https://books.google.nl/books?id=-HsAAAAAcAAJ&pg=PA71&dq=verwaande+hollandsche+franschman&hl=nl&sa=X&ei=H7o6Vd-DGcXfOJXNgeAJ&ved=0CCgQ6AEwAQ#v=onepage&q=verwaande%20hollandsche%20franschman&f=false
[fol. *1r]
DE VERWAANDE
HîLLANDSCHE
FRANSCHMAN.
BLYSPƒL.
[Vignet: Nil VolŽntibus Arduum]
Te AMSTERDAM,
By ALBERT MAGNUS, op de Nieuwendyk
in den Atlas, 1684.
[fol. *1v]: blanco
[fol. *2r]
DE Staten van Holland ende West-Vrieslandt doen teweten. Alsoo Onsvertoont is by eenige Liefhebbers vande Nederduytsche Tael en Po‘zy, hoe dat sy al voor eenige Jaren, na het voorbeeld van de Italiaensche en Fransche Academien, t'Amsterdam opgerecht hadden, een Konstgenootschap onder de Prent en Sinspreuke van NIL VOLENTIBUS ARDUUM, waarin dagelijks gearbeyt was, en noch wiert, tot voort settinge van onse Taal en Dichtkunst, gelijk o o k al eenige werkjens, nuendandaar van in't licht gekomen, endoor den druk gemeen gemaakt waren, en de wyl van tyt tot tyt uytgegeven souden worden #rooterewerken, dieby datKonstgenootschap, sommige reets gemaakt, sommige noch onder handenwaren, waartoe het selvebovenhaartyt enarbeyd, nochgrootekostentotdendruk, enwatdaarmeertoebe hoort, soudemoetendoen, en vermits ook niet sonder grootereden gevreestwierd, datal het gene van eenighbelanghzynde, by het selve 'Konstgenootschap uytgegeven soude worden, aanstonts door andere soude mogen werden naargedrukt, en sonder eenige opmerkingh, veel min naauwkeurigheydt der Spelling oft nettigheydt derTale, aan al de Wereldt gemeen gemaakt, waardoor het goedeInsigttot opbouwingh der# Tale, endevoortsettinge van de welsprekentheydt indeselve verhindert, en de lusto m daarin voort te gaan aan het voor seydeKonstgenootschap soudebenomen worden, soohadde sich het selveKonstgenootschapgenootsaaktgevonden, omsichtekeerentot Ons, ootmoedelykversoekende, dat het onsgelieven mogtehaarte begunstigen allede werken, dieuyt het selve Konstgenootschap in't lichtgebraghtsouden worden, met ons octroy voor 2o jarenlangh, en onder soodanige straffetegendegene, diedeselvesoudenadrukken, verkoopen, # eldersnaargedrukt, indeseOnseProvintievoerenom teverkoopen, als het Onssoudegelievengoettevinden. SO O IS't, datWy, de Sake en't versoek voorsz. overgemerkt hebbende ende # wesendeterbede van deSupplianten, uytOnserechteweten chap, Souveraine macht ende authoriteyt deselve Supplianten gecon senteert, geaccordeert, engeostroyeert hebben, consenteren, accorde ren, ende Octroyeren mits desen, dat sy gedurende den tyt van vyftien eerstkomende Jaren, de werken by het voornoemde Konstgenootschap onder den Tytul van NIL V…LENTIBUS ARDUUM g emaakt werdende oft alredezynde, binnen den voornoemden onsen Lande alleen sullen mogen drukken, uytgeven ende verkoopen, verbiedende daaromallenendeeeneniegelyken, deselvewerkennatedruk
ken, ofte elders naargedrukt binnen —nsen Lande te brengen, uyt tege ven ofteteverkopen, opverbeurte van allede naargedrukte, ingebraghteofteverkofteExemplaren, endeeenboete van driehondert# daarenboventeverbeuren, teappliceren een derde part voor den Offi- [fol. *2r] cier die decalange doen sal, eenderdepartvoordenArmenderplaatsen daar het casus voorvallen sal, ende het resterende derde part voor de Supplanten. Alles in dien verstande, dat Wy de Supplianten, met desen. Onsen Octroye alleen willende gratificeren tot verhoedinge van hareschadedoor het nadrukken van devooriz.Werken, daardoorin gecnigen deele verstaan, den Innoude van dien te authoriseren ofte te auvcueren, ende veel min het selve onder Onse protectie ende beschermnge eenig meerder credit, aansien ofte reputatie te geven, Nemaar den Supplianten in cas daarin iets onbehoorlyfes soude mogen influeren, alle het selve tot haren lasten sullen gehouden weten te verantwoorden, tot dien eynde wel expresselyk begerende, dat byaldien sy desen Onsen Octroye voor de selve Werken sullen willen stellen, daar van geene geabbrevieerde ofte gecontraheerde mentie sullen mogen maken Nemaar gehouden sullen wesen, het selve Octroy in 't geheel, en sonder eenige Omistie daar voor te drukken, op pene van het effect van dien te verliesen. En de teneynde de Supplianten desen Onsen consente en Octroye mogen genieten naar behooren, lasten wy allen ende eenen iegelyken, dat ly de Supplianten van den inhoudt van desen doen laten endegedoogen, rustelyk, vredelyk en devolkomentlykgenietenende gebrayken, cesierende alle belegh ende wederleggen ter contrarie. Gedaaninden HageonderOnsen grootenZegelehieraandoenhan g.en,denxv-Maart,-in'tLaaronses Heerenen Saligmakers duysent
ses hondert seven en seventigh. - -
A.Br.d'ASPEREN, 1677.
Ter Ordonnantie van deStaten
HERBERT van BEAUMONT, 1677.
Het KONSTGENOORSCHAP heeft het RŽcht van debo venstaandePR1vILEG1e, aangaandeDEVERwAANDE HOLLANDSCHE FRANSCHMAN vergunt aan ALBERT MAGNUS, Boekverkooper, t—t Amsterdam,
In Amsterdam, den29 Maart, 1684.
[fol. *3r]
DIt BlyspŽl, waar van degeheeleschikking door de Heer, Žn M. ANDRIEs PELs is opge
stŽld, Žn de drie eerste Bedryven doorzynE.zynberymd, heeft na zyn overlyden inverscheidenehan den gezworven. En alzo de St—ffe te
nut Žn vermaakelyk voor het T o o neel geoordeelt wierd, om verdui stert Žn onvoltooit teblyven, zyn de twŽlaetstebedryvendaarbyge maakt, om dezŽlve na dedrieeerste te doen gelyken, zyn ook de zŽlf
de manieren van Spreeken verschei
demaalengebruikt. Deverstandige [fol. *3v] zullen de OngelykhŽden die daar n—ch zouden mogen inzyn lichtelyk kunnen toegeeven.
Waar wel.
[fol. *3v: blanco]
[fol. *3v]
VERTOONERS.
REINHART. Vrind van Eelhart.
MICHIEL. KnŽcht van Eelhart.
STOFFEL.
EELHART. Vryer van Konstanse.
JAKOMYN. D—chter van Stoffel.
FRANSOIS. de Verwaande H—llandsche Franschman.
KRISTINE. Moei van Konstanse.
KONSTANSE.
BASKE. Jonge van Kristine.
MAINSJE. een oude dienstbode van Kristine.
PLEUNTJE. Dienstmeid van Stoffel.
KORNƒLIS.
AAPEKOOPSTER.
ABERN THABER.
KRUYER.
[p. 1]
DE VERWAANDE
HOLLANDSCHE
FRANSCHMAN.
BLYSPƒL.
___________________
EERSTE BEDRYF.
EERSTE TOONEEL.
REINHART, MICHIEL, iederoverhunneeigene deurliggende, ennamalkanderenziende.
Myn Heer, een brief.
Dat Õs goed, wat bŽn ik in verlangen!
Van waar komtze?
M.
Uit den Haag.
R.
Wanneer hŽbt gy ze ontfangen?
MICHIEL.
Õt Was gister avond by half tienen, Žn ik z—cht
U overal, daar ik de wilde Fransman d—cht
Te vinden, zelf in allÕ de huizen daar men samen
Va Toeti speelt.
REINHART.
Michiel, 't was u een kunst te raamen,
Waar wy gewees tzyn. Maar geef hier de brief, Žn ga
Roep Stoffel daadlyk hier, mŽt Jakomyntje dra.
[p. 2]
STîFFEL, JAKOMEYNTJE, REINHART, MICHIEL.
STOFFEL.
Heer Reinhart, wŽl, wat nieuws? hŽbt gy de briefgeleezen.
- ! V R E I N H A R T.
Uw Huisheer, Stoffel, zal hier deeze morgen weezen.
Michiel, 't is noodig dat gy hier gestaadig blyft, Omtrent de Deur: want ik verwacht hŽm, zo hy schryft,
Omtrent half Žlven, Žn het is niet ver van tienen.
Pas op, wys hŽm zyn Huis, Žn maak hŽm wŽl te dienen:
Maar doe my voort de weet.
MICHIEL.
Zo zal ik doen, myn Heer.
RE IN HART.
Kom, Jakomeyntje, gy nu lustig inde weer. Zo gy de kunst hŽbt van een buidel te verrassen. Zal 't nu de tyd zyn om terdeegen op te passen Ik hŽb Fransois heelveel van uwe schoont gezeyd En uwenAdel, Žn verdiensten uitgeleid,
De GŽk is al verliefd. Hy kwam mŽt my beneeden Om daadlyk uit tegaan.Gy moetu straks verkleeden, Want zyn verlangstom utekŽnnen is zeer groot.
HŽbt ge alle toestŽl al bekomen van de Jood?
JAKoMEYN.
'tIs alles reed, Žn dus hŽb ik me laaten kappen. Zal'twŽlstaan.
R E I N H A R T.
TrŽflyk; zo't niet hapert aan u w klappen, Zois hy binnen,
JAKoMEYN. Maar het kleed is my te klein.
Hoe past datvoor Mevrouw van Swalgenbuttelstein? RE IN HART.
Heel wŽl voor een Moffin, voornaamlyk nu zyn zinnen
[p. 3]
; Inuniets naders, als uw schat, Žn staat beminnen.
Maak gy maar aan de Deur te staan, dat hy u groet, En wŽderwŽrde van u toegelonkt. Hy moet Straks uitgaan. Zo wy die geleegenheyd verzuimen. Van zyn verliefdheid, licht kreeg hy eens anderelui
JAKoMEYN. (men. Wat my belangt, zyt vry gerust, 'kgeefumyn woord,
Dat ikje'tzaakjekantzŽlstŽllen, zo't behoort. R E I N H A R T.
Gy ook nu Stoffel, waar is uw verguldekeeten. MŽtuw MŽdaalje? is dieverlooren, —fvergeeten?
ST.oFFEL.
Hier hŽb ikze in myn zak,
REINHART.
Goed, goed, zo zyt ge inals
WŽl toegerust; kom hang diedaadlyk om uw'hals, Uw ridderlykestand moet hy daaraan bemerken
't Is nu de rŽchte tydons opzŽt uitte wŽrken,
Hy komt.
DERDE TOONEEL.
FRANSOIS, STîFFEL, REINHART, JAKOMEYN,
STOFFEL.
vertzeymir, ich wileem gebettenhaan Gansch freindlich das... .
R.E IN HART.
'tIst—tuw dienst, Žn gaarngedaan.
F R A N S o I S.
Daar Reintje, houd myn hoed, tenŽ, alon, mon pŽnje.
- R E I N H A R T. Daar is ze.
FRAN soIS. zich kemmende en zingende. Fillis ˆ mon coeur. Hola, waar bŽnje ?
H o e valt m y n justauk—rs? hoe staan m Ž die rubands?
[p. 4]
R E I N H A R T.
Heel wŽl.
FRANS oIS.
Wat dunkt u van monŽpŽe, ŽnmŽgands?
R E I N H A R T. -
'tStaatallesryklyk.
F R A N sO IS.
Ma Peeruke is die niet zwierig? Zykost m e trante Žkuus.
R EINHART. -
Myn Heer, gyzytnietgierig. F R A N s o I s.
't Is niet te veel: 'k heb die van Pierre Poitevyn GrandPerrukjeerduRoy, mafoy.
- R E I N H A R T.
Dat kan wŽl zyn.
Dan is'tschandkoop.
F R A N s o I S. -
Had hy die minder willen geeven, Ikhadzenietbegeert. Maarapropo, daareeven
HŽb ikgezien, datgymetonzeBuurmanspraakt. REINHART.
'k Las'topschrift van eenbrief, dieaanhŽmhield, daar : 'knaakt- ;-
Zyn naam, Žn tytels hŽb in'tlang, Žn breedgeleezen, Het is dezŽlfdeman, dieikhŽm dachtteweezen.
FRANSoIS. - w
Hoewas het Opschrift?
L, REINHART.
Aan myn HeerChristophoro VanSwalgenbuttelstein, Graaf van Schirwitsbach, zo Als hy teWeenenwierdaan'sKeizers H—fgeheeten.
