,
Door haerlieder sweert; end haren arm
En heeft haer gheen heyl ghegeven;
Maer uw rechter-handt, end uw arm,
End het licht uwes aenghezichts:
Om dat ghy in haer hadt behaghen.
Ghy zelfs zijt mijn Koninck, o Godt:
Ghebiedt de verlossinghen Jacobs.
3.
Door u zullen wy onz vyanden,
Met hoornen stooten; in uwen naem,
Vertreden die teghen ons staen.
Want ick vertrouw niet op mijn boogh,
End mijn sweerdt zal my niet bevryen:
Maer ghy behoudt ons van onz druckers,
End maeckt onze haters beschaemt.
Wy roemen in Godt den gantschen dagh:
4.
Ende uwen name sullen wy
Inder eeuwigheydt loven. Sela!
Maer (nu) hebt ghy ons verstooten,
Ende ons ghemaeckt te schande:
Dewijle ghy niet uyt en treckt,
Met ons krijghs-heyr. Ghy doet ons keeren
Achterwaerts heen, voor den vyandt:
End onze haters rooven voor zich.
5.
Ghy gheeft ons als schapen ter spijze,
End verstroyt ons onder de Heydens.
Ghy verkoopt uw volck, om gheen goedt
End ghy verhooght niet haren prijs:
[fol. F5r, p. 89]
Ghy stelt ons ons buyren tot smaet;
Tot spot end schimp hen, die om ons zijn;
Tot een spreeck-woort onder d Heydens,
Tot hooft-schuddingh, onder de volckren.
6.
Mijn schand is voor my, den gantschen dagh,
End mijns aenghezichts schaemt bedect my:
Om de stemme van den hooner,
End de lasteraer; van weghen
Den vyandt, end wraeck-gierighen.
Dit al is ons over-ghekomen,
End hebben u niet vergheten,
Noch teghen uw verbondt gheloghen.
7.
Ons hert is niet achterwaerts ghekeert,
Noch onz treedt van uw padt gheweken,
Hoe wel ghy ons verplettert hebt,
In een plaetse der draken,
End ons met doods-schaduw bedeckt.
Zoo wy Gods naem hadden vergheten,
Ende hadden onze handen
Tot eenen vreemden God uyt-ghebreydt;
8.
Zoude Godt zulcks niet onder-zoecken?
Want hy weet s herts verborghentheden.
Maer wy worden om uwent will,
Den gheheelen dagh ghedoodet,
Worden als slacht-schapen gheacht.
Ontwaeckt: Waeromme doch, o Heere,
Zoudet ghy slapen? waeckt doch op,
End en verstoot niet in eeuwigheydt.
9.
Waerom zoudt ghy uw aenzicht berghen?
Onz ellend end onz druck vergheten?
Want onze Ziel light-neer int stoff:
[fol. F5v, p. 90]
Onzen buyck kleeft aen de aerde.
Rijst ons ter hulp; end verlost ons,
Om uwer goedertierenheyts will.
_________________________________________________
Den xlv. Psalm.
Een onderwijzinghe, een Liedt der liefden: voor
den Opper-zangh meester, onder de kinderen van
Korah, op Schoschannim.
MYn herte gheeft op eene goede reden;
Ick zegg myn gedichten uyt van een Koninck:
Mijn tong is een penn eens wackrens schrijvers:
Ghy zijt veel schoonder dan s mensches kinders:
In uwe lippen is ghenaed uyt-ghestort:
Daerom heeft u Godt eeuwighlijck ghezegent.
O ghy Heldt, gordt uw sweert aen de heupe;
Uwe Majesteyt, end uw heerlijckheydt:
2.
End rijdt voorspoedelijck in uw heerlijckheydt,
[fol. F6r, p. 91]
Op t woort van trouw, end zachte rechtveerdigheydt:
End uw rechter-handt leer u vreeslijckheen.
Uwe pijlen zijn scherp: volcken zullen
Onder u neer-vallen, zy zullen treffen,
In het herte van des Conincks vyanden.
Uw throon, o Godt, is eeuwich end altoos:
De staf uws rijcks, is een billigheyds staf.
3_
Ghy lieft gerechtigheydt, ende haet godloosheyt:
Daerom heeft u, o Godt uwe Godt ghezalft,
Met vreughd-oly, boven u met-ghenoots.
Al uw kleeren zijn myrrh end aloe,
(End) Cassie; uyt de yvoor-palleyzen,
Boven de ghene, welcke u verblyden.
Dochters van Conincklijcke-vorsten zijn,
Onder uw kostelijcke staet-dochters.
4_
De Coninginn is aen uwe rechter-hand
Ghestelt, int alderfijnste Goudt van Ophir.
Hoort, o dochter, end ziet, end neyght uw oor,
Ende vergeet uw volck, end uws vaders huys:
Zoo zal de Coninck uwer schoonheyd lusten:
Dewijl hy is u Heer, buyght u voor hem neer:
En Tyrus dochter (met) de rijckste van t volck,
Zullen uw aenzicht met gheschinck smeecken.
5_
Des Conincks dochter is heel eer van binnen:
Haer kleedinghe is van gouden Borduersel.
Zy zal den Coninck werden toe-gheleyt
In sticksel-werck: de jonghe dochteren,
Haer medghezellinnen, die achter haer zijn,
Zullen u werden toe-ghebracht; zy zullen
Met blijdschap ende vreught gheleydt worden:
Zy zullen in s Konincks Palleys in-gaen.
[fol. F6v, p. 92]
6_
Uwe zonen zullen zijn in de plaetze
Uwer voor-vaderen:ghy sult-ze zetten,
Tot Vorsten, over de gantsche aerde.
Ick zal uwen name doen ghedencken,
Van gheslacht, tot gheslacht. Daerom zullen u
De volcken eeuwighlick end altoos loven.
_________________________________________________
Den xlvj. Psalm.
Een Liedt op Alamoth: voor den Opper-zangh-
meester, onder de kinderen van Korah.
GOdt is ons een toe-vlucht end sterckte:
Hy is zeer-krachtelick bevonden
Een hulpe in benautheden.
Daerom zullen wy niet vreezen,
Al veranderde de aerd (haer plaets)
End al wierden de berghen int hert
Der zeen verzet. Laet haer waters
[fol. F7r, p. 93]
Bruyssen, ende beroert worden.
2.
Laet (vry) de geberghten daveren,
Door der zelver verheffingh: Sela!
De Beeckxkens van de Riviere
Zullen de stadt Gods verblijden,
t Heylighdom des hooghstes wooninghen:
Godt is midden in haer; zy en zal
Niet wancklen; Godt zal-ze helpen,
Int aen-breken des morgens-stonts.
3.
De Heydenen raesden-en-woelden,
De Koninckrijcken beweeghden zich,
Hy hief zijn stemm, de aerd versmolt.
dHeer der heyrscharen is met ons.
De Godt Jacobs die is ons een burght. Sela!
Komt, aenschouwt de daden des Heeren:
Die op aerd, verwoestinghen maeckt;
Tot t aerdtrijcks eynd doorloghen stilt;
4.
Die (daer) den boghe in stucken breeckt;
Ende die de spiesse ontwee slaet.
De waghenen met vyer verbrandt.
Laet af, end weet, dat ick Godt ben.
Ick zal by de Heydnen verhooght zijn;
Ick zal op der aerden, verhooght zijn.
dHeer der heyrscharen is met ons:
De Godt Jacobs is ons een burcht. Sela!
_________________________________________________
[fol. F7v, p. 94]
Den xlvij. Psalm.
Een Psalm: voor den Opper-zangh-meester,
onder de kinderen van Korah.
ALle ghy volcken,
Klappet in de handt,
Juyght Godt, met een stem
Van vreughden-ghezangh:
Want de hooghste Heer
Is zeer vreesselijck:
Een grooten Coninck,
Over t heel aerdtrijck:
Hy brenght onder ons
(Al) de volckeren;
End de natien,
[fol. F8r, p. 95]
Onder onz voeten.
2.
Hy verkiest voor ons
Onz erffenisse!
dHeerlijckheydt Jacobs,
Dien hy heeft bemint. Sela!
Godt rijst met ghejuygh,
De Heer, met gheklanck
Van de Bazuyne.
Psalm zinghet Gode,
Psalm-zinght, Psalm-zinghet
Onz Koninck, Psalm-zinght.
Want Godt is Koninck
Der gantscher aerde.
3.
Psalm-zinghet, ghy (all)
Die zijt verstandigh.
Godt heerscht als Coninck,
Over de Heydnen.
Godt zit op den throon
Zijner heyligheydt.
Der volcken Vorsten
Zijn vergaert (tot) t volck
Des Gods Abrahams
Want t aerdtrijcks schilden
Zijn Godes (eyghen).
Hy is zeer verhooght.
_________________________________________________
[fol. F8v, p. 96]
Den xlviij. Psalm.
Een Liedt, een Psalm, voor de kinderen
van Korah.
DE Heer is groot, end zeer gheroemt,
In de stadt onzes Gods, den bergh
Zijns heyligheydts. De bergh Zion is
Aen de Noort-zijden, schoon van ghewest,
Een vreught der gantscher aerde;
De stadt des grooten Konincks.
Godt is in haere Palleysen:
Hy isser voor een burght bekent,
Want ziet, de Koninghen waeren
Vergaert: zy trocken tsamen deur.
2.
Ghelijck zy t zaghen, waeren zy
[fol. G1r, p. 97]
Verwondert, verschricket, verbaest.
Bevingh greepze daer: smert als eener
Barender vrouw. Ghy breeckt de schepen
Van Tharsis, met een Oost-wint.
Ghelijck wy t ghehoort hadden,
Alsoo hebben wy, in de stadt,
Van de Heere der heyrschaeren,
In de stadt onses Gods ghezien.
Godt zal haer eeuwlijck bevesten. Sela!
3.
O Godt int midden uws Tempels,
Ghedencken wy uwer ghenaed.
Ghelijck uwen naeme is, o Godt,
Zoo is uw roem, tot aen de eynden
Der aerde: uw rechterhandt
Is vol van gherechtigheydt.
Laet den bergh Zion blijde zijn;
Laet de dochteren van Juda,
Om uwer oordeelen wille,
Vrolijck-met-ghejuygh-op springhen.
4.
Gaet rondomme Zion, ende
Om-ringht-ze, telt haere torens:
Zettet uw hert, op haer vestinghe;
Beschouwet onderscheydentlijcken
Haer palleyzen, op dat ghy
(Zulcks) aen den nae-volgenden
Gheslachte mochtet vertellen.
Want deze Godt is onze Godt,
Eeuwighlijck, end altoos! Hy zal
Ons tot der doodt toe gheleyden.
_________________________________________________
[fol. G1v, p. 98]
Den xlix. Psalm.
Een Psalm, voor den Opper-zangh-meester,
onder de kinderen van Korah.
HOort dit, all ghy volcken, neemt ter ooren,
Alle ghy in-woonderen der wereldt,
Zoo wel slechte, als aensienelijcke,
Beyde te zamen rijck ende arme:
Mijnen mondt zal enckel wijsheydt spreken,
End mijns hert gepeyns zal vol verstants zijn.
Ick zal mijn ooren neyghen tot een spreucke,
Mijn verborghen reen op de Harp openen.
2.
Waerom zoud ick ten daegh des quaets vreezen.
Als t onrecht my op dhielen, my om-ringht.
Aengaende de ghene, die op haer goedt
Vertrouwen, ende die zich beroemen
Op de menighte van haren rijckdom,
Niemandt van hen zal oyt (zijnen) broeder
Konnen verlossen; ende hy en zal niet
[fol. G2r, p. 99]
Aen Gode zijn rantsoeningh konnen gheven:
3.
Want de verlossinghe harer ziele
Te swaer is, end zal eeuwlijck op-houden,
Dat hij oock voortaen altoos zou leven,
End de verdervinghe niet zoude zien.
Want hy ziet, dat (oock) de wijze sterven,
Dat tzamen een onghestadighen-dwaes,
Ende de onvernuftighe om-komen,
End dat zij anderen haer goedt naer-laten.
4.
Haer binnenst ghedacht is, dat haer huyzen
Eeuwelijck zullen zijn, haer wooninghen
Zullen zijn van gheslacht tot geslachte:
Zy noemen de landen nae haer namen.
Nochtans de mensch in weerde, en blijft niet:
Hy wort ghelijck de beesten die vergaen.
Dees hare wegh is eene dwaesheydt van hen:
End haer naer-komers hebben lust in haer tael. Sela!
5.
Men set-ze ghelijck schapen in het graf:
De doodt die zal-ze af-weyden; ende
De oprechtighe (van herten) zullen
In den morghen-stondt, over hen heerschen,
Ende het graf zal hare ghedaente
Verslijten, (elck) uyt zijne wooninghe.
Maer Godt, die zal mijne ziele verlossen,
Uyt s grafs geweldt: Want hij zal my op-nemen. Sela!
6.
En vreest niet, wanneer een man rijcke wort,
Wanneer de eere van zijn huys groot wort.
Want in zijn sterven neemt hy gantsch niet met;
Zijn eere en sal hem niet na dalen.
Hoe wel hy zijn ziele, in zijn leven,
Wel-zeghent, ende dat zy u loven,
[fol. G2v, p. 100]
Om dat ghy u zelf goedt doet; zoo zal hy (doch)
Tot het gheslachte van haer vaders komen;
7.
Zy zullen t licht niet zien, in eeuwigheydt.
De mensche die in groote-weerde is,
Ende dewelcke gheen verstandt en heeft,
Wordt ghelijck als de beesten (die) vergaen.
_________________________________________________
Den L. Psalm.
Een Psalm Asaphs.
DE Godt der Goden, de Heere die spreeckt,
Ende roept de aerde, van den op-gangh
Der Zonne tot haren onder-gangh toe.
Godt verschijnet blinckende uyt Zion,
De volkomentheyt der schoonheyt. Onze Godt
Zal komen, ende hy en zal niet swijghen.
2.
Een vyer voor zijn aenzicht zal verteeren,
Ende romdom hem sal het zeer stormen.
Hy zal boven tot den Hemel roepen,
End tot de aerd, om zijn volck te richten.
Verzamelt ghy my mijne gunst-ghenooten,
[fol. G3r, p. 101]
Die met offerhande, mijn verbondt maken.
3.
End de Hemelen zullen (over-al)
Zijne gherechtigheydt verkondighen.
Want Godt die is zelve richter. Sela!
Hoort ghy, myn volck, ende ick zal spreken:
Israel, ende ick zal onder u-lien
Doen betuygen; Ick Godt, ick ben uwe Godt.
4.
Ick en zal om uwe offerhanden
U niet straffen: want uw brandt offeren
Zijn steeds voor my: ick en zal uyt u huys,
Gheen varr nemen, bocken uyt uw koyen:
Want al het ghedierte des wouts is myne,
De beesten (weydende) op duysent berghen.
5.
Ick kenn al t ghevogelte der berghen,
Ende het wilt des veldts dat is by my.
Zoo my hongherd, ick zoudt u niet zegghen
Want myn is de wereldt, end haer volheydt.
(Hoe dan?) zoude ick eten vleesch van Stieren?
Ofte zoude ick drincken bloedt van Bocken?
6.
Offert Gode danck, ende betalet
Den alderhooghsten uwe gheloften:
Ende roepet my aen, in den daghe
Van de benautheydt; ende ick zal u
Daer uyt helpen, ende ghy zult my eeren.
Maer tot den goddeloozen (mensche) zeyt Godt:
7.
Wat vertelt ghy myne in-zettinghen,
End neemt myn verbondt, in uwen monde?
Dewijle ghy de kastijdingh hatet,
End myn woorden achter u henen werpt.
Indien ghy eenen dief ziet; loopt ghy met hem,
[fol. G3v, p. 102]
Ende uw deel is met de overspeelders.
8.
(De tael) uws monts brenght ghy voort ten quade,
Ende uwe tonghe koppelt bedrogh:
Ghy zit, ghy spreeckt teghen uwen broeder;
Teghen uws moeders zoon brenght ghy lasten,
Deze dinghen doet ghy, ende ick swijghe,
Ghy meent, dat ick teenemael ben, ghelijck ghy;
9.
Ick zal u straffen, end zal t ordentlijck
Voor uw ooghen stellen. Verstaet dit doch
Ghy Godt vergetende, op dat ick niet
Verscheur, end datter gheen verlosser zy.
Wie danck-offert, die zal my eeren: end wie
Zijn wegh (wel) aenstelt, zal ick Gods heyl doen zien.
_________________________________________________
Den Lj. Psalm.
Een Psalm Davids, voor den Opper-zangh-
meester. Doe de Prophete Nathan tot hem was ghe-
komen, naer dat hy tot Bathseba was in-gegaen.
ZYt ghy, o Godt, over my ghenadigh,
Volghens uwe (groote) goedertierenheydt.
Doet wegh tot niet mijne overtredinghe,
Nae de grootheydt uwer barmhertigheen.
[fol. G4r, p. 103]
Wascht my wel, van mijn ongherechtigheydt.
Ende reynighet my van mijne zonde.
Want ick kenne mijn overtredinghen,
Ende mijne zonde is stedes voor my.
2.
Teghen u, u alleen hebb ick misdaen,
Ende ghedaen, dat quaedt is in uw ooghen,
Op dat ghy rechtveerdigh zijt in uw spreken;
Ende reyn zijt in uw richten. Ziet ick
Ben in ongherechtigheydt gheboren,
End in zond heeft my mijn moeder ontfanghen.
Ziet ghy hebt lust tot waerheydt, int binnenst,
End maeckt my wijsheydt bekent int verborgen.
3.
Ontzondight my met ysoop, zoo wert ick
Reyn: wascht my, zo sal ick witter als zneeuw zijn.
Maeckt dat ick vreughde ende blijschap hoore;
De beenders die ghy plettert, vrolijck zijn.
Verberght uw aenghezicht van mijn zonden,
End delght uyt all mijn ongherechtigheden.
Scheppet my, o Godt, een zuyver herte:
End vernieuwt binnen my eenen vasten gheest.
4.
En verwerpt my niet van uw aenghezicht;
Noch neemt van my niet uwen heylighen Geest.
Gheeft my wederom de vreughde uwes heyls,
End de vrymoedighe gheest steune my;
[fol. G4v, p. 104]
Dat ick dover-treders uw weghen leer,
End dat de zondaers zich tot u bekeeren.
Verlost my, God, van bloetschult, God myns heyls;
End myn tongh zal uw gherechtigheydt juygen.
5.
Doet open, o Heere, myne lippen,
Zoo zal myn mondt uwen lof verkondighen.
Want ghy en hebt gheen lust tot offerande;
Ick zoudez anders hebben ghegeven:
In brandt-offers hebt ghy gheen behaghen:
dOfferanden Godts zijn een ghebroken gheest.
Een ghebroken, ende verslaghen hert
En zult ghy, o Godt, nimmermeer vergeten.
6.
Doet wel by Zion, na uw behaghen;
Bouwet de mueren van Jerusalem op:
Dan zult ghy lust hebben, aen dOfferanden
Der gherechtigheydt, aen het brandt-offer,
Ende een offer dat gantsch verteert wordt:
Dan zullenz op uw Altaer Varren offren.
_________________________________________________
Den lij. Psalm.
Een onderwijzinghe Davids, voor den Opper-
zangh-meester. Als Doegh de Edomiter ghekomen
was, ende Saul te kennen ghegeven, ende tot
hem gheseyt hadde: David is ghekomen
ten huyse van Achimelech.
WAt roemt ghy int quaedt, gheweldighe?
Godts goedertierentheydt
[fol. G5r, p. 105]
(Duert doch) den gantschen dagh. Uw tonghe:
Bedenckt enckel schade:
Werckende (met) bedrogh, als een
Wel-gheslepen scheer-mes.
2.
Ghy hebt t quaedt liever, dan het goede,
(End) liever de leughen
Te spreken, dan gherechtheydt. Sela!
Ghy hebbet lief alle
Redenen van verslindinghe,
Een tonghe des bedroghs.
3.
Godt sal u oock in der eeuwigheydt,
Neder-werpen: Hy zal
U wegh-nemen, end u uyt de Tent
Uyt-rucken, jae hy zal
U uyt het Landt der levende
Uyt-wortelen. Sela!
4.
End de rechtveerdighe zullen t zien,
End vreezen; end zullen
(Dus) over hem spotten: ziet de man,
Die Godt niet en stelde,
Tot zyn sterckte, maer vertrouwde,
Op zijns rijckdoms veelheydt.
5.
Hy was door sijn schaden verstercket.
[fol. G5v, p. 106]
Maer ick zal, in Gods huys,
Als een groene Olijf boom wezen.
Ick vertrouwe-vastlijck,
Op Godes goedertierenheydt,
Eeuwighlijck, end altoos.
6.
Ick zal u in eeuwigheydt, loven:
Om dat ghy t hebt ghedaen.
End ick wacht uw naem; want hy is goedt,
Voor uw gunst-ghenooten.
_________________________________________________
Den liij. Psalm.
Een onderwijzinghe Davids: voor den Opper-
zangh-meester, op Machalath.
DE dwaes zeyt in zijn hert, daer is geen Godt.
Zy verderven het, ende zy bedrijven
Grouwlijc onrecht: daer is niemant die goet doet
Godt heeft uyt den Hemel neder-ghezien,
Op de menschen:
2.
Om te zien, of yemant waer verstandigh,
Die Godt zocht. Elck van hen is te rugg gekeert:
Zy zijn te zamen stinckende gheworden;
Daer en is niemant, dewelcke goedt doet,
Oock zelfs niet een.
[fol. G6r, p. 107]
3.
Hebben dan dees boosdoenders gheen kenniss?
Die mijn volck op-eten (of) zy broodt aten?
Zy roepen Godt niet aen. Daer zijn zy vervaert
Gheworden, met vervaertheyt, daer gheene
Vervaertheydt was.
4.
Want Godt heeft de beenderen des genen,
Die u belegherde, verstroyt. Ghy hebt-ze
Beschaemt ghemaeckt: Want Godt heeft-ze verworpen.
Och, dat Israels verlossinghen, uyt
Zion quamen!
5.
Als Godt de ghevanghene zijnes volcks
Zal doen weder-keeren; (dan) sal zich Jacob
Verheughen, Israel zal verblijdt wezen.
_________________________________________________
Den liiij. Psalm.
Een onderwijzinghe Davids, voor den Opper-
zangh-meester, op Neginoth. Als de Ziphiters ghe-
komen waren, ende tot Saul gheseyt hadden:
En verberght zich David niet by ons?
VErlost my Godt, door uwen naem,
Ende doet my recht, door uwe macht.
Hoort, Godt, mijn ghebedt; neyght uw ooren,
Tot de redenen mijnes mondts.
[fol. G6v, p. 108]
Want vremde staen teghen my op,
End Tyrannen zoecken myn ziele.
Zy stellen Godt niet, voor haer ooghen. Sela!
Ziet, Godt is voor my een helper.
2.
dHeer is onder myn ziel-steunders:
Hy zal dit quaedt myn spyen vergelden.
Roeytse (doch) uyt door uwe waerheyt.
Ick zal u vrywilligh offren,
Ik zal uw naem, o Heer, loven:
Want hy is goedt: want uyt alle anghst
Heeft hy my gheredt; end myn ooghe
Heeft op myn vyanden ghezien.
_________________________________________________
Den lv. Psalm.
Een onderwijzinghe Davids: voor den Opper-
zangh-meester op Neginoth.
O Godt, neemt myn ghebedt ter ooren;
End en berght u niet voor myn smeeckingh:
Merct doch op my, ende verhoort my.
[fol. G7r, p. 109]
Ick huyl in myn gheklagh, end woel,
Om des vyandts roep: van weghen
Des goddloozen beangstiginghe.
2.
Want zy schuyven het onrecht op my,
Ende zy haten my in toorne.
Mijn hert smert int binnenste van my,
End doodts-schricken vallen op my:
Vrees ende bevingh komt my aen,
Ende grouwen overdecket my.
3.
Zoo dat ick zeggh; Oh, dat my yemant
Vleughels als eener duyve gave!
Ick zoude (erghens) henen vlieghen,
Waer dat ick oock blijven mochte.
Ziet ick zou verre swerven wegh,
In de woestijn vernachten. Sela!
4.
Ick zoud haesten, dat ick ontquame,
Vanden drijvenden windt, van storme.
Verslindt-ze, Heere, deylt haer tonghe;
Want ick zie, binnen in de stadt,
Wrevel end twist: Dagh ende nacht,
Om-ringhenz haer; op hare mueren:
5.
End binnen haer is onrecht end moeyt:
Binnen in haer is enckel verderf,
Ende list, ende bedrieghery.
En wijckt van haere strate niet.
[fol. G7v, p. 110]
Want t is gheen vyandt, die my hoont:
Anders zoud ickt hebben ghedraghen:
6.
Het en is niemant die my hatet,
Die zich teghen my heeft verheven:
Anders hadd ick my hen verborghen:
Maer ghy, o mensche, zijt die (man)
Ghelijck van myne weerdigheydt,
Mijn leydts-man, ende myn bekende:
7.
Die wy in zoetigheydt te zamen
Heymelijck raed-pleeghden: Wy ginghen
In gheselschap, ten huyze Godes.
Dat hen de doodt over-valle,
Ghelijck een schuldt-eysscher: dat-ze
Levendigh ter Hell neder-dalen.
8.
Want boosheden zyn in haer wooningh,
Int binnenst van hen. Ick zal roepen
Tot Godt, en dHeer zal my verlossen.
s Avonds, end s morgens, en s middaghs
Zal ick klagen, ende woelen,
Ende hy zal myn stemme hooren.
9.
Hy heeft myne ziele in vrede
Verlosset van den strijdt teghen my.
Want zy zijn met menighten gheweest
Teghen my. Godt die zal hooren
End zal haer met plaghen-drucken
Als die van oudts (rechter) zit. Sela!
10.
Dewijl by hen gheen verandringh is,
Ende dat zy Godt niet en vreezen.
Hy slaet zyn handen aen hen, die vre
Met hem hadden; hy ontheylight
[fol. G8r, p. 111]
Zyn verbondt: zyn mondt is gladder
Dan boter: doch zyn herte is krijgh.
11.
Zyn woorden zyn zachter, dan oly:
Maer de zelve zyn bloote sweerden.
Werpt uwe zorghe op den Heere,
End hy zal u onderhouden.
Hy en zal noyt (oock) toe-laeten,
Dat de rechtveerdighe wanckele.
12.
Maer, ghy o Godt, zult die doen dalen,
In den put der verderffenisse.
De mannen des bloedts, ende bedroghs,
En zullen hare daghen niet
Verlenghen, tot de helft (van dien).
Maer ick (Heer) zal op u vertrouwen.
_________________________________________________
Den lvj. Psalm.
Een gouden kleynoot Davids, voor den Opper-
zangh-meester, op Jonath Elem-rechokim: als de
Philistijnen hem te Gath ghegrepen hadden.
ZYt my ghenadigh, o Godt, want de mensch
Zoeckt my op te slocken: de bestrijder
Dringt my den gantschen dagh; myn verspieders
Zoeken my, den gantschen dagh
[fol. G8v, p. 112]
Op te slocken. Want ick hebb veel bestrijders,
O alder-hooghst, ten daegh als ick zal vreezen,
Zal ick op u vertrouwen. Ick zal in Godt,
Zijn woordt met-roem-prijzen:
2.
Ick vertrouw op Godt, ick zal niet vreezen.
Wat zou my vleesch doen? zy verdrayen steeds
Mijne woorden: all hare ghedachten
Zijn teghen my, ten quade.
Zij rotten tzaem, versteken zich, zy passen
Op mijn hielen, als die op mijn ziel wachten.
Zouden zy om onrecht vry gaen? Velt, o Godt,
De volckren neer in toorn.
3.
Ghy hebt (Heere) mijn omswerven ghetelt.
Leght mijne tranen, in uwe flessche.
En zijn-ze niet in uw register-boeck?
Dan zullen mijn vyanden
Achterwaerts heen keeren, ten daghe, als ick
Zal roepen. Dit weet ick, dat Godt met my is.
Ick zal t woort prijzen, in God; ick zal het woort
In den Heere prijzen.
4.
Ick vertrouw op Godt, ick zal niet vreezen.
Wat zoude my de mensche doen? O Godt,
Op my zijn uw gheloften; ick zal u
Danckzegginghen verghelden.
[fol. H1r, p. 113]
Want ghy hebt mijn ziel van den doodt ghereddet.
Oock niet mijne voeten van aenstootinghe,
Om, in het licht der levende, voor Godes
Aensicht te wandlen?
_________________________________________________
Den lvij. Psalm.
Een gouden kleynoot Davids, voor den Opper-
Zangh-Meester, Al-tascheth, als hy voor
Sauls aengezichte in de speloncke vloodt.
Zijt my ghenadigh, zijt my ghenadigh,
O Godt: Want mijn ziele betrouwt op u:
Ende ick neme onder de schaduwe
Uwer vleugelen mijn toe-vlucht: tot dat
De verdervinghen zullen voor by wesen.
2.
Ick zal tot Godt d Alderhooghste roepen;
Tot Godt, die het aen my vol-eynden zal.
Hy zal van den hemel senden, ende my
Verlossen, makende hem te schande,
Dewelcke my soeckt op te slocken. Sela.
3.
Godt zal zijn gunst end zijn waerheyt senden.
Mijn ziele is in t midden der leeuwen.
Ick liggh by stoke-branden, menschen kinders
[fol. H1v, p. 114]
Welcker tandenspiessen, end pijlen zijn,
Ende hare tonghe (gelijck) een scherp sweerdt.
4.
Verheft u boven dHemelen, O Godt:
Uw eer zy over de gantsche aerde.
Zy hebben een net voor mijn ganghen bereydt.
Mijn ziel was neder-gebuckt: zy groeven
Een kuyl voor my: sy vielen midden daer in.
5.
Mijn herte is bereydet, mijn herte
Is bereydet, O Godt. Ick zal singen,
Ende Psalm-singhen. Waeckt op mijne eere:
Waeckt op ghy Luyte, ende ghy harpe,
Ick zal vroegh in den dagheraedt op-waecken.
6.
Ick zal u, O Heer, onder de Volcken
Loven: Ick zal u onder natien
Psalm-zingen: want uwe goedertierentheydt
Is over-groot, tot aen de Hemelen,
End u waerheydt tot aen de boven-wolcken.
8.
Verheft u, Godt, boven dHemelen;
Uw eere zy over de gantsche aerde.
_________________________________________________
Den lviij. Psalm.
Een gouden kleynoodt Davids, voor den Opper-
Zangh-meester, Altascheth.
SPreeckt ghy waerelick gerechticheyt,
Ghy vergaderingh? Oordeelt ghy
[fol. H2r, p. 115]
Billigheen, ghy Adams kindren?
Jae ghy werckt on-ghereghtigheden
In t hert; ghy weeght op der aerden,
Het gewelt van uwe handen.
2.
De goddelooze zijn vervremdet,
(Oock selfs) van de baer-moeder aen;
De leughen-sprekers dolen af
Van des moeders-buyck aen; zy hebben
Vergift, gelijck slanghen vergift,
Zy zijn als een doove adder,
3.
Die haer oor toe-stopt, op dat-ze niet
En hoor de stemm des belezers
Des ghenen die ervaren is,
Om met besweringhen om te gaen.
Breeckt, God! haer tanden in haer mondt,
Breeckt, Heer, der leeuwen Back-tanden;
4.
Laet-ze gelijck water versmelten;
Laetze daer henen wegh-drijven.
Zet hy zijn pijlen; datse zijn
Als of-ze af-gesneden waren.
Laet hen, als een smelt-sleck heen-gaen;
Als een misdraght de zonn niet zien.
[fol. H2v, p. 116]
5.
Eer u potten den doorn vernemen,
Zoo zal hy hen, als levendigh,
Als in heeten toorn wegh-stormen.
Doprecht als hy de wraeck aen-schouwet,
Zal zijn verheught; zal zijn voeten,
In t bloedt der godloozen wasschen.
6.
Ende de mensche zal (dan) zegghen;
Daer is jae vrucht voor den rechten:
Immers zoo isser eenen Godt,
Die op der aerden recht is doende.
_________________________________________________
Den lix. Psalm.
Een gouden kleynoot Davids: voor den Opper-
Zangh-Meester Al-tascheth: doen Zaul geson-
den* hadde, die, zijn* huys bewa-
ren zouden om hem te dooden.
REdt my, van mijn vyanden, mijn Godt;
Stelt my op een burcht, voor de ghene,
Die teghen my op-staen: redt my
Van de werckers des onrechts: end
Verlost my van de mannen des bloets.
[fol. H3r, p. 117]
Want ziet zy legghen mijn ziel laghen.
Stercke rotten haer, teghen my,
Zonder mijn mis-daedt, of mijn sond:
2.
Zy loopen end schicken zonder schult.
Waeckt op, my te ghemoedt, ende ziet.
Jae ghy, Heer Godt der heyrscharen,
O Godt Israels, ontwaecket;
Om all dees Heydnen te besoecken:
En zijt niemant van hen ghenadigh,
Die welcke trouweloozelick
Onrechtveerdigheydt bedrijven. Sela!
3.
Teghen den avondt keeren zij weer;
Zy keeren, als een hondt, end zy gaen,
Rondom de stadt. Ziet zy storten,
Met haer mondt overvloedlick uyt:
Zweerden zijnder op hare lippen.
Want wie hoortet? maer ghy, O Heere,
Zult-ze belacchen (end) ghy sult
Alle Heydenen bespotten.
4.
(Teghen) zijn sterckte zal ick op u
Wachten: want Godt die is mijn hoogh-vertreck
De Godt mijns goedertierentheyts
Zal my voor komen: Godt zal my
Mijn spieders doen zien. En doodt-ze niet
Op datt mijn volck niet en vergete.
Doet-z om-sweven, door uwe macht,
[fol. H3v, p. 118]
End werpt-ze neer, Heer, onze schildt:
5.
Om haers monds schult, t woordt van haer lippen:
Ende laet-ze in haeren hoogh-moedt,
Gevanghen worden, om den vloeck,
End leughen, die zy vertellen.
Verteert-z in grimmigheydt, verteert-ze
Dat-zer niet zijn, end laet-ze weten,
Dat Godt is heerscher, in Jacob,
Tot aen de eynden der aerde. Sela!
6.
Laet-ze dan s avonts weder-keeren,
Laet-ze (dan) tieren, ghelijck een hondt,
End dat-ze gaen rontom de stadt.
Laet-z om-sweven, om spijze selfs:
End al en zijn-ze niet versadight,
Laet-ze vernachten-ende-huylen
Maer ick zal u sterckte zinghen,
End s morghens u gunste juyghen.
7.
Om dat ghy my Heere zijt gheweest
Een hoogh vertreck, end eene toe-vlucht,
Ten daghe, als my banghe was.
Van u, o ghy mijn sterckt, zal ick
Psalm-zinghen. Want Godt die is mijn burcht,
De Godt mijnder goedertierentheydt.
_________________________________________________
[fol. H4r, p. 119]
Den lx. Psalm.
Een gouden kleynoodt Davids, tot leeringhe:
voor den Opper-Zangh-Meester, op Schuschan E-
duth, als hy ghevochten hadde met de Syriers
van Mesopotamien, ende met de Syriers van
Soba: ende Joab weder quam, ende de Edo-
miten sloegh, in het Zout-dal, twaelf duysent.