F R A Ns o Is. Zo is 'tassuremanteenConte?
R E IN H A R T.
WŽl te weeten.
Hy wasingrootegunsttenHove, Žnaangezien'M ddI
r
Ah !jevousjure, konikhaarslŽchtsp—ssedeeren, Dieliefdezoumy in het minstenietaffronteren.
'k BŽn nu wŽl eens zo zeer alsoit verliefd op haar. Men zouerzynfortuindoormaken, is 'tnietwaar.
REINHART.
WŽl deegelyk.
FRANsoIS.
An Franse is nieteenDuk, —fKonte
[p.. 5]
Maar ik hŽb gist'ren uit zyn KnŽcht verstaan, m Ž t w i e n IkheelgemeenzaambŽn, dat hy zynland, Žnstaaten Alleen uitinzicht van zyn D—chter had verlaaten.
W y l zŽker Potentaat hŽm wilde mŽt gewŽld Zynkindontschaaken, zowas hy ophaargestŽld,
Zo dat hy vlugte:meerkonmy deknŽchtnietzŽggen, Als dat men bŽzig was de zaaken by telŽggen.
FRANSoIS. - Mafooy, zymeriteertwatgroots. EenPotentaat
Wou diehaarschaaken; Žnze is van zohoogeenstaat! Ja, Reintje, ja, zykoneenPotentaatbehaagen! 'tZalwisdeKeizerzyn. IkwilwŽlhoorensdraagen WanneerzeeenKeizerplant. MonsieurleContelŽr
Niet op zyn stuk.
R EINHART.
Waarom.
FRANSOIS.
W y l zulk een bloed niet simŽr.
DienietgraagZwager van deKoningwas, sanshonte. Hoemenig is erdoorzynVrouw, —fZustergroot Vanstaatgeworden. DatikslŽchtsdieeergenoot: Maar Reintje, hŽbtgynietsanma faveurvernomen
Van Mamezelle,
REINHART.
Ja, maarzietgeuwMoeywŽlkomen? e
[p. 6]
VIERDE TOONEEL.
KRISTINE, KONSTANSE, MAINSJE, EENBASKE, FRANSOIS, REINHART,
KRISTINE.
Nu Mainsje, maakdan'tmaalomtrenthalfeenen
klaar. 'kMoet na denoenvyf, zŽsviezietesafdoen, daar V e e l a a n g e l Ž g e n is,
Zytgydaar, MonKoezyn?
F R A N S o I S.
Waar gaatge.
WŽl ietsverzoeken.
MAI NSJE.
Dat schat ikteugensienen, K RISTINE.
MaTante, om utedienen, K R IS TI N E.
F R A N S o I S.
Zo wat Poermeneeren. KR ISTINE.
Isaengekomen uit WŽst-Injen.
FRANSOIS.
Waarom niet, parlavertu.
KR ISTINE.
Oui, gadaneensvoorma koezieneeenAapjekoopen,
'kHŽbhoorenzŽggen, dat van allesoortmŽthoopen
In wat slag Heeft m a koeziene wŽl de meeste zin ?
KONSTANSE.
Ikmag
U zoveelmoeitenietwŽlvergen; 't is onnoodig.
F R A N S o I S. Geeft gy m e dan refus,
Magiku
K.oN
[p. 7]
KONSTANSE.
G y zytal te overboodig
F R A N S o I S.
Non ma Koeziene, diemyn dienstenrefuzeert,
Dunkt my, poerdierevray, datmy nietŽstimeert. An fransewasnieteen van all'deDamoizelles
Aan 'tH—f, wantikstonddaarzeerwŽlavŽclesbŽlles Ofikhaddaagelyks van deeene, ofdeandreamplooy O m pointesdevenize; eentoerdeperle, of...kooy. Lachtgy'erom? -
KONSTANSE.
WŽlja,'tzouhaerlienbŽtervoegen, Alsu, mynsdunkens, zulkeenwaarnaheurgenoegen
En zintekoopen.
F R A N S o I S. S'ŽtlaMode; menbestŽld
De dingenmaar, Žn heeft diedaadlyk.
KONSTANSE.
F R A N S o I S.
OkŽlle impertinanse, een Dame om gŽldtevraagen!
KONSTANSE.
Die wys van doen zou hier de Juffersniet behaagen. F R A N so IS.
Waarom.
KONSTANSE.
De waereldzoumetreedenmeenen, dat
Men zoveelfraayheidnietvoornietsgekreegenhad:
Behalven dat zoude ik daar voor geen Jongman willen Verpligtzyn, alsik het betaalenkon. w
- F A R N s o I S.
Wat grillen! D e waereld hier te lands is wŽl impŽrtimŽnt !
Diek—stenzyndoordeeer van eenkommandement Vol op betaald. -
K o N S T A N SE.
Hier zou m e n daar de gŽk m e scheeren. A4 FRAN
Voor wiens gŽld?
S DEVERWAANDE ¥ FRANSo1S. -
Ah lemaudietpajies!
KONSTANSE.
Ik zou dan wŽderkeeren, Indienikwas, alsgy, naVrankryk, Neef; watdoet
Gy hiert—ch, daarunietsbehaagchelyksontmoet. K RISTINE.
Zwygstil,m—rveuze,ikkanuwksapnietlangerhooren'tIsschande, foey, daargyzoŽdelzytgebooren, Dat gy nietmeerderlebomonde hŽbtgezien,
KONSTANSE.
Maarhooreens, Moey.
K R I S T I N E. -
Zwyg stil, zal ik'tn—ch eensgebi‘n.
Ga heen maar, mon Koezyn, Žn kuntge een Aapje kry
Dat fraay is, koop het ., ' - (gen, - K. o N S T A N SE.
Of niet?
Moey, ikbidu....
K R I S T I N E.
Zultgyzwygen
F R A N S o I S. -
Matante, ikbŽnhiernietbekŽnd, zŽgmy
Waarikomtrent, datgoedkanvinden, KR1sTINE.
DenieuweMarkr. -
F R A N So IS.
Dichte by,
Ho, ho, lemarchŽneuf. K R IST IN E.
Sa Basque.
BASKE.
K R 1 S T I N E.
Kom, geefhiermonvoile, mŽtmynmasque,
En ma KoezienesmŽde. Ikvrees het zal opstraat,
Zeerstuiven, monKousin, Hetwordheetweer: Men braadt Schier
Madame.
[p. ]
Schierindezon, AlsgyeenAapjehŽbtgekreegen,
E n ons wilt vinden, Žcoutez. W y zullen tŽgen Halftwaalvenweezentot myn Fransche Kraamer, —f Myn Goudsmid, —fdeKantverkoopsterin het H—f
V a n Brussel, —f wŽl tot de Franje, —f Spiegelkooper.
IkhebwŽlacht—ftienboodschappen, maarikhooper DŽzeuchtendwŽldehŽlft, —fmeerderaftedoen.
' k Heb ook wŽl vyf —f zŽs visites n a d e n o e n
T e geeven, m o n Kousin. Dus, wilt gy mŽt ons eeten, Moestgyvooreenenthu is tekomen nietvergeeten.
F R A N S O I S.
'kZalt—tMontagne, —fin het HeerenlogemŽnt Dieneeren,
KR ISTINE.
Vindtgeonsniet, maak, datge'tAapjezŽndt
T—t onzent.
FR ANSoIS. 'kZal het zobestellengaan, Matante.
Je suis v—t Serviteur.
K O N S T A N SE.
Go‘n dag, Neef.
K R I S T I N E.
V—t ser van te.
F R A N S o IS.
Wat z—tgeneigisdat!
KONSTANSE.
D a n ik geleerd hŽb.
Daar weinig om.
Ikkan'tnietbŽter, Neef,
F R A N S o I S.
Maar 't is nietgaland.
KONSTANSE,
FRANSOIS.
Ik geef
'tIsalteŽnorm. BywatKanaalje
Heeftzygeconverseert, MaTante. Ze is van taalje
Nietvreemd, maarzy heeft air, n—chp—rt, n—chmines, -----A5KRI
[p. 10]
KR ISTINE.
Datzyzokwaalyko gebragtinZŽlandis.
H o e w e l zy lang heeft in een fransche School geleegen.
KoNSTANSE.
Na 'kmŽrk, Neef, doeiknietsnaaruwezinterdeegen.
Waarom lŽltgymy dangeduurigaan het hoofd,
H o e M o e y graag zien zou, dat ik waare aan u verloofd. GyzŽgt, datgy my mint, Žn 'tzy ikzit, —fwandel, Ofeet, —fdrink, —fnaay, gyhŽbtopallmyn handel ZoveeltezŽggen, Žntoontmyzogrooteenblyk Van weerzin, datgy....
Ga, vrydanŽlders.
-
F R A N s o I S.
Adieu, Ma Tante
K R 1 S T I N E.
Mon Couzin heeft grootgelyk: U w doen heeft alteveeldelaCanaillebaasse.
F R A N s o I S.
I k z Ž g t p o u r v o t r e h o n n e u r 't h e e f t z e e r m o v a i s e g r a v e . K o N ST A N SE.
K R I ST IN E.
: Zwyg; gywordtezeervereerd,
Dat zulk een Kavaljier u vuilneus pretendeert.
Maar, monCoufin, ikzoumyntydhierwŽlverklap
CI).
Myn #ndik zal nualwatrassermoetenstappen.
KR ISTINE.
Ma Cousine, alwŽrzostyf?
Zo; n—chwatlaager, ŽnwatrŽchteropuwlyf.
Zymoeteenweynigby'tboomondekonverseeren. Adieu. Ik zal haarn—ch, l'airdelacourwŽlleeren. Kom, Baske, volgme; Žngy, gelykals't is gezeid,
BrŽngonsvan'tAapjeopdeeene—fdeandreplaatsbescheid,
Ikgis
- VYF
HOLLANDSCHE FRANSMAN. Ir
VYFDE TOONEEL.
FRANSoIS, REINHART
1 REINHART. W a t heeft u w M o e y het drok,
F R A N s o I s.
- Z o k o m t m e n in Žstime
Bygens d'honneur, mondrole, o 't is by ons een crime Vooriemand, als hy eenviziteontfangen heeft, Zo hy incontinantdienietwŽŽrom engeeft,
Le plusbeaupassetams, datiemandweettevinden Istousjours estrea laprezanse van zyn vrinden,
Nietgaatervoor'tSalŽt,daarhaaltmenophoedatAan deezehaarcoiffure, aandiehaarJuppezat, Daardiscoereertmen van laCour, Žn van laMode Op eengalante, ŽnadmirableMetode; EtpourlaRenommŽe, om eenegrootenaam
Tekrygenisgeendingterwaereldzobekwaam,
D a n zich te vinden van boutique t—t boutique. 'kVezŽkeru, Ma tanteantandlaPolitique. Maar gy verhaalt niet, hoe 'tmŽt Mameselle staat, OfhŽbtgemŽthearmeidn—chniet van my gepraat.
- R EIN HART.
Jat—ch. 'kVerzŽkeru, datzeongemeenbehaagen SchŽptinuw'mines, Žninal, watzeuzietdraagen. Gaatgyvoorbyhaardeurzyoogtuna, Žnweet Hoedatgygistren, hoegeeergisterenwaartgekleed: Ja'kzwyg van kleed'ren, nieteenlintje, knoop, —f
veeter
Is aan u w licbhaam, —f, m y n Heer, zy weet het beter, Dan ik, jadangyzelf,
F R A N s o I s. - Dat 'sestrebien nourry,
O, watverfcheeltzyveelbyma Couzine, die
My naauweensaanziet, schoonikalledaagverander Van kleed'ren, - - -
w -
--- /-REIN
'tHeeft haar verwonderd, datgy'tlangniethŽbtge nOnnen,
Haar dunkt gy moest haar in de buurt verwŽlleko men,
Zy maaktmeerstaat van u, alsgy van haardoet.
FRANSOIS.
Bon,
Dat vatik, Reintje, Žn zal diebŽlleoccasion Waarneemen. Zieterwylwatmeerdercircomstances Teweeten, ŽnlŽtwŽlopall'haarcontenances,
Als ik haar groet.
REINHART.
Dan is 'tnutyd: Ikziehaarveur, 'tEnzyikmis, mŽthaarStaatjufferaandedeur.
ZES DE
[p. ]
REINHART.
WŽlis'twaar: Gyvoegtnietbymalkander:
E n daarom vat ik niet, hoe gy haar vrijen moogt.
'tIsvreemd, datzoeenHeer, alsgy, niethoogerpoogt T e zien.
.FRANsoIs. C'estpolitique.
RE IN HART.
- . O! 'kmŽrk't;omniettedoolen Houdt gyin'tvrijenmŽtuwÓNichteenopenmoolen, Licht mŽt een gieuwgaauw.
- F R A N s o I s.
NŽt geraaden, Reintje; 'kzweer Had ikmaarslŽchtsaksesby laComtŽsse.
Heer
RE INH ART.
JAKoMEYN, PLEUNTJE, FRANSoIS, RE IN HART.