O Godt ghy hadt ons verstooten,
Ghy hadt ons ghescheurt end verdeelt;
Ghy zijt toornigh gheweest, (O Heer.)
Keert weer tot ons. Ghy hebt het land
Gheschut, ghy hebt het ghespleten,
Heelt zijn breucken, want het wanckeldt.
Ghy hebt u volck hardicheydt doen zien:
Ghy hebt ons met swijmel-wijn ghedrenckt
2.
Ghy hebt die u vreezen vergunt
Een banier, om op te werpen,
[fol. H4v, p. 120]
Van weghen de waerheydt. Sela!
Op dat u beminde zouden
Bevrijdt worden. Behoedet doch
Met uw rechter-handt, end hoort ons.
Godt heeft in zijn heylghdom gesproken,
Ick zal met vreughde Sichem deylen;
3.
End t dal Succoth zal ick meten.
Gilead is mijn, end mijn is
Manasse; ende Ephraim
Is mijns hoofts kracht; Jehuda mijn
Wet-gever; Moab mijn Wasch-pot.
Ick werpe op Edom mijn Schoe.
Juyght over my, o Palestina.
Wie voert my in een stadt van sterckte?
4.
Wie gheleydt my tot in Edom?
Zult ghy t niet zijn, O Godt? die ons
Verstooten hadt, end met onze
Heyr-krachten niet uyt-trockt, o Godt.
Gheeft ons hulp uyt de benautheydt:
Want s mensches Heyl is ydelheydt.
In Gode zullen wy geweldt doen:
End hy zal ons weer-partyen vertreen.
_________________________________________________
Den lxj. Psalm.
(Een Psalm) Davids: voor den Opper-Zangh-
Meester, op Neginoth.
HOort Godt, mijn geschrey, merckt op mijn
Ghebedt. Ick roep
[fol. H5r, p. 121]
Van t eynde des landts, tot u,
Als mijn herte overstelpt is.
Leydt my op een
Rots-steen, (die) my t hoogh zoud zijn.
2.
Want ghy zijt my voor* den vyandt
Eene toe-vlucht,
Een stercke toren. Ick zal
In uw hutt altoos verkeeren.
K neem mijn toe-vlucht,
In t schuyl uwer vleughelen. Sela!
3.
Want ghy, o Godt, hebt aenghehoort,
Mijn geloften:
Ghy geeft my derffenisse
Der ghener, die uw naam vreezen.
Ghy zult daghen,
Tot s Konincks daghen toe-doen:
4.
Zijne jaren zullen wezen
Als van gheslacht,
Tot gheslacht. Hy zal eeuwlick
Voor Gods aen-gezichte zitten.
[fol. H5v, p. 122]
Bereydt ghenaed
End waerheydt dat-z hem hoeden.
5.
Alsoo zal ick uwen name
In eeuwigheydt,
Psalm-zinghen; op dat ick mijn
Gheloften dagh, by dagh, betael.
_________________________________________________
Den lxij. Psalm.
Een Psalm Davids, voor den Opper-Zangh-
Meester over Jeduthun.
IMmers is mijn ziel Gode stil:
Van hem is mijn behoudenis:
Immers is hy mijn rots, end mijn heyl,
Mijn burght, ick zal niet zeer wancklen.
Hoe langhe zult ghy-lieden (noch)
Quaed teghen eenen man aen-stichten?
2.
Ghy alle zult ghedood werden.
Zult zijn als een gheboghen Wandt,
[fol. H6r, p. 123]
Als een muyr die aen-gestooten wert.
Zy raetslaghen alleenelick,
Om hem van zijn hooght te stooten:
Zy hebben in leughen behaghen.
3.
Zy zegenen met haren mond,
Maer met haer binnenst vloecken zy: Sela!
Doch ghy, o mijne ziel, swijght Gode:
Want van hem is mijn verwachtingh:
Hy is immers mijnen rots-steen,
Mijn hoogh vertreck: ick zal niet wancklen.
5.
Immers zijn de ghemeyne lien
Ydelheydt; de groote, leughen.
In de weegh-schale op-ghewoghen,
Zouden zy t zamen lichter zijn,
Dan de ydelheydt. Vertrouw t niet
Op onder-druckingh of rooverij:
5.
In Godt is mijn heyl, end mijn eer,
De rots-steen van mijne sterckte.
(Alle) mijnen toe-vlucht is in Godt.
Vertrouwet op hem t aller tijdt,
Stort uw hert uyt, voor zijn aenschijn.
O ghy volck, Godt is ons een-toevlucht. Sela!
6.
Verijdelt u niet: als de macht
Zeer-aen-wast, zetter t hert niet op.
Godt heeft eens ghesproken, en tweemaels
Hebb ick t ghehoort: dat Godes is
De sterckt: uw is Heeer* de goedheyd.
Want ghy vergelt elck een, nae zijn werck.
_________________________________________________
[fol. H6v, p. 124]
Den lxiij. Psalm.
Een Psalm Davids; als hy was in de Woestijne
van Juda.
O Godt, ghy zijt mijn Godt-end-sterckt:
Ick zoecke u in den dagheraet:
Mijne ziele is dorstigh na u:
Mijn vleesch verlanght nae u, in t land,
Dat dor en mat is, zonder water.
(Voorwaer ick hebb in t heylighdom
U aengeschouwt, ziende uwe
Sterckte, mitsgaders uwe eere.)
2.
Want uwe goedheid is beter
Dan t leven: mijne lippen zouden
U prijzen: ick zoud in mijn leven
U loven: ick zoud in uw naem,
Mijn handen op-heffen: mijn ziele
Zoud als met smeer end vettigheidt
[fol. H7r, p. 125]
Verzadight werden; end mijn mond
Zoud met lippen des ghejuijghs roemen.
3.
Als ick op mijn legher-steden,
Uwer ghedencke, zoo peinse ick
In de nacht-waken, aen u, (Heere)
Want ghij zijt mij een hulp gheweest;
Ende ick zal in de schaduwe
Uwer vleughlen vrolick zijnghen
Mijn ziele kleeft u achter aen:
Uwe rechter-hand ondersteunt mij:
4.
Maer die mijn ziel ter val zoecken,
Zullen in t onderst der aerd komen.
Men zal-ze door zweerds gheweldt storten:
Zy zullen zijn der vossen deel.
Maer de Coninck zal zich in Gode
Verblijden: Elck die by hem sweert,
Zal zich beroemen: want de mond
Der leughenaers zal ghestopt worden.
_________________________________________________
Den lxiiij. Psalm.*
Een Psalm Davids voor den Opper-Zangh-Meester.
HOort, o Godt, mijn stemm, in mijn geclagh:
Hoedt mijn leven, voor s vyands schrick:
Berght my voor den heymlicken raedt
Der boos-doenders, voor d oproerigheyd
[fol. H7v, p. 126]
Der on-recht-werckers:
2.
Die haer tonghe scherpen als een sweert;
Spannen bitterheijdt, als haer pijl,
Om in t heymlick den oprechten
Te schieten: haest schieten zy na hem,
End en vreesen niet.
3.
Zy stercken zich (in) een quae sake;
Zy houden sprake van stricken
Te verberghen: zy zegghen, wie
Zal-ze zien? zy lieden door-zoecken
Allerley schalckheijdt.
4.
Zy onder-zoecken ten uyttersten,
Wat t onderzoecken is, jae zelfs
s Mans binnenst end t diep hert: maer Godt
Zal-ze haest met een pijl schieten;
Haer plaghen zijn-der.
5.
End haer tongh zal-ze teghen haer zelf
Doen aen-stooten: elck die-ze ziet,
Zal vluchten, end alle menschen
Zullen vreezen, end Gods werck melden,
End zijn doen verstaen.
6.
De rechtveerdighe (daer-en-teghen)
Zal zich in den Heer verblijden,
Ende op hem vast betrouwen:
End alle oprechte van herten,
Zullen zich roemen.
_________________________________________________
[fol. H8r, p. 127]
Den lxv. Psalm.
Een Psalm Davids, een Liedt voor den Opper-
Zangh-Meester.
DE lof-zangh is (in) stilheijdt tot u,
Godt in Zion: endu,
Zal de ghelofte betaelt worden.
Ghy verhoort het ghebedt:
Nae u zal alle vleesch toe-komen.
Ongherechte dinghen
Waren my te sterck: maer ghy verzoent
Onz overtredinghen.
2.
Wel gheluckzaligh! dien ghy verkiest,
Ende doet naderen,
Dat hy woon in uwe voor-hoven.
Wy zullen met het goedt
Uwes huys, met t heyligh uws Paleys
[fol. H8v, p. 128]
Verzaedt zijn: ghij zult ons,
In gerechtigheidt, vreeslicheden
Tot antwoorde gheven:
3.
O Godt onzes heyls, o vertrouwen
Aller eynden der aerd,
End der ver-gheleghen (aen) de zee:
Die met macht zijnd om-gort,
De berghen, door zijne kracht vast zet:
Die het bruijssen der zeen
Het bruijssen haerer golven, ende
T rumoer der volcken stilt.
4.
End die op deynden woonen, vreezen
Voor uwe teeckenen.
Ghy doet de uyt-ganghen des morghens
End des avonds juijghen.
Ghy bezoeckt het land, end hebbende
Het begheerigh ghemaeckt,
Verrijckt ghy het (selve) grootelicks.
Godts beek is vol waters.
5.
Wanneer ghy het alzoo bereidt hebt,
Bereidt ghy haar koren.
Ghy maeckt zijn gheploeghd aerde droncken;
Ghy doet-ze in zijne
Vooren neer-dalen, ghij maeckt het weeck,
Door den droppel-reghen:
Ghy zeghent zijn uytspruijtsel, ghy kroont
Het jaer van uw goedheydt.
6.
End uw voet-stappen druijpen van vet,
Bedruijpen de weyden
Van de woestijn, end de heuvels zijn
Met verheughing om-gordt:
[fol. J1r, p. 129]
De velden zijn met kudden bekleedt:
Ende de dalen zijn
Met koren overdect; zy juyghen
Jae oock* zoo zinghen-ze.
_________________________________________________
Den lxvi. Psalm.
Ghebedt, een Psalm: voor den Opper-Zangh-
Meester.
IUyghet Gode, ghy gantsche aerde:
Psalm-zinghet de eere zijns naems.
Geeft eere, zijn lof; zegghet tot Godt,
Hoe vreezlick zijt gh in uw wercken!
Om de grootheydt van uwe sterckte,
Zullen zich u uw vyanden
Gheveynsdelicken onder-worpen.
De gantsche aerd aenbidde u;
[fol. J1v, p. 130]
2.
(De gantsche aerde) Psalm-zinghe u;
Zy Psalm-zingh uwen naem Sela!
Komt, ende ziet de daden Godes:
Hy is vreeslick van werckinghe,
Aen de kinderen van den mensche.
Hy heeft de zee in t droogh verkeert:
Men ghingh te voet door de riviere:
Daer verheughden wy ons in hem.
3.
Hy heerscht met zijne macht eeuwighlick:
Zijn ooghen letten op d Heydnen.
Laet d affvalligh haer niet verheffen. Sela!
Lovet ghy volcken onzen Godt,
End laet de stemme zijns roems hooren:
Die onze zielen in t leven
Ghestelt heeft, ende niet toe en laet,
Dat onzen voet zou wanckelen.
4.
Want ghy hebt ons, o Godt beproevet:
Ghy hebt ons (Heere,) gheloutert,
Ghelijck als men het zilver loutert:
Ghy hadt ons in het net ghebracht,
Een bandt geleyt om onze lenden,
Den mensch op ons hooft doen rijden;
Wy quamen in t vier, end in t water:
Ghy bracht ons uyt, tot ververschingh.
5.
K zal met brand-offers in uw huys gaen,
Mijn gheloft aen u betalen,
Die mijn lippen hebben geuytet,
End mijn mondt uijtghesproken heeft,
Als my bangh was. Ick zal brand-offers
Van mergh-beesten u offeren,
Met roockinghe van rammen: ick zal
[fol. J2r, p. 131]
Runders met bocken bereyden. Sela!
6.
Komt hoort toe, alle ghy die Godt vreest,
Ende ick sal (u) vertellen,
Wat hy aen mijn ziele gedaen heeft:
Ick riep tot hem met mijnen mond,
End hy wert onder mijn tongh verhooght.
Had ick nae ongherechtigheidt,
Met mijn herte gesien, de Heere
En zoude niet ghehoort hebben.
7.
Maer zeker Godt heeft gehoort: hy heeft
Op de stemm mijns ghebedts ghemerckt.
Gelooft zij Godt, die noch mijn ghebedt,
Noch zijn gunste van my af-wendt.
_________________________________________________
Den lxvij. Psalm:
Een Psalm, een liedt: voor den Opper-Zangh-
Meester op Neginoth.
GOdt zij ons gunstigh, end zegen ons;
Doe zijn aenschijn aen ons lichten. Sela!
Op datm op aerd uwen wegh kenne,
Onder all Heydenen, uw heyl.
De volcken sullen u,
[fol. J2v, p. 132]
Godt, prijsen; de volcken
Zullen al te saem
U loven; de natien
Zullen haer verblijden,
End vrolick juijghen:
2.
Om dat ghy de volcken zult richten,
(Met) recht; ende de natien
Op aerden, zult ghy leyden. Sela!
Volcken zullen u, Godt, loven:
Alle volcken zullen
U loven. D aerde geeft
Haer vrucht. Godt, ons Godt,
Zeghent ons; Godt zegnt ons;
End all eynden der aerd
Zullen hem vreezen.
_________________________________________________
Den lxviij. Psalm.
Een Psalm, een liedt Davids: voor den Opper-
Zangh Meester.
GOdt zal op-staen, zijn vijanden
[fol. J3r, p. 133]
Zullen verstroyt werden, ende
Zijn haters voor hem vlieden.
Ghy zult-ze verdrijven, als roock
Verdreven wort: ghelijck wasch smelt
Voor t vier, zullen de godlooz
Vergaan, voor Godes aenghezicht.
Maer de rechtveerdighe zullen
Zich verblijden; zy zullen
Voor het aenghezichte Godes
Van vreughde op-springen; ende
Van blijdschap vrolick wesen.
[fol. J3v, p. 134]
2.
Zinght Gode, Psalm-zinght zijnen naem.
Hooght de weghen, voor hem die rijdt,
Op de vlack-lieve-velden.
Om dat zijnen naem is Heere:
End springht voor hem op van vreughde.
Hy is een weezen vader,
End een rechter der weduwen;
Godt in de woonst zijns heyligheidts.
Een Godt, die de een-zamen
Zet in een huys-ghesin; voert uyt
De gheboeyde: maer d af-wijckers
Die woonen in het dorre.
3.
Godt, doe ghy voor uw volck uyt-tooght,*
Doe ghy tradet in de Woestijn; Sela!
Zoo daverde de aerde,
Oock zoo droopen de hemelen,
Voor Gods aenschijn; (selfs) dees Sinai,
Voor Godt, de Godt Israels.
Ghy hebt zeer milden reghen doen
Druypen, o Godt, end hebt uw erf,
Alsse mat was, ghestercket:
Uwen hoop die woonde daer in:
Ghy bereijd-ze door uw goetheidt,
Voor de verdruckten, O Godt.
4.
De Heere die gaf te spreken.
Daer was een groote heyrschaere
Der boden van goe tijdingh.
De Coninghen der heyrscharen
Vloden wegh, vloden wegh; end die
t Huys bleef, deelde den roof uyt.
Al laeght ghy-lieden tusschen twee
Rijghen van steen (soo wierdt ghy als)
Vleughelen eener duyve,
[fol. J4r, p. 135]
(Ghelijck) met Silver overdeckt,
Ende welcker vederen zijn
Met uit-ghesneden gheel gout.
5.
Als de Almachtighe, daer in,
De Coninghen verstroyde, wert
Zy zneeuw-wit, (als) op Tsalmon.
De bergh Basan is een bergh Gods;
De bergh Basan een bultigh bergh.
Waerom doch springhet ghy op
Ghy bulte-berghen? desen bergh
Heeft Godt tot zijn wooningh begeert:
Oock Zalder de Heer woonen
In eeuwigheydt. Gods waghenen
Die zijn tweemael thien duyzent (sterck)
De duyzenden verdubbelt.
6.
De Heere die is onder hen,
Een Sinai in heyligheydt.
Ghy vaert-op inde hooghte:
(Ende) ghy voert ghevanghen wegh,
De ghevanckenisse (zelve.)
Ghy neemt gaven (te deelen)
Onder het menschelick gheslacht:
Jae oock d af-wijckers, om, by u,
Te woonen, o Heere Godt.
Gheloovet moet de Heere zijn:
Hy over-laedt ons dagh by dagh:
Die Godt onze zaligheydt. Sela!
7.
Die Godt is ons een Godt (ghewis)
Van volkomene zaligheydt:
End by den Heer, den Heere,
Zijn uytkomsten teghen den doodt.
Voor zekerlick Godt zal den kop
[fol. J4v, p. 136]
Zijner vyanden verslaen:
D haijrighen schedel des ghenen,
Die in zijne schulden wandelt.
De Heere, die heeft ghezeyt:
Ick zal uijt Basan weer-brenghen;
Ick zal (ghewis)* uyt de diepten
Van de zee, weder-brenghen.
8.
Op dat ghy (alzoo) uwen voet,
(Jae) de tonghe uwer honden,
Mochtet steken in het bloedt
Der vijanden, van elck van hen.
O Godt, zy hebben uw ganghen
Ghesien, de ganghen mijns Godts,
Mijns Konincks, in het heijlighdom.
De Zanghers ginghen vooren heen,
Speel-lien achter; in t midden:
De maeghden trommelend: looft Godt
In de ghemeenten; den Heer, ghy
Die uyt Isrels oorspronck zijt.
9.
Daer is de kleene Benjamin,
Die over hen-lien heerschede:
De vorsten van Jehuda,
(Met) hare vergaderinghe;
(End) de vorsten van Sebulon,
De vorsten van Naphtali.
Uwe Godt heeft uwe sterckte
Gheboden: stercket ghy, o Godt,
Dat ghy aen ons ghewrocht hebt.
De Koninghen zullen gheschenck
U brenghen, om de will uwes
Tempels te Jerusalem.
10.
Schelt het wilt ghedierte des riets,
[fol. J5r, p. 137]
De vergaringhe* der stieren,
Met de kalvers der volcken;
(Ende) dien die zich, met stucken
Zilvers onder-werpt. Hy verstroyt
De volcken, die krijgh lusten.
Prins-ghesanten zullen komen
Uyt Egypten: het Mooren-landt
Zal zich haesten, zijn handen
Tot Godt te strecken. Ghy rijcken
Van der aerden, zeght Gode lof:
Psalm-singht den Heere. Sela!
11.
Dien, die daer rijdt in den Hemel
Der Hemelen, die van ouds is.
Ziet, hy gheeft zijne stemme,
Een stemme van (groote) sterckte.
Gheeft Gode sterckte: zijn hoogheydt
Die is over Israel:
Ende zijne sterckte die is
(Boven) in de hooghe wolcken.
O Godt ghy zijt vreesselick,
Uyt uw heylighdommen: de Godt
Israels geeft den volcke sterckt,
End krachten. Ghelooft zy Godt.
_________________________________________________
Den Ixix. Psalm.
Een Psalm Davids: voor den Opper-Zangh-
Meester op Schoschannim.
VErlost my, O Godt, want de wateren
Die zyn (my) tot aen de ziele ghekommen.
[fol. J5v, p. 138]
Ick ben ghezoncken in grondeloos modder,
Daer gheen stand-plaets is: ick ben ghekomen,
In water-diepten, daer de stroom my ruct:
Ick ben vermoeijt in mijn roepen; mijn keel is
Ontsteecken; mijn ooghen zijn bezweken;
Daer ick (noch) ben hopende op mijnen God.
2.
Zy die my zonder oorzaecke haten,
Zijn meer dan de haijren van mijnen hoofde.
Die my zoecken te vernielen, die my zijn
Vyanden (zelfs) om valsche oorsaecken,
Die zijn machtigh gheworden. Dat ick niet
Gerooft en hebb, moet ick dan weder-gheven.
O Godt, ghy wetet van mijne dwaesheydt:
End mijn schulden en zijn u niet verholen.
3.
En laet-ze door my niet beschaemt worden,
Die u verwachten, Heer, Heer der heirscharen,
En laet-ze door my niet te schande worden,
Die u zoecken, O Godt van Israel.
Want om uwent will draegh ick versmaetheidt,
[fol. J6r, p. 139]
Schande heeft mijn aenghezichte bedecket.
Ick ben mijn broederen vreemt gheworden,
Ende mijns moeders kinderen onbekent.
4.
Want de ijver uws huys heeft my verteert:
End de smaden uwer smaders zijn op my
Ghevallen. Ick weend in t vasten mijner ziel:
Maer t is my gheworden tot alle smaedt.
Ick hebb een zack tot mijn kleedt aen-ghedaen;
Maer ick ben hen tot een spreeck woord geworden.
Die in de poort zitten klappen van my:
End ick ben een snaren-spel der wijn-drinckers.
5.
Maer ick, mijn ghebedt is tot u, Heere.
Daer is een tijdt des welbehaghens, o Godt,
Door de grootheydt uwer goedertierenheydt.
Verhoort my door de trouwe uwes heyls.
Ruckt my uyt t slijck, en laet my niet zincken;
Laet my van mijn haters ghereddet worden;
Ende uyt de diepten der wateren:
Laet my de water-vloedt niet over-stroomen:
6.
End laet de diepte my niet verslinden:
Noch laet den put zijn mond over my sluyten.
Verhoort my Heere, want uwe gunst is goed:
Ziet my aen, nae de menighvuldigheidt
Van uwe barmhertigheden: ende
Verberght niet uw aenghezicht van uwen knecht:
Want my is banghe; haest u, verhoort my:
Nadert tot mijne ziele, (end) bevrijd-ze:
7.
Verlost my, om mijner vyanden will:
Ghy weet mijne versmaetheit, end mijn schaemte,
End mijn schand; al mijn benauwers zijn voor u.
De versmaetheydt heeft mijn hert ghebroken.
[fol. J6v, p. 140]
Ende ick ben zeer verzwackt gheworden:
End ick hebbe ghewacht nae mede-lijden;
Maer daer en wasser gheen: nae vertroosters,
Maer ick en hebbe-ze nerghens ghevonden.
8.
Zy hebben gal tot mijn spijs ghegheven,
Ende in mijn dorst met edick ghedrencket.
Haer tafel werde voor haer tot eenen strick,
End tot voll vergeldingh, tot een val-strick.
Laet haer ooghen doncker zijn, om te zien;
Ende doet haer lendenen steeds wagghelen:
Stort over hen uijt uwe grimmigheydt,
End de hitte uwes toorns grijpe-ze aen.
9.
Dat haer lieder Paleys verwoest werde:
Dat in hare tenten gheen in-woonder zy.
Want zy vervolghen hem, dien ghy ter neder
Gheslaghen hebt; ende maecken een praet,
Over de smerte uwer verwonden.
Doet verkeertheydt tot hare verkeertheyt toe:
Ende en laet niet toe, dat zy-lieden
Tot uwe gherechtigheydt zouden komen.
10.
Laet-z uyt-ghedelght* zijn uyt des levens boeck,
End met de vroom niet aen gheschreven worden
Doch ick ben elendigh, ende in smerte.
Uw heyl, o Godt, stelle my om hooghe.
Ick zal Gods name met ghezangh prijzen,
Ende hem met danck-zegginghe groot maken:
End t zal den Heer liever zijn dan een os,
Oft een horen-var, die de klauwen verdeelt.
11.
De zachtmoedighe dit ziende, zullen
Verblijdt zijn: end ghy die God zoeckt, uw herte
Zal leven: want dHeer hoort de nootdurftighe:
[fol. J7r, p. 141]
End hy en veracht zijn ghevanghen niet.
Dat hem de hemel, end de aerd prijzen,
De zeen, ende al wat daer inne wriemelt:
Want Godt zal (ghewis) Zion verlossen,
Ende de steden van Juda op-bouwen.
12.
Ende aldaer zullen zy-lien woonen:
Ende zullen haer erffelick bezitten;
End t zaedt zijner knechten zal haer beerven;
End zijns naems lief-hebbers daer in woonen.
_________________________________________________
Den lxx. Psalm.
(Een Psalm) Davids, voor den Opper-Zangh-
Meester, om te doen ghedencken.
HAest, Godt, om my te verlossen:
(Haest) o Heere, tot mijner hulpe.
Laet-ze beschaemt, end schaem-roodt worden,
Die daer mijne ziele zoecken.
Laet-z achter wijcken, end zijn tot schand,
[fol. J7v, p. 142]
Die daer aen mijn quaedt lust hebben.
Laet-ze tot loon haers beschamingh,
Te ruggh keeren, die zegghen, Ha, Ha!
2.
Laet in u vrolick zijn, end blijd,
Alle de ghene die u zoecken:
Laet de lief hebberen uwes heyls
Steeds zegghen, Godt zy groot ghemaeckt.
Doch ick ben ellendigh, ende arm.
O Godt, haestight u doch tot my:
Ghy zijt mijn hulpe, ende mijn
Bevrijder. Heere en vertoeft niet.
_________________________________________________
Den lxxi. Psalm.
ICk betrouwe op u, o Heere.
En laet in eeuwigheidt,
My niet beschaemt worden.
Reddet my door uw gherechtigheydt:
[fol. J8r, p. 143]
End bevrijdt my; neijght tot my
Uw oore, end verlost my.
2.
Weest ghy my (Heer) tot eenen rots-steen,
Om daer in te woonen,
En steeds daer in te gaen.
Ghy hebt bevel ghegheven, om my
Te verlossen; want ghy zijt
Mijn steen-rotse, end mijn burght.
3.
O mijn Godt verlost my uyt de handt
Van de goddelooze,
Uyt d handt des verkeerden,
End des scherpen: want ghy zijt mijn hoop,
Heere, Heer, mijn vertrouwen,
Van mijne eerste jeughd aen.
4.
Ick steune op u, van den buyck aen:
Van de in-ghewanden
Mijnes moeders, zijt ghy
Mijn helper: mijn lof is steeds van u.
K ben velen, als een wonder;
Doch ghy zijt mijn sterck toe-vlucht.
5.
Laet doch mijnen mond vervult worden,
Met uw lof; all den dach
Met uwe heerlicheidt.
En verwerpt my (doch) niet, ter tijde
Des ouderdoms; laet my niet,
Ter wijlen mijn kracht vergaet.
[fol. J8v, p. 144]
6.
Want mijn vyanden spreken van my,
Ende mijn ziel-spieders
Beraetslaghen te zaem,
Zegghende, Godt heeft hem verlaten:
Jaghet nae, ende grijpt hem;
Want daer is gheen verlosser.
7.
O Godt en weest niet verre van my;
Mijn Godt haest, tot mijn hulp;
Laet-ze beschaemt worden,
(End) verteert, die mijn ziel teghen zijn;
Laet-ze die mijn quaed zoecken,
Met smaet end schand, bedeckt zijn.
8:
Doch ick zal gheduijrighlick hopen,
Ende zal noch alle
Uw lof grooter maecken:
Mijn mondt zal al uw recht vertellen;
Uw heyl den gheheelen dagh:
Hoewel ick t ghetal niet weet.
9.
Ick zal in de krachten des Heeren,
Des Heeren, henen gaen.
K zal uw gherechticheidt,
Uwe alleen, indachtigh maecken.
O Godt, ghy hebt my gheleert,
(Zelfs) van mijner jeughet aen;
10.
End tot hier vertell ick uw wondren.
Maer oock verlaet my niet,
Tot aen den ouderdom,
End grijzigheydt, o Godt: tot dat ick
T gheslacht uwen arm; allen
Naer-kommers uw macht verhael.
[fol. K1r, p. 145]
11.
Oock is uw gherechtigheydt, o Godt,
Tot in de hooghte toe;
Die groote dinghen doet.
Wie is Godt als ghy? die my vele
Anghsten end quaden doet zien;
Zult my weer levend maecken;
12.
End zult my uyt des aerds af-gronden
Weer op-halen. Ghy zult
Mijn grootheydt vermeeren:
End ghy zult my rontom vertroosten.
Oock zoo zal ick u loven,
Met t instrument der Luyte.
13.
(Ick zal loven) uw trouwe, mijn Godt:
Ick zal u Psalm-zinghen,
O Heyligh Israels,
Met d Harp: mijn lippen zullen juyghen,
Als ick u zal Psalm-zinghen,
End mijn ziel, die ghy verlost.
14.
Oock zal mijn tonghe den gantschen dagh,
Uwe gherechtigheydt,
Met voor-dacht-uyt-spreken.
Want zy, de welcke mijn quaedt zoecken,
Die zijn beschaemt gheworden:
Jae zijn schaem-roodt gheworden.
_________________________________________________
Den lxxij. Psalm.
Voor Salomon.
O Godt, geeft den Koninck uw rechten;
[fol. K1v, p. 146]
End des Conincks zone,
Uwe gherechtigheydt: zoo zal hy
Uw volck met gherechtheydt
Richten; end uw bedruckte met recht.
De berghen zullen t volck
Vrede-draghen; oock de heuvelen,
Door de gherechtigheydt.
2.
Hy zal de elendighe des volcks
Richten; de kinderen
Der noodtdurftigh zal hy verlossen,
Ende den verdrucker
Brijzelen: zy zullen u vreezen,
Zoo langhe de zonne
Ende de mane zullen wezen,
Van gheslacht tot gheslacht.
3.
Hy zal neer-dalen, als een reghen,
Op t af-ghemaeyde gras.
[fol. K2r, p. 147]
Ghelijck des hemels-droppelinghe,
Dat d aerde vochtigh maect.
De rechtveerdighe zal in zijne
Daghen, jeughdigh-bloeyen;
End de veel-vuldigheydt van vrede,
Tot dat t is zonder maen.
4.
Ende hy zal heerschen van de zee,
Tot aen de (ander) zee;
Ende van de riviere, tot aen
De eynden der aerde.
D inghezeten van dorre plaetsen,
Zullen voor zijn aenschijn,
Zich buyghen; end zijne vyanden
Zullen het stof lecken.
5.
(Jae zelfs) de Koninghen van Tharsis,
Ende de Eylanden
Die zullen gheschencken aen-brenghen,
(Ende) de Koninghen
Van Scheba ende Seba zullen
Vereeringhen brenghen: 6.
Jae alle Koninghen zullen zich
Voor hem neder-buyghen:
6.
All Heydenen zullen hem dienen:
Want hy zal den armen,
Die roept, end den bedruckten, end die
Gheen helper heeft, redden.
Hy zal den gheringhen verschoonen,
End den noodtdurftighen:
End de zielen der noodt-durftighen
Die zal hy verlossen.
7.
Hy zal hare zielen van bedroch
[fol. K2v, p. 148]
End gheweldt bevrijden.
Haer bloedt zal dier zijn in zijn ooghen;
Ende hy zal leven.
Men zal hem goudt van Scheba gheven,
End men zal geduyrigh
Voor hem bidden; den gantschen dach door,
Zal men hem zegenen.
8.
Isser een handt-vol koorn in het landt,
Op de hooght der berghen;
Zijn vrucht zal ruysschen, als Libanon:
Ende die van de Stadt
Zullen bloeyen, als t kruydt der aerden:
Zijn naem zal altoos zijn:
Zoo langhe alsser de zonne is,
Zal zijn naem voort-zetten;
9.
Alle Heydenen die zullen hem
Gheluckzaligh roemen.
Ghelooft zy de Heere Godt, de Godt
Israels, die alleen
Wondren doet: end ghelooft zy de naem
Zijns heerlickheydts altoos.
End al de aerd zy vol van zijn eer.
Amen, ende Amen.
De Gebeden Davids des Soons Isai hebben een eynde.
_________________________________________________
Den lxxiij. Psalm.
Een Psalm Asaphs.
IMmers* is Godt Israel goedt,
[fol. K3r, p. 149]
Aen hun die reyn van herten zijn.
Maer my aengaende, mijne voeten
Die waren by nae uyt-gheweken;
Mijn treen by-kans uyt-gheschoten:
Want ick was nijdigh op den dwaes,
Ziende der godloozen vrede:
Want tot haer doodt zijn gheen banden.
2.
Haer kracht is frisch: zy en zijn niet
In moeyte als ander menschen;
End worden met ander niet gheplaeght.
Daerom om-ringht-ze d hoovaerdije,
Ghelijck een keten: het gheweldt
Bedeckt-ze ghelijck een ghewaedt:
Haer ooghen puylen uyt van vet;
(Haers) herts inbeeldinghen gaen voort:
3.
Zy doen versmelten, end spreken
Boozelick van verdruckinghe.
Zy spreken (ghelijck) uyt der hooghte;
Zetten haer mondt teghen den Hemel;
[fol. K3v, p. 150]
End haer tongh wandelt op der aerd.
Daerom keert zich zijn volck hier toe;
Als hen, ghelijck eens vollen (kelcks)
Wateren worden uyt-ghedruckt;
4.
En zegghen, hoe zoud t Godt weten,
End kennis by den hooghsten zijn?
Ziet dees zijn godloos; nochtans zijn zy
De vrede-hebbende der weereldt:
Zy vermeeren het vermoghen.
Immers hebb ick vergeefs mijn hert
Ghezuyvert, ende in onschult,
Mijne handen af-ghewasschen.
5.
Dewijl ick daeghlicks ben gheplaeght,
Ende alle morgens isser
Mijne straffe. Indien ick zeyde,
Ick zal oock op die wijse spreken;
Ziet, zoo zoude ick trouwloos zijn,
Aen het gheslacht uwer kinders.
Doch ick dacht om dit te verstaen,
Maer t was moeyte in mijn ooghen.
6.
Tot dat ick in Godts heylighdom
Ingingh, (end) merckte op haer eynd.
Immers zet ghy-z op gladde plaetsen;
Ghy doet-z als in een ooghen-blick,
Gheworden tot verwoestinghe!
Nemen een eynde, worden (zoo)
Te niete van verschrickinghe!
7.
Als een droom, naer het ontwaken:
Wanneer ghy opwaeckt, o Heere,
Zult ghy haer-lieder beelt verachten.
[fol. K4r, p. 151]
Als mijn herte was op-ghezwollen,
Ende ick in mijne nieren
Gheprickelt wierde; doe was ick
Onvernuftigh, end en wist niets:
Ick was een groote beest by u.
8.
Zoo zal ick dan gheduyrighlick,
By u wezen: ghy hebt mijne
Rechter-handt ghevadt: door uwen raedt,
Zult ghy my leyden: ende daer naer
Zoo zult ghy my in Heerlickheydt
Op-nemen. Wien hebbe ick doch,
(Benevens u) in den hemel:
End met u lust my niets op aerd.
9.
Indien mijn vleesch, ende mijn hert
Bezwijcken mochte, Godt die is
De vaste rots-steen mijnes herten,
Ende mijn erf-deel in eeuwigheydt.
Want ziet, die verre van u zijn,
Zullen vergaen. Ghe roeyet uyt
Elck een die van u af-hoereert.