[p. 13]
zƒsDE T O O N E E L.
JAKoMEYN.
e, Ap—llonichen, hool by den silbren-smitzen
Den filbrenblaasbalg, om daes fouwer aantsoehit Zen :
Und saagt im, hy moestoech da silbren kamer-p—t Gans bald vergulden.
P L E U N T J E.
'kDŽnk, jemientdePisp—tt—t
De Zulversmid, zŽlikdiemitdeblaasbalkhaalen? |A KO ME Y N.
Jafreilich, ich wil him straks mit baar gŽld betsaalen.
R. E I N H A R T .
W a a r wachtje na ?
RE INHART, 'terwylFrans is diepgroet, en Jakomyntje laag neigt.
F R A N S o I S.
Ik stŽlmy inpostuur. RE IN HART.
F R A N S o I S.
Ja, lŽt op allŽs wŽl, Žn wachtme thuiszolang, T—t ikwŽrom kom.
Dat gaat trŽflyk wŽl. Wy moeten De GŽk voort hŽlpen. 'tZal wŽl gaan, na'kzieaan
'tgroeten.
Is 'tgang?
[p. 14]
ZEVENDE TOONEEL.
JAKOMEYN, STOFFEL., PLEUNTJE, REINHART.
JAKoMEYN.
Heer Reinhart, hŽbik'tnaaruw zingemaakt?
R E I N H A R T.
JAKoMEYN.
Maar lykinditkleednietwŽleenTotebŽl?
Zeer wŽl
RE IN HART. -
Neen. Hoe geookzynmoogt, gybehaagtdegŽkby zonder.
JAKoMEYN.
Maarmyn gemaakthoogduitsch, wou datwŽllukken?
R EINHART. - Wonder.
H y kan alleen de Fransche, Žn NŽderduitsche Taal,
D—ch beideslŽchtgenoeg, gelykmeestaltemaal
De Jongelien.
JAKoMEYN.
Hoe zal hy eindelykbymy raaken?
REINHART.
Dat meen ik deeze nade middag n—ch temaaken Zyt maar gestaadig aan deDeur, Ik hŽb het al Heel vŽr gebragt, Hy is naarugelyk als mal.
Ik hŽb hŽm mŽt een hoop vergulde opsnyeryen Veelwysgemaekt. HywilmŽtallekrachtuvryen.
JAKoMEYN. - Maar alles, watikhŽmontsnuitenkan, mynHeer,
Zalik'tniethouden?'tZoumy spyten, alsik'twŽŽr Moest geeven. N
RE IN HART. Allesstaatuvry, behalven'tsteelen
JAKoMEYN.
Wel, datversteit zich .MaarikdŽnk hy wilwŽl# # -- EIN
HOLLANDSCHE FRANS MAN. 15
R EINHART. Daar is hy d—lna: Maar'kverbieduopdehals
Niet valsch te speelen.
ACHTSTE
T O O N E E L.
JAKoMEYN.
Neen, halfzuiver, Žn halfvalsch.
Een kneep—ftweewordtnuzokwaalyknietgenomen.
REINHART, SToFFEL, JAKoMEYNÈ EELHART, K.oRNELIS.
RE IN HART.
Maar 'k ziedaarmynen vriend. Zyt hartelyk wŽlge
Heer Eelhart.
(komen,
EEL HART.
Hoe, M y n Heer, gy in Lakeys gewaad!
Wat vreemde ontmoeting.
R EIN HART.
Ay, Ikbidu, maakopstraat GeenseremoniŽn, n—chKomplimŽnten. Daadlyk,
Offiuskan'tmŽtgemakgeschieden.'tZouzeerschaadZynvooruwliefde.WantikbŽnomuwentwil. (lyk,
Lakey.
EEL HART.
O m mynent wil, Heer Reinhart. R E I N H A R T.
Ay, weesstil. IkzŽgn—cheensgyzoudt'tzowŽlverbr—ddenkonnen,
Dat ikzo treflykt—tuw voordeelhŽb begonnen.
EEL HART.
Verschoonmy dan.
RE IN HART.
Alweer strykvoeten ? Handel m y
GelykalsknŽcht, —fokblyfgeenoogenblikuby. Ayncen, EEL HART.
blyfhier ik zal m y n a u w v o o r s c h r i f t f i :
Hš. DE VERWAANDE
M a a r dien ik aan M y n heer, Žn aan M e v r o u w m y n plige
Nietafteleggen.
(ten
'k Verzoek Mevrouw....
R E I N H A R T.
Doe daarin, zo 'tu gevalt. EEL HART.
JAKoMYN.
Weet, datHeerReinhartmŽtonsmalt.
IkbŽnzynDienarŽs, Žndeuwe. Ikzouhovaerdig - Op zoveeleerzyn, ons, Žnonzerstaatonwaerdig"
S T o F FE L. - MynHeer, het gaatnuindewaereldheelverkeerd,
Gelyk myn Heer is in Lakey getransformeerd;
Zo maakt men my t—t Graaf, Žn t—t Graavin myn D—chter.
EEL HAR T.
Hoe kan ikditverstaan, HeerReinhart! RE IN HART.
HŽn beydetoe; gyzultderŽdenstraksverstaan.
Daar woonen ze in dat huis m y n Heer, gy zulter gaan
Loosjeeren, Žnal'tvolkmŽtvollemagtgebieden,
Alsc hy nen'tgroote, 'tzynmaarzeergemeenelieden,
HeerEelhart. Jakomyntje, ŽnSt—ffelikbegeer,
Datgymyn Vriend, alsmy, zulthand'len.
ST.oFFEL.
R EINHART.
Nu kom, uw' blyven zal de tyd hier nietverlŽngen. VertrŽk.
KORNELIS.
Myn Heer, waarwiltgyuw valiesdoenbrŽngen. R EINHART.
Daar indathuis. Blyftal tezaam by een. Misschien Is 't#, datmen zich van deeen, ofdeander
1e.nl,
Ik verzocht'er
WŽl, myn Heer.
[p. 15]
TWƒDE BEDRYF. EERSTE TOONEEL.
FRANSOIS, AAPEKOOPSTER meteen Baviaan op den Arm.
F R A N S o I s zingende, en zich kemmende. | ¥AimableBergere, # tromperonsnousis:
v4 -
La Gardesevered'unmaryjaloux, Quand tromperons nous,
L a G a r d e, dy'c.
Hierzynweaan'tHuis, kl—paan.
A APVERKOOPSTER.
Maarwie zal mybetaalen? FRANS OIS. -
Moy. BrŽngmaar'tAapjedaar, ŽnkomuwgŽldhier haalen. s w
A APvERKooPSTER.
Dat ik van niemandzouboodschappen, het geensc hy n, Sinjeur.
F R A N s o I S. ZŽgdat het komt van Monsieur, sonCousin,
Hy zingt, enkomt zich weder.
S'il est deshonneste, Il est d u devoir :s s: Deluymettreenteste, cequ'ilcroitavoir
- Il estdu devoir De luymettredy'c.
TWEDE TOONEEL,
FRANSOIS, AAPEKOOPSTER, REINHART.
A A P E K o o P s T E R., Dag, vrindschap. Daarneem#an.
R.EIN
[p. ]
R E I N H A R T.
Hoe, hierdŽzeAap? AA PEKooPSTER.
Gien vreezen :
Neem an.Monseurkezynzait, datikhiermoetweezen.
F R A NS o IS.
HŽm, Reintje!apr—cheztoy. LaathaarslŽchtsbinnen
By ma Couzine.
(gaan
Mejuffrouw. /W
(eensby
R EINHART.
MŽt die groote Baviaan. F R A N S o I S.
OuyDa. 'tIseenpresŽnt, datikhaarmoetvereeren.
't Geschiedt par—rdre de Matante. R E I N H A R T.
'tLykt wŽl scheeren. Maar, 'khoordaarMainsje.Ay brŽngt—chdŽzevrouw
DERDE TOONEEL.
FRANSOIS, REINHART,
FRANSOIS.
WŽl hoestaat het nunietmyn gevry
ByMamezŽlle, ŽnmaCouzine?
'K hŽb vernomen
Van MamezŽllesknŽcht, wanneergydaarzultkomen, Gy zultheelwŽlkom zyn. Zy vondinuw manier
Van salueereneenzeerongemeenezwier.
- F R A N S o I S.
Voila, mon dr—le, c'Žstquec'Žsttekunnenleeven. En ma Couzine ?
N R EINHART.
Die is ongevoelig, Žven. Gelyk een bl—k —fsteen.
FRANSoIs.
Las—tte beste, 'k z w e e r Kan n
HOLLANDSCHE FRANSMAN. 1,
Kan ikby MamezŽlleaanraakennimmermeer A a n haar te dŽnken.
R E I N H A R T.
GyzultwŽldoen: laatzeloopen,
Gymoogt mŽt meerdergrond op MamezŽlle hoopen. F R A N s o I s.
Maarzodatmiste, Reintje. IkwasdesŽsperŽ. - R F IN H A R T.
Bemintgeuw Nicht dan ?
F R A N s o I s.
Niet alspar nesŽssitŽ.
R - I N H A R T. .
DierŽdendientgemy watklaarderuittelŽggen,
Zalikzevatten.
FRAN so1s.
'K hŽb ze u langalwillenzŽggen.
H o e Reyntje?zoude ik paramour haar vryen, quoy?(foy, EenZeeuwsch—fH—llandschkindikminnen?Non, ma
V a n geen noblŽsse, Žn die la Courr nooit frequŽnteerde ? Neen Reintje, datikmŽt myn aanzoek haar vereerde, Geschiedeuitinzigt. Haj'estoisaudesŽspoir,
R EIN HART.
'tWas lichtuitpligt.
F R A N s o I s.
Ny paramourn—chpardevoir,
VIER.DE TOoNEEL.
FRANS oIS, A APEKooPsTER, RE INHART.
F R A N S o I S.
Maar deAapekoopsterzieikginderwŽderkomen.
Heeftma Koezienemyn prŽsŽntnietaangenomen? De bonnegrace?
AA PEKooPSTER.
- Kyk, ikkŽngienSpaensch, 'kverstae
Niet, watje zŽggen wilt :Monseur, waer vraagjenae?
[p. 20]
ZŽgtgy'thaar, Reintje, ikkanme inuw vilainlangage,
Nietexprimeeren:'t is tekanaaljeux. J'enrage. R EINHART.
Myn Heervraagt, hoe zynnicht het Aapjeontfangen Hoe'thaarbehaagde?hoezeerhield?(heeft,
- A APEKoOPSTER
WŽl onbeleefd. IkzŽg'er: O hoe het MonseurKezyneloopen
Straetopstraetneer, om jouditmooyebiesttekoopen, Dat hy jouschŽnkt. HetjouMonseurKezynnietlief, 'kVerstae'tme danniet. Maarze trokermondhiel
schief -
Enscheets. Me d—chtzescheen het biestnietmooyte vinden,
Ze hietten'tme aaneenstoel, —fzomaar, vasttebinden,
Enzey, gaeheen, 'tiswŽl.
F R A N S o Is.
Maar gaf zy 't par hazard
Doordien het k w a m van m y niet eens een doux regard. A APEKOoPSTER. (ven!
Degardaan'tbiest, MonseurKezyn!wie het zen lee
Hetbiestzoubyten, vaar, alszy'tdegardzougeeven.
FRA NSoIS.
DatzŽgikniet, morbleu. Al'tv—lk is hiermafoy.
Zo bot, alsbeesten. Reintje, ikbid, expliquemoy.
R EINHART.
ZŽg, —fzeom zynentwilzynAapmetvrindlykeoogen
Niet eensjesaanzag.
APEKOOPSTER.
Zeideikdat, vaar, 'twaseenloogen. Hetleekernieteensnae, Zy moetgiengrootverstand
Van AapenhŽbben:wantikweeterin het land
Geenmooyer.Maarwiljymy nou het gŽldnietlangen.
F R A N S O I S.
Zie, dŽzepistolŽtkuntgeopdehandontfangen. IndienikdeAapniethou, zultgydiehonden. Maar
Houd
[p. 21]
HoudikhŽm, moetge'ern—chachthŽbben, is 'tniet Waar ?
Iszo de koop niet?
AAPEKOOPSTER.
Ja, maar 'k dien nu wŽl te weeten, Wanneerikombescheid zal komen,
FRANSoIS,
Na deneeten,
Te vierofvyven.
A APEKOoPSTER.
'kGaedanheen, Monseur. Gendag. V Y F D E T O O N E E L.
FR ANsoIs, RE INHART, F R A N s O I s.
uediantre, wat—fma Cousineschortenmag, Dat zy nietsestimeert, presans, Galanterie, Servies, watikdoe, —faanvaerd. Parlavie, Ikzweerje, datikhaarlichtookeenstoonen zal , Wie zy offansesgeeft. Hoe Reintje, ikbŽnnietmal ?