Maer (doch) zoo veele my aengaet;
10.
T is my goedt, nae by Godt te zijn.
Ick zette (all) mijn betrouwen,
Op den Heere, (jae) op den Heere,
Om all uw wercken te vertellen.
_________________________________________________
[fol. K4r, p. 152]
Den lxxiiij. Psalm.
Een onder-wijzinghe, voor Asaph.
WAerom verstoot ghy, o Godt, voor altoos?
(Waerom doch) zoude uwen toorne roocken,
Teghen de kudde schapen uwer weyde?
Ghedenckt aen uwer vergaderinghe,
2.
Die ghy in voor-tijden verworven hebt;
De roed uwer erve, die ghy verlost hebt;
Den bergh Zion, daer op dat ghy ghewoont hebt;
Heft uw voeten, tot t eeuwigh verwoesten.
3.
De vyandt heeft alles in t heylighdom
Verdorven: uw weder-partijders hebben
Midden in uw vergader-plaetsen ghebrult:
Hebben haer teeckens tot teeckens ghestelt.
4.
Elck wert bekent, als die bijlen omhoogh,
In de dichtheydt van een geboomte aen-brenght.
Zoo hebben zy nu t zaem, haer graveerselen
Met houweelen, end beuck-hamers ghevelt.
5.
(Jae) zy hebben uwe heylighdommen
In t vier ghezet: zy hebben ter aerden toe,
De wooninghe uwes naems ontheylighet.
Zy hebben in hare herte ghezeyt;
6.
Laet-ze ons te zamen uyt-plunderen.
Zy hebben alle Gods vergader-plaetsen,
Int landt verbrandt: wy en zien ons teeckens niet
Daer en is (by ons) gheen prophete meer:
[fol. K5r, p. 153]
7.
Ende daer en is by ons niemant meer,
Die wete hoe langhe. Hoe langhe, o Godt
Zal de weder-partijder versmaetheydt doen?
De vyandt uw naem altoos lasteren?
8.
Waerom keertj uw hand af, jae uw recht-hand?
Steeckt-z heel uyt uwen boezem, maect een eynde.
Even wel is Godt mijn Koninck van oudts af:
Die heyl uyt-werckt, in t midden der aerde.
9.
Ghy hebt door uw sterckt de zee ghespleten:
Ghy hebt de draken-koppen in de waters
In stucken ghebroken: ghy hebt de koppen
Van den Leviathan heel verplettert:
10.
Ghy hebt hem tot een spijze gegeven,
Aen den volcke van de dorre woestijnen.
Ghy hebt een fonteyn end beke ghekloven:
Ghy hebt stercke rivieren uyt-ghedrooght:
11.
Uw is de dagh, oock is de nacht uwe.
Ghy hebt het licht, ende de zonne bereydt:
Ghy hebt all de palen der aerde ghestelt:
Ghy hebt zomer end winter gheformeert.
12.*
Denckt dit; de vyandt heeft den Heer ghesmaedt:
End een dwaes volck heeft uwen naem gelastert.
En geeft de ziele uwer Tortel-duyve
Niet over, aen het wilde ghedierte.
13.
En vergeet niet in eeuwigheydt den hoop
Uwer elendighen. Aenschouwt het verbondt:
Want de duystere plaetsen van der aerde
Die zijn vol van wooninghen des gheweldts.
[fol. K5v, p. 154]
14.
En laet den onder-druckten niet beschaemt
Weder-keeren: end laet den elendighen
Ende noodt-durftighen uwen naem prijzen.
Staet op, o Godt, twist uwe twist zaecke.
15.
Ghedenckt uwer smaedtheyts van den dwazen,
Alle den dagh: en vergeet niet des gheroeps
Uwer weer-partijders: t ghetier der ghener
Die teghen u staen, klimt gheduyrigh op.
_________________________________________________
Den lxxv. Psalm.
Voor den Opper-Zangh-Meester, Altascheth:
Een Psalm, een liedt voor Asaph.
WY loven u Godt, loven,
Dat uwen naem nae by is:
Men vertelt uw wonderen.
Als ick het bestemde (ampt)
Zal (eens) ontfanghen hebben,
Zoo zal ick gantsch recht richten.
[fol. K6r, p. 155]
T land end al zijn inwoonders
Waren versmolten: maer ick
Hebb zijn stijlen vast ghemaeckt. Sela!
Ick zey den dwazen, dwaest niet,
End tot den Goddeloozen,
En verhooght den horen niet.
3.
Verhooght uw hoorn niet om hoogh;
Spreeckt niet met stijven halze:
Want t verhooghen en komt niet,
Uyt t Oosten, noch uyt t Westen,
Nochte uyt de Woestijne:
Maer Godt die is richtende.
4.
(Godt) die vernedert dezen,
Ende verhooght den ghenen.
Want in de handt des Heeren,
Is een beker, end de wijn
Is troubel, vol menghelingh
Ende hy schencket daer uyt.
5.
Doch alle goddelooze
Der aerd, zullen zijn droessem
Uyt-zuyghende uyt-drincken.
End ick zal t in eeuwigheydt
Verkondighen: (end) ick zal
Den Godt Jacobs Psalm-zinghen:
6.
End ick zal alle hoornen
Der godloozen af-houwen:
D hoornen des rechtveerdighen
Die zullen verhooght worden.
_________________________________________________
[fol. K6v, p. 156]
Den lxxvj Psalm.
Een Psalm, een liedt Asaphs, voor den Opper-
Zangh-Meester, op Neginoth.
GOdt* die is in Juda bekent,
Zijn naem is groot in Israel:
End in Salem is zijn hutte:
End zijn wooninghe in Zion.
Daer heeft hy ghebroken de schichten
Des boogs, den schilt, end tsweert, end den crijg Sela!
2.
Ghy zijt doorluchtigh, end heerlick
Van weghen de berghen des roofs.
De stout-hertighe zijn berooft:
Zy hebben haer slaep ghesluymert:
End gheene van de dapper mannen
Hebben hare handen ghebonden.
3.
Van u schelden, o Godt Jacobs,
Is t samen waghen ende peert,
(Als) in slaep, neder-ghezoncken.
Ghy, vreeslick zijt ghy: ende wie
[fol. K7r, p. 157]
Zal, voor u aenghezichte, bestaen,
Van den tijde uwes toornes af?
4.
Ghy dedet een oordeel hooren,
Uyt den hemel; (end) de aerde
Was bevreest, ende wiert stille;
Als Godt ten oordeele op-stont,
Op dat hy all de zachtmoedighe
Der aerden zou verlossen. Sela!
5.
Want de grimmicheydt des menschen
Die zal u loffelick maecken.
(End) ghy zult het over-blijfsel
Der grimmigheden op-binden.
Doet gheloften, ende betaelt-ze
Den Heer uw Godt, all zijn om-standers.
6.
Laet-ze dien, die te vreezen is,
Gheschencken brenghen, die den gheest
Der Vorsten als druyven af-snijdt,
Die d aerds Koninghen vreezlick is.
_________________________________________________
Den lxxvij. Psalm.
Een Psalm Asaphs: voor den Opper-Zangh-
Meester, over Jeduthun.
Mijn stemm is tot Godt, end ick roep;
Mijn stemm is tot Godt, end hy zal
De oore tot my neyghen.
[fol. K7v, p. 158]
Ick hebbe den Heer ghezocht,
Ten daghe mijner benautheydt:
Mijn handt was des nachts uyt-ghestreckt,
End en liet niet af: mijn ziel
Weygerde ghetroost te zijn.
2.
Dacht ick aen Godt, ick maeckt misbaer:
Peynsd ick, mijn ziel wert over-stelpt.
Ghy hielt op mijn oogh-schelen.
Ick was beroert, end sprack niet:
Ick dacht op de jaren van ouds,
De eeuw-jaren; ick ghedachte
Mijn snaer-spel: s nachts in mijn hert
Peynsd ick, end mijn gheest door-socht.
3.
Zal dan de Heer in eeuwicheyt
Verstooten, end voortaen niet meer
Een goedt-ghevallen hebben?
Houdt zijn gunst op voor altoos?
Heeft de toe-zeggingh een eynde,
Van gheslachte, tot gheslachte?
Vergeet Godt ghenadigh zijn?
Sluyt hy in toorn zijn liefden. Sela.
4.
Doch ick zeyde tis mijn kranckheydt,
[fol. K8r, p. 159]
Des hooghsten recht-handt verandert.
Ick zal des Heeren daden
Ghedencken; jae ghedencken
Uwer wonderen van outs her:
Ende ick zal alle te zaem
Uwe wercken betrachten:
End van uw daden spreken.
5.
Uw wegh, Godt, is in t heylighdom:
Wie is een groot Godt, ghelijck Godt?
Ghy zijt Godt, die wonder doet,
Ghy hebt onder de volcken,
Uwe sterckte bekent ghemaeckt;
Uw volck door uwen arm verlost;
De kinderen van Jacob,
Ende van Joseph. Sela!
6.
De watren zaghen u, o Godt,
De waetren zagen u, met schrick:
Oock beefden de afgronden;
De wolcken goten water;
D opper-wolcken gaven gheluyt;
T gheluyt van uwen donder
Was in dit Hemels-ronde.
7.
De blixemen verlichteden
De weereldt; daerde was beroert,
End beefd; uw wegh was in zee;
Uw padt in groote watren:
End uw voetstappen wierden niet
Gheweten: ghy leydet uw volck,
Als een kudde, door de handt
Van Mose ende Aron.
_________________________________________________
[fol. K8v, p. 160]
Den lxxviij. Psalm.
Een onderwijzinghe Asaphs.
O Mijn volck, neemt mijne leere ter ooren:
Neyght uw oore tot de reden mijnes monds:
Ick sal met spreucken mijnen mondt open doen,
Ick zal heijm-rednen van oudts, uyt-storten,
Die wy ghehoort hebben, end weten-ze:
End onze vaders ons vertelt hebben.
2.
Wy zullen t niet berghen voor haer kinderen;
(Nochte) voor het naer-komende gheslachte,
Vertellende de loflickheen des Heeren,
End zijne sterckte, ende wonderen,
Die hy gedaen heeft: want hy heeft eene
Ghetuyghenisse in Jacob ghericht:
3.
End heeft in Israel eene wet ghesteldt:
Die hy onze vaderen heeft gheboden,
Dat zy-z haer kinders zouden bekent maecken.
Op dat t nae-volghend gheslacht zou weten:
Kindren die gheboren zoude worden,
Op-staend, om haer kinders te vertellen:
[fol. L1r, p. 161]
4.
End dat zy haer hoop op Godt zouden stellen,
End Gods daden niet vergeten; maer houden
Zijn gheboden; end niet zijn als haer vaders,
Een weer-hoorigh, end weer-spannigh geslachte:
Een gheslacht, dat zijn hert niet richtede,
End welckers geest niet trouw en was met God.
5.
Ephraims kinders ghewapend boogh-schutters
Keerden te rugghe, ten daghe van den strijt.
Zy en onder-hielden Godes verbont niet;
Ende weygerden in zijne wet te gaen:
Ende zy vergaten zijne daden,
End zijn wondren, die hy haer hadd doen zien.
6.
Hy hadd in Egypten-landt, in den velde
Zoans, voor haer vaderen wonder ghedaen.
Hy kloofde de zee, end deder haer door-gaen;
End dede de wateren staen, als een hoop:
End hy leydde-ze s daeghs met een wolcke;
End den gantschen nacht, met een licht des viers.
7.
Hy kloofd de rotsen in de woestijn, ende
Drenckte-z overvloedlick als (uyt) afgronden.
Want hy bracht uyt de steen-rotze stroomen voort
End hy dede de wateren af-dalen,
Als rivieren: ende zy ginghen voort,
Om noch meer teghen hem te zondighen.
8.
Om in t dorre den hooghsten te verbittren.
Ende zy verzochten Godt in haer harte,
Begheerende spijze, volghens haren lust.
Ende zy spraken teghen Godt, zy zeyden;
Zoude Godt (oock wel) in de woestijne,
Eene tafel konnen toe-bereyden?
[fol. L1v, p. 162]
9.
Ziet (t is zoo) hy heeft den rots-steen gheslaghen
Alzoo datter wateren uyt-vloeyeden,
End beken overvloedelick uyt-braecken:
Zoude hy oock machtigh zijn broodt te gheven?
Zoude hy zijn volck vleesch toe-bereyden?
Daerom hoorde de Heer, end wiert vertoornt;
10.
End een vier wert teghen Jacob ontsteken,
Ende teghen Israel gingh gramschap op:
Om dat zy in Gode niet en gheloofden,
End dat zy op zijn heyl niet en vertrouwden:
Daer hy den wolcken van boven gheboodt,
End de deuren des hemels opende:
11.
End reghend op hen het Man, om te eten;
Ende gaf haer-lieden koren des hemels,
Een yeghelick at het broodt der machtighen.
Hy zondt hen teer-kost toe, tot verzadinghe.
Hy dreef den Oosten-windt in den Hemel,
End voerde den zuyd-wint aen door zijn krachten:
12.
Ende reghende op hen vleesch, ghelijck stof,
End ghevleughelt ghevoghelt als zand der zeen;
Ende dede het vallen in het midden
Zijnes leghers, rontom zijne wooninghe.
Doe aten zy, ende werden zeer zat:
Zoo dat hy hen haren lust toe-brachte.
13.
Zy waren noch niet van haren lust vervreemt;
Hare spijze die was noch in haren mondt,
Als de gramschap Godes teghen hen op-gingh:
Alzoo dat hy van hare vetste doode,
End de uyt-ghelezene Israels
Die heeft hy neder-buyghende-ghevelt.
[fol. L2r, p. 163]
14.
Boven dit alles zoo zondighden zy noch,
End en gheloofden niet in zijn wonderen.
Dies deed hy haer daghen in ijlheydt vergaen,
Ende hare jaren in verschrickinghe,
Als hy-ze doode, vraeghden zy naer hem;
End keerden weder, end zochten Godt vroegh:
15.
Ende gedachten, dat Godt haer rots-steen was,
End Godt de alder-hooghste haer verlosser:
Ende zy vleyden hem met haren monde,
Ende zy loghen hem met hare tonghe.
Want haer herte en was niet recht met hem,
End en waren niet trouw in zijn verbondt.
16.
Doch hy barmhertich zijnde, hy verzoende
d Ongherechtigheydt, end en verdorf-ze niet:
Maer hy wende dickwils zijnen toorne af,
End en weckt all zijne grimmicheydt niet op,
Ende hy dachte, dat zy vleesch waeren,
Een windt die heen gaet, end niet weder-keert:
17.
Hoe dickwils terghden zy hem in de woestijn?
Deden hem smert aen in de wildernisse?
Want zy quamen al weer, end verzochten Godt,
End bepaelden den heylighen Israels:
Zy dachten niet aen zijn handt, aen den dach,
Doe hy-ze van den vyandt verloste.
18.
Hoe hy zijn teecknen stelde in Egypten,
End zijne wonderheden in Zoans veldt;
End hare vloeden in bloedt veranderde,
Haere stroomen, op dat zy niet en droncken.
Hy zondt onder haer een vermenginghe
Van on-ghedierte, dat haer verteerde:
[fol. L2v, p. 164]
19.
Ende hy zondt vorschen, die haer verdorven:
Ende hy gaf haer ghewas aen den kruyt-worm,
Ende haren arbeydt aen de sprinck-hanen:
Hy doode haren wijn-stock door den haghel;
End haer wilde vijgh-boomen door den rijm:
Oock gaf hy haer vee den haghel over;
20.
End (gaf) haer beesten den vierighen kolen.
Hy zondt onder hen de hittigheydt zijns toorns,
Verbolgentheydt end verstoortheydt, ende angst:
(Met) uyt-zendinghe der boden van veel quaeds.
Hy woegh eenen padt voor zijn grimmigheydt;
Hy en ontrock haer ziel niet van de doodt,
21.
End haer ghedierte gaf hy de pest over:
End sloegh al t eerst-gheboren in Egypten,
t beginsel der krachten, in de tenten Chams.
Ende hy voerde zijn volck uyt, als schapen,
End leyde-z als een kudd, inde woestijn:
Jae hy heeft-ze zekerlick gheleydet;
22.
End zy hebben niet ghevreest: want de zee
Hadde haere vyanden overdecket:
Ende hy brachte-ze tot de land-palen
Zijner heyligheydt, (ende) tot desen bergh,
(Dien) zijne rechter-handt vercreghen heeft.
End hy verdreef voor haer de heydenen;
23.
End deed-z int snoer haers erffenisse vallen;
Ende hy dede de stammen Israels,
In haer tenten woonen: maer zy verzochten,
End verbitterden den alderhooghsten Godt,
End en hielden zijn ghetuygenis niet;
Maer zy waren te rugghe gheweken;
[fol. L3r, p. 165]
24.
Ende zy handelden trouweloozelick,
Ghelijck haere vaders: zy zijn om-ghekeert,
Ghelijck als een bedrieghelicke boghe.
End zy verweckten hem tot verbolghentheydt,
Door haer hooghten: end zy verweckten hem
Tot yver, door haer ghesneden beelden.
25.
Godt hoorde t, en wiert vergramt, end versmaede
Israel zeer: dies hy den Tabernakel
Te Silo verliet, de tente welcke hy
Tot een wooningh onder de menschen stelde.
Hy gaf zijn sterckte in ghevanghenis,
End zijn heerlickheydt in des vyandts hand.
26.
Hy leverde zijn volck over ten sweerde,
End wert verbolghen teghen zijn erffenis.
Het vier verteerde haere jonghelinghen;
End haer maeghden en werden niet gheprezen:
Haere priesteren vielen door het sweert:
End haere weduwen en weenden niet.
27.
Doe ontwaeckte de Heer, als een slapende,
Ghelijck een helt, die daer juijghet van den wijn.
Hy sloegh zijn weer-partijders int achterste:
Hy dede hen eeuwighe versmaetheydt aen:
Doch hy verwierp de tente van Joseph;
End de stam Ephraims verkoos hy niet.
28.
Maer hy verkiesde de stamme van Juda,
De bergh van Zion, welcke hy lief hadde.
End hy bouwde zijn heylighdom, als hooghten;
Als d aerde, die hy ghegrondt heeft voor altoos.
Ende hy verkoos zijnen knecht David,
Ende hy nam hem van de schaeps-koyen.
[fol. L3v, p. 166]
29.
Deed hem van achter de zoogh-schapen komen,
Om Jacob zijn volck, end Israel zijn erf
Te weyden; oock zoo heeft hy-ze gheweydet,
Volghens d oprechtigheydt zijnes herten:
Ende hy heeft-ze gheleydet, met een
Zeer verstandigh beleydt zijner handen.
_________________________________________________
Den lxxix. Psalm.
Een Psalm Asaphs.
HEydenen, o Godt, zijn in uw erffenis
Ghekomen: zy hebben den Tempel uwer
Heyligheydt* ontreynighet: (jae) zy hebben
Jerusalem tot steene-hopen ghestelt:
Zy hebben de doode
Lichaemen uwr knechten,
Aen t ghevoghelt des hemels,
Tot spijze ghegheven:
[fol. L4r, p. 167]
t Vleesch uwr gunst-ghenooten,*
Aen het ghedierte des landts.
2.
Zy hebben haer bloedt rondom Jerusalem,
Als water, vergoten; end daer was niemandt,
Die-ze begroef. Wy zijn onze nae-buyren
Eene smaetheyt gheworden, een spot, end schimp
Dien, die rondom ons zijn.
Hoe langhe, o Heere,
Zult ghy eeuwighlick toornen?
Ende (hoe langhe) zal
Uwen yver branden?
Stort uwe grimmigheydt uyt;
3.
Over de heydenen, die u niet kennen;
End over Koninckrijcken, die uwen naem
Niet aen-roepen; want men heeft Jacob verteert,
End zijn lieflijcke wooninghen verwoestet.
Ghedenckt teghen ons niet
De voorghe mis daden.
Dat uw barmhertigheden
Ons haest te ghemoete
Voor-komen: want wy zijn
Zeer uyt-gheput gheworden.
4.
Helpt ons, o Godt onzes heyls, ter oorsaecke
Van de eere uwes naems; end reddet ons,
End doet verzoeningh over onze zonden,
Om uws naems will. waerom zouden de heydens
Zegghen, waer is haer Godt?
Laet (veel eer) de wraecke
[fol. L4v, p. 168]
Van het vergotene bloedt
Uwer (trouwe) knechten,
Onder de Heydenen,
Voor onz ooghen, zijn bekent.
5.
Laet t ghekerm der ghevanghens voor u komen:
Behoudt overigh de kinderen des doodts,
Nae de grootheyt uws arms: endgeeft ons buyren
Zeven-voudigh weer, in haren schoot, haer smaet,
Daer med zij Heer u smaen.
Zoo zullen wy uw volck,
End de kudd uwer weijde,
U loven eeuwighlick,
Van geslacht tot gheslacht,
End uwen roem vertellen.
_________________________________________________
Den lxxx. Psalm.
Voor den Opper Zang-Meester,* Op Schoschan-
nim: Een getuygenisse, Een Psalm Asaphs.
NEemt, Herder Israels, ter ooren,
Ghy die Joseph, als schapen leydet;
Die tusschen de Cherubim zit,
Verschijndt blinckend: weckt op uw macht,
Voor t aenghezicht van Ephraim,
[fol. L5r, p. 169]
End Benjamin, end Manasse;
2.
End komt tot ons verlossingh, o Godt:
Brenght ons weder, end laet u aenschijn
Lichten, soo werden wy verlost.
O Heere Godt der heijrscharen,
Hoe lange zult ghij (noch) roocken,
Teghen het gebedt uwes volcks.
3.
Ghij doet haer broot van tranen eten,
End ghy drencktse met drijlinghs tranen.
Ghy stelt ons ons buijren tot twist;
End ons vyanden spotten t zaem.
Godt der heijrscharen brenght ons weer,
End laet u aenghezicht lichten;
4.
Zoo sullen wy verlosset worden.
Ghy hebt een wijnstock uijt Egijpten
Ghebracht; de heijdenen verjaeght:
Hebt dien gheplant: voor hem gheruijmt
End zijn wortels doen wortelen:
Zoo dat hij het landt heeft vervult.
5.
De berghen zijn met zijn schaduwe
Bedect geweest, end zijne rancken
Waren, als Ceder-boomen Godts.
Hy heeft (aldaer) zijne rancken
Uyt-geschoten, tot aen de zee,
End zijn scheuten, tot de rivier.
[fol. L5v, p. 170]
6.
Waerom (doch) hebt ghy zijne muyren
Door ghebroken, zoo dat alle die
Den wegh voor-by-gaen, hem plucken?
Het wilde-vercken van het woudt
Heeft hem uyt ghewroedt; end het wildt
Des velds heeft hem af-gheweydet.
7.
O Godt der heyrscharen, keert doch weer,
Aenschouwt uyt den hemel, ende ziet,
Ende bezoeckt desen wijn-stock:
De stamme, die uw rechter-handt
Gheplant heeft, end dat om den zoon,
Den welcken ghy u hebt ghesterckt.
8.
Zy is met het vier verbrandt, zy is
Af-ghehouwen: zy komen omme,
Van t schelden uwes aenghezichts.
Uwe handt zy over den man
Uws rechter-handts, over den zoon
Des menschs, (dien) ghy u hebt ghesterckt.
9.
Zoo en zullen wy niet te rugghe
Van u keeren. Houdt ons int leven,
Op dat wy u naem aen-roepen.
O Heere Godt der heyrschaeren,
Brenght ons weer: dat uw aenschijn licht:
Zoo zullen wy verlost worden.
_________________________________________________
Den lxxxi. Psalm.
Voor den Opper-zangh-Meester, op de Gittith.
(een Psalm) Asaphs.
ZInght vrolick Gode,
[fol. L6r, p. 171]
Onse sterckte. Juijghet,
Den Gode Jacobs.
Heft eenen Psalm op,
End gheeft den trommel,
De zoet harp, met de luyt.
2.
Blaest de Basuyne,
In de nieuwe mane,
Te bestemder tijdt,
Op onsen feest-dagh;
Want t is in Isrel,
Eene instellinghe;
3.
T recht des Gods Jacobs.
Hy heeft het in-ghezet,
Tot een ghetuyghnis,
In Joseph, als hy
Was uyt-ghetoghen,
Teghen Egypten-land.
4.
Waer ick hebb ghehoort
Eene spraecke, die ick
Niet en verstonde,
(Zegghende, aldus)
Ick hebb zijn schouder
[fol. L6v, p. 172]
Van den last on-trocken.
5.
Zijne handen zijn
Van de potten ont-gaen:
Ghy riept in den anghst, 7.
End ick hielp u uyt,
End ick antwoord u,
Uyt des donders schuyl-plaets.
6.
Ick beproefde u,
Aen t water Meriba. Sela!
Mijn volck, (zeyd ick) hoort,
End ick zal aen u
Tuyghen; Israel
Of ghy nae my hoordet!
7.
Daer zal onder u,
Gheen uyt-landsch Godt wezen.
End ghy en zult u,
Voor gheen vreemden Godt
Neer-buyghen. Ick ben
De Heere uwe Godt:
8.
Die u hebb doen gaen,
Uyt t landt van Egypten.
Wijdert uwen mond,
Ick zal hem vullen.
Maer mijn volck en heeft
Mijn stemme niet ghehoort:
9.
Ende Israel
Heeft mijner niet ghewilt,
Daerom hebb ick het
Over-ghegheven,
In het goedt duncken
[fol. L7r, p. 173]
Van haer eyghen herte:
10.
Dat-ze wandelden,
In haere raetslaghen.
Oh, ofte mijn volck
Nae my ghehoort hadd!
Israel in mijn
Weghen ghewandelt hadd!
11.
Ick zoud in t korten,
(Al) haere vyanden
Uyt-ghedempt hebben,
Ende mijne handt
Ghewendet hebben,
Teghen haer verdruckers.
12.
Die den Heer haeten,
Die zouden zich hebben
Gheveynsdelicken
Hem onderworpen:
Maer haer lieder tijdt
Zoud eeuwigh gheweest zijn:
13.
Ende hy zoud het,
Met het vet der tarwe
Ghespijset hebben.
Jae ick zoude u
Verzadight hebben
Met honigh uyt de rots:
_________________________________________________
Den lxxxij. Psalm.
Een Psalm Asaphs.
GOdt staet in Godts vergaderinghe:
[fol. L7v, p. 174]
Hy oordeelt in t midden der goden.
Hoe langh zult ghy on-recht richten?
End t aenzicht der boos aen-nemen? Sela!
Doet recht den armen, end den weeze:
Rechtveerdight verdruckten end armen.
Verlost den schraelen end armen:
Ruckt hem uyt der godloozen handt.
2.
Zy weten niet, noch en verstaen niet:
Zy wandelen steeds in duysternis:
Alle aerds gronden wanckelen.
Ick hebb ghezeyt: Ghy zijt goden,
End ghy zijt all kinders des hooghsten:
Maer ghy zult sterven als een mensche;
Ende ghy zult neder-vallen,
Ghelijck als een van de Vorsten.
3.
Staet op, o Godt, oordeelt het aerdrijck:
Want ghy bezit alle natien.
[fol. L8r, p. 175]
_________________________________________________
Den lxxxiij. Psalm.
Een Liedt, een Psalm Asaphs
O Godt, zwijght niet, weest niet als doof,
Nochte en zijt niet still o Godt.
Want ziet, uwe vyanden woelen:
End uw haters steken den kop op:
Zy hebben een heymelicken raedt,
Teghen uw volck, listelick beraemt:
2.
Ende zy beraetslaghen haer,
Teghen uwe verborghene.
Zy zegghen, komt, laets ons uyt-roeyen;
Om gheen volck meer te zijn: dat des naems
Israels niet meer ghedacht en wort.
Want zy beraetslaen t saem in t herte:
3.
Zy maecken een bondt, teghen u,
Edoms tenten, end Ismaels,
Moab, ende de Hagarenen:
Gebal, end Ammon, end Amalec,
Palestina, met Tyrus woonders:
Oock heeft zich Assur by hen ghevoeght:
[fol. L8v, p. 176]
4.
Zy zijn den kinderen van Loth
Tot eenen arm gheweest. Sela!
Doet hen als Midian, Sisera;
Als Jabin, aen de beke Kidrons.
Die te Endor zijn uyt-ghedelghet:
Zy zijn tot dreck der aerd gheworden.
5.
Maeckt haer, haer Princen, als Oreb,
End als Zeeb; all haer vorsten,
Als Zebah, ende als Zalmuna;
Die zeyden: laet ons dover-schoone
Wooninghen Godes voor ons erven.
Mijn Godt maeckt-ze ghelijck een wervel:
6.
Maeckt-z als stoppelen voor den windt:
Ghelijck het vier een woudt verbrandt:
End als de vlam, die berghen aen-steeckt:
Vervolght-z alzoo met uw on-weder;
End verschrickt-ze met uwen draey-windt:
Maeckt haer aenghezichte vol schande:
7.
Op dat-z o Heer, uw naem zoecken.
Laet-z altoos zijn beschaemt, verschrickt,
End schaem-roodt worden, end om-komen:
Op dat-ze weten, dat ghy alleen,
Met uwen naeme zijt de Heere,
De hooghst over de gantsche aerde.
_________________________________________________
[fol. M1r, p. 177]
Den lxxxiiij. Psalm.
Voor den Opper-Zangh-Meester, op de Gittith.
Een Psalm voor de kinderen Korah.
HOE lieflick zijn uw wooninghen,
O ghy Heere der heyrschaeren.
Mijn ziel verlanght, ende bezwijckt oock,
Nae de voor-hoven des Heeren.
Mijne herte, ende mijn vleesch
Roepen tot den levendighen Godt.
De mussche zelfs vindt wel een huys,
End de Swaluw een nest voor haer;
2.
Daer-ze, by uwe altaeren,
Haer jonghskens leght, Heer der heyren,
Mijnen Coninck, ende mijnen Godt.
Zaligh, die in u huys woonen!
Zy prijzen u gestadelick. Sela!
Wel-geluck-zaligh is de mensche!
[fol. M1v, p. 178]
Wiens sterckt by u is: in wiens hert
De wel-ghebaende weghen zijn.
3.
Als zy gaen door t moer-bezy dal,
Stellen zy hem tot een Fonteyn:
Oock zal de reghen gantsch rijckelick
Haer bedecken. Zy gaen van kracht
Tot kracht: een yeghelick van haer
Zal voor Godt, in Zion, verschijnen.
Heer Godt der heyrs, hoort mijn ghebedt:
Neemt et ter oor, o Godt Jacobs. Sela!
4.
O Godt, onz schildt, ziet end aenschouwt
Het aenzicht uwes ghezalfden.
Want een dagh in uwe voor-hoven,
Is beter dan duyzent (elders).
Ick koos liever aen den dorpel,
In het huys mynes Gods te wezen
Als gheduyrighlick te woonen,
In de tenten der godloosheydt.
5.
Want (zeker) Godt de Heere is
Een Zonne, end schildt; de Heere
Zal ghenade, end eere gheven.
Hy en zal t goed niet onthouden,
Aen hen die in oprechtheydt gaen.
Wel-gheluck-zaligh is de mensche,
O ghy Heere der heyrschaeren,
Die op u zijn betrouwen stelt!
_________________________________________________
[fol. M2r, p. 179]
Den lxxxv. Psalm.
Een Psalm voor den Opper-Zang-Meester, on-
der de kinderen van Korah.
GHy zijt, Heere, u landt gunstigh gheweest
Ghy hebt Jacobs ghevanckenis ghewent:
Ghy hebt uws volcks mis daet wech-genomen;
Ghy hebt alle hare zonden bedeckt. Sela!
Ghy hebt al uw gramschap wegh-ghenomen:
Ghy hebt u van de hitt uws toorns ghewent.
Brenghet ons weder, o Godt onzes heyls:
End doet uwen toorn over ons te niet.
2.
Zult ghy eeuwelick teghen ons toornen?
Zult ghy, van gheslachte tot gheslachte,
Uwe verbolghentheydt (meer) uyt-strecken:
Zult ghy ons niet weer levendigh maecken:
Op dat uw volck zich in u verblijde?
Bethoont ons uwe goedertierenheydt
[fol. M2v, p. 180]
O Heere; ende verleent ons uw heijl.
Ick zal hooren, wat Godt d Heer spreken zal:
3.
Want hy zal tot zijnen volcke, end tot
Zijn gunst-ghenooten van vrede spreken:
Maer dat-ze niet weer tot dwaesheyt keeren.
Zekerlick, zijne behoudenisse
Is nae by den ghenen die hem vreezen,
Op dat in onzen lande eer woone.
De goedertierenheydt, ende waerheidt,
Die zullen malcanderen ont-moeten.
4.
De gherechtigheidt ende de vrede
Die zullen (d een den anderen) kussen
De waerheidt zal uijt der aerde spruyten:
End gherechtheidt van den hemel af-zien.
Oock zal de Heere het goede gheven:
Ende ons landt zal zijne vrucht gheven.
De gherechtheydt zal voor hem henen gaen;
Ende hij zal-z op zijn voet-wegh zetten.
_________________________________________________
Den lxxxvj. Psalm
Een ghebedt Davids.
HEer neijght uw oore, verhoort my:
Want ick ben elendigh, end arm.
Bewaert mijn ziel, ghij mijn Godt.
Want ick ben uw gunst-ghenoot:
[fol. M3r, p. 181]
Verlost uw knecht, die op u hoopt.
Zijt mij ghenadigh, Heer, want ick
Roep tot u den gantschen dagh.
Verheught de ziel uwes knechts:
2.
Want tot u, Heer, heff ick mijn ziel.
Want ghy, o Heere, zijt (zeer) goet,
Ende geern verghevende,
End groot van goet-gunstigheydt,
Aen allen, die u aen-roepen.
Neemt, Heer, ter oore mijn ghebedt,
Ende weest doch, op de stemm
Mijner smeeckingh aendachtigh.
3.
In den dagh mijner benautheidt,
Roep ick u aen, want ghy hoort my.
Niemant onder de goden,
Die u ghelijck is, Heere.
End gheen ghelijck uwe wercken.
All Heijdenen, die ghy, Heere,
Ghemaeckt hebt, zullen komen,
End voor u aenschijn buyghen.
4.
Ende zij zullen uwen naem
Eeren. Want ghij zijt (Heere) groot,
Ende doet wonder-wercken:
Ghij alleenelick zijt Godt.
[fol. M3v, p. 182]
Leert my, o Heere, uwen wegh;
(Zoo) zal ick in uwe waerheydt
Wandlen: vereenight mijn hert
Tot de vreeze uwes naems.
5.
O Heere, mijn Godt, ick zal u
Met alle mijn herte loven;
Ende ick zal uwen naem,
In eeuwigheidt, vereeren.
Want uwe goedertierenheydt
Is groot over my; end ghy hebt
Mijn ziel uyt het onderste
Van het graf uyt-ghetrocken.
6.
O Godt, de hovaerdighe staen
Teghen my op, end de menight
Der stercke zoecken mijn ziel:
End zy en stellen u niet,
Voor haer ooghen: maer ghy, Heer, zijt
Een barmhertigh, end vriendlick Godt,
Langhsaem tot toorn, ende groot
Van goedigheidt end waerheidt.
7.