R EINHART. -
Licht in deze eene zaak van uwe nicht tevryen : 'kVerwondermy, datgeuaanzulkevuilepryen
N—chlaatgelŽgenzyn. Gyminthaarniet. N—chtans Pastgyhaarop, daargymisschieneenbeterkans Verwaarloost. Jemand, die twee haazen dŽnkt tejaagen Op ŽŽnetyd, Heer, mist, Žn zal het zich beklaagen. GeefugeheelaanlaKontesse, Žnlaatuw'Nicht Maarloopen. Wantgyvrytzeuitliefde, n—chuitpligt.
F R A N s o I s.
Zo is't. Maardorstikumyn harteensopenbaaren. # nucertainsecrŽt, datikuzouverklaaren;
ngrandsecrŽt, daarmynhonneuraandependeert.
Maar eerikuverklaar, begeerik, datjezweert... R EINHART.
Ikzweerniet, 'kbŽnMennist. -
[p. 22]
Beloofme dantezwygen: Endatnooitiemand zal van uteweetenkrygen
Hetgeenikuvertrouw, aldwongmennaaruwhals. R EINHART.
'KverzŽkeru, 'k zal mynietandershouden, als' Eeneerlykman:Wanneer het my—fmynevrinden Niet schaaden kan, zult gy m e altyd getrouw bevinden:
Maarikraadu, Heer, datgymy geengeheimniszŽgt Van groot belang: want zie, een knŽcht is maar een
knŽcht.
Dieopdetrouw van knŽcht —fmeidnietdurftbetrou
Doet z—t op hun bel—fte, —f eeden veel te bouwen.(wen, F R A N s o 1 s.
Maarzwygik, Reintje, iksteek, ingrooterongemak; 'K hou zonder uwe hulp, Žn raad een zwaarer p‡k
Op 'tlyf. WŽlhoordantoe. 'KbŽnkaal. - R EINHART.
Isdatwatwonders?
GyzyteenEdelman, datachtmennietbezonders, Daar zyn er meer.
F R A N s o I s.
Maar dat is 'tn—ch nietaltemaal,
Le grandsecrŽtis, datikkaalerbŽnalskaal. R EINHART.
Ik vat het ;gy hŽbt heel geen gŽld, Žn zeer veel schulden. F R A N s o I s.
Bien devinŽ, voormeer, alsdŽrtigduizendgulden. R E IN H A R T.
Dat acht gy immers maat een voddery. F R A N s o 1 s.
O Ja, Cen'estquebagatŽlle. Ikvraagerve::
Maar zo die beuzeling M a Tante quam ter ooren, Ze isassezfoible, om zich daaroverteverstooren.
# zoumyhaarnichtwŽlweigrendurven. Zeis at aWal1ClCLIS,
Is bŽter kans.
[p. 23]
R E I N H A R T.
Oho, gyhŽbtnietmis Geraaden. Maarwatgeeftgeomhaar. BylaComtŽsse
F R A N s o 1 s.
Ik hŽb voor haar ook meer tandrŽsse :
Maar 'k moest haar ineen Maand wŽg hŽbben; langer 'KhŽbhier, alsinParys, intriguesn—chCrediet, (niet: En almyn gŽldisop. 'KhŽb in dieachtiendagen,
Die'k hier geweest bŽn t—t m y n Moeys, vry groote slagen
Gekreegen mŽt de kaart, Žn mŽt Vatoeti. 'K zou 't
WŽlkonnenrŽkenen. 'KhaddryborzŽtsvolgoud,
Toen ikhierquam, laatzien, 'kontfingdryduizend kroonen (woonen,
VandeuxBanquiers, genaamd.... Maarc'esttoutunzy Hoe heet het ? danslaRue... IkhŽb'tvergeeten;maar ToutŽnargant, Žn'kgafdataaneenWisselaar
V o o r gouda dix pour cent de pŽrte, om't licht te konnen M ‘ neemen. 'K hou n—ch van Žscus, n—ch Dukatonnen, Ja 'k twyffŽl —f ik die voor 't draagen hŽbben wou. N—ch hadiksŽventigquadrupŽls, susikzou.
My wŽlverzinnen, 'twas, laatzien, omtrŽntdetachtig, R EIN HART.
Nietalsquadrupels, Heer?
F R A N ' s o 1 s.
Ouy dea, parMa Fooy, waarachtig. Dann—chaanFranschedouble, ŽnenklepistolŽts
Met eenigandergoud, datikonlanxteMŽts
Won van eenAlleman, diedaarzynhaarmoestlaaten Minst aan Goudguldens, Žn het meest wŽl aan dukaaten, Te samennaarikgis, omtrŽntdeuxmilleŽscus. Dann—chdetouttesorteomtrŽntdeduizend, plus O moins, die'khierŽndaar van goedevriendenleende, En dieikhŽnma foyookweertegeevenmeende, Enn—chmeen, alsiktrouwmŽrmaCouzine, —fmŽt LadorableComtŽsse. OokhŽbikveelgewŽd,
Datikinminder, alsdeuxmoisgetrouwt zal weezen B4 Naar
[p. 24]
M a a r m y n arrivemŽnt, Žn ik begin te vreezen :
'tIshaastdryweeken, datikbŽngearriveerd,
En ikhŽbbymyn nichtn—chnietsgea van ceerd; -
'tK—stcinqcentspistolets.Zie, Reintje, c'estmon rŽste. IsdaarwŽlmilleescus.
VanaluwgŽld?
R EIN HART. Isinditbeursje'tleste
F R A N s o I s.
Ouyda.
R EINHART,
A WŽl, datmaaktweiniguit.
Waar is het overig? -
F R A N S O I S.
Waarzou'tweezen, 'tisverbruid.
'kWilzŽggen, omdeBruid, dieMoey my hadbe schooren
HŽbikuitkrevekoeurmyn gŽldwŽlmeestverlooren. Ikhadgeenzinnen, alsikspeelde, Žnwasin'tnaauw, Om datmynNichtmyganschgeenhoopgaf, Žnik
gaauw
Getrouwdmoestweezen. IkbŽnzonderdatŽlŽndig. Ik hŽb zo groot een haast, gy weet het niet. 'kZal
schŽndig
Aanloopen, vreesik, zomyn Nichtmy nietverl—st, Of laKomtŽsie, wantmŽtiederFranschep—st Verwachtikmaruine. Ikdurf'tkwaalykzŽggen, Watzwaareaffairesmy nietalop'thartŽnlŽggen.
- R EINHART.
Uw schuldenmeentge.
F R A N S o I S.
Ja m y n schulden, Reintje, Žn dan...Õ
R EINHART. - Endan, watmeer?
F R A N S o I S.
Yets, datikzonietzŽggenkan. R EIN
[p. 25]
R E IN H A R T.
WŽl hoor. Wat aanbelangt uw schulden, 'k weette maaken, -
Dat gy gemaklyk aan wat uytstŽlzult geraaken, T—tdat een rykevrouwuw brŽngteenvollebeurs, Nugyop'ttrouwenstaat.DemeesteKrediteurs Zyn zotepaayen, Žn tedwingen t—thŽtzwygen, Om uwŽŽropeennieuwkrediettedoenverkrygen, Op datalzohunschuldtemeerverzŽkerdzy.
F R A N s o I s.
WistgealmynKrediteurs, 'kweet, Reintje, gyzoudt Beklaagen.'k HŽb ervyf, —fzŽs, die van eenandere(my Natuurzyn, alsgemeene. Ahjemelaissependre, Zogy dieraadt.
R EIN H A R T. Wilikzeeensraaden? Palpheniers
Lingeres, Violons, Tailleurs, Kabaretiers.
F R A N s o I s.
Encore.
R E 1 N H A R T. -
Maistresadansse, dujeudePaume VendeusesdeDantelle, & dessanteursdeRome.
Encore.
FRANSOIS.
REINHART.
Weetikzealtenoemen, zulkeenslag
Van v—Ik zal 'tweezen, isdewaereld, alsdieplag. F R A N s o I s.
De principaalste, ŽndaarikmeestvoorbŽnbelaaden, Slaatgeover. O gy had vierD—ktersmoetenraaden. Ik bŽn aan twŽ Treurs des Dents, een Okulist,
En daneenOrvitaenalvrywatschuldig.
R F IN H A R T.
Is't
Gewonnen, —fgeleend?
F R A N s o I s.
Gewonnen B 5
R EIN
[p. 26]
R E I N H A R r.
OfmŽtdeflik.
F R A N s o I S. ---
Gesineerd, En datlykthiertelandwatnieuws, watvreemds, wat
R EIN HART. EnhoeinVrankryk?
wonders.
Daarlagalanterieinzwanggaat, Žnwatlang
In zwang gaat, gaan ook die RemŽdes lichtinzwang,
R E I N H A R r. WŽlziektens, dŽnkik, mŽde.
F R A N S o I S.
A, vousmefaitesrire.
Hoe ziektens, Reintje? Ja, celas'entendsansdire. 'tIszogemeenschieralsdemode. Maarj'avay
My lichtn—chmeerop'thart, daarikgeengatdoorzie
N—ch meer ?
R RIN HART.
F R A N S o I S. Ja'kvrees, zodramyn vryenwordtvernomen
InVrankryk, daterwŽlvyfJuffersoverkomen Met nŽgenkinders.
R E I N H A R r.
O m wat oorzaak?
F R A N S o I S.
Om veertestooten, Elk van heurwasgraagmynvrouw.
R KI N
MŽtdebeenen,
F R A N S o I s.
N—ch mŽt de kaart, n—ch mŽt de steenen.
M e n heeft m e er voor gezweet gelaaten, gepurgeerd, E n n—ch wat anders.
R E I N H A R T. Wat'sdatanderst—ch?
F R A N s o I s.
Niets, tenminstennietsbezonders.
Om myntrouw
[p. 27]
R E IN H A R T.
Zo hŽbtgelichtaandeeene—fdeandere trouw gegeeven.
F R A N S o I S.
MŽt woorden honderdmaal, maar nimmer wŽl be schreeven.
R EINHART. Mag datzodeur?
FR ANSoIS.
Dat doen de Fransschen altemaal.
Denkeensaan'tjaartwŽ, dryensŽventig. Hoe kaal Was menig Franschman daar licht t'Uitrecht afgekomen,
Had hy opdiewyszynmesuresnietgenomen.
Dus zietgy, Reintje, ikhŽb mŽt trouwen groote haast.
R EIN H A RT. Daar komt uw Moey, zysc hy ntontstŽld.
ZESTE TOONEEL.
FRANSO1S, KRISTINE, REINHART.
FRANSOIS.
Matante ?
W a t schort'er ? -
F R A N S O I S. f Watisuwervaaren?
KR 1s'rINE.
KR ISTINE. Ach mon Kouzin!
O dieAap!Maarlaatmyeerstbedaaren,
F R A N S O I S.
Wat hapert'er?
K R 1 s 'r I N E.
Och !hadik'tnietge‘mpŽscheerd
MŽtmoeyte, onswaar het grootstmalheurgearriveerd Deswaerelds.Foey!waarhŽbtgyzulkeendiergekree
Hoe dusverbaast,
FoeymonCouzin. -
(gen?-
[p. 28]
F R A N s o I s.
Vaar voort, wilt gy dat ik te dŽgen Uw meiningvat:Watdeed het Aapje?
KR 1s'rINE. - Le Cocquin
Dien beest, dien vlŽgel van een Baviaan, Cousin, Heeft m a Cousine, Žn al haar kleederen heel onthei WE weet, haddenwydenRŽkelnietgeteisterd(sterd,
at nietgebeurd waar !
F R A N s o I s. -
Ay zŽgtmy t—ch, heelŽnal, Hoe'ttoeging. 'kZweerdatikmyrŽvŽngeeren zal .
- K R 1 s T I N E. -
Zo hoordan.Weet, datopdeeersteaanblik ma Couzine U alzowŽl, alsdeAapuitlachte.
F R A N s o I s.
La Cocquine! 'tHadvrywatrŽden: wantzogrooteenBaviaan,
K R 1sT IN E.
In plaats van . ...
F R A N s o 1 s.
Had gy myne Intrigueseerstverstaan,
Gy preestmy zeer.Matante, oldaarschuiltzowatonder. D e schoonste invŽnsie. Maar gy vat die niet.
G y zŽgt die niet.
K R I s T I N E. -
Wat wonder,
F R A N s o I s.
Matante, ay zŽg m y eerst, hoe dat De questie, diemyn AapmŽtma Cousinehad,
T—ch afliep?
K R I s T I N E.