Wendt u tot my, ende weest my
Ghenadigh; Gheeft aen uwen knecht
Uwe sterckte; end verlost
Den Zone uwer dienst-maeght.
Doet my een teecken ten goede,
Op dat het mijne haters zien,
End beschaemt zijn, als ghy, Heer,
My helpt ende my troostet.
_________________________________________________
[fol. M4r, p. 183]
Den lxxxvij. Psalm
Een Psalm, een Liedt voor de Kinderen van
Korah.
Zijn grondslagh is op de heylighe berghen:
De Heere bemint de poorten Zions,
Boven alle de wooninghen Jacobs.
Men spreeckt van u, o stadt Godes, seer heerlick. Sela!
2.
Ick zal Rahab ende Babel vermelden,
Onder de ghene, welcke my kennen.
Ziet de Philistijn, end de Tyrier,
Met den Moor, deze is aldaer geboren.
3.
Ende van Zion zal ghezegghet worden,
Die, ende die, is daer in gheboren:
End d hooghste zelf zal-ze bevestghen.
DHeer zal tellen in t op-schrijven der volcken:
4.
(Hy zal zegghen) dees is aldaer gheboren. Sela!
End de Zanghers, ghelijck de Speel-lieden,
(Mitsgader)s alle myne fonteynen,
Die zullen (o Zion) binnen u wezen.
_________________________________________________
[fol. M4v, p. 184]
Den lxxxviij. Psalm.
Een Liedt, een Psalm voor de kinderen Korah,
voor den Opper-Zangh-Meester, op Machalath-
Leamoth: een onderwijzinghe Hemans
des Ezrahiters.
O Heere, ghy Godt mijnes heyls,
Ick roep voor u, by daegh, by nachte.
Mijn ghebedt kome voor uw aenschijn:
Neijght uw oore tot mijn gheschrey:
Want mijn ziel is zat der teghenheen,
End mijn leven raeckt tot aen het graf.
2.
K ben gheacht met die in de kuyl
Dalen, ick ben als een krachtloos man,
Af-ghezondert onder de doode:
Als verslaghene, die int graf
Ligghen, die ghy niet meer en ghedenckt:
End die van uw hand af-ghesneen zijn.
3.
Ghy leght my in den onder-kuyl,
In duysternissen, in de diepten:
Uwe grimmigheydt die light op my:
[fol. M5r, p. 185]
Ghy* druckt my met all uw baeren. Sela!
Ghy doet mijn bekende verr van my,
Ghy stelt my tot een grooten grouwel:
4.
Ick ben besloten, end en kan
Niet uyt komen: mijne ooghe treurt,
Van weghen verdruckinghe. Heere,
Ick roep tot u den gantschen dagh:
Ick streck mijne handen uyt tot u.
Zult ghy wonder doen aen de doode?
5.
Of zullen d over-ledene
Op-rijzen? Zullen-ze u loven? Sela!
Of zal uwe goedertierenheidt
In den grave vertelt worden?
Uwe ghetrouwigheid, in t* verderf?
Zal m uw wonder in t duyster weten?
6.
Of (weet-men) uw gherechtigheidt,
In het landt der verghetenisse?
Maer ick, o Heere, roepe tot u:
Mijn ghebedt komt u s morghens voor.
Heer, waerom verstoot ghy mijn ziele?
End verberght ghy uw aenschijn voor my?
7.
Van der jeught aen, ben ick bedruckt,
Ende (ghelijck als) ziel-brakende:
Ick draeghe uwe vervaernissen:
Ick ben met twijffel-moedigheydt.
Uw toornigheden gaen over mij;
Uw verschrickinghen doen mij vergaen.
8.
Zij om-ringhen mij al den dach,
Als water: t saem om-gheven zij mij.
Ghij doet vriend, end med-ghezel van mij.
Mijn bekende zijn int duyster.
_________________________________________________
[fol. M5v, p. 186]
Den lxxxix. Psalm
Een onderwijzinghe Ethans des Ezrahiters.
ICk zal de goedertierenheden des Heeren
Eeuwelicken zinghen: ick zal uwe waerheydt
Met mijn mont bekent maken van geslacht tot geslacht
Want ick hebbe ghezeyt; uwe goedertierenheydt
Die zal in der eeuwigheyt op-gebouwet worden.
In de hemelen hebt ghy uw waerheyt bevestigt.
2.
Ick hebb met mijn verkoren een verbont gemaect
Ick hebbe aen mijnen knecht David ghezworen:
Ick zal uw zaet tot in eeuwicheydt bevestighen;
End uwen throon op-bouwen van gheslacht tot gheslacht. Sela!
Dies loven, Heer, de Hemelen uwe wonderen:
Oock is uw trouw in de ghemeynte der heyligen.
3.
Want* wie zal in hemel met dHeer geschat worden?
(Wie) is den Heere gelijck, onder de stercke?
God is grootlicks geducht in den raet der heyligen,
End vreezelick boven alle die rondom hem zijn.
O Heere Godt der heyrscharen, wie is ghelijck ghy
Grootmachtigh, o Heer? end uwe trou is rondom u.
[fol. M6r, p. 187]
4.
Ghy heerscht over de op-geblasentheyt der zee:
Als haer baren zich verheffen, zoo stilt ghy-ze.
Ghy hebt Rachab verbrijselt als een verslagenen:
Ghy hebt uw vyanden, met den arm uws krachts, verstroyt.
De Hemel is uwe, ooc is de aerde uwe;
De weereldt, ende hare volheyt hebt ghy gegront.
5.
Het noorden, ende t zuyden hebt ghy gheschapen:
Thabor ende Hermon juyghen in uwen naem.
Gy hebt eenen arm met mogentheit uw hand is sterc,
Uw rechterhand is hoog: gerechtigheyt end gericht
Zijn de vastigheyt uwes throons: goedertierenheit
Ende waerheydt gaen voor uw aengesichte henen.
6.
Wel geluckzaligh is t volck, twelck het geclanck kent.
Zy zullen, Heer, int licht uws* aenschijns wandelen
Zy zullen zich all den dach in uw naem verheugen.
Ende door uwe gerechtigheyt verhooght worden.
Want ghy zijt de heerelickheyt van haere sterckte:
End met uw behagen zal onzen hoorn verhoogt zijn.
7.
Want onze schildt die is van den Heere; ende
Ons Koninck is van de heylighen Israels.
Als doe hebt ghy (Heer) in een gezichte gesproken,
Van uwen heyligen, ende gezeyt: ick hebbe,
By eenen heldt, hulpe bestelt: ende ick hebbe
Eenen verkorenen, uyt den volcke, verhooghet.
8.
Ick hebbe mijnen knecht David uyt-gevonden:
Ick hebb hem met mijn heyligh olie gezalft
Met den welcken mijne hand zal gevestight blijven
Ooc zoo zal hem mijnen arm verstercken. geen vyand
En zal hem als een-schult-heer-dringen; end de zone
Der on-gerechtheyt en zal hem niet onder drucken.
[fol. M6v, p. 188]
9.
Maer ick zal, voor zijn aenghezicht zijn vyanden
Verpletten, end die hem haeten zal ick plaghen:
End mijne waerheyt, end mijne goedertierenheyt
Zullen met hem zijn: end zijn hoorn zal in mijnen naem
Verhooght zijn; end ic zal zijn hand in de zee zetten,
Ende zijne rechter-handt tot aen de rivieren.
10.
Hy zal my noemen; gy zijt mijn Vader, mijn Godt,
Ende de rots-steen mijnder behoudenisse.
Oock zal ick hem ten eerst-geboren zone stellen:
Ten hooghsten, over de koninghen van der aerde.
Ic zal hem mijn goedertierenheyt eeuwlic houden,
Ende mijn verbondt zal aen hem bevestigt blijven.
11.
Ende ick zal zijn zaet in eeuwigheydt zetten:
End zijnen throon, als de daghen der hemelen.
Indien zijne kinderen mijne wet verlaten,
Ende zy in mijne rechten niet en wandelen:
Indien zy mijne inzettinghen ont-heylighen,
Ende mijne geboden niet en onderhouden:
12.
Zoo zal ic haer over-tredingh, met de roede,
Bezoecken; end haer ongerechtheyt met plaghen.
Maer mijn goetgunstigeyt zal ic van hem niet nemen
Noch en zal in mijne getrouwigheydt niet feylen.
Ick zal mijn verbondt niet ontheylighen: ende dat
Uyt mijn lippen gegaen is, zal ick niet verandren.
13.
Ick hebb eens, by mijne heyligheidt, ghezworen:
Zoo ic aen David lieg! zijn zaet zal eeuwlick* zijn:
Ende zijn throon zal voor my zijn gelijck de zonne.
Hij zal eeuwlick bevestight zijn gelijck de maene:
Ende de getuyge in den hemel is getrouw. Sela!
Maer gij hebt hem verstooten, ende hem verworpen:
[fol. M7r, p. 189]
14.
Ghy zijt gram geweest tegen uwen gezalfden.
Gy hebt het verbondt uwes knechts te niet gedaen.
Ghy hebt zijn kroone ont-heylight, tegen de aerde.
Ghy hebt alle zijne heymingen door-gebroken.
Ghy hebt zijne vestingen ter neder geworpen.
Al die den wegh voor-by gingen, hebben hem gherooft.
15.
Hy is zijne nae-buyren tot een smaet geweest:
Ghy hebt de rechter-hand zijner weer-partijders
Verhooght: ghy hebt alle zijne vyanden verblijdt;
Gy hebt ooc de scherpte zijnes zweerts om-gevouwen:
Ende gy en hebt hem (ooc) niet staende gehouden
In den strijt: ghy hebt zijne schoonheydt doen op-houden.
16.
End gy hebt zijnen throon ter aerd neer-gestooten:
Gy hebt de dagen zijner jonckheydt verkortet.
Gy hebt hem met beschaemtheyt om-getogen. Sela!
Hoe langhe, o Heere, zult ghy u steets verbergen?
Zal uwen heeten toorne branden, gelijck een vier?
Gedencket, van hoedanige eeuwe dat ick ben.
17.
Waerom zoud gy vergeeffs alle s menschen kindren
Geschapen hebben? welck is doch de man die leeft
End die den doodt niet zien en zal? die zijne ziele
Van het gewelt des grafs (oyt) bevrijden zal. Sela!
Heer waer zijn uwe voorighe goet-gunstigheden,
(Die) gy, by uwe trouwe, David gezworen hebt?
18.
Gedencket, Heere, aen den smaet uwer knechten;
Dien ic draeg in mijn schoot, aller groote volckren:
Daer-mede, o Heere, uwe tegen-partijders
Lasteren; daer mede zy lieden de voetstappen
Van uwen gezalfden lasteren. Gelovet zy
De Heere inder eeuwigheyt. Amen, jae amen.
_________________________________________________
[fol. M7v, p. 190]
Den xc. Psalm.
Een ghebedt Mosis, des Mans Godes.
O Heer ghy zijt een toe-vlucht van gheslachte
Tot gheslacht: eer berghen geboren waren,
End gy de aerd end werelt had voort gebracht
Jae van eeuw* tot eeuwe, zijt ghy Godt geweest.
Ghy doet den mensch tot brijselingh keeren,
End zeght, keert weer ghy menschen kinderen.
2.
Want duyzent jaren zijn in uwe ooghen,
Ghelijck den dach van gisteren, als hy is
Voor-by ghegaen; ende (als) een nacht-waecke.
Ghy over-stroomt-ze, zy zijn (als) eenen slaep
Des morghens, zijn-z als gras, dat verandert:
Het bloeydt des morghens, end het verandert.
3.
T wert s avonds afghesneen, end het verdorret.
(Want) wy vergaen door uwe verbolghentheydt,
End worden door uwe grimmigheydt verschrickt.
Ghy stelt onz ongherechtigheden voor u,
Ons heym-bedrijf, int licht uwes aenschijns.
Want all ons daghen gaen heen, in uw toorn.
[fol. M8r, p. 191]
4.
Wy brenghen onz jaren door, als een ghedacht.
(In) de daghen onzer jaren, daer in zijn
t Zeventigh jaer; ofte zoo wy zeer sterck zijn,
Tachtentigh jaer: end het uytneemste van dien
Is moeyte end verdriet: want het wort haest
Af-ghesneden, end wy vlieghen daer heen.
5.
Wie kent de sterckte uwes toorns, end uwe
Verbolgentheyd, nae dat ghy te vreezen zijt?
Leert ghy ons alsoo (onze) daghen tellen,
Dat wy een wijs herte moghen bekomen.
Keert wederom, Heere; tot hoe langhe?
End het berouw u over u knechten.
6.
Verzadight ons (Heere) in den morghen-stond,
Met uw goedertierenheydt: zoo zullen wy
Juijghen, end bly zijn, in all onze daghen.
Verblijdt ons nae de daghen, in (de welcke)
Dat ghy ons hebt ghedruckt: nae de jaren,
(In welcke) wy het quaed ghesien hebben.
7.
Laet uw werck aen uwe knechten verschijnen,
End uw heerlickheijdt over haer kinderen.
End de lieflickheijdt des Heeren onzes Godts
Zy over ons: ende bevestighet ghy,
Over ons, het werck van onze handen:
Jae t werck onzer handen bevestight dat.
_________________________________________________
Den xcj. Psalm.
DIE in t verdeck des hooghsten zit,
[fol. M8v, p. 192]
Vernacht in de schaduwe
Des Almachtighen. Ick zegghe
Tot den Heere; mijn toe-vlucht,
Mijn burght, mijn Godt, op wien ick hoop.
Want hy zal u van den strick
Des vogel-vangers, van de pest
Der verderfnis uyt-redden.
2.
Hy deckt u met zijne vlercken,
End onder zijne vleugels
Betrouwt ghy: zijne waerheydt is
Een rondas, end beuckelaer.
En vreest niet voor de schrick des nachts;
Voor den pijl, die des daeghs vlieght:
(Nocht) voor de pestilentie,
Die in het doncker wandelt:
3.
(En vreest oock niet) voor het verderf,
Dat des middaghs verwoestet.
[fol. N1r, p. 193]
Aen uwe zijde zullen-der
Duyzent vallen, ende thien
Duyzent aen uwe rechter-handt;
Tot u zal t niet ghenaken.
Ghy zult t maer met uw ooghen zien,
End zien t loon der godloozen.
4.
Want ghy, Heer, zijt mijne toe-vlucht,
Ghy hebt den alderhooghsten,
Tot uwe wooninghe, ghestelt:
U zal geen quaedt gebeuren:
Noch geen plaegh zal uw tent naecken,
Want hy zal zijn Enghelen,
Van u bevelen, dat-ze u,
In all uw weghen hoeden.
5.
Zy zullen u, op de handen
Draghen, op dat ghy uw voet
Aen gheenen steen en stoot. Ghy zult
Op den Leeuw, end adder treen;
Ghy zult den jonghen leeuw, end draeck
Vertreden, dewijle hy
Met liefde my omhelst (spreeckt Godt)
Zoo zal ick hem uyt-helpen.
6.
Ick zal hem op een hooght stellen:
Want hy kent mijnen naeme.
Hy zal my roepen, end ick zal
Hem hooren. Ick zal in anghst
By hem zijn: ick zal hem redden,
End vereeren. Ick zal hem
Met lenght der daghen verzaeden;
End zal hem mijn heyl doen zien.
_________________________________________________
[fol. N1v, p. 194]
Den xcij. Psalm.
Een Psalm, een liedt, op den Sabbath-dach.
TIs goedt, datmen den Heer loof
End uw naem Psalm-zinghe,
O ghy alderhooghste.
Datmen in de morghen-stond,
Uw goedigheydt* verkondigh;
End s nachts uwe trouwe,
Op t thien-snarigh speel-tuygh,
End op luyt, met t harpe-liedt.
2.
Want ghy met uwe daden
Hebt my, o Heer, verblijdt,
Ick zal juyghen, over
De wercken uwer handen.
Hoe groot zijn, Heer, uw wercken!
Zeer diep zijn uw ghdachten.
Een dwaes man weet het niet,
[fol. N2r, p. 195]
Noch een zot verstaet het niet.
3.
Als dat de goddelooze
Groeyen, ghelijck het kruydt,
End dat alle werckers
Der on-gherechtheydt bloeyen:
Op dat-ze in eeuwigheijdt
Zouden verdelght worden.
Maer ghy zijt de hoogheydt,
De Heere in eeuwigheydt.
4.
Want ziet uwe vyanden, 5.
O Heere, want ziet (doch)
Uw vyanden zullen
Vergaen. All on-recht-werckers
Die zullen verstroyt worden.
Maer ghy zult mijnen hoorn
Om hooghe doen rijzen,
Ghelijck eenes Een-horens.
5.
Ick ben nat over-goten
Met versche olie:
Ende mijne ooghe
Die zal mijne verspieders
Aenschouwen: mijne ooren
Die zullen het hooren:
Aengaend de boos-doenders,
Die teghen my op-rijzen.
6.
De rechtveerdigh zal groeyen,
Ghelijck een palmen-boom:
Hy zal als een ceder
Op den Libanon, wassen.
Die in het huys des Heeren
Gheplant zijn, zal werden
[fol. N2v, p. 196]
Ghegheven te groeyen,
In onzes Gods voor-hoven.
7.
In den grijzen ouderdom,
Zullen zy noch vruchten
Voort-brenghen: zy zullen
Vet ende groene wesen.
Om (zoo) te verkondighen,
Dat de Heere recht is.
Hy is mijn rots, ende
In hem en is geen on-recht.
____________________________________________________
Den xciij. Psalm.
DE Heere regeert, hy is met hoogheydt
Bekleedt; de Heer is met sterckte bekleedt.
Hy heeft zich om-gort: oock is de weereldt
Bevestight, sy en zal niet wanckelen.
2.
Van doe aen is uwen throon bevestight.
Ghy zijt (o Heere) van eeuwigheydt af;
De rivieren verheffen, o Heere:
De rivieren verheffen haer bruijssen:
3.
De rivieren verheffen haer stootingh.
(Doch) de Heer in der hooghten is stercker
Dan het bruijssen van groote wateren,
[fol. N3r, p. 197]
Dan de geweldighe baren der zee.
4.
Uwe ghetuyghenissen (o Heere)
Zijn zeer waerachtigh ende ghetrouwe.
De heyligheydt is voor uwen huyse
Cierlick, o Heere, tot langhe daghen.
_________________________________________________
Den xciiij. Psalm.
O Godt der wraecken, o (ghy) Heere,
Godt der wraecken, verschijnt blinckende.
Ghy rechter der aerd verheft u:
Gheeft aen de trots vergheldingh weer.
Hoe langh zullen de godlooz Heer?
Hoe langh de godlooz vrolijck zijn?
2.
(Hoe langhe) zullen de boos-doenders
Hardt-spreken uyt-gieten, beroemen?
O Heer, zy brijsselen uw volck,
End zy verdrucken uw erf-deel.
De weduw end den vreemdelingh
Dooden-z end moorden de weezen:
[fol. N3v, p. 198]
3.
End zegghen, de Heer en ziet het niet,
End de Godt Jacobs en merckt het niet.
Aenmerckt ghij onvernuftighen,
Onder den volck; end ghij dwase,
Wanneer sult ghij verstandigh zijn?
Zoude die door plant, niet hooren?
4.
Zoude hij die de ooghe formeert,
Niet aenschouwen? (ende) zoude hij
Die de Heydens tucht, niet straffen?
Hy die den mensch wetenschap leert?
De Heere weet de ghedachten
Des menschs, dat-ze ydelheijdt zijn.
5.
Die man is vrij wel gheluckzaligh,
Den welcken ghij, O Heere, tuchtight.
End dien ghij, uijt uwe wet, leert:
Om hem vande quade daghen,
Rust te gheven: tot dat de kuijl
Den godloozen gegraven wert.
6.
Want de Heere en zal zijn volck niet
Begeven, noch zijn erf verlaten.
Want t oordeel zal weder keeren,
Tot de gherechticheijdt, ende
Alle oprechte van herten
Zullen het zelve nae-volghen.
7.
Wie zalder voor my opstaen, teghen
De boos-doenders? wie zal zich voor mij
Stellen teghen don-recht werckers.
Ten ware, dat de Heere mij
Een hulp gheweest ware, mijn ziel
Hadd bij nae inde stilt ghewoont:
[fol. N4r, p. 199]
8.
Als ick zeijde, mijn voet die wanckelt;
Uw gunste, Heer, ondersteunde mij.
Als mijne ghedachten binnen
In my vermenichvuldighden,
Hebben uwe vertroostinghen
Mijne ziele verquickt. (ick dacht)
9.
Zoud zich de stoel der schaedlickheden
Met u, (Heere) vergheselschappen?
Die moeijt verdicht bij in-zettingh?
Zy rotten zich tsaemen, teghen
De ziele des rechtveerdighen,
End verdoemen t onschuldigh bloedt.
10.
Doch de Heer is my een burght gheweest,
End mijn Godt een rots mijner toe-vlucht.
End hy zal haer on-gherechtheydt
Op hen doen keeren; end zal-ze
In haere boosheydt verdelghen:
D Heer onze Godt zal-z uyt-delghen.
_________________________________________________
Den xcv.* Psalm
KOmt laet ons den Heer vrolick zijn,
Laet ons den rots-steen onzes heyls,
Juijghen: laet ons zijn aenghezichte,
Met lof te ghemoete komen:
[fol. N4v, p. 200]
Laet ons hem juijghen met Psalmen:
Want de Heere is een grooten Godt:
2.
Jae een groot Koninck, boven all
Goden: in wiens handt de diepten
Der aerde zijn: ende de hooghten
Der berghen zijn zijn: wiens oock is
De zee: want hy heeft-ze ghemaeckt;
End zijn handen hebben t droogh ghevormt.
3.
Komt laet ons aenbidden, ende
Neder-bucken: laet ons knielen,
Voor den Heere, die ons heeft ghemaeckt.
Want hy (ghewis) is onze Godt,
End wy zijn t volck zijner weyde,
Ende de schaep-kudde zijner handt.
4.
Heden, zoo ghy zijn stemme hoort,
En verhardet uw herte niet:
Als te Meriba, als ten daghe
Van Massa, in de woestijne:
Daer my uw vaders verzochten,
My beproefden, oock mijn werck zaghen.
5.
Veertich jaer hadd ick onghenucht,
Met dit gheslacht: end hebb ghezeyt;
Zy zijn een volck dwalend van herten,
End en kennen mijn weghen niet.
Daerom zwoer ick in mijnen toorn;
Zoo zy in mijn rust zullen in-gaen.
_________________________________________________
[fol. N5r, p. 201]
Den xcvj. Psalm.
Zijnghet den Heere een nieuw ghezangh:
Zijnght den Heere, ghy gantsche aerde:
Zijnght den Heere, looft zijnen naem:
Boodschapt zijn heyl, van dagh tot dagh:
Vertelt zijn eer, onder de heydnen;
2.
(Vertelt) onder alle de volcken,
Zijn wonderen; want de Heer is groot,
End zeer prijzlick: hy is vreeslick
Boven alle goden: want all
Der volckren goden zijn af-goden.
3.
Maer de Heere heeft de hemelen
Ghemaeckt: end voor zijn aenghezichte,
Is Majesteydt end heerlickheydt:
Sterckte ende heerlick-cieraedt
Is in zijn heijlighdom (te mercken)
4.
Gheeft d Heer, ghy gheslachten der volcken,
Gheeft den Heer eere, ende sterckte.
Ghevet den Heere de eere
Zijnes naems; brenght offerande:
Ende komt in zijne voor-hoven.
[fol. N5v, p. 202]
5.
Aenbidt den Heer, in de heerlickheydt
Des heylighdoms; schrickt voor zijn aenschijn
Ghy gantsche aerde. Zeght onder
De heydenen; de Heer regeert:
Oock zal de weerldt bevestight worden:
6.
Zy en zal niet beweghet worden.
Hy (de Heere) zal de volckeren,
In all rechtmatigheydt, richten.
Dat de hemelen blijde zijn:
Ende de aerde haer verheughe:
7.
Dat de zee bruyse; met haer volheydt:
Dat het veldt huppele van vreughde,
Met al datter in is: dat dan
Alle de boomen van het woudt,
Voort aen-ghezicht des Heeren juijghen.
8.
Want hy komt, want hy komt, om d aerde
Te richten (jae) hy zal de weereldt,
Met de gherechtigheydt richten,
End de volcken, met zijn waerheydt.
_________________________________________________
Den xcvij. Psalm.
DE Heer, als Coninck heerscht;
De aerde zich verheugh:
[fol. N6r, p. 203]
Dat zich vele Eylanden
Verblijden. Rondom hem zijn
Wolcken, end donckerheydt:
Gherechtheydt end ghericht
Zijn t steunsel zijnes throons.
Daer gaet een vier henen.
Voor zijn aen-ghezichte:
2.
Ende het steeckt rondom
In brant zijn weer-partijen;
Zijn blixemen verlichten
De wereldt: het aerdrijcke
Ziet-ze, ende het beeft.
Berghen smelten, als wasch,
Voor des Heeren aenschijn,
Voor t aenschijn des Heeren,
Van de gantsche aerde.
3.
De hemelen melden
Zijne gherechtigheydt,
[fol. N6v, p. 204]
Ende alle volckeren
Aenschouwen zijne eere.
Beschaemt moeten wesen
All die beelden dienen;
Die haer op af-goden
Beroemen. Buijght u neer
Voor hem, all ghy goden.
4.
Zion heeft aen-ghehoort,
End het heeft zich verblijdt.
End de dochteren Juda
Die hebben zich, o Heere,
Verheught, ter oorsaecke
Van uwe oordeelen.
Want ghy, o Heere, zijt
DAlder-hooghste, over
De gheheele aerde.
5.
Ghy zijt (o Heere Godt)
Zeer hooghe verheven,
Boven alle de goden.
Ghy lief-hebbers des Heeren
Haet het quaedt. Hy bewaert
De zielen van zijne
Gunst-ghenooten: hy zal
Haer redden uyt de handt
Van de goddelooze.
6.
Het licht dat is ghezaeijt
Voor de rechtveerdighe;
Ende verheughenisse,
Voor d oprechte van herten.
O ghy rechtveerdighe,
Verblijdt u in den Heer,
Ende spreeckt lof-end-eer
[fol. N7r, p. 205]
Ter ghedachtenisse
Van zijne heyligheydt.
_________________________________________________
Den xcviij. Psalm.
Zijnghet den Heere een nieuwe liedt:
Want hy heeft wonderen ghedaen:
Zyne rechter-hand, ende de arm
Zijner heyligheydt heeft hem heyl
Ghegheven. De Heere heeft zijn heyl
Bekent ghemaeckt: hy heeft zijne
Gherechtigheydt gheopenbaeret,
Voor de ooren der heijdenen.
2.
Hy is zijner goedertierenheydt
End zijner waerheydt, aen het huys
Van Israel, ghedachtigh gheweest:
End alle de eynden der aerd
[fol. N7v, p. 206]
Hebben ghezien het heyl onzes Godts.
Juyghet den Heer, ghy gantsche aerd;
Roept uyt van vreughde, ende zinghet
Met vrolickheydt, ende Psalm-zinght.
3.
Psalm-zinght den Heere met de harpe,
Met harp end stemme des ghezanghs:
Met trompetten, ende met geklanck
Van de bazuijnen: juyghet voor
Het aenschijn des Konincks, des Heeren.
De zee bruijse, met haer volheydt,
De weereldt, met die daer in woonen.
Dat rivieren, met d hand klappen;
4.
Dat berghen tsaem voor den Heer juyghen:
Want hy komt, om d aerd te richten.
Hy zal de weereldt met recht richten,
End de volcken rechtmatelick.
_______________________________________________________
Den xcix Psalm.
DE Heere regeert:
Dat volckren beven:
Hy zittet tusschen
De Cherubijnen.
[fol. N8r, p. 207]
De aerd beweegh haer, 2.
D Heer is in Zion
Groot, end hoogh verheven,
Boven alle volckren
2.
Dat-z uwen grooten
End vreezlicken naem
Loven, die heylgh is:
End des Konincks kracht,
Die t recht mint. Ghy hebt
Billigheen ghevest,
Recht end gherechtigheydt
In Jacob ghepleghet.
3.
Verheft den Heere
Onzen Godt, ende
Buyghet u neder
Voor de voetbancke
Van zijne voeten:
Welcke is heyligh.
Mose ende Aaron,
Onder zijne priesters,
4.
Ende Samuel
Onder daen-roepers
Van zijnen naeme
Die riepen tot (Godt)
[fol. N8v, p. 208]
Den Heere, ende
Hy verhoorde-ze.
Hy sprack tot hen-lieden,
In een wolck-colomne.
5.
Zy hebben zijne
Ghetuijghenissen
(Wel) onder-houden;
End din-zettinghen
Die hij aen haer gaf.
O Heer, onze Godt,
Ghij verhoord hen; ghij waert
Haer een vergevend Godt:
6.
Hoewel wraeck doende,
Over haer daden.
Verheft den Heere
Onzen Godt, ende
Buijghet u neder,
Voor den bergh zijner
Heijligheydt; want de Heer
Onze Godt is heyligh.
____________________________________________________
Den C. Psalm
Een lof-Psalm.
GHy gantsche aerde juijght den Heer;
Dient den Heere, met vrolickheijdt;
Komt voor hem met vrolick ghezangh;
[fol. O1r, p. 209]
Wetet, dat de Heere is Godt.
2.
Hy heeft ons ghemaeckt (end niet wy)
Zijn volck, end kudde zijner weyd.
Gaet in tot zijn poorten, met lof:
In zijn voor-hoven, met lof-zangh.
3.
Lovet hem, prijst zijnen naeme,
Want d Heer is goedt, zijn goedigheydt
Is in der eeuwigheydt; end zijn
Waerheydt, van gheslacht tot gheslacht.
_________________________________________________
Den cj. Psalm.
ICk* zal van goed-gunstigheyt ende van recht
Zinghen; ick zal, o Heere u Psalm-zinghen.
Ick zal (o Heer) in den op-rechten wegh
Verstandlick gaen.
2.
Wanneer zult ghy tot my komen? ick zal in
Mijn huijs wandlen in doprechtheit mijns herten
Ick en zal geen Belials stuck, voor mijn
Ooghen stellen.
[fol. O1v, p. 210]
3.
Ick hate het bedrijf der af-vallighen.
Het zal mij niet aen-kleven: het verkeert hert
Zal van my wijcken: den boozen en zal
Ick niet kennen.
4.
Die zijn naesten in t heymelick achter-klapt,
Zal ick verdelghen: die hoogh van ooghen is,
Ende trots van herten, dien en zal ick
Niet vermoghen.
5.
Mijn ooghen zullen zien op de ghetrouwe,
In den lande, op dat-ze by my zitten.
Die in den op-rechten wegh wandelt, die
Zal my dienen.
6.
Wie met bedrogh handelt, die en zal binnen
Mijnen huyse niet blijven: die leughenen
Spreeckt, die en zal voor mijne ooghen* niet
Ghevest worden.
7.
Ick zal alle morghen, all de godlooze
Des lands verdelgen; om uyt des Heeren stadt,
Alle werckers der ongherechtigheydt
Uyt te roeyen.
_________________________________________________
Den cij. Psalm.
Een ghebedt des verdruckten, als hy overstelpt
is, ende zijne klachte uyt-stort, voor het aenghe-
zichte des Heeren.
O Heere, verhoort mijn ghebedt:
[fol. O2r, p. 211]
End dat mijn gheroep tot u komm.
Berght uw aenschijn voor my niet,
Neyght uwe oore tot my,
Ten daghe mijner benautheydt.
Verhoort my (Heere) haestelick,
Ten daghe als ick roepen zal.
Want mijn daghen vergaen, als roock;
2.
End mijn ghebeenten branden uyt,
Ghelijck een heert: mijn herte is
Gheslaghen end verdorret,
Als gras; dat ik vergete
Mijn broodt t eten: mijn gebeent kleeft
Aen mijn vleesch, van weghen de stemm
Mijns zuchtens: ick ben een roerdomp
Der woestijn ghelijck gheworden:
3.
Ick ben gheworden als een uyl
Der wildernissen. Ick wake,
End ben gheworden als een
[fol. O2v, p. 212]
Eenzaem mussche op het dack.
Mijn vyanden smaeden my steeds:
Mijn raes-spotters sweeren by my.
Want ick ete asschen als broodt,
End mengh met tranen mijnen dranck;
4.
Van weghen uwe verstoortheijdt,
Ende uwen grooten toorne.
Want ghy hebt my verheven,
End my neder-gheworpen.
Mijn daghen zijn als een schaduw
Die af-gaet: ende ick verdorr
Ghelijck het gras. Maer ghij, Heere,
Verblijft tot in der eeuwigheijdt*:
5.
End uwe ghedachtenisse
(Blijft) van gheslacht tot gheslachten.
Ghij zult op-staen, ende u
Ontfermen, over Zion.
Want de tijdt, om haers t erbarmen,
De besten tijdt is ghekomen.
Want haer steen bevalt uw knechten,
End zij med-lijden met haer gruys.
6.
Dan zullen dHeijdnen s Heeren naem
Vreezen: end alle Koninghen
Der aerden uw heerlickheydt:
Als dHeer Zion zal bouwen,
End in zijn eer zal verschijnen;
Hem zal wenden, tot het ghebedt
Des ghenen, die gansch is ontbloot,
End haer gebedt niet zal smaden.
7.
Dat zal op-gheschreven worden:
Voort toekomstigh gheslacht: end t volck
Noch te scheppen, zal den Heer,
[fol. O3r, p. 213]
Loven, mids dat hy neerwaerts
Uyt de hooghte zijns heijlighdoms
Zijn oogh gheworpen zal hebben;
Dat den Heere uijt den Hemel
Op d aerde zal hebben ghezien.
8.
Om t zuchten der ghevanghenen
Te hooren; om de kinderen
Des doods openingh te doen.
Op dat-men des Heeren naem
Tot Zion vertell, end zijn lof
Te Jeruslem, als de volcken,
Oock koninck-rijcken vergaeren:
Op dat zij den Heere dienden.
9.
Hij heeft mijne kracht op den wegh
Neder-ghedruckt: hij heeft verkort
Mijn daghen. Ick zeijd, mijn Godt,
Neemt mij niet wegh, int midden
Mijner daghen: uwe jaren
Zijn van gheslachte tot gheslacht.
Ghij hebt voor-maels daerde ghegront:
End dhemels zijn uwr handen-werck:
10.
Die zullen vergaen: maer ghy zult
Blijven staen; end zij all zullen
Ghelijck een kleedt verouden:
Ghij zult-ze, als een ghewaet,
Veranderen, end zij sullen
Verandert wesen: maer ghij zijt
De selve, end uwe jaeren
Zullen niet gheeijndight worden.
11.
De kinderen uwer knechten
Zullen woonen, ende haer zaet
[fol. O3v, p. 214]
Zal voor uw aenghezichte
Zeker-bevestight worden.
_________________________________________________
Den ciij. Psalm.
Een Psalm* Davids.
LOoft den Heere mijne ziele, end al wat
Binnen in mijn is, zijnen heylighen naem:
Looft den Heere mijne ziele, ende
En vergheet gheene van zijn weldaden;
Die all uwe ongherechtigheydt vergheeft;
Die alle uwe kranckheden geneest.