WŽlzywildeuw AapschiermŽthaareoogen Niet aanzien, Žn die in haar kamer naauw gedoogen. MenbondhŽmŽchteraaneenstoelvast, t—tdatgy Zoudkomen. Ikgingnamynkamertoe, ommy (je
Te kle‘n, Žnuittegaan.'kLiethaarhaarpointd'Espan - Voort
HOLLANDSCHE FRANSMAN. 29
Voort naayen, maarikhadmyn koifeŽnr—kmŽt franje N a a u w aangedaan, —f 'k hoorde een schrikkelyke kreet, D i e m a Cousine gaf, als deed m e n haar groot leed. IkvliegmetMainsjenahaarkamertoe: daarvinden Wy deAap, die van destoel zich weetenhadt'ontbin
EnmaCouzineop'tlyfgesprongenwas.Zoals (den, De SchŽlmonszag, smyt hy zynpootenom haarhals, ScheurthaarMoutonnetje, Manc het tes, ŽnCoifure, En gingzoschriklykaan, dathadparavontuure
M a r t y n de stalknŽcht ons niet in dat oogenblik
TehulpgekomenmŽteenknuppel, Žneenstrik,
EnonsontzŽt: het hadlichteuvelafgeloopen. (pen,
Foey, monCousin, zogrootŽnvuileenschŽlmtekoo - z' FRANsoIS.
Matante, wŽl! wiehadzulks van eenAapgedacht, Die hierin Holland door een Fransman was gebragt, Dat hy nietbeter opgevoed zou zyn ? Que diantre ! L e passeray je m o n e p Ž e par le ventre ? - - Daarligt, daarligtnumyn Inventieheelindeasch!
KR 1sTINE.
A y zŽg t—ch m o n Couzin, wat die InvŽntie was ? F R A N s o I s.
Gy weet Matante, eenknŽchthoetrouw hy sc hy ntte WeeZen : -
IslichtelykmŽtgŽld, —fgiftentebeleezen:
Jadiezokleenis, alseenBaske, mŽtBankŽt
Ofandresnoepery,hoenaauwmenophŽmlŽt.
Dewyl datwy daninonsopzŽt risqueloopen,
DatdŽze—fgenelichtdenbŽngelom mogtkoopen, En stŽllenma Couzineaveceenzwierterhand
Een minnebrief van d'een—fd'andrefinGaland,
Zo dachtik, zoudikdeAap, dieschierzogroot van lŽ Is, alsonsBaske, slŽchtsinzynlievryverkleeden; (den En wyl hy allesalseen mŽnsch doet, jalangsstraat Op deafterpootenzo, alsoptwŽbeenen, gaat, Zoud ikhŽm koife, maske, Žnpsalmboeklaatendraagen
Van ma Couzine, zo kon niemand hŽm ietsvragende
ge DEVERWAANDE
OfmethŽmspreeken, ŽnditmoyenasseurŽ OnskonnenstŽllen van diekantinseuretŽ. -
Maar ditis'tn—ch nietal.Gy weet dat hier nietanders In't land gedaan word van de b—tte NŽderlanders, (naam Dan 'tgeenzeonsvoorziendoen, wanneer het maarde Van mode draagthoedoldiezynmag, hoeinfaam, Als m a Couzine dan van de A a p in Baskes kleeren EnplatBonnetje, datvoormodemoestpasseeren, Gev—lgdwierd; voortzoual'tgejofferraazenddol Naar Aapen zyn . Ik dan datgoed mŽt scheepen vol Doen uitWŽst-InjehierinH—llandoverkomen,
En winnenzoveelgŽlds, alsikzoudurvendroomen.
Tien twintig sŽntjes ruim op Žlk een Kargezoen,
E n hier de koopluy rŽcht NŽgosie leeren doen. W a t dunkt Matante van de InvŽntie ?
KRISTINE.
Ze isbezonder
Extravagand, Žn ongehoord.
F R A N s o 1 s. /
D a t is g e e n w o n d e r . GywoontinH—lland, hierisniemandInvŽntief,
Wy weetenalles.
K R I sT IN E. -
Mon Couzin, datismyn lief. FRAN so1s. . "
MaardieInvŽntie, datdŽsleinisnugebrooken. Ikmeen, 't zal hŽmeengranddepitzyn, als hy ziet, Datlieden van rŽspŽŽt, alswy, denrŽkelniet
Meer achten : maar dat hy weerom met zyn rapaalje, MŽt Koordedansers, mŽtKwak zal vers, zulkkanaalje Zalmoetenomgaan, Žndusvindenzynestraf.
' K trek gansch m o n coeur, Žn m o n estimŽ van h Ž m af. Waaris hy ?
'K hŽb hŽm aan de Schutting vastdoen binden
K R I s T I N E.
In onze Tuin,
FRAN
Datikuw meeninghoor. TwŽ weetonmeeralsŽŽn,
R E I N H A R T . -- -
TrachtmŽtontschuldigen, ŽnsmeekenhaartevrŽŽn | TestŽllen.
FRANsoIS.
Maargyweet, ikkommethaarhumeuren Nietovereen. AlwatikzŽg, sc hy nthaartesteuren. Datgy het deed, 'kweetdatzeuw lieverhoort, alsmy.
Ik bid. ...
RE INHART.
F R A N S o I S.
Ay Reintje, dieŽxcusesaaneenzy.
e je, jevousprie.
[p. 41]
F R A N S o I S.
HeelwŽl. Ik zal hŽm daarwŽlvinden. KR ISTINE.
Ay, maaku'tbeestt—chkwyt, ŽnstŽlKonstansewŽŽr Te vren, zŽthaarkolere, is'tmooglykwatternŽŽr. Myn tydverloopt, zal ikbehoorlykmynezaaken Beschikken, m o n Couzin, dien ik'twat kort te maaken, Adieu.
F R A N S o I S.
MaTante, jemerecommandeavous.
ZEVENDETOONEEL.
FRANSOIS, REINHART.
F R A N S o I S. e
Na 'tzŽggen van MaTante, isNichtzeerincourroux.
Wat raad, myn lieveReintje? REINHART. "
- Ik weet u niet te raaden;
Gyzythierwyzerin, alsik.
F R A N s o I S. -
WŽl 'tkan nietschaaden,
Maakgydebaaneerstklaar, AyReintje, je R.EIN
[p. 32]
R E IN H A R T.
'kZoudeulichtkwaaddoon.
F R A N s o I s.
Non, pointdeceremonie.
'k H o u 't voor een grand service, alsgy m e slŽchtsg e Voorditmaal. (rieft
R E IN H A R T. 'kZaldandoenal, watmyn Heer, belieft.
ACHTSTE TOONEEL.
JAKOMYN, PLEUNTJE, FRANSO1S, EREINHART.
A K O M Y N,
N o, keerbaldwieder, undvergesjonichtdenspiegel
Mitzynen golden lystteholen van Abiegel.
- -2 FRANso1s. - Daar hoor ik la ContŽsse. -
JAKoMyN.
- - - Und wandeJuwerlier
Te hoesis, bringthem mŽtdegrostepŽrlenhier. De Diamantenkanerookdanwiederholen.
- PLEuNTJE.
Ja, maarwyhŽbbeninonshuisn—chdoovekoolen, N—chzwavelstokken: geef me een halve stuiverme,
O m dietekoopen.
- - JAKoMYN. -
DaarisgŽld, gŽhinman, gŽ.
PLEuNTJE.
Nouveureenbeuzem, Žneenfail.
Wie Viel?
PLEuNTJE. Acht stuivers.
R E IN H A R T.
JAKoMYN. -
Ich wŽrd euch tŽllen
Kom,mynHeer,numoetgy'tstellen, Gelyk
[p. 33]
Gelykals—fhŽtparrencontrŽkwam, akskaks, Datgyverl—fbylaContŽssekrygt, om straks
De eer van haaraangenaamgezelschaptegenieten. 'kZalondertusschenbyuw Nichtzienrondteschieten, Dat ze u wŽl handelt,
FRANSoIS. /
'kGa 'tdan vraagen, ja'kma fooy. Prengarde, dat geuookwŽldraagtinuw emplooy.
JAKoMEYN. Bleib nicht lang aus.
PLEUNTJE. Ikkom zo weer.
NEGENDE TOONEEL.
FRANSOIS, JAKOMEYN.FRANSOIS.
2.Mademoiselle
# prens la libertŽ, mais avŽctrop de zŽle eutŽstrŽdem'offrirŽntoutehumilitŽ....
JAKoMEYN.
De HŽrmoesweeten, datichkeinFrantsoosverstŽ.
SprŽch liever NŽderduitsch, wat wil de HŽr mier sagen? F R A N S o I S.
D ' a v o i r l ' h o n n e u r, z o 't u g e n a d e m o g t b e h a a g e n, Van uin'tnieuw LogeisteheetenwŽllekom,
JAKoMEYN. Dasiszugrosseneer, diemy geschied.
F R A N S o I S.
- En om
U ookteenttŽrenir, zo'tutepasmogtkomen, En mynFranchisenietwierdkwaalykopgenomen.
- JAKoMEYN. Wanneer?
F R A NS o IS. AprŽs nu heure.
[p. 34]
Ten vieren,
JAKoMYN.
Ich kan euch nicht versteen.
FRAN soIs.
JAKoMxN. - Jamyn HŽr, mierwirdgrosseeergescheen.
Ichbinhieronbekant, Žnmusverschuldigtbleiben An diemierdeeerdoen, daszymierdezytverdryben, Te meer, wan 'tkomt vonzulkeinkavaljeer.
F R A N S o I S.
L'honneur. Van uw prŽsenceachtikeensingulierbonheur.
JAKoMYN. De HŽrsprŽchDuitsch.
F R A N s o I S.
'tIsduitsch: van 'tzwierigstopdemode,
EntrelardŽmŽt Fransch in Žlke pŽriode. JAKoMYN.
Was is'tdasding?
F R A N S o I S.
Wat zal ikzŽggen. 'tNeerlandschluidt Enorm;als't niet mŽt Fransch wat klaarer word beduit, AlsparŽxemple;IkbŽnuw DienaarHeer, klinktbeestig.
Jesuisvosserviteur, Monsieur, o!datisgeestig. Hoe platisdit, Myn Heer, 'kgebied me in uwe gunst. Maisjemerecommandeavous, Monsieur, dat'skunst, Dat'saardig. Is het nietimpŽrtinenttezŽggen, Helaas, indienikumyn hartmogt openlŽggen Gyzoud het blaakenzienineenezuivrevlam,
Die uitdevonkjes van uwe oogjesoorspronknam,
Maarhoor.Zodemon coeurikdoenmogtouverture, Gy zoudtereeneflameinvindentoutepure, Alleenlykgecauseerddooruw petitsbeauxyeux. Mademoisellehe? klinktdatnietmŽrveilleux?
JAKoMYN. Forwaar ich bin verzŽtst.
[p. 35]
Z o doen meestal de vrouwen, Ikmeen'ertoutlesoirumedeteonderhouwen.
JAKoMYN,
Wasreeden, undwaszeidvertreib. Von iederwas,
Myn Heerspeeltwolpieket.
F R A N S o I S.
Ikspeel'tzeergaaren. JAKoMYN. -
Das GefŽltmier, ichhablustvunf, sŽxdozindukaaten
MŽt euch zu wagen,
FRANSOIS.
'K zal me diezolichtnietlaaten
Ofwinnen, —f'tmoetzynparCourtoizie. JAKoMYN.
Nein,
Das voegt das Vrouwlein nicht von Schwalgenbuttel F R A N So IS. (stein,
'kZiedaarmynknŽcht, mŽtuwverl—fMademoisŽlle,
IkmoethŽm spreken van eenzekrebagatelle 'Vangr—otgewigt. Jesuisv—tsŽrviteur.
JAKOMEYN.
Ich bin
Seine allernŽdrigste, und verpflichte Dienerin. Bis uber eine stunde.
TIENDE TOONEEL.
REINHART, FRANSOIS.REINHART.
Ik hŽbuw Nichtbeleezen, Dat gynutamelykwŽlzultontfangenweezen:
Zy wachtu, maarhoudhaarnietop.Zeis van 'tgewŽld Van straksonpasselykgeworden, ŽnontstŽld. Maakuweontschuldigingwatkort. Zywilwatrusten,
FRANso1s.
VeelwoordenzullenhaarvoordŽzetydnietlusten.--Nar e
[p. 36]
F R A N S O I S.
IkhŽbookwŽinigtyd:om datikbinnen'tuur Moet weezenin het huis van onzenagebuur By laComtŽsse.
Tevryen?
Is dat?
RE IN HART.
WŽlzohŽbtgyalbegonnen
F R A N s o I s.
Ja, mon drole, ikachtzealhalfgewonnen.
Lavilleparlemente. IkbŽnzeerwŽl van haar Onthaald.
RE IN HART. MaakmŽtuwNichtnuookuwzaakenklaar.
F RAN so IS.
Ik zal .Z o kan m y de eene, —f de and're niet wŽl missen, Niet waar ?
REINHART., VoorzŽker, Heer. Hykon zich wŽlvergissen.
ELFDE TooNEEL.
REINHART, PLEUNTJE.
5 REINHART. (hier
'KziedaardeMeid. Ay Pleun, zŽgdatHeerEelhart - Straks komt.
PL EUNTJE. Hardschreeuwende.
Heer Eelhart ! hey, Heer Eelhart! R EINHART.
PLEUNTJE.
Daaris hy . HaddeklŽpelnietgerammeld
IndŽzekl—k: wieweethoelang hy hadgesammeld.
!! -
1.
TWAALF
Wat getier
HOLLANDSCHE FRANSMAN. 37
TWAALFDETOONEEL.