2.
Die uw leven van het verderf verlosset:
Die u met gunst end barmhertigheden kroont:
Die uwen mondt met t goede verzadight:
Die uwe jeught vernieut, als eenes arends.
De Heer doet gherechtigheydt end gherichten,
All den ghenen die onder-druckt worden.
3.
Hy heeft Mosii zijn weghen bekent ghemaeckt,
Den kinderen Israels zijne daden.
[fol. O4r, p. 215]
De Heer is barmhertigh end ghenadigh,
Lanckmoedigh end groot van goedertierenheydt,
Hy en zal niet totten eynde toe twisten,
Noch eeuwighlick (den toorne) behouden.
4.
Hy en doet aen ons niet nae onze zonden,
Noch vergheldt ons nae ons ongherechtigheen.
Want zoo hoogh d hemel is boven d aerde
Is zijn gunst sterck over hen die hem vreesen.
Zoo verre het oosten is van het westen,
Zoo verr doet hij ons misdaden van ons.
5.
Ghelijck hem een vader ontfermet over
De kinderen, ontfermet hem de Heere
Over de gheene welcke hem vreezen.
Want hy weet ons maecksel; gedachtigh, dat wy
Stof zijn. Des menschen daghen zijn als het gras:
Ghelijck een bloem des velds, alzoo bloeyt hy.
6.
Als de windt daer over-gaet, is hy niet meer.
Ende haere plaetse en kent-ze niet meer.
Maer de goedertierenheydt des Heeren
Is van eeuwigheijdt, ende tot eeuwigheydt,
Over (alle) de ghene die hem vreezen
End zijn gherechtigheydt aen kinds kindren.
7.
Aen hen die zijn verbondt houden, ende die
Aen zijn bevelen dencken, om die te doen.
De Heer heeft zijnen throon in den Hemel
Bevestighet, ende zijn koninck-rijcke
Heeft heerschappij over alles. Looft den Heer
Zijn Engelen, ghy crachtighe helden;
8.
Die zijn woort doet, hoorende de stem zijns woorts
Looft den Heere alle zijne heyrschaeren:
[fol. O4v, p. 216]
Ghy zijn dienaers, die zijn behaghen doet,
Lovet den Heere alle zijne wercken,
Aen alle plaetsen zijner heerschappije:
Lovet den Heere, ghy mijne ziele.
_________________________________________________
Den ciiij. Psalm.
LOvet* den Heere, o mijne ziele:
O Heere, mijnen Godt, ghy zijt zeer groot.
Ghy zijt met majesteyt, end eere bekleedt:
Hy bedeckt zich met het licht, als met een kleet,
Hy reckt den Hemel uyt als een gordijn;
Die zijne opper-zaelen met water
Zoldert; die van de wolcken zijn wagen maect;
Die daer op de vleugelen des winds wandelt.
2.
Hy maeckt zijne Enghelen tot gheesten;
Zijne Dienaers tot een vlammende vier.
[fol. O5r, p. 217]
Hy heeft de aerd ghegrondt op haer* grond- vesten
Zy zal noyt, noch eeuwelick niet wanckelen.
Ghy deckte-zmet den af-grond, als een kleed;
De watren stonden boven de berghen:
Van uw bestraffinghen vloden zy henen:
Zy haestighden voor de stemm uwes donders.
3.
De berghen rezen, de dalen daelden,
Ter plaetse, die ghy voor hen ghegrondt hadt.
Ghy hebt een scheijd-pale ghestelt, die zy niet
En zullen over-treden; zy en zullen
De aerde niet weder over-decken:
Die de Fonteynen zendt door de daelen:
Dat-ze tusschen de gheberghten wandelen:
Zy drencken alle het ghedierte des velds.
4.
Die woudt-Ezels brekender haeren dorst.
By de self woont t ghevoghelt des hemels,
Een stemm ghevende van tusschen de tacken.
Hy drenckt de berghen uyt zijn opper-zaelen.
Daerd wordt zadt van de vrucht uwer wercken.
Hij doet het gras spruijten voor de beesten.
Ende het kruydt ten dienste van den mensche,
Doende het broodt uyt de aerde voort-komen:
5.
End den wijn die t hert des menschen verheught;
Doend het aenghezicht blincken van oly:
End het broodt, dat het herte des menschen sterct:
De boomen des Heeren werden verzadight:
De Libans Ceders, die hy gheplant heeft:
Alwaer de vogelkens haer nest hebben:
De Denne-boomen zijn des Oyevaers huys:
De hooghe berghen zijn voor de steen-bocken:
[fol. O5v, p. 218]
6.
De rotsen zijn t vertreck der conijnen:
Hy heeft de Maen ghemaeckt, tot ghezette
Tijden. De Zonne weet haren onder-gangh.
Ghy beschickt de duysternis, end het wort nacht:
In den welcken alle het ghedierte
Des woudts uyt-tredet: de jonghe leeuwen
Briesschende (met begheerte) nae eenen roof,
End om hare spijze van Godt te zoecken.
7.
De Zonn op-gaende, maecken zy zich wegh,
End ligghen neder in haere holen.
De mensche gaet (alsdan) uyt tot zijn bedrijf,
End nae zijnen arbeydt, tot den avondt toe.
Hoe groot zijn uwe wercken, o Heere!
Ghy hebt-ze alle met wijsheydt ghemaeckt.
Het aerdrijck is vol van uwe goederen.
Dese zee, die groot end wijdt van ruymte is;
8.
Daer in is t wriemelende gedierte,
On-telbaer kleyn ghedierte, met groote.
Daer gaen de schepen heen; de Leviathan,
Die ghy ghevormt hebt, om daer in te spelen.
Zy alle wachten op u, dat ghy (hen)
Haere spijze ghevet, te zijner tijdt.
Gheeft ghy-ze hen, zy vergaeren-ze; doet ghy
uw handt open, zy worden met goet verzaedt;
9.
Berght ghy u aenschijn, zy worden verschrickt;
Neemt ghy haeren adem wegh, zy sterven:
Ende zy keeren wederom tot haer stof.
Zendt ghy uw gheest uyt, zy worden geschapen,
End ghy vernieuwt het ghelaet des aerdrijcks.
De heerlickheijdt des Heeren zy eeuwlick:
[fol. O6r, p. 219]
De Heer verblijde zich in zijne wercken.
Als hy de aerde aenschouwet, zoo beeft zij:
10.
Als hij de Berghen roert, zoo roocken zy.
Ick zal den Heer zinghen in mijn leven:
Ic zal mijn God Psalm-zingen, nu ick noch ben:
Mijn over-denckinghe van hem zal zoet zijn.
Ick zal my in den Heere verblijden.
De Zondaers zullen van der aerd vergaen:
End de godlooze en zullen niet meer zijn.
Looft den Heere mijn ziele, Halelujah.
_________________________________________________
Den Cv. Psalm.
LOoft den Heere, roept zijnen naem aen:
Maeckt zijn daen onder volcken bekent.
Zinght hem, Psalm-zinght hem, spreeckt van al
Zijn wondren: roemt u in den naem
Zijns heyligheydts: het hert der gheen
Die den Heer zoecken, zich verblijd.
Draeght nae den Heer, end zijne sterckte:
[fol. O6v, p. 220]
Zoeckt gheduijrigh zijn aenzicht: ghedenckt
Zijn wondren, die hy heeft ghedaen:
Zijn teeckenen, end doordeelen
Zijns monds: ghy zaet Abrams sijns knechts,
Ghy kindren Jacobs, zijn verkoorn.
3.
(Want) hy is de Heere onze Godt:
Zijne oordeelen die zijn over
De heele aerde: hy ghedenckt
Zijns verbonds, tot in eeuwigheydt;
Des woords, dat hy heeft in-ghestelt,
Tot in duyzent gheslachten toe:
4.
Dat hy met Abraham heeft ghemaeckt,
Ende zijnes eeds, aen Isaack:
Den welcken hij oock aen Jacob,
Tot eene in-zettinghe heeft
Ghestelt; (ende) aen Israel
Tot een verbondt van eeuwigheijdt.
5.
Segghend, ick zal u gheven het Landt
Canaan, t snoer van uwe Erve.
Als zy weynigh menschen waeren,
Jae weynigh end vreemde daer in:
End wandelden van volck tot volck,
Van t een rijcke tot t ander volck.
6.
Hy en liet aen gheene mensche toe,
Haer (eenighzins) te onder-drucken,
Oock bestrafte hy koninghen,
Om haerent wille (zegghende)
Noch doet mijne Propheten quaed.
7.
Hy riep oock een hongher in het land,
(Ende) hij brack allen staf des broods
[fol. O7r, p. 221]
Hy zondt een man voor haer henen.
Joseph wierdt verkocht tot een* slaef:
Men druckt zijn voeten in een stock:
Zijn persoon quam in de ijzers.
8.
Ter tijdt toe, dat zijn woordt quam, heeft hem
De reden des Heeren door-loutert:
De Coninck zondt, deed hem ontslaen;
Der volcken heerscher liet hem los.
Hy steld hem heer, over zijn huys:
End heerscher, over al zijn goed:
9.
Om zijne vorsten, nae zijnen lust
Te binden, ende zijne oudtste
Te onder-wijsen. Daer nae quam
Israel in Egypten-land;
Ende Jacob verkeerde, als
Een vreemdelingh in t landt van Cham.
10.
End hy dede sijn volck seer wassen:
End maeckt het machtigher als sijne
Teghen-partijders. Hij keerde
Haer herte om, dat-se sijn volck
Haeteden, dat-se met sijne,
Knechten listelick handelden.
11.
Hij zondt Mose, sijnen knecht (ende)
Aaron, dien hij verkoren hadde.
(Ende) zij deden onder haer
De bevelen sijner teecknen,
Ende de wondere-wercken
In den lande van Cham: hij sondt
Duijsterniss, end maeckt het duyster;
12.
End sij en waren sijnen woorde
[fol. O7v, p. 222]
Niet weer-spannigh. Hij veranderde
(All) haere wateren in bloedt:
End hij doode haere visschen.
Haer landt bracht vele vorsschen voort,
Tot in haer Koninghens Camer.
13.
Hij sprack, end daer quam mengh-ghedierte,
Luijzen in haer gantsche land-pale.
Hij maeckt haer reghen tot haghel,
Vlammigh vijer in haeren lande.
Ende hij sloegh haren wijn-stock:
Mitsgaders haeren vijghe-boom.
14.
End brackt gheboomt haerer land-palen.
Hij sprack, end daer quaemen sprinck-haenen,
End kevers, jae sonder getal:
Die alle het kruijdt in haer landt,
Op-aten, jae die daer aten
De vrucht haerer landouwe op.
15.
Hij versloegh ook, in haeren lande,
De eerst-gheboren, deerstelinghen
Aller haerer krachten: end hij
Voerde-z uijt met zilver end goudt,
Ende onder haere stammen,
En was niemant die struijckelde.
16.
Egijpten was blijd als-z uijt-trocken:
Want haer schrick was op hen ghevallen.
Hij spreijd een wolck tot een decksel;
End vier om s nachts te verlichten.
Men badt; end hij bracht quackels voort:
End maeckt haer zat met hemels broodt.
17.
Hij dede een steen-rotse open,
[fol. O8r, p. 223]
Ende daer ginghen wateren uijt:
Die ginghen door dorre plaetsen,
(Ghelijck) eene riviere: want
Hy ghedacht aen zijn heyligh woort,
Aen Abraham zijnen dienaer.
18.
Alzoo voerde hy, met vrolickheijdt,
Zijn volck uyt; zijn uyt-verkorene,
Met ghejuijgh; ende hij gaf hen
De landen vande Heijdenen;
Zoo dat-ze, in erffenisse,
Der volckren arbeijt bezaten.
19.
Op dat zij zijne inzettinghen
Bewaerden, ende zijne wetten
Onder-hielden. Halelu-jah.
_________________________________________________
Den cvj. Psalm.
Halelu-jah. Lovet den Heer:
Want hy is goed, want (zekerlick)
Zijn ghenaed is in der eeuwigheijdt.
Wie zal doch de moghentheden
Des Heeren uijt-spreken? Ende wie
[fol. O8v, p. 224]
Sal all sijn lof verkondighen?
2.
Gheluckigh! die t recht bewaeren,
Die altijdt gherechtigheydt doet.
Ghedenckt mijner, nae t wel-behaghen,
Tot uw volck; Heere, besoeckt mij,
Met uw heyl, op dat ick aenschouwe
T goed uwer uijt-verkorene:
3.
Op dat ick mij mocht verheughen,
Met de verheugingh uwes volcks:
Op dat ick mij roem met uw erf-deel.
Wy, end onse vaders hebben
Ghesondight, verkeerdelick ghedaen,
Wij hebben godloos gehandelt.
4.
Onse Vaders in Egypten
En hebben op uw wonderen
Niet ghelet; Sij en ghedachten niet
Der veelheydt uwer ghenaeden:
Maer zij waeren (gantsch) wederspanningh
Aen de zee, bij de bieze-zee.
5.
Doch hij heeft-s, om sijnes naems will,
Verlost; op dat hy sijne macht
Bekendt maeckt, end hij scholdt de bies-zee:
Soo dat-se verdrooghde, end hij
Dede-se gaen door de afgronden,
Gelijck (door) eene woestijne.
6.
End hij verloste-s uyt de handt
Des haters, end bevrijde-se,
Uijt s vyands hand: end de wateren
[fol. P1r, p. 225]
Over-decken haer verdruckers.
Niet een van hun en bleef-er over.
Doe gheloofden zy zijn woorden.
7.
Zy zonghen zijnen lof; (doch) zy
Vergaeten haest zijne wercken:
Zy en wachteden niet nae zijn raedt.
Maer zy werden belust met lust,
In de woestijn; end zy versochten
Godt in de woeste-wildernis.
8.
Doe gaf hy hen haer begheerte.
Maer hy zondt aen haere zielen
Eene uyt-teerende magherheydt:
Ende zy benijden Mose
In het legher, ende Aaron
Den gheheylighden des Heeren.
9.
De aerd gingh op, ende verslont
Dathan, ende over-deckte
De vergaderinghe Abirams.
End een vier brandde, onder haer
Vergaderingh; ende een vlamme
Stack de goddelooze aen brandt.
10;
Zy maeckten een kalf by Horeb;
Ende zy boghen haer, voor een
Ghegoten beeldt: end veranderden
Haere eere, in de ghedaent
Van eenen osse, die gras etet.
Zy vergaeten Gods haers heylands:
11.
Die groote dinghen hadd ghedaen,
In Egypten; wonder-daden
In den lande van Chams gheslachte:
[fol. P1v, p. 226]
Die aen de bies-see (hadd ghedaen)
Vreeslicke dinghen: dies hy zeyde,
Dat hy-ze verdelghen zoude:
12.
Ten waer Mose, zijn verkoren,
In de scheur, voor hem hadd ghestaen,
Om zijn grimmigheydt af te keeren,
Op dat hy-ze niet en verdorf.
Zy versmaeden oock t ghewenschte land,
Zy en gheloofden zijn woordt niet:
13.
Maer zy hebben in haer tenten
Ghemurmureert; zy hebben niet
Nae de stemme des Heeren ghehoort.
Dies hief hy* teghen hen zijn hand,
(Een eedt doende) dat hy-ze zoude,
In de woestijn neder-vellen:
14.
End dat hy, onder d Heijdenen
Haer zaedt zoude neder-vellen,
End haer, door de landen verstroyen.
Oock hebben zy haer ghekoppelt
Aen Baal Peor, ende aten
De offerhanden der dooden.
15.
End zy hebben tot toorn verweckt
Met haer daden; zoo dat de plaegh
Een in-breucke onder haer dede.
Doe is Pinehas op-ghestaen,
End hy heeft gherichte gheoeffent:
End de plaegh wert op-ghehouden.
16.
Ende het is hem gherekent
Tot gherechtigheydt, van gheslacht
Tot geslachte, tot in eeuwigheijdt.
[fol. P2r, p. 227]
Zy maeckten (hem) oock zeer toornigh,
Aen het twist-water, ende het gingh
Mosi qualick, om harent will.
17.
Want zy verbitterden zijn gheest,
Zoo dat hy on-bedachtelick
(Yet-wes) met zijne lippen voort-bracht.
Zy en hebben die volckeren
Niet uyt-ghedelghet, die de Heere
Hen (met bevel) hadde ghezeyt.
18.
Maer menghden zich met d Heijdenen,
End leerden der zelver wercken:
End zy dienden hare afgoden:
End zy werden hen tot een strick.
Zy hebben haer zonen, end dochters
Den Duyvelen op-gheoffert.
19.
Zy vergoten onschuldigh bloedt,
t Bloedt haerer Sonen end Dochters:
Die zy den afgoden van Canaan
Hebben op-gheoffert, zoo dat
Het aerdrijck, door dese bloedschulden,
Is ontheylighet gheworden.
20.
Ende zy ontreynighden haer,
Door haere wercken: ende zy
Hebben ghehoereert, door haer daden.
Dies des Heeren toorne ontstack,
Teghen zijn volck: ende hy heeft een
Grouwel ghehadt aen zijn erf-deel.
21.
Ende hy gaf-ze in de handt
Der Heydenen; end haer haters
Die hebben over haer gheheerschet.
[fol. P2v, p. 228]
Haer vijanden verdruckten-ze:
Ende zy zijn onder haere handt
(Alsdoe) vernedert gheworden.
22.
Hy heeft-ze menighmael gheredt;
Maer zy hebben, door haeren raedt,
Gheterght; end zy werden door haere
On-gherechtigheydt uyt-gheteert.
Nochtans zagh hij haer benautheydt aen,
Wanneer hij haer gheschrey hoorde:
23.
End hij dacht, tot haeren besten,
Aen zijn verbont; end t rouwde hem,
Nae de veelheydt zijner ghenaeden.
Dies gaf hij haer barmhertigheydt,
Voor all die-ze ghevanghen hadden.
Verlost ons Heere, onze Godt:
24.
End vergaert ons uyt d Heydenen,
Op dat wy uws naems heyligheydt
Loofden, ons beroemend in uw lof.
Ghelooft zy d Heer Israels Godt,
Van eeuw, tot eeuw end alle het volck
Zegghe Amen. Halelu-jah.
_________________________________________________
Den cvij. Psalm.
LOoft den Heer, want hij is goedt:
Want zijn goetgunstigheydt
[fol. P3r, p. 229]
Is tot in der eeuwigheydt.
Dat (zulcks) de bevrijdde
Des Heeren zegghen, die
Hy van des verdruckers hand
Ghevrijdt heeft; end die hy
Uyt de landen verzaemt heeft:
2.
Van t oosten, end van t westen,
Van t noorden, ende de zee,
Die in de woestijn, op wegh
Der wildernis, dwaelden.
Die gheen woonstadt vonden;
Daer zy hongherigh waeren,
Oock dorstigh: haer ziele
Die was in hen over-stelpt.
3.
Doch roepende tot den Heer,
In haere benautheydt,
Verlost hij-z uijt haer anghsten.
Ende hy leyde-ze,
Op eenen rechten wegh, 4.
Om te gaen tot een woon-stadt.
Laet-ze, voor den Heere:
[fol. P3v, p. 230]
Zijn goed-gunstigheydt loven;
4.
End zijne wonder-wercken,
Voor des menschs kinderen.
Want hy de dorstighe ziel
Versaedt; end d hongrighe
Ziele, met goedt vervult;
Die in de duysternisse,
End schaduwe des doots
Ghezeten zijn, ghebonden,
5.
Met verdruckingh, end yzer:
Om dat-ze weer-spannigh
Teghen Godes gheboden
Waeren gheweest; ende
Des alderhooghsten raedt
On-weerdlick veracht hadden.
Daerom hy haer met druck
Het hert hadde vernedert.
6.
Zy zijn ghestruyckelt, ende
Daer en was gheen helper:
Doch tot den Heer roepende,
In haer benautheijdt, hy
Verlost-z uyt haer anghsten.
Hy voerde-z uyt het duyster
End de schaduw des doods,
End hy brack haere banden.
7.
(Dus) laet-ze voor den Heere
Zijn goedertierenheydt
Met lof-zeggingh-belijden
End zijn wonder-wercken,
Voor des menschen kindren:
Want hy breeckt koper deuren,
[fol. P4r, p. 231]
End hy houwt in stucken
De ysere grendelen.
8.
De zotte werden gheplaeght,
Om den wegh van haere
Overtredingh; end haere
Ongherechtigheden.
Haer ziele grouwelde,
Van allerhande spijze:
End zy waren tot aen
Des doodts poorten gekomen.
9.
Doch tot den Heere roepende,
In deze benautheijdt,
Die zy hadden, heeft hy-ze
Uijt haer anghsten verlost:
Hy zond zijn woordt (doen) uyt,
Ende hy gheneesde-ze,
Ende hy ruckte-ze
Uyt haere verdervinghen.
10.
(Dus) laet-ze voor den Heere,
Zijn goedertierenheydt
Met lof-zeggingh-belijden
End zijn wonder-wercken
Voor des menschen kindren:
End dat-ze lof-offranden
Offren, end met ghejuygh,
Sijne wercken vertellen.
11.
Die met Schepen ter zee gaen,
Op groote wateren,
(Haeren) handel drijvende,
Sien des Heeren wercken,
Ende in de diepten
[fol. P4v, p. 232]
Zijn wonderen: als hij spreeckt,
Doet hij een storm op-staen,
Die haer golven doet rijzen:
12.
Zy gaen op nae den Hemel,
(End) zij daelen neder,
Tot in de afgronden toe.
Haer ziel versmelt van anghst:
Zy danssen, end wagghlen,
Even als een droncken man:
End all haere wijsheydt
Die wort (ghelijck) verslonden.
13.
Doch in haere benautheydt,
Roepende tot den Heer,
Voert hij-ze uyt haer anghsten:
Hy doet den storm still staen,
Zoo dat haere golven
Stille swijghen: dan zijn-ze
Verblijdt, om dat-ze (weer)
Tot stilte zijn ghekomen.
14.
End dat hij-z tot de haven
Hares wensch heeft gheleydt.
Laet-ze (dan) voor den Heere,
Zijn ghenaede loven,
End zijn wonder-wercken,
Voor de kindren der menschen;
End in de ghemeynte
Van het volck hem verhooghen;
15.
End laet-z in het ghestoelte
Der oudsten hem roemen.
Hy verstelt de rivieren,
Tot eene woestijne;
[fol. P5r, p. 233]
Ende water-tochten,
Tot een dorstighe plaetze:
t Vruchtbaer land tot zoutheidt,
Om haers in-woonders boosheidt.
16.
Hy verstelt de woestijne,
Tot eenen water-poel;
Ende de dorre aerde,
Tot watere-tochten.
Ende hij doet aldaer
De hongherighe woonen,
Ende zy bouwen op
Een Stadt, om te bewoonen.
17.
End zy bezaeyen ackers,
End planten wijn-gaerden,
Die in-comende vruchten
Voort-bringhen: ende hij
Zegent-ze, zoo dat zy
Zeer vermenighvuldighen;
End haere vee-kudde
Die en wert niet vermindert.
18.
Daer naer verminderen-ze,
Ende komen t onder,
Door (veele) verdruckinghe,
Quaedt, ende droeffenis.
Hij stort verachtingh uijt
Over de opper-heeren;
End hij doet-ze dwalen,
Int woeste, daer geen wegh is.
19.
Hij brenght den nootdurftigen,
Uijt de verdruckinghe;
In een hoogh vertreck, ende
[fol. P5v, p. 234]
Maeckt de huys-gezinnen,
Als kudden. D oprechte
Zien t aen, ende zijn verblijdt.
Maer all ongherechtheydt
Heeft haren mondt toe-gestopt.
20.
Wie is wijs? dat hy dese 22.
(Dinghen) wel waer-neme:
End dat-ze de weldaden
Des Heeren recht verstaen.
_________________________________________________
Den cviij. Psalm.
Een liedt, een Psalm Davids.
O Godt mijn herte is bereydt:
Ick zal zinghen, end Psalm-zinghen,
Oock mijne eere. Waecket op,
Ghy luyte, ende harp: ick zal
In den dagheraedt op-waecken.
Ick zal u, onder de volcken,
[fol. P6r, p. 235]
Loven, o Heere; ende ick zal
U Psalm-zinghen onder de natien.
2.
Want uwe goedertierenheydt
Is groot, boven de hemelen;
Ende uwe waerheydt, tot aen
De opper-wolcken. Verheft u,
O Godt, boven de hemelen;
End uw eer over t gansch aerdrijck:
Op dat uw lieve bevrijt worden.
Behoudt met uw recht-hand, end hoort ons.
3.
Godt heeft in zijnen heylighdom
Ghesproken: dies zal ick van vreught
Springhen: Ick zal Sichem deijlen;
End het dal Succoth af-meten.
Gilead is mijn: Manasse
Is mijne: ende Ephraim
Is mijns hoofts sterckte: Juda is mijn
Wet-ghever: Moab is mijn wasch-pot.
4.
K zal op Edom mijn schoe werpen;
Over Palestina juijghen.
Wie zal my voeren in de Stadt
Van sterckte? Wie zal mij leijden
Tot in Edom? Sult ghij t niet zijn,
O Godt, die ons verstooten hadt?
Ende die niet, o Godt, en waeret
Met ons heijr-krachten, uijt-ghetoghen?
5.
Gheeft ons hulp uijt de benautheydt:
[fol. P6v, p. 236]
Want s menschen heijl is ijdelheidt.
In Godt zullen wij doen gheweldt,
End hij zal ons druckers vertreen.
_________________________________________________
Den cix. Psalm.
Een Psalm Davids, voor den Opper-Zangh-
Meester.
Godt mijnes lofs, en swijghet niet:
Want de mond des goddloozen, ende
De mondt vol bedroghs zijn teghen my
Open-ghedaen; zij hebben met mij
Ghesproken, met een valsche tongh,
End met haet-woorden mij om-ringht.
2.
Jae zij hebben mij, zonder oorzaeck
Aen-ghevochten: voor mijne liefde,
Zijn-ze mij weer-parthijen gheweest.
Maer ick was (gheduyrigh) in t ghebedt.
Zij leijden op mij quaed, voor t goed,
Ende haet, voor mijne liefde.
3.
Stelt eenen godloozen over hen;
[fol. P7r, p. 237]
End de Sathan stae aen zijn recht-hand.
Als hy ghericht wordt, dat hy schuldigh
Uyt-gae; end zijn ghebedt zy tot zond.
Dat zijne daghen weynigh zijn:
Een ander neme zijn ampt aen.
4.
Dat zijn kinderen weezen worden,
Ende zijne vrouwe weduwe;
End dat zijn kinderen, hier end daer,
Rondom swerven, ende bedelen
Ende (den noodtdurft) uyt haere
Verwoestede plaetsen zoecken.
5.
Dat de schuld-eyscher af-voordere
Alles wat dat hy heeft: ende dat
De vreemde zijnen arbeydt rooven:
Dat hy gheen gunst-verstercker hebbe,
Ende datter niemant en zy,
Die zijn weezen ghenadigh zy.
6.
Zijn naer-gheslacht zy ter uyt-roeyingh:
Haer naem worde in t ander gheslacht
Uyt-ghedelghet: zijner vaderen
Ongherechtigheydt worde ghedacht
Bij den Heere; end de zonde
Zijns moeders werd niet uyt-ghedelght.
7.
Dat-ze gheduijrigh voor den Heer zijn:
Ende hij roey uyt van der aerde
Haer ghedachteniss, om dat hy niet
Ghedacht heeft wel-daedigheydt te doen:
Maer hy heeft* den elendighen,
End noodtdurftighen man vervolght;
[fol. P7v, p. 238]
8.
End den verslaghenen van herte
Die (heeft hy vervolght) om te dooden.
De vervloeckingh, die hy beminde
Komme over hem: end de zeghen
Zy verre van hem; dewijle
Hy gheen lust daer in heeft ghehadt.
9.
Ende hy zy met den vloeck bekleedt,
Als met zijn kleedt; end dat die in-gae
Tot in zijn binnenst; als het waeter;
End als de oly in zijn beendren.
Die zy hem, als een decksel-kleedt.
End tot zijn steedsche gordel-riem.
10.
Dit zy t loon mijner tegen-standers,
Van den Heere, ende der ghener,
Die quaedt teghen mijn ziele spreken.
Maer ghy, o Heer, Heer maecket met mij
Om uwes naems will, verlost mij,
Dewijl uwe gunste goedt is.
11.
Want ick ben bedruckt, ende noodtdurftigh,
End mijn hert is binnen mij door-wondt.
Ick gae henen, ghelijck een schaduw,
Wanneer-ze haer neyghet. Ick worde
Als een sprinckhaen om-ghedreven:
Mijn knijen struijckelden van vasten:
12.
Ende mijn vleesch heeft zich begheven,
Alsoo datter gheen vet aen en is.
Noch ben ick hem een smaet gheworden:
Zij schudden haer hooft, als zy mij zien.
Helpt mij, Heer, mijn Godt, verlost mij,
Nae uwe goedertierenheidt.
[fol. P8r, p. 239]
13.
Dat-ze weten, dat dit uw handt is:
Dat ghy het, o Heere, ghedaen hebt.
Laet-ze vloecken, maer dat ghij zeghent.
Laet-ze haer teghen mij op-maecken;
Maer dat-ze te schande werden:
Doch dat zich uwe knecht verblijd.
14.
Laet mijn teghen-standers met schande
Bekleedet worden; ende dat-ze
Met haer beschaemtheijdt zich bedecken,
Als met een mantel. Ick zal den Heer
Met mijnen monde zeer loven,
End onder vele hem prijzen.
15.
Want hij zal aen de rechter-zijde*
Des armen staen; om te verlossen
Van de gheen, die zijn ziel oordeelen.
_________________________________________________
Den cx. Psalm.
Een Psalm* Davids.
DE* Heer heeft gesproken tot mijnen Heere,
Zit tot mijner rechter-handt, tot dat ick
Uwe vijanden, tot een onder-bancke
Van uwe voeten, ghezet zal hebben.
[fol. P8v, p. 240]
2.
D Heer zal den staf uws krachts uijt Zion zenden.
Heerschet int midden uwer vijanden.
Uw volck zal op den dagh van uwe heijr-kracht,
Zeer willigh zijn, met heijlghe cieraden.
3.
De dauw uws jeughds zal u uijt de baer-moeder
Des daeghraeds zijn. De Heer heeft ghesworen,
End t zal hem niet berouwen. Ghij zijt eeuwlick
Priester, nae dordeningh Melchisedechs.
4.
De Heer is aen uwe rechter-hand. Hij zal,
Ten daghe zijns toorns, koninghen verslaen.
Hji zal onder de Heijdenen, recht pleghen:
Hij zal t vol doode lichaemen maecken.
5.
Hij zal verslaen den ghenen, die het hooft is,
Over een groot land; hij zal op den wegh*
Uijt de valleij-beke drincken: daeromme
Zal hij het hooft om hooghe op-heffen.
_________________________________________________
Den cxj. Psalm.
Halelu-jah.
ICk zal den Heer van gantscher hert,
In den raedt, end vergaderingh
Der op-rechten loven. De wercken
[fol. Q1r, p. 241]
Des Heeren zijn groot, end ghezocht,
Van all die daer in lust hebben;
Zijn doen is glans, ende heerlickheydt;
2.
Ende zijne gherechtigheydt
Bestaet, tot inder eeuwigheydt.
Hy heeft zijn wondren een ghedenkingh
Ghemaeckt. De Heer is ghenadigh,
End barmhertigh: hy heeft aen hen,
Die hem vreezen, spijse ghegheven.
3.
Hy ghedenckt altoos zijns verbonds.
Hy heeft de kracht zijner wercken,
Zijn volck doen weten: hun de erve
Van de Heydenen ghevende.
Ghetrouwe waerheydt, end oordeel
Dat zijn de wercken zijner handen.
4.
All zijn bevelen zijn ghetrouw:
Zy zijn ondersteunt voor altoos,
End in eeuwigheydt: zijnde ghedaen,
In waerheydt, end op-rechtigheydt.
Hy zendt zijn volck verlossinghe:
Hy schickt zijn verbondt in eeuwigheydt.
5.
Zijn naem is heyligh end vreeslick.
De vreeze des Heeren, die is
Het hooft stuck-end-begin der wijsheydt:
Alle de ghene welcke die
[fol. Q1v, p. 242]
Betrachten, hebben goet verstand.
Zijn lof bestaet, tot in eeuwigheydt.
_________________________________________________
Den cxij. Psalm.
HAlelu-jah. Wel-gheluckzaligh,
Is de man, die den Heere vreezet:
Die zijn geboden zeer behaghen!
Zijn zaet dat zal (hier) op der aerden,
Gheweldigh wesen. Het gheslachte
Der op-recht zal ghezeghent worden.
2.
Have end rijckdom zal in zijn huys
Wesen: end zijne gherechtigheydt
Is bestaende, tot in eeuwigheydt.
Het licht gaet op in duysternisse,
Den oprechten. Hy is ghenadigh,
End barmhertigh, ende rechtveerdigh.
3.
Wel dien man, die ontfermt, end uyt-leent:
Hij beschickt met recht zijne zaecken,
[fol. Q2r, p. 243]
Voorwaer hij en zal, in eeuwigheydt,
Niet wanckelen. De rechtveerdighe
Zal in eeuwigh ghedachtenis zijn.
Hij zal van gheen quaed gherucht vreezen.
4.
Zijn herte is (zeer wel) verzekert,
Op den Heere vast betrouwende.
Zijn herte, wel zijnd onder-steunet,
En zal niet bevreest zijn; tot dat hij
Op zijne weder-parthijen zie.
Hij stroyt, hij gheeft den nootdurftighen.
5.
Zijn gherechtheydt staet in euwigheydt:
Zijn hoorn zal in eere verhooght zijn.
De goddelooze zal het aen-zien:
End hij zal zich vertoornen: hy zal
Met zijn tanden knerssen, end smelten.
De wensch der godloozen zal vergaen.
_________________________________________________
Den cxiij. Psalm.
HAlelu-jah. Looft, ghy knechten,
Des Heeren; looft des Heeren naem.
De naem des Heeren zy ghepresen,
Van nu tot in der eeuwigheidt.
[fol. Q2v, p. 244]
De naem des Heeren zy ghelooft,
Van des zons op-gangh, tot haer daelingh.
2.
De Heere is hooghe, boven
All heijdenen: zijn heerlickheydt,
Die is tot boven de hemelen.
Wie is ghelijck d Heer onze Godt?
Die zeer hoogh woont, die zeer leegh ziet,
In den hemel, end op der aerde:
3.
Die uyt t stof den gheringhen heft;
Den armen uyt den druck verhooght:
Om by de princen te doen zitten,
Bij de princen zijnes volcks, die
D onvruchtbaer, met een huys-gesin,
Een bly kinder-moeder doet woonen. Halelu-jah.
_________________________________________________
Den cxiiij. Psalm.
Doe* Israel uyt Egypten vertrock;
t Huys Jacob, uyt een volck van vreemde tael,
Wert Juda zijn heijlighdom,
Israel zijn volkomen heerschappy.
[fol. Q3r, p. 245]
De zee zagh het aen, ende vluchtede;
De Jordaen keerd achterwaerts.
2.
De berghen spronghen op, ghelijck rammen;
De heuvelen, ghelijck de lammeren.
Wat was u, zee, dat ghy vloodt?
Ghy Jordaen, dat ghy achterwaerts keerdet?
Ghy bergen, dat ghy opspronght, als rammen?
Ghy heuvelen, als lammers?
3.
Beeft ghy aerd, voor t aenghezicht des Heeren,
Voor t aenschijn des Gods Jacobs; die de rots
Verkeerd in een water-vloedt;
De key-steen in een water-fonteyne.
_________________________________________________
Den cxv. Psalm.
NIet ons, o Heer, niet ons, maer uwen naem
Gheeft eer, om uwer goedertierenheydt,
Om uwer waerheydt wille.
Waerom zouden de heydenen zegghen,
[fol. Q3v, p. 246]
Waer is nu haeren Godt? Doch onse Godt
Die in in de hemelen.
2.
(Onze Godt) doet al wat hem behaeghet.
Haer afgoden zijn zilver ende goudt,
Het werck van s menschen handen.
Zy hebben een mond, maer en spreken niet;
Zy hebben ooghen, maer zy en zien niet;
Ooren, maer en hooren niet.
3.
Zy hebben een neus, maer en riecken niet;
Haere handen, maer zy en tasten niet.
Haere voeten, maer gaen niet:
Zy en gheven door haer keel, gheen gheluyt.
Dat die-ze maecken, hen ghelijck worden;
(End) All wie op haer vertrouwt.
4.
Israel vertrouwt ghy, op den Heere:
Hy is haer hulpe, ende haeren schildt.
Ghij huys Aarons, vertrouwt,
Op den Heer; hij is haer hulp, end haer schildt.
Die den Heer vreest, vertrouwt op den Heere;
Hy is haer hulp, end haer schildt.
5.
De Heer is onzer ghedachtigh gheweest.
Hy zal zeghenen (jae) hij zal het huys
Van Israel zeghenen.
Hy zal het huys Aarons zeghenen:
Hy zal zeghenen, die den Heer vreesen,
De kleyne met de groote.
[fol. Q4r, p. 247]
De Heer zal (zeghen) over u toe-doen:
Over u, end over uw kinderen.
Ghy zijt den Heer ghezeghent:
Die den Hemel, end d aerde ghemaeckt heeft.
Den hemel is den hemel des Heeren,
Maer d aerd gheeft hij den menschen
7.
De dood en zullen den Heer niet prijsen:
Nocht die in de stilte neer-ghedaelt zijn.
Maer wy zullen den Heere
Loven, van nu tot inder eeuwigheydt. Halelu-jah.
_________________________________________________
Den cxvj. Psalm.
IC hebb lief, want de Heer hoort mijn stemme,
Mijn smeeckingen: want hy neygt zijn oor tot mij:
Dies ick hem in mijn dagen zal aen-roepen.
Banden des doods hadden mij om-vanghen:
2.
End de anghsten der hellen hadden mij
Ontmoet: ick vondt benautheydt end droeffenis:
Maer ic riep den naem des Heeren aen (zeggend)
Och Heere! bevrijdet mijne ziele.
[fol. Q4v, p. 248]
3.
De Heer is ghenadigh end rechtveerdigh,
Ende onze Godt die is ontfermende.
De Heere die bewaert de eenvouwdighe.
K was uyt-gheteert, doch hij heeft my verlost.
4.
Mijn ziel keert weder, tot uwe ruste:
Want de Heere die heeft aen u wel-ghedaen,
Want ghy (Heer) hebt mijn ziel van den doot geredt;
Mijn oogh van traenen, mijn voet van aen-stoot.
5.
Ick zal wandelen voor het aen-ghezicht
Des Heeren, in de landen der levende.
Ick hebb ghelooft, daerom sprack ick: ick ben zeer
Bedruckt geweest: ick zeyd in mijn haesten:
6.
Alle menschen zijn lieghers. Wat zal ick
D Heer verghelden voor al zijn wel-doen aen my!
Ick zal den beker der heylen op-nemen;
Ende den naem des Heeren aen-roepen.
7.
K zal den Heer mijn gheloften betaelen,
Nu, in teghenwoordigheydt van al zijn volck.
In de ooghen des Heeren is kostelick
De doodt van zijne gunste-ghenooten.
8.
Oh Heer! jae ick: ick ben uw knecht, een zoon
uwr dienst-maeghds: ghy hebt mijn banden los gemaeckt
Ick zal u danck-offerande offeren,
Ende den naem des Heeren aen-roepen.
9.
K zal den Heer mijn gheloften betaelen,
Nu, in teghenwoordigheydt van all zijn volck:
In de voor-hoven des huyses des Heeren,
In t midden van u, o Jerusalem. Halelu-jah.
_________________________________________________
[fol. Q5r, p. 249]
Den cxvij. Psalm.
LOoft den Heer, alle Heijdenen:
Prijst hem alle ghy natien.
Want zijne goedertierenheydt
Is treffelick-groot over ons.
End de waerheydt des Heeren is
In eeuwigheydt. Halelu-jah.
_________________________________________________
Den cxviij. Psalm.
LOvet den Heere, want hy is goed:
Want zijne goedertierenheydt
Is tot in der eeuwigheyd. Dat nu
Israel zegghe: dat zijne
[fol. Q5v, p. 250]
Goedgunstigheydt is in eeuwigheydt.
Dat nu het huys Aarons zegghe,
(Als) dat sijne goedertierenheijdt
Is tot in alle eeuwigheydt.
2.
Dat die ghene, welcke den Heere
Vreezen, nu zegghen, dat sijne
Goedgunstigheijdt is in eeuwigheijdt.
Ick hebbe uijt de benautheijdt,
Den Heere aen-gheroepen: de Heere
Heeft mij verhoort (stellende my)
In de ruymte. De Heer is bij mij:
Daerom en zal ick niet vreesen.
3.
Wat soude mij (doch) een mensche doen?
De Heer is bij mij, onder hen
Die mij helpen: daeromme zal ick
(Mijn lust) aen mijne haters sien.
T is beter, op den Heer te rusten,
Dan op den mensch te vertrouwen:
Tis beter, op den Heer te rusten,
Dan op Princen te vertrouwen.
4.
Alle de heijdenen hadden mij
Om-ringht: t is in des Heeren naem
Dat ick-ze neer-gehouden hebbe.
[fol. Q6r, p. 251]
Zij hadden mij om-ringhet; jae
Sij hadden mij (wederom) om-ringht.
Het is in des Heeren name,
Dat ick-ze neer-houwe. Sij hadden,
Ghelijck als Bijen, my om-ringhet:
5.
Sij sijn, ghelijck een vier van doornen,
Uijt-ghebluscht. T is in de naeme
Des Heeren, dat ick-se nederhouw.
Ghy hadt mij seer hardt ghestooten,
Tot neer-vallens toe: Maer de Heere
Heeft my gheholpen: de Heere
Is mijne sterckte, ende (mijn) Psalm:
Want hij is mij tot heijl gheweest.
6.
In de tenten der rechtveerdighen,
Is een stemm des ghejuijghs, end heijls.
Des Heeren rechter-hand doet gheweldt:
Des Heeren rechter-hand verhooght;
Des Heeren rechter-hand doet gheweldt:
Ick en sal niet sterven, maer ick
Sal leven: ende ick sal (voortaen)
Des Heeren wercken vertellen.
7.
De Heer heeft mij wel hardt ghekastijdt,
Maer hij en heeft mij niet ter doodt
Over-ghegheven. Doet mij open
De poorten der gherechtigheijdt;
(Op dat) ick daer door inne-kome,
(End) dat ick den Heere love.
Dit is des Heeren poort, door welcke
De rechtveerdighe zullen gaen.
8.
Ick zal u loven, om dat ghy my
Verhoort, ende my tot heyl zijt.
[fol. Q6v, p. 252]
De steen, die de bouw-lieden hadden
Verworpen, die is tot een hooft
Des hoecks gheworden. Dese saecke
Is (zoo) van den Heere gheschiet.
(Ende) het is in onze ooghen,
Grootelicks te verwonderen.
9.
Dit is den dagh, welcken de Heere
Ghemaeckt heeft. Laet ons dan op dien
Verheught zijn, ende blijde wezen.
Oh Heer! gheeft doch behoudenis:
Oh Heere! gheeft doch voorspoedigheydt.
Ghezeghent zy hij, die daer komt,
In des Heeren naem. Wy zeghenen
U-lieden, uyt des Heeren huys.
10.
De Heere die is Godt, de welcke
Het licht aen ons ghegheven heeft.
Bindt het feest-offer vast met touwen,
Tot aen de hoornen des Altaers,
Ghy zijt mijn Godt, ick zal u loven:
Mijn Godt, ick zal u verhooghen.
Lovet den Heere, want hy is goedt;
Want zijn gunst is in eeuwigheydt.
_________________________________________________
Den cxix. Psalm.
Aleph.
WEl-gheluckzaligh zijn de op-rechte
Van wandel, die in de wet des Heeren gaen.
[fol. Q7r, p. 253]
Wel-gheluckzaligh zijn-ze, dewelcke
Zijne ghetuyghenissen onder-houden.
End die hem van gantscher herte zoecken;
Oock gheen on-recht doen, (maer) gaen in zijn weghen.
2.
Ghy hebt ghelast, datmen uw bevelen
Zeer nauw bewaren zal. Oh, dat mijn weghen
Ghericht wierden, om uw in-zettinghen
Te houden. Wanneer dat ick mercken zoude
Op alle uwe gheboden; alsdan
En zoude ick (voor u) niet beschaemt worden.
3.
Ick zal u, met een op-recht hert loven,
Als ick de rechten uwer gherechtigheydt
Gheleert hebb. Ick zal uw in-zettinghen
Bewaeren. En verlaet my niet al te zeer.
Beth.
4.
Waer mede zal de jonghelingh zijn padt
Zuyver houden? als hij (het) houdt, nae uw woort.
Ick zoecke u, met mijn gheheel herte.
En laet mij van uw gheboden niet dwalen.
Ick hebb uw woordt in mijn hert verborghen,
Op dat ick teghen u niet zoud zondighen.
5.
Ghij zijt Heer ghezeghent. Leert my uwe
[fol. Q7v, p. 254]
In-zettinghen. Ick hebb met mijne lippen
Alle de rechten uwes monds vertelt.
Ick ben vrolicker in den wegh van uwe
Ghetuyghnissen, als over alle goedt.
Ick zal uwe bevelen over-dencken:
6.
End ick zal op uwe paden letten.
Ick zal verblijdt zijn in uw in-zettinghen.
Ick zal uwe woorden* niet vergheten.
Gimel.
7.
DOet wel by uwen knecht, (dat) ick leve;
Ende dat ick uwe woorden bewaere.
Ont-decke mijne ooghen, op dat ick
De wonderen van uwe wet aenschouwe,
Ick ben een vreemdelingh, op der aerde.
En verberght uwe gheboden voor my niet.
8.
Mijn ziel is verbroken, vant aller tijdt,
Nae uwe oordeelen (Heer) te verlanghen.
Ghy bestraft de vervloeckt hoovaerdighe,
Die van uw gheboden dwaelen. wendt van my
Versmaetheydt, end verachtingh: want ick hebb
Uwe ghetuyghenissen onder-houden.
9.
Als zelfs de Vorsten zittend, teghen my
Spraken: heeft uw knecht uwe in-zettinghen
Betracht: oock zijn uw getuyghenissen
Mijn vermaeckinghen, end mijne raets-lieden.
Daleth.
10.
Mijn ziel kleeft aen t stof, maeckt my, nae uw woord
Levendigh. Ick vertelle mijne weghen,
[fol. Q8r, p. 255]
End ghy verhoort my. Leert my uw wetten:
Doet my den wegh uwer bevelen verstaen:
Op dat ick uw wonderen betrachte.
Mijne ziele die druypt wegh van treurigheyd.
11.
Richtet my op (Heer) nae uwen woorde.
Doet van my den wegh der valscheijd af-wijcken:
End verleent my ghenaedlick uwe wet.
Ick hebbe den wegh der waerheijdt verkoren:
Ick hebb uwe rechten mij voor-ghestelt.
Ick kleef vast aen uwe getuijgenissen.
12.
En maeckt ghij, o Heere, mij niet beschaemt.
Ick zal den wegh uwer gheboden loopen,
Als ghij mijn herte verwijdt zult hebben.
He.
13.
LEert mij den wegh uwer in-zettinghen,
Heer: end ick zal hem, ten eijnde toe, houden.
Gheeft mij t verstant, ick zal uw wet houden:
Jae ick zal-ze met gantscher hert behouden.
Doet mij gaen op t padt uwer gheboden:
Want ick hebbe daer in een wel-behaghen.
14.
Neijght mijn hert tot uw ghetuijghenissen,
End niet tot gierigheijdt. Wendt mijn oogen af,
Op dat-ze gheen ijdelheijdt aen en zien.
Maecket mij levendigh, door uwe weghen.
Bevestight uwen knecht uw toe-seggingh,
De welcke nae uw vreese (is gheneghen)
15.
Wendt mijn smaedt, die ick vrees: want uw rechten
Zijn goedt. Ziet, ick hebb tot uwe bevelen
Begheert: verquickt mij door uw gherechtheijdt.
[fol. Q8v, p. 256]
Vau.
16.
ENd dat my, Heer, uw goedtgunstigheden,
Uw heyl, nae uw toe-zegging, overkome.
Op dat ick mijnen smaeder wat hebbe
Tandwoorden: want ic vertrouwe op uw woort.
End en ruckt t woord der waerheijdt van mijn mond
Niet al te zeer: want ick hop op uw rechten.
17.
Zoo zal ick uw wet steeds onder-houden
Eeuwlick, end altoos: end in ruijmte wandlen,
Om dat ick uw bevelen ghezocht hebb.
K zal van uw ghetuijghnissen, voor Koninghen
Spreken, en mij niet schaemen: end zal mij,
In uw gheboden, die ick minn, vermaecken.
18.
End ick zal mijne handen nae uwe
Gheboden, die ick lief hebbe, op-heffen:
End zal uw inzettinghen betrachten.
Zain.
19.
GHedenckt des woords, tot uw knecht (ghesproken)
Op het welcke dat ghy mij hebt doen hopen:
Dit is mijn troost, in mijne elende.
Want uwe toe-zegginghe heeft mij verquickt.
Dhoovaerdigh hebben mij gantsch zeer bespot.
(Nochtans) ben ick van uw wet niet gheweken.
20.
Ick hebb Heer, van oudts, aen uw oordeelen
Ghedacht, ende ick hebbe mij ghetroostet.
Groote beroeringh heeft mij bevanghen,
Weghen de godloos, die uw wet verlaten.
Uw in-zettinghen zijn mijne zanghen,
Ter plaets van mijn vremdelingschappen geweest.
[fol. R1r, p. 257]
21.
Des nachts, Heer, ben ic uws naems gedachtigh,
End hebb uw wet bewaert. Dat is my geschiet,
Om dat ick uw bevelen bewaert hebb.
Chet.
22.
DE Heer is mijn deel, ick hebbe ghezeyt,
Dat ick uwe woorden zoude bewaeren.
Ick hebb van gantscher herten u ghesmeeckt.
Zijt my ghenadigh, nae uwe toe-zeggingh.
Ick hebb mijn weghen bedacht, end mijne
Voeten, nae uw ghetuyghenissen ghekeert.
23.
Ick hebbe gehaest, ende niet vertraeght,
Om uwe gheboden te onder-houden.
De godtlooz hoopen hebben my berooft.
(Nochtans) hebb ick uwe wet niet vergheten.
Ick stae Mid-nachts op, om u te loven,
Voor de rechten van uwe gherechtigheydt.
24.
Ick ben een ghezelle aller, die u
Vreezen: ende dier, die uwe bevelen
Onderhouden. Heere, de aerd is vol
Van uw ghenaed. Leert my uw in-zettinghen.
Teth
25.
GHy hebt, Heer, nae uw woordt, by uwen knecht
Goet gedaen. Leert my een goe zin, end kenniss
Want ick hebb aen uw gheboden ghelooft.
Ic verdwaelde, eer dat ick vernedert werdt:
Maer nu hebb ick uw woordt onderhouden.
[fol. R1v, p. 258]
Ghy zijt (o Heere) goedt, ende goedt doende.
26.
Doet my leeren uwe in-zettinghen
De hoovaerdighe die hebben teghens my
Leughenen ghestoffeert. (Doch) ick hebbe
Uw bevelen van gantscher herten bewaert.
Haer hert is vet, als smeer: uw wet lust my.
Het is my goedt, dat ick ben verdruckt geweest:
27.
Op dat ick uw in-zettinghen leerde.
De wet uwes monds, die is my veel beter,
Dan duijzenden van goudt ofte zilver.
Iod.
28.
Uw handen hebben my gemaeckt, end breydt.
Doet my verstaen, dat ick uw gheboden leer.
Die u vreezen zullen my zien, ende
Verheught zijn, dat ick uw woord gehoopt hebb
K weet, Heer, dat uw rechten gerechtheydt zijn,
End dat ghy my ter goeder trouw verdrukt hebt.
29.
Laet doch uw goedgunstigheydt zijn, om my
Te troosten; nae uw toezeggingh aen uw knecht:
Laet uw ontferminghen my toe-komen,
Op dat ick leef: want uw wet is al mijn lust.
Laet de hoovaerdighe beschaemt worden:
Om dat zy my valschlick hebben om-ghevelt.
30.
(Maer) ick betrachte uwe gheboden.
Laet-ze tot my zich keeren, die u vreezen:
Ende die uwe ghetuyghenissen
Kennen. Laet mijn herte op-rechtigh wezen,
Tot uwe in-zettinghen (gheneghen:
Op dat ick (nimmermeer) beschaemt en worde.
[fol. R2r, p. 259]
Caph.
31.
Mijn ziel is besweken van verlanghen,
Nae uw heyl. Op uw woort hebbe ic gehoopt.
Mijn ooghen besweken van verlanghen,
Nae uwe toe-zegginghe, terwijle dat
Ick zeyde, wanneer zult ghy my troosten?
Want ick ben als een leren zack in den roock.
32.
Ick en vergeet uw in-zettinghen niet.
Hoe veel zullen (dees) dagen uwes knechts zijn?
Wanneer zult ghy recht doen over mijne
Vervolghers? D hoovaerdigh hebben my puttten
Ghegraven: twelck niet en is nae uw wet.
Alle uwe gheboden zijn de waerheydt.
33.
Zy vervolghen my met leughen; helpt my.
Zy hebben my op der aerde, zeer nae by
Vernietight: maer ick en hebbe uwe
Bevelen niet verlaten. Maeckt my levend,
Nae uw goedertierenheydt. Dan zal ick
t Ghetuygheniss uwes monds onder-houden.
Lamed.
34.
Uw woordt, Heer, bestaet in der eeuwigheidt,
In de Hemelen; uwe ghetrouwigheydt,
Van gheslachte tot gheslachte. Ghy hebt
De aerde vast ghemaeckt, ende zij blijft staen.
Zy blijven, nae uw ordinantien,
(Noch) heden staen; want zij all zijn uw knechten.
35.
Indien uw wet niet en waere alle
Mijne vermaeckinghe gheweest; ick waere
[fol. R2v, p. 260]
Al-over-langhe in mijn druck vergaen.
Ick en zal uw bevelen, in eeuwigheydt,
Niet vergheten; want door de deselvighe,
Hebt ghy my wederom levendigh ghemaeckt.
36.
Ick ben uwe. Behoudt my, want ick hebb
Uw bevelen ghezocht. De godlooz hebben
Op my verwacht, om my te doen vergaen.
Ick neem acht op uwe ghetuyghenissen.
Ick hebbe in alle dat volmaeckt is,
Een eynde ghezien. Uw ghebodt is zeer wijt.
Mem.
37.
HOe lief, hebb ick uw wet! z is alle dagh
Mijne betrachtinghe. Zij maeckt mij wijzer,
Door uw gheboden, dan mijn vijanden.
Dewijle zij bij mij in eeuwigheijdt is.
Ick ben kloecker, dan all mijne leeraers;
Mits uw ghetuyghnissen mijn betrachting zijn.
38.
Ick ben voorzichtigher dan de oude,
Om dat ick uw bevelen bewaert hebbe.
Ick hebb mijn voeten van alle quaden
Paden gheweert, op dat ick uw woordt zoude
Bewaeren. Ick ben van uwe rechten
Niet af-gheweken: want ghy hebt my geleert.
39.
Hoe zoet zijn uwe redenen, voor mijn
Gehemelte! meer dan honig myner mond.
Uyt uwe bevelen krijgh ick verstandt:
Daerom haete ick alle leughen-paden.
[fol. R3r, p. 261]
Nun.
40.
UW woordt is een lampe voor mijnen voet,
End een licht voor mijn padt. Ick hebb ghesworen.
End zal het bevestighen, dat ick zal
De rechten uwer gherechtigheydt houden.
Ick ben uytter-maeten zeer onder-druckt:
Maeckt my weer levendigh nae uwen woorde.
41.
Laet u doch, o Heer, de vry-willighe
Offerhanden mijnes monds wel-ghevallen;
Ende leeret my uwe Oordeelen.
Mijn ziel is gheduyrighlick in mijne handt:
Nochtans en vergheet ick uwe wet niet.
De Godtloos hebben my eenen strick gheleydt:
42.
Nochtans en ben ick van uw bevelen
Niet af-ghedwaelt. Ick hebb uw getuyghnissen
Tot een eeuwighe erve ghenomen:
Want zy zijn de vrolickheydt mijnes herten.
Ick hebb mijn hert gheneyght, om uw wetten,
In eeuwigheydt, tot den eynde toe te doen.
Lamech.
43.
ICk haet de quade rancken, maer hebbe
Uwe wet lief. Ghy zijt mijne schuyl-plaetse,
End mijn schildt: op uw woordt hebb ick gehoopt.
Wijcket van mij, ghy boos-doenders; op dat ick
De gheboden mijnes Gods bewaere.
Stutt my, nae uw beloft, op dat ick leve:
44.
Laet my over mijn hoop niet beschaemt zijn:
[fol. R3v, p. 262]
Onder-steunt my, zoo zal ick behouden zijn.
Dan zal ick in uwe in-zettinghen
My steeds vermaeken. Ghij vertreet hun allen,
Die van uw in-zettinghen af-dwaelen:
Want haere bedrieghery is leughen-werck.
45.
Ghy doet alle goddlooze der aerde,
(Als) schuym wegh: daerom zoo hebbe ick uwe
Ghetuyghenissen lief. Het (hayr) mijns vleeschs
Dat is te berghe gherezen, van weghen
Uwe verschrickinghen (die ghy maecket)
End ick hebbe ghevreest voor uw oordeelen.
Ajin.
46.
ICk hebb recht end gherechtigheijdt ghedaen.
Gheeft my niet over aen mijn onder-druckers.
Weest borghe ten goede, voor uwen knecht.
Laet dhoovaerdighe my niet onderdrucken.
Mijne ooghen beswijcken nae uw heyl,
End de toe-zeggingh uwer rechtveerdigheydt.
47.
Doet, met uwen knecht, nae uw ghenaede:
Ende leeret my uwe in-zettinghen.
Ick ben uwen knecht, maeckt my verstandigh:
End ick zal uw ghetuyghenissen kennen.
T is tijdt voor den Heere, dat hy wercke:
(Dewyl) zy hebben uwe wet verbroken.
48.
Daerom hebb ick uwe gheboden lief,
Meer dan het goudt, jae meer dan het fijnste goud.
Dies hebb ick all (uw) bevelen van alls
Recht ghekeurt: maer allen valschen padt gehaet.
Pe.
49.
Uw ghetuyghenissen zijn wonderbaer:
[fol. R4r, p. 263]
Daerom zoo onder-houdt-ze mijne ziele.
De openingh uwer woorden gheeft licht,
De slechte (lieden) verstandigh maeckende.
Ick hebb mijn mondt gheopent, end ghehijght:
Want ick hebb verlanght nae uwe gheboden.
50.
Ziet my aen, weest my ghenaedigh, nae t recht
Aen de ghene, die uwen naem beminnen,
Bevestight mijn voetstappen in uw woordt:
End en laet gheen on-recht over my heerschen.
Verlost my van des menschen overlast,
End ick zal uw bevelen onderhouden.
51.
Doet uw aenschijn lichten over uw knecht:
Ende leeret my uwe in-zettinghen.
Water-beken vlieten uyt mijn ooghen:
Om dat zy uwe wet niet onder-houden.
Tzade.
52.
GHij zijt, o Heere rechtveerdigh; ende
Elck een van uwe oordeelen is op-recht.
Ghij hebt het recht uwer ghetuyghnissen,
Ende de waerheydt hooghelick gheboden.
Mijn yver heeft mij doen vergaen, om dat
Mijn weer-partijders uw woorden vergheten.
53.
Uw woordt is zeer wel gheloutert, ende
Uw knecht heeft het lief. Ic ben kleyn end veracht:
(Doch) uw bevelen en vergheet ick niet.
Uwe gherechtigheydt is gherechtigheydt,
In eeuwigheijt: end uw wet is waerheijdt.
Benauwtheijt end anghst hebben mij ghetroffen:
54.
(Doch) uw gheboden zijn mijn vermaecken.
[fol. R4v, p. 264]
Het recht uwer ghetuyghnissen is eeuwigh:
Doet-ze my verstaen, zoo zal ick leven.
Koph.
55.
ICk hebb van gantscher herten gheroepen.
Verhoort my, Heer, ick zal uw in-zettinghen
Bewaeren. Ick hebb u aen-gheroepen.
Verlost my, end ick zal uw ghetuyghnissen
Houden. Ick ben de Morghen-schemeringh
Voor-ghekomen, end hebbe gheschrey gemaeckt:
56.
Ick hoop, Heer, op uw woordt. Mijne ooghen
Voor-komen de nachtwaecken, om uw reden
Te betrachten. Hoort mijn stemm, nae uw gunst:
O Heere, maeckt my levendigh, nae uw recht.
Die quaede practijcken achter-volghen,
Ghenaecken (my); zy wijcken verr van uw wet.
57.
Maer ghy, Heer, zijt nae by, end all uwe
Gheboden zijn waerheydt; van ouds hebbe ick
Van uw ghetuyghenissen gheweten,
Dat ghy-ze in eeuwigheydt hebt ghegrondet.
Resch.
58.
ZIet mijn elend aen, ende helpt my uyt:
Want ick en hebb uwe wet niet vergheten.
Twist mijn twist-zaecke, ende verlost my:
Maeckt my levendigh, nae uwe toe-zegghingh.
Het heyl is verre van de godtlooze:
Want zy en zoecken uw in-zettinghen niet.
59.
Vele zijn, Heer, uw barmhertigheden.
Maeckt mij (doch) levendigh nae uwe rechten.
Veel zijn mijn vervolghers, end verdruckers.
[fol. R5r, p. 265]
Maer ick en wijck van uw ghetuijgnissen niet.
Ick zie haer die trouwlooslick handelen:
End t verdriet mij datz uw woordt niet en houden.
60.
Ziet aen, dat ick uw bevelen lief hebb:
Maeckt mij levendigh Heer, nae uw ghenade.
t Begin uws woords is waerheijt: end al t recht
Uwer gherechtigheijdt is in eeuwigheijdt.
Schin.
61.
DE vorsten hebben mij, zonder oorzaeck,
Vervolght: maer mijn hert heeft voor uw woordt ghevreest.
Ick ben vrolick over uw toe-zeggingh,
Als een die een grooten buijt ghevonden heeft.
Ick haete de valsheijdt, ende hebber
Een grouwel van: maer uwe wet hebb ick lief.
62.
Ick love u (Heer) zeven-mael des daeghs,
Over de rechten uwer gherechtigheijdt.
Zij hebben grooten vrede, die uw wet
Beminnen, end zij hebben gheenen aenstoot.
O Heere; ick verwachte op uw heijl:
Dewijle dat ick uwe gheboden doe.
63.
Mijn ziel onderhoudt uw ghetuijghnissen:
End ick heb-ze zeer lief: ick onder-houde
Uw bevelen, end uw ghetuijghnissen:
Want alle mijne weghen die zijn voor u.
Thau.
64.
LAet, Heere, mijn gheschreij voor uw aenschijn,
Ghenaecken: Maeckt mij, nae uw woordt, verstandigh:
[fol. R5v, p. 266]
Laet mijn smeeken voor uw aenschijn komen.
Verlosset my, nae uwe toe-zegginghe.
Mijn lippen zullen (uw) lof uijt-storten:
Als ghij mij uw in-zettinghen zult leeren.
65.
Mijn tongh zal van uw reden spraeck houden:
Want all uw gheboden zijn rechtveerdigheijdt.
Laet uwe handt mij te hulpe komen:
Want ick hebb uwe bevelen verkoren.
O Heere, ick verlanghe nae uw heijl:
End uw wet is alle mijne vermaeckingh.
66.
Laet mijn ziel leven: ende zij zal u
Loven: end laet uwe rechten mij helpen.
Ick dwael als een verloren schaep: zoeckt (my)
Uw knecht: want ick uw gheboden niet vergeet.
K dwael, als een verloren schaep. Zoeckt uw knecht.
Want ick uw gheboden niet en vergete.
_________________________________________________
Den cxx. Psalm.
Een liedt Hammaaloth.
ICk hebb tot den Heere, in mijn anghst,
Gheroepen, end hij heeft mij verhoort.
Redt, Heer, mijn ziel, van de valsche lipp,
Van de bedrieghelicke tonghe.
[fol. R6r, p. 267]
Wat zal u de tonghe des bedroghs
Gheven? of wat zal-z u toe-voeghen?
Scherpe pijlen eenes stercken,
End gloeyend jenever-kolen.
2.
Wee mij! dat ick een vreemdelingh ben,
(In) Mesech: dat ick in de tenten
Van Kedar woone. Mijne ziele
Heeft langhe ghewoont by de ghene,
Die vrede haeten. Ick ben vreedzaem:
Maer als ick spreeck. Zijn-z aen d oorloghe.
_________________________________________________
Den cxxj. Psalm.
Een liedt Hammaaloth.
K Heff mijn ooghen, nae de berghen,
Van waer mijn hulpe kompt.
Mijn hulp is van den Heer,
[fol. R6v, p. 268]
Die hemel, end aerd ghemaeckt heeft.
Hy en zal niet toelaten,
Dat uwen voet struyckele.
2.
Uw hoeder zal niet sluymeren.
Ziet Israels hoeder
En zal niet sluymeren,
Noch slaepen. D Heer is uw hoeder.
De Heer is uw schaduwe,
Aen uwe rechter-zijde.
3.
De zonn zal u s daeghs niet steken,
Noch de maene des nachts:
De Heere die zal u
Van allerley quaed bewaeren:
(Jae) hy zal uwe ziele
(Van alle quaed) bewaeren.
4.
De Heere zal uwen uyt-gangh,
Ende uwen ingangh
Bewaeren, van nu aen,
Ende tot in der eeuwigheydt.
_________________________________________________
Den cxxij. Psalm.
Een liedt Hammaaloth.
ICk verblijde my in de gheen
[fol. R7r, p. 269]
Die tot my zegghen; wij zullen
Tot het huys des Heeren in-gaen.
Onz voeten, o Jerusalem,
Zijn staende in uwe Poorten.
T ghebouwt Jerusalems is als
Een stadt wel tsaem ghevoeght: waer henen
De stammen, des Heeren stammen
Ter ghetuygnis Isrels, op-gaen:
Om den naem des Heeren te dancken.
2.
Want daer zijn vast de richt-stoelen,
De stoelen des huyzes Davids.
Bidt om Jerusalems vrede.
T gae hun wel, die u lief hebben:
Vrede zij in uw vestinghe;
Wel-vaeren in uw Paleyzen.
Dat ick nu zeggh, om mijne broeders
[fol. R7v, p. 270]
End vrienden, vrede zy in u.
K zal van weghen t huys des Heeren
Onses Gods, t goede voor u zoecken.
_________________________________________________
Den cxxiij. Psalm.
Een liedt Hammaaloth.
ICk heffe mijne ooghen op, tot u,
Die in den Hemel zit.
Ziet, ghelijck als de ooghen der knechten zijn,
Op de hand haerer Heeren;
Gelijck des dienstmaegds oogen zijn, op de hand
Haerer vrouwe, alsoo zijn
Onz ooghen op d Heer, onzen Godt, tot dat
Hy ons ghenadigh zy.
2.
Zijt ons ghenaedigh, o Heere; zijt ons
[fol. R8r, p. 271]
Ghenadigh; want wy zijn
Van de verachtinghe te veel verzadight:
Onze ziel is te vele
Van de spot der weeldighen, van de smaetheyd
Der hoovaerdighen verzaet.
_________________________________________________
Den cxxiiij. Psalm.
Een liedt Hammaaloth, van David.
TEn waer, de Heer, die bij ons geweest is,
Zegghe nu Israel: t en waer de Heer,
Die bij ons is gheweest, als de menschen
Teghen ons op-stonden; zij zouden ons
Als doe levende verslonden hebben;
2.
Als haeren toorne teghen ons ontstack;
T water zoud ons doe wegh ghespoelt hebben;
Een stroom zoud over onz ziel ghegaen zijn.
Doe souden d op-gheheven wateren
Over onse ziele gegaen hebben.
3.
De Heere sij ghelooft, de welcke ons,
In haere tanden tot eenen roove,
Niet heeft overghegheven. Onse ziel
[fol. R8v, p. 272]
Die is ontkomen, ghelijck een voghel
Uijt den strick van de voghel-vangheren.
4.
De strick is ghebroken, ende wy zijn
Verlost. Onz hulp is in des Heeren naem:
Die hemel, ende aerde ghemaeckt heeft.
_________________________________________________
Den cxxv. Psalm.
Een liedt Hammaaloth.
DIe op den Heere vertrouwen, zijn
Als Zions bergh, die niet
Wanckelt, maer eeuwlick blijft.
Rondom Jerusalem zijn berghen:
Zoo is d Heer rondom zijn volck, van nu
Tot in eeuwigheydt.
2.
Want de scepter der goddeloosheijdt,
Die en zal niet rusten,
Op het lot der vromen.
Op dat de vrome haere handen
[fol. S1r, p. 273]
Die en zal niet rusten,
Op het lot der vromen.
Op dat de vrome haere handen
Niet uyt-strecken tot on-recht. Heere
Doet den goeden wel:
3.
End die op-recht zijn in haer herten.
Maer die zich uyt-strecken,
Tot haer kromme weghen,
Die zal de Heere, met de werckers
Des on-rechts, wegh-doen gaen, vrede zal
Over Isrel zijn.
_________________________________________________
Den cxxvj. Psalm.
Een Liedt Hammaaloth.
ALs d Heer Zions ghevanghene
Weer-bracht, waeren wy als droomers.
Doe werdt onz mondt met lach vervult;
End onze tonghe met ghejuijgh.
Doe zeyde-men, onder d Heydenen,
[fol. S1v, p. 274]
De Heer doet aen dees groote dinghen.
De Heer heeft ons groote dinghen
Ghedaen: (daerom) zijn wij verblijdt.
2.
O Heer, wendt ons ghevanckeniss,
Als water-stroomen in t zuyden.