REINHART, EELHART.
RE IN HART.
Heer Eelhart, och !uw liefkonstanseiszo verblyd,
Om datgyhiertothaarontzŽtgekomenzyt, Datzeonverduldigzynde, om utezienŽnspreeken, Indeachterzaal, daarikdemuurhŽbdoordoenbree
U zal bezoekendoordenieuwgemaaktedeur. (ken, Iszyinslot, —fisdegrŽndeldaarn—chveur?
D o e die daar af, Žn maak de deur maar daadlyk open.
EELHART.
Maar vreestzyniet, datzyzeerlichtgevaarmogtloo Datiemandonsverspiede, Žnsteurde? (pen, RE INHART.
Opmy. - ¥
EEL HART.
Ik bŽn zeer wŽlgerust op zulk een b—rg. REINHART.
Zy veinst zich ziektezyn, Žn zal haarkamersluiten, AlsookhaarvŽnsters, daternieteenmŽnsch van buiten
Zalkonnen inzien, n—ch inkomen. - EELHART.
Ach! myn Vriend,
W a t loon... ..
z - Dat isallang voldaan, d—ch noit verdient.
Eind van het Twede Bedryf.
R E I N H A R T. -
'kNeem diez—rg
[p. 38]
DƒRDE BEDRYF.EERSTETOONEEL.FRANSOIS, REINHART.
FRANSOIS.
U maCouzineslaapt, hoopikzowŽltewaaken,
Dat ikzeer haast mŽt la ComtŽsse schrap zal raaken,
REINHART.
Dat kan niet missen, want zy was zo zeer verheugd Om uwbezoek, (zozŽgtdeknŽcht)dathaardevreugd Tenoogenuytscheen, maarhoestaat het nugeschapen MŽtuweNicht, heeft ze, eerzy zich begaft—tslapen, U aangehoord?
FRANSOIS.
En myn excusesheelcieviel
Ontfangen, 'k weet niet dat zy zich ooit bŽter hiel. Haar air was vtiendlyk, zy kon mŽt meer grafie neygens Alsoit. IkzouwŽlzininma Couzinekrygen, Aliszyziek, zodouxwaszy, Žnzogaland.
En laComtŽsse?
REINHART.
FRANSOIS. Diegaatvoor, celas'Žntend.
'KhŽb ŽvenwŽlaan u zof—rt een obligatie, Datgealuw leevenlangzultblyveninmyn grasie, 'Kmeenn—cheenman van utemaaken.
REINHART.
'K zoude u ra‰n
Datgeeerstdachtaanuzelf. Het zal mŽtmywŽlgaan.
Ikbeneenman, eenheer van 'tmyn, ikhŽbgeen schulden. W
FRANSOIS. DatwildeikookwŽlom eenhoed van duizendgulden.
MaarikbŽnJonker, ŽnikspruituitŽdelbloed.
[p. 39]
Zie, dat verzŽt geheel de schaarsheid van het goed.
'K wŽd, laComtŽsie, alwistzy, datiknieteenstuiver
Hadindewaereld, konikmaarmynadelzuiver
Bewyzen, zouveeleermŽtmyeenhuwlykdoen,
DanmŽteenman, alhad hy twŽ, drymillioen,
Als hy nietaadlyk was, dat bloed heeft wat te zŽggen. Dat bloed ! datbloed ! "
REINHART. IsdatverschilnietuyttelŽggen
Van'tuwe, Žn't onze? 'tOnze isrood. Is'tuwe graauw, O f wit, —f donder groen, —f paersch, —f bliksem blaauw? Verschoon me, zo 'kusteur, —fophou mŽt myn praaten.
FRAN SoIS. (laaten,
'KhŽbn—chgeenhaast.Maar,datgyditdiskoerswoudtWaar bŽter. Edelli‘n, alswy zyn, schŽppengeen Plaizier, alsgy lienzo profondzoud willentre‘n IndiemiftŽres. Wy verstaanonsmŽtmalkander. Tisklaarvoorons, alis'twatduistervooreenander. Is'tnietassez,alswyeenDamerykvangoed Begoch'len konnen door de Žstime voor ons bloed,
En tytels, datzeom onsalleand'remŽsprizeeren, EnmŽtonstrouwen?
R EI NH ART,
Om hungŽldtezienverteeren? F R A N S o I S.
Q u a n d la dŽpense estbŽlle, Žn dat m e n een lakkey Zes, zŽvenhoudt, koetsier, Žnkoers, Žnfraaylievry, BallŽtŽnbalgeeft, sŽsamisdebonnegrace Trakteert, indeOpera heeft lameilleureplace, Een loge, —f twŽ.
R E IN H A R T.
Gy rŽpt van geen Komedie ? FRANS oIS.
Fie
Komedie. 'kSpuw, wanneerikeenKomediezie.
O !deOperaisveelmeernademode, Reintje. Komedie, fie!afie!Daark—st het maareenkleintje,
C4 Een
4o DE VERWAANDE
Eenguldenindebak, eenhuisjeeenDukaton. 'tMoestzozyn, datergeenkanaaljekomenkon. Wat dunktu, alsmen eendepensedoetzibŽlle,
DiedanzyngŽldbeklaagt, a-t-ildelaCervŽlle? Men wordgerŽnommeerd; het geeftrespŽkt: Elkeen Slaatachtopons. -
R EIN HART. 'KbekŽnt, maar'tishiernietgemeen, (ten.
N—chzeergeacht. Men zou'thiergŽldverspillenhee Hoe hŽbtgeinVrankrykdanuw tydnietwŽlversleeten? F R A N s O I s. -
, 'KhŽbeens'tgelukgehadinVrankryk, datikin Degrootekamer van MevrouwdeKoningin Dixmilleescusverloor. De Koningadmireerde
M y n koelheid, o m dat ik 'tniet meerder estimeerde, DaneenebagatŽlle. IkgafeenseenBallŽt
Aan een Marquise, 'tgeen mŽt Violons, banquŽr, Flambeaux, Žn anders wŽl vierduizend kroonen k—ste.
Waarvoormy laMarquiseook van eenpakverl—ste,
D a t ik een jaarlang had gedraagen op m y n hart.
Ha Reintje, jesuisbeau, dispost, galand, gaillard.
Alk—stzemywatgŽld,ha,'tiseenvrouwdervrouwen.
'K hŽb dry jaar lang haar heel pompeuslyk onder-, houwen. w
Zy k—stme...MaarikzieleComte.'KspreekhŽm aan,
'K wil, zonder zyn congŽ nietby safillegaan. /.
TWEDE+OONEEL.
FRANSOIS, STOFFEL, REINHART.FRANSOIS.
Ikkannietlaaten, —f'kmoetucongratuleeren. In u w logis, Žn u w m y n diensten presenteeren,
'K hoop, datonsvoizinagein'tkortmy heelŽnal
Danslafaveur van uw genadebrŽngen zal , Om ŽtŽrnŽllementuwsŽrviteurteheeten.
STOFFEL.
IchbinihmgantschverpflichtverdieCivilitŽten. D
dS
Dasich kein mŽnschen zo, alsmeinen Heren eer. Mein T—chter hasmier zo vielwonderbaare tinge Tzu zeinerlobnarrirt, daszie zich nichtgeringe Verobligiertachtdurchsbezuch, daserziegŽbt. VornŽmlich weilerzo courtŽsmitjŽdenlŽbt.
FRANSOIS.
Zou myn vizitehaarinietsook empŽscheeren ? ..
STOFFEL.
ZiewartdenHeerenauf. ErwŽrtzieganschvereeren, HŽm Ploniehen. BringdudenHerenalzobald
By JonferJacobine,
F R A N S o I S.
Ik zal , wyl'tugevalt, Datikunheureoudeusuw D—chteropmoogpassen,
HOLLANDSCHE FRANS MAN. 41
DassŽlve wŽrd ich ihm von meiner seiten auch
Mit freuwd Žrtseigen, Her; wan ich das rŽcht gebrauch, Den Methodum noer wŽrd von dieze leuder wissen.
F R A N s o I S.
Dat ditlefondement van meer verbintenissen
Zalzynismon espoir.
ST.oFFEL.
p> Dash—fich, undichschweer
Aleerlajoindre,
STOFFEL.
Das gefŽlt mir ausder massen.
DER.DE TOONEEL.
REINHART, SToFFEL.
ST.oFFEL.
Wat dunktu, gaat het zoverwŽl, HeerReinhart?
RE INHART.
Braaf, Gy speeltnatuurlyk, ŽnwŽluw R—l van Graaf.
Zo Jakomyngelykalsgy, haarzŽlfkandraagen, Hetisonmooglyk, —fonzeaanslagmoetwŽl slaagen,
[p. 42]
ST OF FE L.
Iktwyffelniet, myn Heer, —f't zal welgaan.Maargy, Die voorlakkey speelt, speeltge uw r—lzo wŽl, alswy. RE INHA RT.
Waarom?watdoeikdan?
S T o F FE L.
Op deadelzoteschŽmpen,
Past dat lakkeyen ?
- RE INHART. -
Ikenkan myn zuchtnietdŽmpen, Als ik die fanfarons hoor snat'ren van hun bloed,
En eerelykerlin, danzy, uytovermoed, VerachtbejŽgenen, Žnaanzienoverschouder.
Hy mag het doen, wiewil, maar'tiseengŽk.Ikhouder Niet van, ganschniet.
S T O F F E L.
- M a a r doetge u zŽlven niet te kort ? HŽbt gy geen deel daar in, myn Heer, als de Adel wordt
Verongelykt. ToenikuwVaderzagbegraven
Op 'tSas van Gent, was'tnietzoadelyk, Žnbraafeen Begrafenis, alsooiteenEdelmangenoot?
Wat wasdestaesiegrootsch! watwas detoestelgroot! Gy lieterzŽlfsgeenvier, geenachtquartierendragen, Maar vyftien wapens van uwe adelyke maagen Versierden'tuwe. Hoe?verzaakgeuzelf? Ikwil U toonen, datgy, watdedŽgen, —fdespil BetrŽft, geenEdelmaninNerlandhoefttewyken;
JaubyGraaven, ŽnBaronnenmoogtgelyken. R E I N H A R T.
IkkŽnmyzŽlfheelwŽl, ŽnweetwŽl, datgylang MyneoudershŽbtgekŽnd, waaromikblydeontfang, Dat gy m e erinnert uit wat stam ik bŽn gesprooten. MaargykŽntmy niet, zogymeent, datikmŽtGrooten D e sp—t dryf, —f een oud, Žn adelyk geslacht
Niet meer, als de afkomst van een boer —f burger acht. Gelukkig!dieeenreeks van Ouderskonnen noemen,
- --Op
}
HOLLANDSCHE FRANS MAN. 43
O p wŽlker daaden op mier deugd zy moogen roemen; Alshungemoed, doordievoorbeeldenaangepord, Enindiedaaden, indieDeugdgeoefendwordt. Maar een, wiens daaden, vol uitspoorigheid, de naamen Vanhunvoorvaders, Žnberoemdgeslagtbeschaamen, EndieŽlkeenverguist, een#, eenvŽnt Diemaaraanzynlievrey, Žnwapens wordtgekŽnd, Ofopsnyt van zynstambyJuffers, ŽnopBaalen, Kan 'tbygeensneegeboer, n—chzŽdigburgerhaalen. Zoik ersomtydseenveracht, zo spreekik van Zulkeonbehoudene. 'KlachmŽteenEdelman, ZohŽmzynommegang, zyndeugden. Žnmanieren, Nietboven het gemeendoenkŽnnen, Žnversieren.
STOFFEL.
Myn Heer, ikwistdaarinnooitzoveelonderscheid.
REINHART.
Dat isgeenwondergywaartsteedsindienstbaarheid, - De trŽflyksteAdel, wasbyueenzwierlakkeyen, H—fmeesters, k—ks, koeziers, kar—ssen, Žnlivreyen, Indien gy hoogere gedachten had gehad, Gyzoudt.,,,
VIERDE TOONEEL.
MAINSJE, STOFFEL, REINHART.
M A I N SJE. Och, Reintje, —ch, —ch !
R.EINHART.
W a t z—t getier isdat ? - ST.oFFEL.
Wasis't?wasis't?
MAINSJE.
Och, Reintje, —ch!'kmoet het huisverloopen. 'K hŽbnimmermeerweeropMevrouwhaargunstente
Och,onzeJuffrouw,—chKonstansjeishaasop,(hoopen.
lZy heeft het haazepadgekoozen, geeftdeschop
an
44 DEVERWAANDE
AaneerŽndeugd. IkhŽbhaarineenJongmansarmen Gezien, Žnzonder zich in'tminstetebeschermen
Voorzyngezoen,'twas—fzy'talhaarleevenlang
Gedaanhad.Watgaatmean!OchReintje, ikbŽnzo - REINHART. (bang.
Wanneerisdatgebeurd, Žnwaar?
- M A I N SJ E. -
Hiernaast, Žndaadlyk. S T o F F E L.
W a s ? was! hier nŽchtst.