De gheen die met traenen zaeyen,
Die zullen met ghejuygh maeyen,
Die het zaet draeght, datmen zaeyen zal,
Gaet al gaende, ende weenende.
(Maer) wis zal hy weer met ghejuijgh
Komen, draghende zijn schooven.
_________________________________________________
Den cxxvij. Psalm.
Een Liedt Hammaaloth, van Salomon.
ZOo de Heer het huys niet en bouwt,
Die t bouwen, wercken daer vergheefs.
Zoo de Heer de stadt niet bewaert,
Zoo waeckt de wachter te vergheefs.
[fol. S2r, p. 275]
T is vergheefs, dat ghy vroegh op-staet,
Laet op-blijft, broodt der smerten eet;
2.
T is zoo, dat hy t zijn beminde,
(Ghelijck als) in den slaepe gheeft.
Ziet, kinders zijn des Heeren erff;
Des buycks vrucht, een belooninghe.
Als pijlen in de handt eens heldts,
Alzoo zijn de zonen der jeught.
3.
Wel-gheluckzaligh is de man!
Die zijn pijl-koker met de selv
Ghevult heeft: zy en zullen niet
Beschaemet worden, zoo wanneer
Als zy zullen, in de poorten,
Met (haere) vyanden spreken.
_________________________________________________
Den cxxviij. Psalm.
Een liedt Hammaaloth.
WEl-zaligh is een yeder,
Die den Heere vreezet:
De welck in zijne weghen
[fol. S2v, p. 276]
Wandelt! want ghy zult (dan)
Den arbeydt uwer handen
Etende-ghenieten.
Wel-zaligh zult ghy wesen;
End het zal u wel gaen.
2.
Uw huysvrouwe zal wesen
Een vruchtbaeren wijn-stock,
Aen de zijden uwes huys.
Uw kinderen, ghelijck
Olijf-planten, rondomme
Uw tafel. Ziet zoo zal
Die man ghezeghent worden,
Die den Heere vreezet.
3.
De Heer zal u, uyt Zion
Zeghenen, end ghy zult
Het goede Jerusalems,
(Oock) alle de daghen
Uwes levens aenschouwen.
Ende ghy zult kinders
Van uwe kinderen zien:
Vreed over Israel.
_________________________________________________
[fol. S3r, p. 277]
Den cxxix. Psalm.
Een liedt Hammaaloth.
ISrael zegghe nu: zy hebben my
Van mijner jeughet af, dickwils benauwet.
Zy hebben mij dickwils, van mijn jeught af,
Benauwt; maer zy hebben my niet over-moght.
2.
Ploeghers hebben op mijnen ruggh gheploeght:
Zy hebben haere vooren langh ghetoghen.
De Heere, die rechtveerdigh is, die heeft
De touwen der godloozen af-ghehouwen.
3.
Laet-ze beschaemt zijn, ende achterwaerts
Ghedreven worden, all die Zion haten.
Laet-ze worden, als gras op de daeken;
Het welcke verdorret, eer men het uyt-treckt.
4.
Waer met de mayer zijn hand niet en vult:
Noch schoof-binder zijn arm: nocht die voor by gaen
Zeggen; des Heeren zeghen zy by u:
Wy zeghenen u in den naem des Heeren.
__________________________________________________
[fol. S3v, p. 278]
Den cxxx. Psalm.
Een liedt Hammaaloth.
UYt de diepten, o Heere,
Roep ick tot u: O Heer,
Hoort (doch) nae mijne stemme.
Laet uw ooren letten,
Op de stemm mijner smeeckingh.
Zoo ghy, Heer, gade slaet
De ongherechtigheden,
Wie zal, Heere, bestaen?
2.
Maer by u is verghevingh,
Op dat ghy ghevreest wordt.
Ick wacht den Heer: mijn ziel wacht:
End ick hoop op zijn woordt:
Mijn ziel wacht meer, op den Heer,
Als de morghen-wachters,
(Jae) als de morghen-wachters.
[fol. S4r, p. 279]
Isrel hoop op den Heer.
3
Want daer is by den Heere
Goedgunstigheydt; ende
By hem is veel verlossingh.
End hy zal Israel
Verlossen, vrij van alle
Zijn ongherechtigheydt.
_________________________________________________
Den cxxxj. Psalm.
Een Liedt Hammaaloth, van David.
Mijn hert, Heer, is niet verheven,
Noch mijn ooghen en zijn niet hoogh.
Oock en gaen ick in gheen (dinghen)
My te groot, end te wonderlick.
2.
Zoo ick mijn ziel niet hebb ghezet,
End niet en hebb still ghehouden,
Ghelijckerwijs een ghespeent kindt,
By zijne moeder (placht te doen!)
3.
Mijn ziele die is binnen my,
Ghelijckerwijs een ghespeent kint.
Israel hope op den Heer,
Van nu aen tot in eeuwigheydt.
_________________________________________________
[fol. S4v, p. 280]
Den cxxxij. Psalm.
Een Liedt Hammaaloth.
GEdenckt, o Heere, aen David;
(Ghedencket) aen al zijn lijden;
Dat hy den Heer ghezworen heeft;
Dat hy den machtighen Jacobs
Gheloft gedaen heeft; (zegghende)
2.
Zoo ick in de tente mijns huys
In-gae: zoo ick op de koetse
Van mijne bedden klimmen zal:
Zoo ick mijn ooghen slaep gheve:
Mijnen oogh-leden sluymeringh!
3.
Tot dat ick voor den Heer een plaets
Ghevonden hebbe: wooninghen
Voor den machtighen-heldt Jacobs.
Ziet, wy hoorden-z in Ephrata;
Wy vonden-z in Jaars velden.
4.
Wy zullen in zijn wooninghen
In-gaen: wy zullen ons buyghen,
Voor den voet-banck zijner voeten.
Staet op, Heer, tot uwe ruste:
[fol. S5r, p. 281]
Ghy, end de arck uwer sterckte.
5.
Dat uwe Priesters bekleedt zijn
Met gherechtigheydt: ende dat
Uwe gunst-genooten juyghen.
Weert niet t aenschijn uws ghezalfdens,
Om Davids uwes knechts wille.
6.
De Heer heeft David de waerheydt
Ghezworen: waer van dat hy niet
En zal af-wijcken: (zegghende)
Ick zal, van de vrucht uwes buycks,
(Yemant) op uwen throon zetten.
7.
Indien uw zonen mijn verbondt
Houden, end mijn ghetuyghnissen,
De welcke ick haer leeren zal;
Zoo zullen oock haere zonen,
Eeuwlick op uwen throon zitten
8.
Want d Heer heeft Zion verkoren,
Hy heeft het tot zijn woonst begheert.
(Zegghende) dit is mijne rust,
Tot in eeuwigheydt, hier zal ick
Woonen: Want ik hebb-ze begheert.
9.
Ick zal haar kost zeer zeghenen,
Haer arme met broodt verzaeden.
End haer priesters zal ick met heyl
Kleeden; end haer gunst-ghenoten,
Die zullen gantsch vrolick juyghen.
10.
Daer zal ick David eenen hoorn
Doen spruyten: mijnen ghezalfden
Hebb ick een lampe toe-ghericht.
[fol. S5v, p. 282]
K zal met schaemt zijn vyanden kleen.
Maer zijn kroon zal op hem bloeyen.
_________________________________________________
Den cxxxiij. Psalm.
Een Liedt Hammaaloth, van David.
ZIet, hoe goedt, end hoe liefelick is het,
Dat broeders ooc tsaemen woonen. T is gelijc
De kostelijcke olye,
Op het hooft, neder-dalend op den baert,
Den baert Aarons, die neder-daelet,
Tot op den zoom zijner kleeren.
2.
T is ghelijck Hermons dau (end) die neder-daelt
Op Zions berghen: want de Heer ghebiet daer
Den zeghen, end t leven eeuwlick.
_________________________________________________
Den cxxxiiij. Psalm.
Een Liedt Hammaaloth.
ZIet, looft den Heer, all ghy knechten
[fol. S6r, p. 283]
Des Heeren: ghy die alle nacht,
In t huys des Heeren staande zijt.
Heft uw handen (nae) t heylighdom:
2.
End zeghent den Heere met lof.
De Heere die zeghene u 3.
Uyt Zion: hy die den hemel
Ende de aerde heeft ghemaeckt.
_________________________________________________
Den cxxxv. Psalm:
Halelu-jah. Prijst den naem
Des Heeren; prijst ghij knechten
Des Heeren, die ghij daer staet
In den huyze des Heeren,
In de voor-hoven des huys
Onzes Godts. Looft den Heere:
[fol. S6v, p. 284]
2.
Want de Heere die is goedt.
Psalm-zinghet zijnen naeme;
Want hij is aenghenaeme.
Want de Heere heeft (eenmael)
Zich Jacob uyt-ghekoren,
Isrel tot zijn eyghendom.
3.
Want ick weet, dat de Heere
Groot is, end dat onse Heer
Boven alle goden is.
Al wat de Heere behaeght,
Doet hij, in hemel, end aerd,
In zee, end all af-gronden.
4.
Hy doet dampen op-klimmen,
Van het eynde der aerde.
Hy maeckt blixems met reghen:
Brengt windt, uyt zijn schat-kamers.
Die Egypts eerst-gheboorne,
Van den mensch, tot vee toe, sloegh.
5.
Hy zondt in t midden van u,
O Egypten, teeckenen
End wondren: teghen Pharo,
End teghen all zijn knechten.
Die veel volcken sloegh, ende
Machtighe vorsten doode.
6.
Sihon, der Amoriten
[fol. S7r, p. 285]
Koningh; end Og den koninck
Van Basan, ende alle
Canaans koninckrijcken.
Hy gaf haer landt ten erve,
Ten erf zijn volck Israel.
7.
O Heere, uwen naeme
Is in eeuwigheydt. Heere,
Uwe ghedachtenisse
Is van gheslacht tot gheslacht.
Want dHeer zal zijn volck richten;
Doch zijnr knechten zich rouwen.
8.
d Afgoden der Heydenen,
Die zijn silver ende goudt,
Een werck van menschenhanden.
Zy hebben een mond, maer zy
En spreken niet; zy hebben
Ooghen, maer zy en zien niet.
9.
Zy hebben ooren, nochtans
En hooren niet: oock isser
Gheen Adem in haeren mondt.
Dat de gheen, die-ze maecken,
Hen ghelijck worden, (ende)
All wie op haer vertrouwet.
10.
Looft den Heer, ghy huys Isrels
Looft den Heer, ghy huys Arons,
Looft den Heer, ghy huys Levi;
Looft den Heer, die de Heer vreest
[fol. S7v, p. 286]
Ghelooft zy d Heer uijt Zion,
Die te Jerusalem woont.
_________________________________________________
Den cxxxvj. Psalm.
LOoft den Heer, want hy is goedt:
Want zijn goedertierenheydt
Is tot in der eeuwigheydt.
Lovet den Godt der Goden:
2.
Want zijn goedertierenheydt
Is tot in der eeuwigheydt.
Looft den Heere der Heeren,
Want zijn gunst is eeuwelick.
3.
Dien, de welcke alleene,
Groote wonder-wercken doet.
Want zijn goedertierenheydt
Is tot in der eeuwigheydt.
4.
Dien, de welck de hemelen
Verstandelick ghemaeckt heeft:
Want zijn goedertierenheijdt
Is tot in der eeuwigheydt.
5.
Dien, de welcke de aerde
Op t water uyt-ghestreckt heeft.
[fol. S8r, p. 287]
Want zijn goedertierenheydt
Is tot in der eeuwigheydt.
6.
Dien, de welcke de groote
(Hemels) lichten gemaeckt heeft:
Want zijn goedertierenheijdt
Is tot in der eeuwigheydt.
7.
Die de zonne (heeft ghemaeckt*)
Tot heerschappy, in den dagh:
Want zijn goedertierenheydt
Is tot in der eeuwigheydt.
8.
De maene, end de sterren,
Tot heerschappy, in de nacht.
Want zijn goedertierenheydt
Is tot in der eeuwigheydt.
9.
Dien, die de Egyptenaers
In haer eerst-gheboren sloegh.
Want zijn goedertierenheijdt
Is tot in der eeuwigheijdt.
10.
Ende die heeft Israel
Uyt t midden van hun gebracht.
Want zijn goedertierenheijdt
Is tot in der eeuwigheijdt.
11.
Met een stercke handt, ende
Met een uijt-ghestreckten arm.
Want zijn goedertierenheijdt
Is tot in der eeuwigheijdt.
12.
Dien, de welcke de bies-zee,
In ghedeelten heeft ghesneen:
[fol. S8v, p. 288]
Want zijn goedertierenheydt
Is tot in der eeuwigheijdt.
13.
Ende voerde Israel,
Door t midden van de zelve.
Want zijn goedertierenheydt
Is tot in der eeuwigheijdt.
14.
Hij heeft Pharo, met zijn heijr,
In de bieze-zee ghestort:
Want zijn goedertierenheijdt
Is tot in der eeuwigheijdt.
15.
Den ghenen, die zijn volck heeft
Door de woestijne gheleijdt:
Want zijn goedertierenheijdt
Is tot in der eeuwigheijdt.
16.
Den ghenen, die daer groote
Koninghen gheslaghen heeft.
Want zijn goedertierenheijdt
Is tot in der eeuwigheijdt.
17.
Den ghenen, die heerlicke
Koninghen ghedoodet heeft.
Want zijn goedertierenheijdt
Is tot in der eeuwigheijdt.
18.
(Als met naemen) den Sihon,
Amoritischen Koninck:
Want zijn goedertierenheijdt
Is tot in der eeuwigheijdt.
19.
End Og koninck van Basan.
Want zijn gunst is eeuwelick.
[fol. T1r, p. 289]
End gaf ten erve haer landt:
Want zijn gunst is eeuwelick.
20.
Een erf, zijn knecht Israel:
Want zijn gunst is eeuwelick.
Die, in onze nedrigheydt,
Ons ghedachtigh is gheweest.
21.
Want zijn gunst is eeuwelick.
Ende hy heeft ons onzen
Teghen-partyders ont-ruckt:
Want zijn gunst is eeuwelick.
22.
Die allen vleesch spijse gheeft:
Want zijn gunst is eeuwelick.
Lovet den Godt des hemels:
Want zijn gunst is eeuwelick.
_________________________________________________
Den cxxxvij. Psalm.
AEn de rivieren Babels daer zaten wy,
End weenden, als wy ghedachten aen Zion:
Wy hebben onze harpen ghehanghen,
Aen de willighen, die daer inne zijn;
Als aldaer, de welck ons ghevanghen hielden,
[fol. T1v, p. 290]
De woorden eenes liedts van ons begheerden:
2.
End die ons wegh-ghevoert hadden (eyschten) vreucht,
(Zegghende) zinght ons van de liedren Zions.
(Maer) hoe zouden wij een liedt des Heeren
In een vreemdt landt zingen? Indien ick u
Verghete, o Jerusalem: zoo moetet
Myne rechter-hand (haer zelven) vergheten.
3.
Mijn tonghe kleve aen mijn ghehemelte:
Indien ick uwer niet ghedachtigh en ben:
Zoo ick Jerusalem niet en verheff,
Boven het hooghste van mijne blijdschap.
Ghedenckt Heere, aen de kinderen Edoms,
Aen den dagh Jerusalems; die daer zeijden;
4.
Ontbloots, ontblootse, tot haer fondament toe.
O dochter Babels, die verwoest zult worden:
Wel-gheluckzaligh, die u uw mis-daedt
Verghelden zal, die ghij ons mis-daen hebt!
Wel-gheluck-zaligh, die uwe kinderkens
Grijpen zal, end aen de steen-rots verpletten!
_________________________________________________
Den cxxxviij. Psalm.
Een Psalm Davids.
K Zal u met al mijn hert loven!
Voor de Goden,
[fol. T2r, p. 291]
Zal ick u zinghen.
Ick zal mij buijghen, naer t Palleijs
Uwr heijligheijds,
End uw naem loven;
Om uw gunst, end om uw waerheijdt.
Want van weghen
Uwen gantschen naem,
Zoo hebt ghij uw woordt groot ghemaeckt.
Ten daegh, als ick
Roep verhoordt ghij mij.
2.
Ghij sterckt mij, met kracht in mijn ziel.
All koninghen
Der aerd zullen u
Loven, als zij hooren zullen
[fol. T2v, p. 292]
De redenen
Uwes monds, Heere.
End zy zullen van des Heeren
Weghen zinghen!
Want de heerlickheydt
Des Heeren is groot: want dHeer is
Verheven, doch
Aenziet den leeghen:
3.
End een hooghen kent hy van verr.
Als ick wandel,
In t midden des anghst,
Verquickt ghy my: ghy streckt uw handt,
Teghen den toorn
Mijner vyanden:
End uw rechter-handt behoudt my.
De Heere zal t
Voor my vol-eynden.
Uw gunst is, Heer, in eeuwigheydt.
Laet niet vaeren
t Werck uwer handen.
_________________________________________________
Den cxxxix. Psalm.
Een Psalm Davids, voor den Opper-
Zangh-meester
HEer, ghy door-grondt, ende kendt my:
Ghy weet mijn zitten, ende mijn
Op-staen: ghy verstaet van verre
[fol. T3r, p. 293]
Mijn ghedachte: ghy om-ringhet
Mijn wandelen, ende mijn ligghen:
Ende zijt al mijn weghen ghewent.
2.
Als-er gheen woordt is op mijn tongh,
Ziet, Heere, ghy weet het alles.
Ghy bezet my achter, end voor:
End ghy zet uwe hand op my.
De kennis is my te wonderbaer:
Zy is hoogh, ick en kan daer by niet.
3.
Waer zoud ick gaen voor uwen gheest?
End waer zoud ick voor u vlieden?
Zoo ick ten Hemel op-voere,
Ghy zijt daer; of bedded ick my,
In de helle, ziet ghy zijt (oock daer.)
Naem ick vleughelen des dagheraeds:
4.
Woond ick aen t uytterste der Zee:
Oock daer zoud uw hand my leyden:
End uw Rechter-handt, my houden.
Zoo ick zeyde, de duysternis,
Zal my (nu) immers over-decken;
Alsdan is de nacht een licht om my.
5.
Oock duysternis en verduystert
Voor u niet. Maer de nacht verlicht
Ghelijck de dagh: de duysternis
Is als het licht: want ghy bezit
[fol. T3v, p. 294]
Mijne nieren. ghy hebt my (Heere)
In den buyck mijnes moeders bedeckt.
6.
Ick loof u, om dies-wil dat ick
Op een heel vreezelicke wijz,
Wonderbaerlicken, ben ghemaeckt.
Wonderlick zijn uwe wercken:
Oock weet het mijne ziele zeer wel.
Mijn ghebeent was u niet verholen:
7.
Als ick in t heymlick ghemaeckt ben,
End als een borduyrsel ghewrocht,
In de leeghste deelen der aerd.
Uwe ooghen hebben mijnen
Ongheformeerden klompe ghesien;
End t was al in uw boeck gheschreven:
8.
De daghen, als-ze gheformeert
wierden, end gheen van dien noch was.
Daeromme, hoe kostelijck zijn,
Voor my, o Godt, uw ghedachten!
Hoe machtigh vele zijn haer sommen!
Tell ick-z; haerder is meer als des zands:
9.
Ontwaeck ick; ick ben noch by u.
O Godt, dat ghy den godtloozen
Om-bracht! End ghy mannen des bloeds
Wijckt van my: die van u (Heere)
Schendelick spreken, (ende) uwe
Vyanden ijdelick verheffen.
10.
Zoude ick niet haeten, Heere,
Die u haeten, ende verdriet
Hebben, in de gheen, die teghen
U op-ryzen? Ick haete-ze,
[fol. T4r, p. 295]
(End dat) met een volkomenen haet:
Ick houde-ze voor (mijn) vyanden.
11.
Door-grondet my, o Godt, ende
Neemt kennisse van mijn herte.
Beproeft my: ende kent mijne
Ghedachten: end ziet, of by my
Een schadelicke wegh zy: ende
Gheleydt my op den eeuwighen wegh.
_________________________________________________
Den cxl. Psalm.
Een Psalm Davids, voor den Opper-Zangh-
Meester.
REddet my, Heere, van den quaeden
Mensche: behoedt my voor den man
Alles ghewelds: die vele quaeden
In het herte over-dencken:
2.
Zy komen alle daeghe t saemen,
Om te oorloghen: zy scherpen
Haer tongh, als een slangh: adder-vergift
Is onder haer lippen. Sela!
3.
Bewaert my Heere, van de handen
Des Godloozen. Behoedet my
[fol. T4v, p. 296]
Van den man des ghewelds: van hen, die
Mijn voeten dencken te stooten.
4.
De hovaerdighe hebben voor my
Een strick, end koorden verborghen;
Een net ter zijden sweghs ghespreydet;
Zij hebben my stricken ghezet. (Sela!)
5.
Ick hebbe tot den Heere ghezeydt:
Ghy zijt mijn Godt; neemt ter oore,
O Heer, de stemm mijner smeeckinghen.
Heer, Heere, sterckte mijnes heyls:
6.
Ghy deckt mijn hooft, ter oorlooghs-daghe.
Gheeft, Heer, des godloozen will niet:
En voordert niet zijn quaedt voor-nemen:
Elck zou zich verheffen. Sela!
7.
Aengaende het hooft der ghener, die
My om-ringhen, de overlast
Haeren lippen over-decke-ze:
Vier-kolen zy op haer gheschudt:
8.
Hy doet-z in t vier vallen, in kuylen
Dat-ze niet weder op en staen.
Een man van (quade) tonghen en zal niet
Op aerde bevestight worden.
9.
Een boos man des ghewelds, dien zal-men
Tot neder-stootinghen jaghen.
k Weet, dat d Heer des bedrucktens zaecke
End armen recht zal uyt-voeren.
10.
Ghewisselick de rechtveerdighe
Zullen uwen naeme loven:
[fol. T5r, p. 297]
De op-rechte (ende) die zullen
Voor uw aen-ghezichte blijven.
_________________________________________________
Den cxlj. Psalm.
Een Psalm Davids.
ICk roep u, Heer aen, haest u tot my:
Neemt mijne stemme ter oore,
Als ick tot u roep: mijn ghebedt
Werde als reuck-werck voor u ghestelt:
2.
De opheffinghe mijner handen,
Als het avond-offer. Heere,
Zettet een wacht voor mijnen mondt:
Behoudt de Deure mijner lippen.
3.
En neyght mijn herte niet tot yet quaeds:
Om eenigh feyt, in godloosheydt
Te bedrijven, met de mannen,
De welck on-gherechtigheydt wercken:
4.
Ende dat ick (zoo) niet en ete,
Van haer lieden leckernijen.
Dat de rechtveerdighe my slae;
Het zal (my) weldadigheydt wezen.
[fol. T5v, p. 298]
5.
Ende dat hy my vrij bestraffe;
t Zal hooft-oly zijn: t en zal niet
Mijn hooft breken: want mijn ghebedt
Zal noch in haer teghen-spoed wezen.
6.
Haer richters waeren, aen de zijde
Der steen-rotze vry ghelaten:
End hebben mijne redenen
Ghehoort, dat-ze aenghenaem waeren.
7.
Onz beendren zijn aen den mondt des grafs
Verstroyt: als of yemant op aerd,
Yet gheklooft, end verdeylt hadde.
Doch op u, Heer, Heer, zijn mijn ooghen:
8.
Op u hebbe ick my verlaeten:
En ontbloodt mijne ziele niet.
Bewaert mij voor t gheweldt des stricks,
Den welcken zij mij gheleijdt hebben:
9.
End voor de val-stricken der werckers
Des on-rechts. Dat de godlooze
Elck in zijn gaern vallen; tot dat
Ick t saemen zal voor-by ghegaen sijn.
_________________________________________________
Den cxlij. Psalm.
Een onder-wijzinghe Davids: een ghebedt als
hy in de speloncke was.
ICk riep, met mijn stemm tot den Heer:
[fol. T6r, p. 299]
Ick smeeckte, met mijne stemme,
Tot den Heere: ick storte uyt
Mijn klachte, voor zijn aenghezicht.
2.
Ick gaf voor zijn aenghezichte
Mijne benautheydt te kennen.
Als mijn gheest in my was bedwelmt;
Zoo hebt ghy mijnen padt ghekent:
3.
Zij hebben my een strick verberght,
Op den wegh, dien ick gaen zoude.
Ick zach ter rechter-handt, end ziet,
Daer was niemant, die mij kende:
4.
Daer was voor my gheen ontvlieden:
Niemant zorghde voor mijne ziel.
k Riep tot u, Heer, ick zeyd ghy zijt
Mijn hoop, mijn deel, int levens landt.
5.
Neemt achtinghe, op mijn gheschrey,
Want ick ben zeer uyt-ghemerghelt.
Reddet my van mijn vervolghers,
Want zy zijn machtigher, dan ick.
6.
Voert mijn ziel uyt de ghevanghnis,
Om uwen naeme te loven.
De vrom zullen my om-ringhen,
Wannneer ghij by my wel-doen zult.
_________________________________________________
[fol. T6v, p. 300]
Den cxliij. Psalm.
Een Psalm Davids.
HOort mijn ghebedt, Heer, neygt de ooren,
Tot mijne smeeckinghen: verhoort my,
Nae uwe waerheydt, nae uwe
Gherechtigheydt; ende en gaet niet
Met uwen knecht in het ghericht:
2.
Want niemant die leeft, zal rechtveerdigh
Voor u zijn. Want de vyandt vervolght
Mijn ziel; treedt mijn leven ter aerd,
Hy leght my neer in duysternissen,
Als die, welck over langh doodt zijn.
3.
Daerom werdt mijn gheest in my bedwelmt,
Mijn herte is binnen my verbaest:
Ick ghedencke aen de daghen
Van voortijden: ick overlegghe
Alle uwe daden (o Heer!)
4.
Ick spreeck van uwer handen wercken;
Ick breyde mijn handen tot u uyt.
Mijne ziele die is voor u,
Ghelijck als een dorstigh landt. Sela!
Heer, hoort my haest: mijn gheest beswijckt.
[fol. T7r, p. 301]
5.
Verberght uw aenghezicht niet van my:
Want ick zoude hun ghelijck worden,
Die in den kuyl neder-daelen.
Doet my uwe goedertierenheydt,
(Vroegh) in den morghen-stondt hooren:
6.
Want ick betrouwe op u: maeckt my
Bekent den wegh, dien ick te gaen hebb.
Want ick hef mijn ziel op tot u.
Reddet my, o Heere, van mijne
Vijanden: by u schuyle ick.
7.
Leert my doen, dat u welbehaeghet:
Want ghy zijt mijn Godt. Uw goede gheest
Leyde my, in een effen landt.
Maeckt ghij, o Heere, mij levendigh,
(End dat) om uwes naems wille.
8.
Voert mijn ziele uijt de benautheijdt,
Om uw gherechtigheijdt; end roeijt uijt
Mijn vijanden, om uw goedheijdt.
End brenght-ze om, all die mijn ziele
Benauwen: want ick ben uw knecht.
_________________________________________________
Den cxliiij. Psalm.
Een Psalm Davids.
GEzegent moet zijn de Heere, mijn rots-steen
Die mijne handen, ten strijde, onderwijst:
[fol. T7v, p. 302]
Mijne vingheren, tot den oorloghe.
Mijn goedgunstigheydt end mijn sterckt, mijn burgt
End mijn bevrijder voor my: mijn schildt, ende
Op wien ic steun: die mijn volc my onder-werpt:
O Heer, wat is de mensch, dat ghy hem kent!
Het kint des menschen, dat ghy het achtet!
2.
De mensche die is de ijdelheydt ghelijck:
Zijn daghen zijn als een wech-gaende schaduw.
Neyght uw hemelen, Heer, end daelt neder:
Raeckt de gheberghten aen, dat-ze roocken.
Blixemt blixem; verstroyt-ze: zend uw pijlen:
Ende verdoet-ze: steeckt uwe handen uyt
Vander hooght: ont-zett my, ende ruckt my,
Uijt groote waters, uijt d handt der vremden.
3.
Der welcker mond leughen spreeckt, ende haere
Rechter-handt is een rechter-handt der valscheyt.
O Godt, ick zal u een nieuw liedt zinghen.
Ick zal u, met de luyt, (end) tien-snaerigh
Instrument, Psalm-zinghen: ghy die koningen
Over-winningh gheeft: die zijnen knecht David
Ont-set* van het boose zweerdt, ont-set my,
[fol. T8r, p. 303]
End reddet mij van den handt der vremden:
4.
De welcker mondt leughen spreeckt; ende haere
Rechter-hand is een rechter-hand der valscheijdt:
Op dat onze zonen zijn als planten,
Welck in haere jeughdt groot geworden zijn:
Onz dochters, als hoeck-steenen uyt-ghehouwen,
Nae de ghelijckenisse van een Paleijs.
Dat onse winckelen vervult zijnde,
t Een voor-raedt naer het ander uijt-gheven:
5.
Dat onse kudden bij duijsenden werpen,
(Jae) bij thien-duijsenden; op onse hoeven
Vermenighvuldighen; dat ons ossen
Wel-gheladen zijn; dat gheen in-breucke,
Noch uijt-val, noch ghekrijsch zij op onz straten.
Wel-gelucksaligh is het volck, aen t welcke
Het alsoo toe-gaet! wel-gheluckzaligh,
Is het volck, welckers Godt de Heere is!
_________________________________________________
Den cxlv. Psalm.
Een Lof-Zangh Davids.
Mijn Godt, ghy koningh, k zal u verhoogen:
End uw naem eeuwlick, end altoos, loven.
Ick zal u tot allen daghe loven;
[fol. T8v, p. 304]
End uw naem eeuwlick, end altoos, prijzen.
De Heere is groot, ende zeer te prijzen,
End zijne grootheydt is on-door-grondelick.
Geslacht aen geslacht zal uw wercken roemen:
End zy zullen uw moghentheen vertellen.
2.
Ick zal de heerelickeijdt der eere
Van uwe Majesteyt, ende uwe
Wonderbaerlicke daden uijt-spreken:
End zij zullen uw vreezelicke kracht
Melden: end ick zal uw grootheijdt vertellen.
Zij zullen de ghedachtenis der grootheydt
Uwer goedtheijdt overvloedlick uijt-storten;
End uw gerechtheijdt, met ghejuijgh verkonden.
3.
De Heer is ghenadigh, end barmhertigh,
Langmoedigh, end groot van goed-gunstigheijdt.
De Heere die is aen allen goedigh,
Ende zijne barmhertigheden zijn,
Over all zijn wercken. All uw wercken, Heer,
Zullen u loven; end uw gunst-ghenooten
Zullen u zeghenen: (end) de heerlickheijdt
Uwes rijcks melden, end uw macht uijt-spreken.
4.
Om den menschen zijne moghentheden
[fol. V1r, p. 305]
Bekent te maecken, ende de eere
Der heerlickheydt van zijn Koninck-rijcke.
Uw Koninck-rijck is een Konincrijcke
Van all eeuwen: end uwe Heerschappije
Is in allen gheslachte, end gheslachte.
De Heere onder-steunt alle, die vallen,
Ende hy richt op alle gheboghene.
5.
Alle ooghen wachten op u, (Heere)
End ghy gheeft hen haer spyze, t zijner tijdt.
Ghy doet uw handt open, end verzadight
Al wat daer leeft (nae uw) wel-behaeghen.
De Heer is rechtveerdigh in all zijn weghen:
End goedertieren in alle zijn wercken.
d Heer is nae by allen, die hem aen-roepen:
Allen die hem in der waerheydt aen-roepen.
6.
Hy doet het wel-behaghen der ghener
Die hem vreezen; end hy hoort haer gheroep;
End hy verlost-ze: de Heere bewaert
Alle de ghene die hem lief hebben:
Maer hy verdelghet alle Goddelooze.
Mijn mondt zal den prijs des Heeren uytspreken:
End alle vleesch zal zijnen heylighen naem,
In der eeuwigheydt*, ende altoos, loven.
_________________________________________________
Den cxlvj. Psalm.
HAlelu-jah, o mijne ziel,
Prijzet den Heere; ick zal
[fol. V1v, p. 306]
Den Heere in mijn levens tijdt
Prijzen: ick zal ter wijle
Ick noch (in het wezen) ben
Mijnen Godt Psalmen-zinghen.
2.
Vertrouwt niet op princen, op t kindt
Des menschs, by t welck gheen heyl is:
Zijn gheest gaet uijt, hy keert weerom,
Tot zijne aerde; ende
Te dien zelvighen daghe,
Vergaen zijne aen-slaghen.
3.
Gheluckigh is hy, die den Godt
Jacobs tot zijne hulp heeft.
Wiens verwachtinghe op den Heer
Zijnen Godt is: die hemel
End aerd ghemaeckt heeft; de zee,
Ende al wat daer in is:
4.
Die trouw houdt in der eeuwigheijdt:
Die den verdruckten recht doet:
Die den hongherighen broodt gheeft.
D Heer slaeckt de ghevanghene:
D Heer maeckt de blinde ziende:
D Heer richt de gheboghene:
5.
D Heer heeft de rechtveerdighe lief:
[fol. V2r, p. 307]
D Heer bewaert de vremdlinghen:
Hy houdet de weeze, ende
De weduwe vast-staende.
Maer den wegh der godloozen,
Dien zal hy omme-keeren.
6.
De Heere zal in eeuwigheydt
Heerschen, als Koningh; uw Godt,
O Zion, is van gheslachte,
Tot gheslacht. Halelu-jah.
_________________________________________________
Den cxlvij. Psalm.
LOoft den Heer, want t is goet, onzen God
Te Psalm-zinghen: midts hy lieflick is.
De lof-zangh is wel-betaemelick.
De Heere bouwt Jerusalem op:
Hy vergaert Israels verdreven.
Hy ghenezet de ghebrokene
[fol. V2v, p. 308]
Van herten; ende hy verbint-ze,
Ten tijde van haer-lieden smerte.
2.
Hy telt het ghetal van de sterren;
Hy noemt-ze alle by (haer) naemen.
Onze Heer is groot, end van veel kracht:
Zijnes verstands en is gheen ghetal.
De Heer houdt de zachtmoedigh staende:
De Godlooz werpt hy neer ter aerde.
Zinght den Heer beurt-wijz met danckzegging:
Psalm-zinght onsen Godt op de harpe.
3.
Die den hemel met wolcken bedeckt:
Die voor de aerde reghen bereydt:
Die t gras op de berghen doet spruyten:
Die aen het vee zijn voeder verleent:
Den jonghen raven als-ze roepen.
Hy en heeft gheen lust aen de sterckte
Des peerds: hy en heeft, aen de beenen
Van eenigh man, gheen wel-ghevallen.
4.
De Heere heeft een wel-ghevallen
Aen die ghene, welcke hem vreezen:
Die op zijn goedtgunstigheydt hopen.
O Jerusalem, roemt den Heere:
O ghy Zion, lovet uwen Godt.
Want hy sterckt uwer poorten grendels:
Hy zeghent onder u, uw kinders:
Die uw land-palen in vrede stelt.
5.
Hy verzadight u, met het vette
Der tarwe: hy zendt zijn bevel uyt
Op aerden: zijn woordt loopt zeer snellick.