M AINSJE.
Ja t—ch. RE1NHART,
Zwyg stil;'tisdikwylsschaadlyk
TezŽggendingen, diemennietheelvastenweet. ST OF FE L.
W a s saagst du von hier nŽchtst ? was weist du ? hoe ? R E I N H A R T.
Gydeed
VeelbŽter, datgywatbezadigdervertŽlde Hetgeengydachttezien, ŽnuzonietonstŽlde. Watmeentgy, datgyzaagt?
ST. o FF EL.
Washabt'er t—ch gezehn? - MAINSJE.
Eilievehoor. MevrouwgafflusaanonzenDeen DeStalknŽchtlast, dat hy jouHeerzynAapzoubinden Ay onzeschutting, om datjyhŽm daarzoudvinden,
EnbrŽngenhŽmweerom, —ft—thŽmdeAapevrouw "Weeromzouhaalen, ŽntothaarentbrŽngenzou.
MaardŽnkeens van dieschŽlm. Hy wist het touw te ontknoopen,
Zichl—stemaaken, Žn hy zŽtte'topeenloopen, En springen; Žn toenwy hŽm van gen wouden, vloog Hy indeTuinhiernaastonsallenuit het oog. IkkykHŽm overbuurmansschuttingna:maarJŽmye
Ikkeek, alswasikineenSpul van deAkkedŽmie'zi 1C
WŽl neen.
[p. 45]
Zie deur de vŽnsters heen van buurmans achter Zaal. DaarstaatKonstansje('tiszowaar, alsik'tverhaal) Indearmen van eennŽtte, Žnjonge, Žnmooyevryer. 'Kverschrikte zeer, Žn d—cht, wat droes! hoe komt hy O f z y b y h u m . ' K g a e n a h a a r k a m e r, d i e k i n ' t sl—t ( b y ' e r Geslootenvond, Žnmisdesleutel. 'tWasverbr—d Zo 'kmŽrkte. Kyk, terwylikachterwasgeloopen, H a d zy de veurdeur fraay behŽndig uitgesloopen.
WŽl wiezoudŽnken, datzojongeenkleuterhad Diekneepeninhaark—p, dieparteninhaargat. Zie, daarom dorstikin het huisnietlangerblyven. Ik weet wŽl, dat Mevrouw myt—ch daar uitzou dryven.
STOFFEL.
Zoemeinenhause, datseinteitelpotzen, nein
Wie schŽrtseihrmich, daskanommiglichjanichtsein.
REINHART.
Gy hŽbtlichtmisgezien. HŽbt gyookaanhaarkamer
Gekl—pt.
MAINSJE.
REINHART. Zodoe't.Zokanmenwatbekwaamer
Oordeelen: want het wŽrkdunktmyalvryverward. Ga, Mainsje, kl—p eensaan haar kamer, maar wat hard.
VYFDE T0oNEEL. REINHART, SToFFEL.
R EIN HART. (kl—ppen
L o o p, Stoffel, zŽg Konstanse, ey loop, dat zy op't Van Meinsje niet laat op tedoen. Men moet haar
f—ppen. -
Is'tmooglyk. 'tWŽrkwasdaartennaastebyverbr—d. M a a r k zal ft wŽl maaken, dat ik de oude vrouw bedod.
ST. o F FE L. binnen geweest zynde. IkhŽb het haargezŽgd, zy zal het doen: R EIN
[p. 46]
- S T o F F E L.
RE INH ART. 'tOntkŽnnen
Moetonsnubystaan. Ikkanmy nietwŽlgewŽnnen T—tleugens, danalleentotleugens, alszeinnood
O m bŽste wil geschien, alzyn die n—ch zo groot.
Hoor om danmŽtfatsoenzeeronbeschaamdteliegen, Zo moetmenzŽggen, dathaaroogenhaarbedriegen, DatzeoudŽnkrankis van gezigt. Enmoet het zyn Laat hier Konstanse slŽchts in plaats van J a k o m y n Versc hy nen. Ik zal haardatzaakjewŽlontlŽggen. Pastgymaar, datgyzŽgt, gelykgymyhoortzŽggen. ' Daar komt zy weer. -
ZESDE TOONEEL.
MA1NsjE, SToFFEL, REINHART.
MA INSjE.
JawŽl,JawŽl,'tistoovery-
Konstanse lag Žn sliep, Žn niemand was er by.
Ikzag, Žnsprakerme. JawŽl, 'kstazoverwonderd, Als —f te KŽulen in m y n e ooren had gedonderd. Hoelykenzymenkaar. WŽlwiehaddatgegist?
Zo seetman ja, dasmeer geleich, dan eigenist. MA INSJF. Y
Dat ikjouD—chter ook eenszienmogt. ST.oFFEL.
Daskanganschfuglich, undjoalzobaldgeschehen. Ichwilzualzobaldthunkonnenvorderthur
- Sietzu schen
ZƒVENDE TOONEEL.
R EINHART, MA INSJE. RE IN HART.
G y geeft veel moeite Mainsje aan onze nagebuur. Hy iseenzeergrootHeer, eenGraaf. -
[p. 47]
MAINSJE. Wiezoudatdroomen!
W a t doet hy hier.
RE IN HART.
Hy ishieronbekŽndgekoomen.
'Kweet van zynknŽchtook, dat hy nietbekŽndwilzyn, Zie daarom komt hy hierslŽchtsingemeene sc hy n, EnhoudmaarŽŽnlakkey, —ftwee.
MAI NSJE
Is hy eenGraaf, —fzoeending.
- R EINHART.
Ja, wŽl teweeten ?
Zyn goude kŽten, E n pŽnning op de borst wyst zulks genoegzaam uit.
- MA INSjE.
O Rein, watbinikbly, datdateenGraafbeduit. R E I N H A R T.
Waarom ?
- MAINSjE.
Waarom? Ik zal despaarpot van myn Zeuntje
A n s t u k k e n s m y t e n . N o u d a n k e y e r e n, d a t 's e e n d e u n t j e, Enkoopenveur het gŽldeenpenning. Kykzynpeet GafhŽm eenkŽttingt—tzynpillegift. Zo weet IkonzeFabertjeookmooy t—teenGraaftemaaken. Niet waar ! W Ž l kan een mŽnsch zo aan een Graafschap Zwyg stil,daarkomtmynHeerdeGraafweerom.
ACHTSTE TOONEEL.
ST.OFFEL, MA1NSJE, RE1NHART, K.ONSTANSE.
S T o F F E L.
Myn kind WŽrdt komen, aberichwildasihreuchverblindt,
Dasihrvonzie, vonmihr, vonkŽnerhŽndeach: - In
43. DEVERWAANDE -
Ankeinen mŽnschen worte und plauderingzolt machen, E s is 't m i h r h o g d a a r a n g e l Ž g e n .
MA INSJE. -
WŽl, men Heer,
'Kbeloof het je, alseenvrouwmŽteeren, opmyneer. - R 2INHART.
Ik ook.
ST.oFFEL. Kom danhervoor.
MAI NSjE.ZiendeKonstansjeindeDeur van Stoffel.
-
WŽl heer, datisKonstansje! R EIN HART.
W Ž l hoe ! waar lykt dat aan?
M A I N SJE.
Aan aldestirdomstansje
R EINTJE.
Watpraatje Meinsje?wat? Het lykt haar niete en zier,
'KhŽb zo wŽl oogen in myn hoofd, alsgy;
MAINSJE.
Kyk hier. Het lykt er niet, wat droes! hoe ken't heur meer gelyken. Ze isŽveneensgekleed. Myn Heer, jyzŽlt het kyken.
S T o F FE L.
D a s wirtjo neulich zein.
- M A IN SJE.
Maar hey, 'kbŽn niet vergist. Het isKonstansjezŽlf, wat droelie?ja, zyis't.
Konstansje ? Juffrouw ? hoe ? zy zwygt, Žn lacht ? REINHART.
Geen wonder.
Verstaat zy NeŽrduitsch ?
MA INSJE.
WŽldaarschuiltdeDrommelonder.
'KgaJuffrouwhaalen, kom, dankŽnjezŽlf het zien, REINHART. -
Ras, naaruwkamertoe, mejuffrouw.
Ko NSTANSE. 'tZalgeschin. --NE
[p. 49]
NEGENDET OONEEL,
REINHART, STOFFEL.
Rcinhart.
U zal ermeerdernamijngissingnietbehoeven
Gedaantezijn, alsdatgyhaarmaaktteoversnoeven.
Ik zal uhŽlpen, datzyal het ongelijk
Der waereld hŽbbe, algeeftzy'tallerzŽkerst blijk,
Spreekhard, Žnhoudukwaad: gymoetuaanhaarlŽllen, N—chteemensteuren.
##
'kZal datzaakjeheel wŽl stŽllen,
Vertrouwtmetoe, MijnHeer. Ikweetdieoudek—l Te doennahaarstaartom loopen, alseent—l.
- Reinhart. - -- DaarkomtzemetKonstanse. - - - - --
T I E N D E -T O O N E E L. KoNstANsE, MA1NsJE, REINHART, SroFFEL:w
Konstanse. -
Ikdoenu uw begeeren. Watis'tnu! - -
Wat zal ikzien?
Meintje.
O jezŽltzokijken, 'kwil'tjezweeren,
Konstause.
Mainsje.
MijnHeer, waarbleefjouD—chterdaar?
- -- - Stoffel. Zieistnachinnentzugegehen.
Meinsje.
Aylieve, Waar s Ax
[p. 5]
Aylaatze t—ch n—ch eens uitkommen, Stoffel.
Veriertihrmich.
Narrereyen,
Mainsje.
Neen t—ch, dan binnen we tescheyen.
HoorJuffrouw, tusschen ons, kijk, iseen groot dispuit.
Mijn zŽggen is, datjy " E : t 0ffel.
zietuit....
Was istdeswŽzens! zeitihrtol. Was? darfman Žben Ziebeytzusammen sehen, kan man kein oertheilgŽben
Ohndas, siegleuhen zich aufkeinerweizenicht. - ' Reinhart. -
Neen, Mainsje, 'thapertu, geloofwe, aanuw gezigt. Mainsje.
Datzyhierwaarenallebey, jyzoudtverstommen Konstansje, zoals zy jou lijkt:
Wie lijkt my zo ? k
Stoffel. ZiewŽrdnichtkommen.
Konstansit.
Mainsje.
Mijn HeerzijnD—chter. Konstansie.
--- Watgeefik
N a dat gelijken. M a g ik niet een oogenblik
W a t rusten? M o e t gy m e o m die beuzelingen steuren
Inmijnslaap? wat zal erlangernietgebeuren: S#
Vertzeyd—chons, ŽsistderFrauwenongeduld, Diez—schepossenmacht. Wir habenkeineschuld,
Nein Jonffer.
Konstansie.
Meinsje, 'kdorstdatnooitop uvertrouwen,
DatgyuwJuffrouwzodŽnktvoordegŽktehouwen.
Een weinigjekan heen, maardatgaataltegrof. D
Meinsje. weerbeuren: HielwŽl, 'tzŽlniet
Reinhart. Daar isMevrouw.
[p. 51]
Doe 't op een ander tijd niet weer. Metuw verlof, Mijn Heer, ikga.
ELFDE TOONEEL.
STOFFEL, MEINSJE, REINHART.
Stoffel.
Eis moes nichtwiderombgeschehen.
Heurstudaswol, euweib, mirwildensnichtverstehen, Undnemihtubel auf.
Stoffel.
Ich wil nicht langer von dien narrereyen heuren,
Versteist du das wol weib.
Meinsje.
Ja, hadje'erbey te ga‰r Gelijkezien, ikwŽd, je#, alsik, menVaar.
Stoffel. KeinŽnkel wort von mir, n—ch meiner T—chter,
Stoffel. Du hastmirstzugesaagt.
Stoffel.
Ich z—lte zonstih dich by mijnder trouw curiren.
Meinsje.
Mainsje.
Wis, weestmaarwŽltevren.
Dasz du nichtwieder mich leihtfertigs—lst veriren. Wiegehn.
TWAALFDE TOONEEL. 3RE1NHART, MA1NsJE, KRisTINE, BAsogek
P2
Krist
Neen,
[p. 52]
Kristine.
Watdoetgybeideop stra at En mŽtdieHeerhiernaastinQuŽstie, Žfinpraat?
Hy schijntgestoort. Ikzagook, dat hy ubegraauwde. WatwasderŽden?
Meinsje. -
Kijk, dewoorden, die hy kaauwde
Verstondikniet, hy iseenMof, —fzoeending.
Hy Zaynietveul, lietzien, hy zaey, hy zaey, Žn'tging
Hem kluchtig—f, Maarlaat het ReintjejouvertŽllen, Die weet het bŽter met de knoeterytestŽllen,
AlsikkŽndoen, Mevrouw. Hy het van woordt—twoord De hielehorlemŽnt, zo wŽlalsik, gehoord.
Kristine.
WatwaserReinert?