[fol. V3r, p. 309]
Hy is die sneeuw gheeft, ghelijck wolle;
Die den rijm stroyt, ghelijck als assche.
Hy werpt zijn ys henen, als stucken.
Wie zoude voor zijn koude bestaen?
Hy zendt zijn woordt, end doet-ze smelten.
6.
Doet hy maer eens zijnen windt wayen,
De wateren vloeyen daer henen.
Hy maeckt Jacob zijn woorden bekendt,
Israel zijne in-zettinghen,
End zijne rechten: op die wijze,
En heeft hy gheenen volcke ghedaen.
Daeromme isset, dat zy zijne
(Rechten) niet kennen. Halelu-jah.
_________________________________________________
Den cxlviij. Psalm.
HAlelu-jah. Looft den Heere,
Uyt de hemelen: lovet hem
In de alder-hooghste plaetsen.
Looft hem alle zijn Enghelen:
Looft hem alle zijne heyr-schaeren:
Lovet hem zonne, ende mane.
Looft hem all ghy sterren des lichts:
[fol. V3v, p. 310]
Looft hem; hemels der hemelen:
2.
End ghy waeteren, die boven
De hemelen zijt, (lovet hem)
Dat-ze des Heeren naem loven.
Want als hij t beval, zoo wierden
Zy gheschapen: ende hy heeft-ze
Altoos in eeuwigheydt bevestight.
Hy heeft-z een orden ghegheven,
Die gheen van hen zal over-treen.
3.
Looft den Heere van der aerde:
Ghy draecken, end al af-gronden:
Vier, ende haghel, sneeuw end damp.
Ghij storm-windt, die zijn woordt uyt-voert.
Ghy berghen, end alle heuvelen,
Vrucht-boomen, end all ceder-boomen:
Het wildt ghediert, end alle vee:
Kruyp-dier, end ghevlerckte voghel.
4.
Ghij Koninghen van der aerde,
Ende alle ghij volckeren:
Vorsten, end all richters der aerd:
Jonghelinghen, end oock maeghden:
Ghy oude (lieden) met de jonghe,
Dat-ze den naem des Heeren loven:
Want zijnen naeme alleene
Die is om hooghe verheven:
5.
Zijne Majesteyt is over
De aerde, ende den hemel.
Hij heeft de hoorn zijns volcks verhooght,
Aller zijnr gunst-ghenooten roem,
[fol. V4r, p. 311]
Der kinderen Israels, des volcks,
Dat nae by hem is. Halelu-jah.
_________________________________________________
Den cxlix.* Psalm.
HAlelu-jah, zinghet den Heere,
Een nieuw ghezangh: dat zijnen lof zij,
In der godzalighen ghemeijnte:
Dat Israel verblijdt zij,
In die gheen welck hem heeft ghemaeckt:
Dat Zions kinders vrolick zijn,
In haer Koninck: dat-ze zijn naem
Op de fluijte loven:
2.
Dat-z hem, op den trommel end harpe
Psalme-zinghen: want de Heere heeft
Aen zijnen volck een wel-ghevallen.
[fol. V4v, p. 312]
Hy zal de zachtmoedighe,
Met heyl vercieren: dat (zijne)
Gunst-ghenooten met vrolickheyt,
Om (die) eer op-springhen: dat-ze
Op haer leghers juyghen.
3.
Gods verheffinghen, zullen wesen
In haer keel: end een twee-snijdigh sweerdt
In haere handt, om wraecke te doen,
Over de Heydens: over
De volckeren bestraffinghen.
Om haer Koninghen met ketens
Te binden; end haer achtbaere,
Met ysere boeyen:
4.
Om het beschreven recht over hen
Te doen. Dit zal de heerelickheydt
Van alle zijne gunst-ghenooten
(Eenmael) zijn. Halelu-jah.
_________________________________________________
Den CL. Psalm.
HAlelu-jah, lovet Godt
In zijn heylighdom: looft hem
In t uyt-spansel zijner sterckt.
Looft hem, om zijne krachten:
[fol. V5r, p. 313]
Lovet hem, nae de menighte
Zijner grootheydt. Lovet hem
Met gheklanck der Basuyne.
Looft hem met de Luyt, end de Harp.
2.
Lovet hem met den trommel,
End met de fluyte: looft hem
Met snaeren-spel, end Orghel.
Lovet hem, met Cymbaelen
Van helden-gheluyt: lovet hem
Met klinckende Cymbalen.
Alles watter Adem heeft,
Loof den Heere. Halelu-jah.
_________________________________________________
De thien Geboden des Heeren.
ICk* ben de Heer, uw Godt, die u uyt
Egypten-landt, uyt den dienst-huyz
Gheleydt hebb; Ghy en zult gheen ander
[fol. V5v, p. 314]
Goden, voor mijn aenzicht hebben.
2;
Ghy en zult u gheen snijd-beeldt maecken,
(Van) dat boven in hemel is,
Nocht (van) dat onder is op aerde,
Of in de watren, onder daerd.
3;
Ghy en zult u voor die niet buyghen,
Noch haer dienen: want ick de Heer
Ben uwe Godt, een Yverigh Godt,
Die der vaders misdaet bezoeck,
4.
Aen de kinderen, aen het derde,
Ende tot aen het vierde (lidt)
Der ghener die my haeten; end doe
Barmhertigheydt, aen duijzenden,
5.
Der ghener, welcke my lief hebben,
End mijne gheboden houden.
Ghy en zult den naeme des Heeren
Niet ijdelicken ghebruycken:
6.
Want d Heer zal niet on-schuldigh houden,
Die zijnen naeme ydelick
Ghebruyckt. Ghedencke des Sabbats-daeghs
Dat ghy (te recht) hem heylighet.
7.
Zes daghen zullet ghij arbeyden,
Ende alle uwe werck doen:
Maer de zevend dagh is de rust-dagh
Des Heeren (die) uwe Godt is.
8.
(Dan) zult ghy gheen werck doen, ghij nocht uw
[fol. V6r, p. 315]
Zoon, nocht uw Dochter, nocht uw knecht,
Nocht uw Dienst-maeghdt, nocht uw vee, nocht uw
Vremdlingh, die in uw poorten is.
9.
Want in zes daghen heeft de Heere
Den Hemel, end de aerd ghemaeckt,
De zee, end alles wat daer in is,
End rusted den zevenden dagh.
10.
Daeromme zeghende de Heere
Den rust-dagh, end heijlighde dien.
Eert uw Vader, end uwe moeder,
Dat uw daghen verlenght werden,
11.
In t land, dat u de Heer uw Godt gheeft.
Ghij zult niet dood-slaen; ghij en zult
Niet echt-breken. Ghij zult niet stelen;
Ghij zult teghen uwen naesten,
12.
Gheen valsch ghetuyghenisse spreken.
Ghy en zult uwes naestens huys
Niet begheeren; Ghij en zullet niet
Uwes naesten wijf begheeren:
13.
Nocht zijnen Dienst-knecht, nochte zijne
Dienst-maeghdt, nochte zijnen Osse,
Nochte zijnen Ezel, nocht ijet-wes
Het ghene uwes naesten is.
_________________________________________________
Den Lof-Zangh ZACHARIAE.
Luc. I. 68.
GHelooft zij de Heere, de Godt
[fol. V6v, p. 316]
Israels: want hy heeft zijn volck
Bezocht, end verlossingh ghemaeckt.
Ende hy heeft eenen Horen
Der Zaligheydt ons op-gherecht,
In het huys Davids zijnes knechts:
Ghelijck hy ghesproken heeft,
Door zijner Heyligher Propheten mond,
Dewelcke van den beginne
Der Weerelt (gheweest zijn. Namentelijck.)
2.
Een verlossinghe van onze
Vyanden, en van de handt
Aller die, welcke ons haeten
Op dat hy onze vaderen
Barmhertigheydt dede; ende
Zijns Heylghen verbonds ghedachte:
Des Eeds, dien hy Abraham
[fol. V7r, p. 317]
Onzen vader ghesworen heeft: om ons
Te gheven, dat wy verlosset
Zijnde, uyt de handt onzer vyanden,
3.
Hem dienen zouden, zonder vrees,
In heylgheydt, end gherechtigheydt,
Voor hem, all de daghen onzes
Levens. End ghy kindeken, zult
Een propheet des alder-hooghsten
Ghenaemt worden: want ghy zult voor
t Aen-ghezicht des heeren gaen,
Om zijne weghen voor te bereyden:
Om zijnen volcke kennisse
Van de (waere) zaligheydt gheven:
4.
In verghevingh haerer zonden;
Door dinnerlick beweghinghen
Der barmhertigheydt onzes Gods;
Met welcke dat ons den op-gangh
Van uyt der hooghte heeft bezocht:
Om te verschijnen, den ghenen,
Die in de duysternisse,
Ende in de schaduwe van de doodt
Ghezeten zijn: om onz voeten,
Op den wegh van de vrede te richten.
_________________________________________________
Den Lof-zanck MARIAE
Luc. I. 46.
MYn ziel maeckt groot den Heer,
End mijn gheest verheught zich,
[fol. V7v, p. 318]
In Godt mijn Zaligh-maeker.
Om dat hy de leegheydt
Zijns dienst-maeghds heeft ghezien.
Want ziet, van nu aen zullen
2.
My wel-gheluck-zaligh
Alle de gheslachten
Houden. Want groote dinghen
Heeft hy, die machtigh is,
Aen my ghedaen: ende
Heyligh is zijnen naeme.
3.
End zijn barmhertigheydt
Die is van gheslachte,
Tot gheslachte, over hen
Die hem vreezen. Hy heeft
Door zijnen (stercken) arm
Een krachtigh werck uyt-ghericht
4.
Hy heeft d hooghmoedighe,
In haers herten ghedacht,
Verstroyt. Hy heeft machtighe
Van de throonen (om leegh)
Af-ghetrocken, ende
Nedrighe heeft hy verhooght.
5.
Hy heeft met goederen
[fol. V8r, p. 319]
De honghrighe vervult:
Ende hy heeft de rijcke
Ledigh wegh ghesonden.
(End) hy heeft Israel
Zijnen knecht op-ghenomen.
6.
Op dat hy ghedachtigh
Waer, der barmherdigheydt,
(Ghelijck hy ghesproken heeft
Tot onze vaderen,
Tot Abraham, ende
Zijn zaedt) in der eeuwigheydt.
_________________________________________________
SIMEONS Lof-zangh.
Luc. 2. 29.
NU laet ghy Heer u knecht,
In vre gaen, nae u woordt.
Want mijne ooghen hebben
Uw zaligheydt ghezien,
Die ghy voor t aen-ghezicht
Aller volckren, bereydt hebt.
[fol. V8v, p. 320]
Een licht tot verlichtingh
Der Heydenen, ende
Tot eer uws volcks Israels.
_________________________________________________
Symbolum Apostolorum, dat is, een korte belij-
denisse des waeren gheloofs.
Op de Ordinaere Wijse.
K Gheloof in Godt den Vader, almachtigh
Schepper des Hemels, end der aerd: end in
Jesum Christum, zijn eenigh-geboren,
Zoon onzen Heer: die welck ontfanghen is
Van den Heylighen Gheest: geboren is
Uyt de Maeghdt Maria: geleden heeft
Onder Pontius Pilatus: gekruyst,
Is gestorven, begraven, neder-gedaelt
[fol. X1r, p. 321]
Ter Hellen, ten derden daegh wederom
Van den dood op-ghestaen: is ten Hemel
Op-ghevaren: zit ter rechter-hand Godes
Des Almachtighen Vaders: van daer hy
Neder-komen zal, om te oordeelen
De levendighe, ende de doode.
2.
Ick gheloove in den Heylighen Gheest: .
Ick gheloove eene al-ghemeyne,
Christelicke kercke: een ghemeynschap
Der Heylighen: vergevingh der zonden:
Een weder-opstandinghe des vleesches:
Ende een eeuwighe leven. Amen.
_________________________________________________
Symbolum Apostolorum, dat is, een korte belijde-
nisse des waeren gheloofs.
Op de Wijse van de thien Gheboden.
ICk gheloove in Godt de Vader,
Almachtigh Schepper de Hemels
[fol. X1v, p. 322]
End der aerd, end in Jesum Christum
Zijn eenighen gheboren Zoon,
2.
Onsen Heere, die ontfanghen is
Van den Heylghen Gheest; gheboren
Uyt de maeght Maria; gheleen heeft
Onder Pontius Pilatus
3.
Is ghekruyst, ghestorven, begraven,
Neder-ghevaren ter Hellen.
Ten derden daghe wederomme
Van den dooden op-gheresen.
4.
Hy is op-ghevaren ten Hemel,
Hy zit ter rechter-hand Godes
Des Almachtighen* Vaders; van daer
Zal hy komen te oordeelen
5.
De levendighe, end de doode.
Ick gheloof in den Heylghen Gheest:
Ick gheloove een al-ghemeyne
Ende Christelicke kercke:
6.
Eene ghemeynschap der Heylighen,
Vergiffenisse der zonden,
Weder-opstandinghe* des vleesches,
End een eeuwigh leven. Amen.
_________________________________________________
[fol. X2r, p. 323]
t Ghebedt onses Heeren Iesu Christi.
Matth. Cap. 6.
ONse Vader, ghy die daer zijt,
In den Hemel, gheheylight zy
Uw naem. uw rijcke toe-komme.
Uwen wille die gheschiede,
Op der aerd, als in den Hemel.
Geeft ons Huyden ons daeghlicks broodt.
2.
Vergeeft ons onz schulden, als wy
Vergheven, die ons schuldigh zijn.
End leydt ons niet in verzoeckingh,
Maer verlost ons van den quaden.
Want uw is het rijcke, de kracht,
De Heerlickheyd in eeuwigheyd.
AMEN.
Eynde der PSALMEN, ende Lof-zanghen.*
_________________________________________________
[fol. X2v, p. 324]
A. |
ALs ick roepe, verhoort my Heere, | iiij. |
Als een hert schreyt nae de vlieten, | Xlij. |
Alle ghy volcken, | Xlvij
|
Als d&146; Heer Zions ghevanghene | Cxxvj.
|
Aen de rivieren Babels daer zaten wy, | Cxxxvij.
|
B. |
BEhoudt, Heer, want de goedertieren ontbreeckt | Xij.
|
Bewaert my, Godt, want ik betrouw op u | Xvj.
|
D. |
DE dwaes zeyt in zijn hert, daer is gheen Godt | Xiiij.
|
De hemelen om hoogh. | Xix.
|
D Heer verhoor u, in den dach des anghst | Xx.
|
D Heer is mijn Herder, my sal niets ontbreken | Xxiij.
|
De Aerde komt den Heere toe, | Xxiiij.
|
De Heere is mijn licht, ende mijne Heyl | Xxvij.
|
D Overtredingh des Goddloosen | Xxxvj.
|
Doet my recht o God, ende twist mijn twist: | Xliij.
|
De Heer is groot, end zeer geroemt | Xlviij
|
De Godt der Goden, de Heere die spreeckt, | L
|
De dwaes zeyt in zijn hert, daer is gheen Godt. | Liij.
|
De lof zangh is in stilheydt tot u, | Lxv.
|
Die in t verdeck des Hoochsten zidt | Xcj.
|
De Heere regeert, hy is met hoocheydt | Xciij.
|
De Heer, als Coninck heerscht, | Xcvij.
|
De Heere regeert | XCviiij.
|
De Heer heeft ghesproken tot mijnen Heere | Cx
|
Doe Israel uyt Egypten vertrock, | Cxiiij.
|
Die op den Heere vertrouwen, zijn | Cxxv.
|
E. |
En straft my niet o Heere | vj.
|
En onsteeckt u niet over de boosdoenders | xxxvij
|
[fol. X3r, p. 325] |
G. |
GHeeft den Heer, ghy machtighe | Xxix.
|
Geluckzaligh is hy, wiens over-tredingh | Xxxij.
|
Ghy rechtveerdighe zinghet vrolijck, | Xxxiij.
|
Gelucksaligh die zich bescheydlick draeght, | Xlj.
|
God is ons een toe-vlucht end sterckte, | Xlvj.
|
Godt zy ons gunstigh end zeghen ons, | Lxvij.
|
God zal op-staen, zijn vyanden, | Lxviij.
|
God die is in Juda bekent, | Lxxvj.
|
Godt staet in Godts vergaderinghe | Lxxxij.
|
Ghy zijt, Heere, u landt gunstich gheweest | Lxxxv.
|
Ghy gantsche Aerde juycht den Heer | C.
|
Ghedenckt, o Heere aen David | Cxxij.
|
Ghezeghent moet zijn de Heere, mijn rotsteen | Cxliiij.
|
H. |
HEer, neemt mijn reden ter ooren | v.
|
Heere, mijn Godt, op u betrouw ick | vij.
|
Heere, wie zal in uwe tent | xv.
|
Heere, hoort de gerechtigheydt | xvij.
|
Heer, straft my niet in uwen toorn, | xxxviij.
|
Hoort dit, all ghy volcken, neemt ter ooren, | xlix.
|
Hoort Godt, mijn gheschrey, merckt op mijn | Lxj
|
Hoort o Godt mijn stemm, en mijn geclagh | lxiv.
|
Haest, Godt, om my te verlossen: | Lxx.
|
Heydenen, o Godt, zijn in uw erffenis, | Lxxix.
|
Hoe lieflick zijn uw wooninghen | Lxxxiiij.
|
Heer, neyght uw oore, verhoort my | Lxxxvj.
|
Halelu-jah, lovet den Heer: | Cvj.
|
Halelu-jah wel-geluckzaligh | Cxij.
|
Halelu-jah, looft ghy knechten | Cxiij.
|
Halelu-jah prijst den naem | Cxxxv.
|
Heer, ghy door-grondt, ende kent my: | Cxxxix.
|
Hoort mijn gebedt, neyght de ooren. | Cxliij.
|
Halelu-jah, o mijn ziel, | Cxlvj.
|
Halelu-jah, looft den Heere, | Cxlviij.
|
Halelu-jah zinghet den Heere, | Cxlix.
|
Halelu-jah, lovet Godt, | CL.
|
[fol. X3v, p. 326] |
I. |
ICK zal den Heer met al mijn hert | Jx.
|
Ick hoop op den Heer, hoe seght ghy tot mijn ziel | Xj.
|
Ick zal u hertelick lief hebben Heer*, | xviij.
|
Ick zal u verhooghen, Heere | xxx.
|
Ick zal t aller tijde | xxxiiij.
|
Ick zeyd ick zal mijn weghen bewaeren, | xxxix.
|
Ick hebbe den Heere langhe verwacht, | xl.
|
Immers is mijn ziel Gode stil | Lxij.
|
Juyghet Gode, ghy gantsche aerde: | Lxvj.
|
Ick betrouwe op u, o Heere, | Lxxj.
|
Immers is Godt Israel goedt, | Lxxiij.
|
Ick zal de goedertierentheden des Heeren | Lxxxix.
|
Ick zal van goetgunstigheydt ende van recht | Cj.
|
Ick zal den Heer van gantscher hert | Cxj.
|
Ick hebb lief, want de Heer hoort mijn stemme | Cxvj.
|
Ick heb tot den Heere in mijn anghst | Cxx.
|
Ick verblijde my in de gheen | Cxxij.
|
Ick heffe mijne ooghen op, tot u, | Cxxiij.
|
Israel zegghe nu; zy hebben my | Cxxix.
|
Ick roep u, Heer aen, haest u tot my | Cxlj.
|
Ick riep met mijn stemm tot den Heer: | Cxlij.
|
K. |
Komt laet ons den Heer vroilick zijn, | Xcv:
|
K heff mijn ooghen, nae de berghen | Cxxj.
|
K zal u met al mijn hert loven | Cxxxviij.
|
L. |
LOoft den Heere mijne ziele en al wat | Ciij.
|
Lovet den Heere o mijne ziele | Ciiij.
|
Looft den Heere, roept zijnen naem aen | Cv.
|
Looft den Heer, want hy is goedt: | Cvij.
|
Looft den Heer, alle heydenen | Cxvij.
|
Looft den Heere, want hy is goedt: | Cxviij.
|
Looft den Heer, want hy is goedt | Cxxxvj.
|
Looft den Heere, want t is goedt, onzen Godt | Cxlvij
|
[fol. X4r, p. 327] |
M. |
Mijn Godt, mijn Godt, waerom hebt ghy my | xxij.
|
Mijn herte gheeft op eene goede reden, | Xlv.
|
Mijn stemm is tot Godt, ende ick roep, | Lxxvij.
|
Mijn hert, Heer, is niet verheven, | Cxxxj.
|
Mijn Godt, ghy Koninck, k zal u verhooghen | Cxlv.
|
N. |
NEemt Herder Israels, ter ooren, | Lxxx
|
Niet ons, o Heer, niet ons, maer uwen Naem | Cxv.
|
O. |
O Heere, hoe zijn mijn | iij.
|
O Heere, onse Heere, hoe heerlick | Viij.
|
O Heere, waerom staet ghy van verre | X.
|
O Heer, de Koninck is verblijdt | xxj.
|
Op u betrouwe ick, o Heere, | xxxi.
|
O Godt wy hoordent met ons ooren, | xliiij.
|
O Godt neemt mijn Gebedt ter ooren, | Lv.
|
O Godt ghy hadt ons verstooten | Lx.
|
O Godt, ghy zijt mijn Godt en sterckt | Lxiij.
|
O Godt, gheeft den Koninck uw rechten | Lxxij.
|
O mijn volck, neemt mijne leere ter ooren | Lxxviij.
|
O Godt, swijght niet, weest niet als doof, | Lxxxiij.
|
O Heere, ghy Godt mijnes heyles | Lxxxviij.
|
O Heer, ghy zijt een toe-vlucht van gheslachte, | XC.
|
O Godt der wraecken, o ghy Heere, | xciiij.
|
O Heere verhoort mijn ghebedt | Cij.
|
O Godt mijn herte is bereydt: | Cviij.
|
O Godt mijnes lofs en swijget niet. | Cix.
|
R. |
REcht my Heer, want ick gae, | xxvj.
|
Redt my, van mijn vyanden mijn Godt, | Lix.
|
Reddet my, Heere vanden quaden | Cxl.
|
[fol. X4v, p. 328] |
S. |
Spreecket ghy waerelick gherechtigheydt, | Lviij.
|
T. |
TOt hoe langhe zult ghy Heere, | xiij.
|
Tot u, Heer, hef ick mijn ziel op | xxv.
|
Tot u roep ick, Heere mijn rots-steen | xxviij.
|
Twist Heere, met mijne twisters | xxxv.
|
T is goedt datmen den Heer loof, | xcij.
|
T en waer, de Heer, die by ons gheweest is, | Cxxiv.
|
V. |
VErlost my Godt, door uwen naem | Liiij.
|
Verlost my, o Godt, want de wateren | Lxix.
|
Uyt de diepten, o Heere | Cxxx.
|
W. |
WEl-geluckzaligh is de man die niet | J.
|
Waerom woeden de heydenen, te gaer | JJ.
|
Wat roemt ghy in t quaet geweldighe? | Lij.
|
Wy loven u Godt, loven | Lxxv.
|
Wel geluckzaligh zijn de oprechte | Cxix.
|
Wel zaligh is een yeder, | Cxxviij
|
Z. |
Zijt ghy, o Godt, over my genadigh, | Lj
|
Zijt my genadigh, o Godt, Want de mensch | Lvj.
|
Zijt my ghenadich, zijt my ghenadigh, | Lvij.
|
Zinght vrolick Gode, | Lxxxj.
|
Zijn grondtslach is op de heylghe berghen | Lxxxvij.
|
Zinget den Heere een nieu gezangh: | XCvj.
|
Zinghet den Heere een nieuwe liedt | XCviij.
|
Zoo de Heer het huys niet en bouwt | Cxxvij
|
Ziet, hoe zoet, end hoe lieffelick is het | Cxxxiij.
|
Ziet, Looft den Heer, all ghy Knechten | Cxxxiiij.
|
_________________________________________________
[fol. X5r, p. 329]
REGISTER,
Ofte Tafel van de Psalmen diemen zinght
Op eenderley wijze. |
Den Psalm 5. ende 64.
Psalm 14. 53.
Psalm 17. 63. 70.
Psalm 18. 144.
Psalm 24. 62. 95. 111.
Psalm 28. 109.
Psalm 30. 76. 139.
Psalm 31. 71.
Psalm 33. 67.
Psalm 36. 68.
Psalm 46. 82.
Psalm 51. 69.
Psalm 60. 108.
Psalm 65. 72.
Psalm 66. 98. 118.
Psalm 74. 116.
Psalm 77. 86.
Psalm 78. 90.
Psalm 100. 131. 142.
Psalm 117. 127.
Psalm 140. wijs van de thien geboden.
_________________________________________________
Register, om te vinden het ware ghebruyck van Davids
Psalmen, dienstich, om by alle Christenen gebruyct
te worden, in alle voorvallende geleghentheden.
Alle, die hier na volgen, sullen bequaem zijn den
genen, die hem voeget te bidden, om vergevin-
ge zijner zonden, bysonder, ist dat hy zieck is,
oft om zijner boosheden gestraft wert, te we-
ten den 6. den 25. 32. 38. 51. ende 130.
[fol. X5v, p. 320]
Hier naer volghen die oorbaerlick ende nut zijn omme
te bidden voor de Christen Ghemeente, nae geleghent-
heydt der zaecken, dat die selfde in verscheyden manie-
ren zoude mogen gheaffligeert ende ghequelt zijn, t zy
datze verdruckt is door gewelt, ofte door valsche ende
calumnieuse beschuldinghe, zal als dan gebruycken, den
10. 12. 13. 14. 123. Ist datze verhindert ofte belet wert
van den Afgoden dienaren, van t ghebruyck ende oeffe-
ninge van de Religie, zal-ze gebruycken den 42. Ist dat-
ze aen-gevochten wert om t Woort Gods, zal-ze haer
vermaecken metten 35. 44. 74. ende 88. Ist dat-ze aen-
gespronghen ende met gewelt overweldight werden, tot
strijdens toe, zalze tot haer ghebruyck nemen den 17. 20.
80. 83. Ist datze gemolesteert wert van eenigen der sel-
ver Gemeente van valsche Broederen, zoo zalse hebben
den 94. Ist dat die selfde gevanckelick ofte in ellendigen
benauwden staet is, zo hebt hy de 79. 102. 137. Ende
ist simpelick om te bidden voor de voorspoedicheydt der
selver, den 67. zult ghy daer bequaem toe vinden.
Dese zullen bequaem zijn om Godt te dancken van den
wel-daden, die hy zijnen Gemeente ofte Kercke gedaen
heeft, door victorie, den 8. 19. 23. 149. Ist naer verlos-
singhe ende ontsettinghe van druck ende benauwtheydt,
gebruyckt den 27. 3*. [34?] 77. 124. 126. Ist omme simpelick
danckbaerheyt te verthoonen van eenighe weldaden, zoo
hebt ghy den 48. 81. ende 106. Ist dat ghy zijt ter halver
verlossinghe, ghy hebt den 126.
Ist dat ghy bidt voor volkomen ende perfecte verlos-
singhe, zoo hebt ghy den 105.
Dese zijn nut allen gemeenen persoonen, omme God te
bidden naer oorbaerlicke geleghentheydt der zaecken: zo
het is voor een gemeen gebedt tot Godt, zoo zult ghy ne-
men den 85. ende 121. Ist als zieck ende cranck wesende
in deser weerelt, zoo hebt ghy den 16. ende 71. Ist dat
ghy u vint uyterlick gequelt ende benauwt, ghebruyckt
[fol. X6r, p. 331]
den 88. ende 143. Ist dat u vyanden tot onrecht u vervol-
ghen ende overlasten, wilt u vertroosten metten 3. 5.
44. 52. 53. 54. ende 59. Ist dat ghy u bevint in groote
nood ende angste, gebruyckt den 31. Ist dat ghy bemerct
dat de naem Gods gelastert wert van den boosen, zoo
is die 28. bequaem. Ist dat u het welvaeren der Godt-
loozen ende quaden tenteert om quaet te doen, vertroost
u metten 37. ende 73. Zijt ghy aengevochten door wan-
hoop ende desperatie, zoo hebt ghy den 39. Ist dat ghy
Godt bidt, te willen beschermen u onnooselheydt, zoo
hebt ghy den 58. Ist dat ghy u vint verlaten van der ge-
loovighen vergaderinghe, oeffent u in 84. ende 120. Zijt
ghy gequelt ende ghemoeyt, door qualick sprekende ende
valsche getuyghen, gebruyckt den 109. Ist dat ghy ter
strijdt gaet, vertroost u in den 144.
Dese zijn bequaem den ghenen, die Godt danckbaer-
heydt betoonen willen, na de ghelegentheydt der zaecken.
Ist dat ghy u vint genoech van der doot verlost te zijn,
zoo hebt ghy den 30. ende 138. Ist dat ghy Godt danc-
ken ende loven wilt, nae dat hy u bystant verthoont heeft
zoo zult ghy den 40. bequaem vinden.
Deze zijn oorbaerlick den ghenen, die hen tot lof-zan-
ghen, ende verwonderinge van Gods wercken begeven:
Ist dat het is omme groot ende condigh te maecken zijn
wercken, zoo zult ghy hem loven metten 8. 19. 29. 104.
ende 111. Ist dat ghy zijn goetheydt verbreyden wilt,
zoo hebt ghy den 24. 33. 65. 66. 103. 118. ende 145. Ist
dat ghy verheffen wilt zijn barmherticheydt ende waer-
heydt, soo hebt ghy den 88. Ende omme te verkondigen
zijn grootheyt, gebruyck den 97. Omme te prijzen zijn
rechtveerdigheydt, oeffent u metten 92. 93. Omme te
bewijzen zijn voorzichtigheydt, hebt ghy den 75. 113.
136. ende 139. Omme te prijzen zijne wet, zoo hebt ghy
den 116. Omme hem te bedancken dat hy ons tot zijn
volck verkozen heeft, zijn bequaem de 9. ende 60. Ende
[fol. X6v, p. 332]
u met Godt, in Gode te verblijden, hebt ghy den 47.
59. 96. 118. 135. Omme te verwecken alle creatueren
ofte schepselen tot Gods lof, gebruyckt den 8. ende 150
Dese zijn nut den genen, die haer versekertheyt ende
hulpe in Godt alleen stellen, den 46. 62. 63. 88. 91.
97. 125. 127. ende 146.
Dese nae-volghende begrijpen in hen eenighe belof-
tenisse ofte prophetien van Christo, ende zijn Kercke, of-
te vergaderinghe 2. 22. 45. 50. 72. ende 110.
Den 1. Psalm is een Lof-zanck van den ghenen,
die gherechtelick oordeelt over den rechtveerdighen in
zijn teghenspoet.
Den 49. heeft in hem begrepen een seer schoone beschrij-
vinghe van de ydelheydt dezer wereldt.
Den 82. is een heylighe vermaninghe aen den Prin-
cen ende Rechteren des aerdtrijcx, omme recht te doen
naer behooren.
De 110. verthoont hoe, ende in wat manieren, een goet
Prince hem behoort te draghen.
De eerste, 102. 128. gheven u te kennen het gheluck
ende voorspoet van den menschen, die in Godes wet
wandelen.
De 90. gheeft ter contrarien te kennen de ellendi-
cheyt van den ghenen, die Gode s wet niet en achten.
_________________________________________________
Collatie:
<...>8 A-V8 X8 (X7 blank; lacks X8, blank?)
Vingerafdruk:
164408 - a1 (<...>)2 elicke$ : a2 (<...>)5 ,$als$ - b1 A nd : b2 X4 ade
Exemplaren:
Amsterdam, UB: OK 72-121
Amsterdam, UB: O 63-8281 [olim: 486 G 6]
Amsterdam, UB: 1021 J 6
Amsterdam, Vrije Universiteit: XI.05758
Den Haag, KB: 2 C 27
Leiden, UB: 502 G 21
Leiden, UB: 1174 G 11
Utrecht, UB: EAG 99
Tekstkritiek:
fol. *5r: elendige er staat: elenge
fol. *7v: de er staat: dt
fol. A5v: Jemini er staat: Temini
fol. B3v: 2 er staat: I
fol. C8r: Godtlooze er staat: Godtloooze
fol. E7r: valschelijck er staat: vaschelijck
fol. H2v: geson-den er staat: geson-sonden
fol. H2v: zijn er staat: ziju,
fol. H5r: voor er staat: vooor
fol. H6r: Heer er staat Heeer
fol. H7r: Psalm er staat: Psam
fol. J1r: oock er staat: ooock
fol. J3v: uyt-tooght, er staat: uyt-toooght,
fol. J4v: (gewis) er staat: (gewis
fol. J5r: vergaringhe er staat: vegaringhe
fol. J6v: uyt-ghedelght er staat: nyt-ghedelght
fol. K2v: Immers er staat: IImmers
fol. K5r: 12. er staat" 15.
fol. K6v: GOdt er staat: GGodt
fol. L3v: Heyligheydt er staat: Heylihheydt
fol. L4r: gunst-ghenooten er staat: gnust-ghenooten
fol. L4v: Zang-Meester er staat: ZangM-eester
fol. M5r: Ghy er staat: Ohy
fol. M5r: in t er staat: in t t
fol. M5v: Want er staat: Waut
fol. M6r: uws er staat: uws
fol. M6v: eeuwlick er staat: eeuwliek
fol. M7v: eeuw er staat: euw
fol. N1v: goedigheydt er staat: geodigheydt
fol. N4r: cxv er staat: cxv
fol. O1r: Ick er staat: Ijck
fol. O1v: ooghen er staat: oooghen
fol. O2r: marginale 4. ontbreekt
fol. O2v: eeuwigheijdt er staat: eeewigheijdt
fol. O3v: 17. in marge er staat: 16.
fol. O3v: Psalm er staat: Psam
fol. O4v: Lovet er staat: Llovet
fol. O5r: haer er staat ha er
fol. O7r: een er staat en
fol. O7v: Pau. er staat: Pan.
fol. O8v: Pau. er staat: Pan.
fol. P1v: hy er staat: hy
fol. P7r: heeft er staat: eeft
fol. P7v: Pau. er staat: Pan.
fol. P8r: Psalm er staat: Psam
fol. P8r: rechter-zijde er staat: rechtr-zijde
fol. P8r: DE er staat: Dde
fol. P8v: wegh er staat: megh
fol. T7v: ont-set er staat: on-tset
fol. Q2v: Doe er staat: Ddoe
fol. Q7v: woorden er staat: worden
fol. R3v: 59 er staat: 50
fol. R4r: hebb er staat: hehb
fol. S8r: ghemaect er staat: ghemacet
fol. T7v: ont-set er staat: on-tset
fol. V1r: eeuwigheydt, er staat: eeuwighdt,
fol. V4r: cxlix. er staat: cxlxix.
fol. V4v: 5. er staat: 4.
fol. V5r: Ick er staat: Hck
fol. X1v: Almachtighen er staat: Almachtigheu
fol. X1v: Weder-opstandinghe er staat: Weder-opstandighe
fol. X2r: de laatste regel ontbreekt in het ex. KBH 2 C 27 en is toegevoegd naar de exemplaren UBL 502 G 21 (overigens van hetzelfde zetsel)
fol X3v: Heer er staat: Heeer
|