Reinhart.
e Zalzy haar beloften h o u w e n,
E n i k d e m i j n e, g e e n v a n t w e n m a g 't u v e r t r o u w e n, aarom hy toornigwas.
Kristine.
U geefik'ttoe; gyzijt De Dienaar van Fransois: MaaruschŽldiknietkwijt,
eenMeinsje, gyzijtinmijndienst, ŽnzultmyzŽggen, W a t h i e r g e b e u r d i s, h o e h i e r al l' d e z a a k e n l Ž g g e n, Ofikbeloof, datik het ubetaalen zal .
- Meinsje.
JaRein, ofjymywŽnkt, —fknikt, ikbŽnnietmal. Wiljy'tgatuit, ikniet: watgeefiknaedeMoffen
Alis het datzyvanhungŽldŽnadelstoffen, AlbinnentGraaven, Žnalwillenzehierniet BekŽndstaan, 'ksteurmy aengienkŽtting, ndchgienklied, N—ch gouwe pŽnning, neen.Zou hy mewelwatgeeven, AlsmijnMevrouw het gatuitschopte.Neen, 'kmoet
leeven,
En ik hŽb hier ien hiel goed huis in. Hoor, Mevrouw De Baviaan, dieandeschuttingmiteentou G
Neen bylijven.
U kŽnikaltewŽl,
[p. 53]
Gebondenwas, raaktl—s, Žnzo'khŽmnawouwkijken, Zagikin'thuishiernaasteenJuffertjezolijken
Nae onze Juffrouw, die vast sliep, dat ey, Žn ey NietbŽternamekaarkŽnlijken, datikzey
Aan Reintje, ŽnBuurman, die het nietgeloovenwouden. Ik zey dat zy luy't mŽt haar eigen oogen zouden Beschouwen, alsmenHeerzijnD—chterveurdeDeur DŽkoomen, Žnikbr—gt'eronzeJuffrouwveur,
Maarnietgelijk. Daaruitisditdispuitgereezen,
Ofzymekaarvanstal,vangrootheid,Žnvanweezen Geleeken. Ikzeyja. Žn zyluyzeiden, neen.
D e Juffersgingen de iennae de andre kwaed we‘r heen. Maar ikhad Buurman, eerzijn Dochter veur mogt komen Beloovenmoeten, datikdŽnkenzou, n—chdroomen, Aniemand, wie'tookwas, het allerminst van HŽm OfheurterŽppen, dat hy mŽteenf—rsestŽm
M y toegraauwde, alsjy juist op 'tmat kwaamt, en ons hoorde, -
Mevrouw, wanneerjyonsinonzepraatverstoorde. Kristine. -
Isdaarzoveelaanvast, ofzymedatvertŽld? Reinhart.
## alsgydŽnkt, Mevrouw, daarkonwŽlgrootgewŽld ankomen; 'tiseenGraaf(indienzenietenliegen,
Om dŽze—fgene, als'tmeergebeurdis, tebedriegen, Die'tzŽggen)wŽlkealhiervanWeenenkomtgevlugt;DŽs hy eenhaterisvanpraatjesŽngerucht,
Om hierincognitoeenpoostekunnenblijven,
Kristine. Ik zal er nieteen woord van zŽggen.
Meinsje.
JykŽntMevrouwniet, Reintje. Reinhart.
Di‘ zo veel stanks maakt mŽt u tŽmen Žn gelŽl.
[p. 54]
Kristine.
Kom geenmeerwoorden.Ga MonsieurleComtevraagen,
GaRijntje, —fHŽm ŽnookzijnDochtermogtbehaagen, DatmaCouzine, ŽnikhŽminzijnnieuwehuis
Congratuleerden. k
en Meinsje.
'kWŽd, Mevrouw, datditkwansuis De boodschapis, ŽndatjyzŽlfszŽltwillenkijken,
Ofbey dieJuffertjesmekaarzowŽlgelijken, Gelijkikzeg Kristine,
Zo is't. Reinhart.
.Dan zal 'tonnoodigzijn, Wanttusschenheurisgeengelijkenis, geenschijn.
MaarbuitendŽzehŽbikn—cheeneand'rerŽden, G a heen.
Reinhart. Mevrouw, wanneerwoudgydaarkomen?
Kristine.
Kristine.
HŽden È Jastraks, zo'tzijnkan, brŽngmyvoortaanhuisbescheid.
Meinsje. NuzŽljezien, datikdewaarheidhŽbgezeid.
DERT1ENDE TooNEEL.
RE 1NHART, SToFFEL,
/ Reinhart, H " Stoffel, HŽm.
Reinhart.
- Mevrouw, weetallezaaken
Door Meinsje: Stof
1,
HOLLANDSCHE FRANSMAN. 55
Stoffel. -
Dat 'sverkn—ld. Hoe drommel zal men 'tmaaken?
M e t dŽze dwarsbalk in z o l—flijk een begin. Mevrouw tefšppen, zoals Meinsje heeft watin.
ZeisargŽnloos, Žnlaatzolichtelijk zich nietdoeken. 'kVrees, datzyallesnaauw zal willenonderzoeken.
Reinhart.
'tIszŽker.Zy wiluvisitegeevenstraks Offlusjes, Žn u in het nieuwe huis akskaks
Congratuleeren.
MŽt Frans, ŽnJakomijn? Stoffel.
Stoffel. WŽlwatraad?
Reinhart.
Die kronjeweettezingen, Gelijk hy danssenwil, Žndanst, gelijk hy zingt.
Gyzultbekomen'tgeendaar hy Žngynadingt.
Z y weet heel wonderlijk den G Ž k de kap te vullen. 'k DŽnk datzy beyde strakstesamen speelenzullen ; Want Jakomijntje heeft eenkaartgekommandeerd.
Reinhart.
. 'tIswondernamijnzin. De staat van zaakenkeert
Heelschoon.MenmoetMevrouwslŽchtsindeKamerlei
Terwijl zy bezigzijntespeelen mŽt hun beiden. (den,
- Stoffel. - Ikdachtdatallesdanverbr—dwas.
Reinhart.
Ganschlijkniet. DŽnk zŽlf, alszyFransoisbyJakomyntjeziet,
Hoe haar dat aanstaan zal : voornaamlyk zo ze in't praaten Afmeeten kan, dat zy malkanderen niet haaten; 'tWŽlk Jacomijn, zo'khoop, wŽlmaaken zal .
Stoffel.
Hoe staan de dingen
Gewis.
[p. 56]
ik zal 't haar in haar oor wel bijten. Reinhart.
Konstanse de onze, 't zal mŽt een dan klaarlijk blijken, Dat hy Žn Jakomijn malkanderen niet gelijken.
e Stoffel. HeerReinhart, zal Mevrouw onswŽlgelooven?
Reinhart. J 3È
Zymoet: doemaaruwpligt, ŽnroepMichielhier.
Stoffel.
of fel ' k G a .
VEERTIENDE TOONEEL
REINHART, M1CHIEL.
Reinhart.
Ichiel, wŽl hŽbtgeu nu in allebey de taalen
Geoeffend, zult gy die wŽl kunnen koeterwaalen ? Michiel.
Heel wŽl mijn Heer; hŽbt in het allerminst geen z—rg Voor my. KornŽlis zal niet minder, 'k blijf uw bšrg Zijn r—lzeertrŽffelijkuitvoeren voorNotaris,
Hy heeft 'erdryjaarbygewoond. WasdeInvŽntaris Vanzijneschuldennugereed. HetwŽrkwasklaar.
Reinhart.
Wat InvŽntaris, neem gydieMemorie maar,
Diezijneschulden, Žnzijnandrevuilefeiten WŽlinhoud, maarnietmŽtparticulariteiten. HethoeftzonŽtniet.DoeubŽst, betrachtuweeer Hierin. -
, Michiel.
WŽl, 't zal aanmyniethaperen, MijnHeer.
A EindvehaderdeBedrijf. V I E R
WŽl, danis
[p. 57]
VIERDE BEDRYF. EERSTE TOONEEL.
KR1STINE, KONSTANCE, REINHART.
- Kristine.
K hŽbumenigmaal, jadagopdaggebŽden, Dat gy wat nŽtter, Žn galanter u zoudkleeden ;
Maar 'kzie het isvergeefs, hoe iku meerder bid, H o e gy het minder doet. fi, die fontange zit Eenhalvepinktehoog. wŽlisdatKaperszŽtten? Diestrikisveeltekort. HoehangendiemanchŽtten. Gy weetniet van watgrootgev—lgdiedingenzijn:. De Dames van 'tSa!Žtzijnhierinwonderfijn,
Zy weetenopeenhaarwatKapzŽlsbŽstpareeren, ZyneemennŽtinachtalwatkandoencharmeeren, DatzijndefeintesomGalandstewinnen. Ha!
Op zulkeen Dame heeft eenieder'toog, zodra ZykomtineenSalŽt.
Konstance.
Moei, ikkannietontkŽnnen,
Datgy'tverz—chthŽbt, maarikkanmynietgewŽnnen T—tzoveelgrillenalsikindeJuffers, die - De modesv—lgen, ŽnsteedsSalŽtteeren, zie. EennŽtŽnzinlijkkleed, mŽtmoojegarnituuren, Achtikgenoeg, maarzoveelfratsen, zoveelkuuren, Alsnu het grootstedeelderJufferspleegen, kan Iknietgoedvinden, Ja 'khŽbdaareenafkeer van .
-Kristine.
Uw rŽdetoontdatgyn—chveelzultmoetenleeren.
Zo zijnzyaltemaaldienietveelconverseeren MŽtlebeaumonde. Nichtmaakmy t—chnietbeschaamt Door zulkeenslŽchtdiscours, bylaComptŽs'tbetaamt Geenliens van kwaliteit, dietaaltevoeren, waarlijk
[p. 58]
IkbŽnvoorubevreest, gyzultalheelbezwaarlijk 'tGerŽquireertpostuurwaarkonnenneemen. 'kbŽn Dicht by de vijftigjaar, gy n—ch geen twintig, Žn IkdoeineenSalŽt, n—chmŽtveelmeerdergracy MijnComplimŽntalsgy, iklŽtwŽlopdespacy Van het vertrŽk, Žndaardoeikmijnpassenna. IkzŽtmijnvoeten, alsiklangsdestraatenga, Heelproperopdemaat, ikhŽbbyudoenkomen MonsieurduTemps, gyhŽbtverscheidemaalgenomen De lŽssen, maarikzienochgeenverandering.
TWEEDE TOONNEEL.
KR1STINE, KONSTANCE, MAINSJE, REINTJE.
Mainsje. Aarisjewajer, Žndestrikdiebovenhing
D Oponzegrootezaal. Kristine.
'tIswŽl. Mainsje.
Nou zuljekijken, 2, dieKnoetin, Žnons Konstancynietgelijken.
y Kristine.
WatKnoetin, spreekmŽtmeeromzigtŽnrŽspŽŽt Van zulkeluiden.
Reintje. ZyiseenGravin.
Mainsje.
Je gŽkt Daar—mmersme, wŽlRein, waaruitisjougebleeken
DatzeeenGravinis, ikzagdaar van nietŽŽntŽken, z'Hadommersaan'erhalsgiengouwekŽtting, n—ch GienpŽnning,hoeiszydaneenGravin,zŽgt—chÈ
Zaagjy de kŽtting? e Reintjes
[p. 59]
Reintje.
Neen zy draagtgeen goude kŽten,
Ze isŽchtereenGravin.
Mainsje.
Ik zal er zo wŽl heeten. IkzŽgdandieGravin, diezonderkŽttinggaat,
D i e hier zo datelijk geweest is, aan de straat,
GelijktnŽtopŽntop, van bovent—tbenŽden, Van 'thoofdt—tvoetentoe, enisnŽtzobesneeden,
Zo lang, zokort, zosmal, zolijvig, enzorank,
Zo vŽt, zomager, nŽtzozwart, zobruin, zoblank AlsdeezeJuffrouw, dieKonstancyhiet, 'kwilzweeren, Zo jyzeallebeizietindezŽlfdekleeren, Diezystraksallebeiaanhadden, datjyzult
'Erin verdwaalen.
Reintje.
Maar 'kzŽg, Mainsje, 'tisde schult
Van jougezigt, jydwaald, jybŽnthierdoorjouoogen, Diereets van ouderdomwatduisterzijn, bedroogen.
Mainsje. Mevrouw die zal het zien.
Reintje.
'k Wil't stŽllen aan M e v r o u w
JyhŽbtnietwŽlgezien, kom aanwatzŽgjenou, BŽn jy'er mŽe tevrŽen?
Ik ook.
Mainsje.
Ik wilt'er wŽlaan stŽllen,
Reintje.
Kristine, 't Is wŽl.
Reintje.
BelieftU datikaan zal schŽllen?
Kristine. -
Ja.
Mains
[p. 6]
Mainsje.
'kBid, Mevrouw, eilŽtt—chwŽlopalles, want
ZylijktKonstancynŽt, van neus, van mond, van hand, Vanhals, van borst, van haar. ikzouwŽldurvenzweeren,
Datzy van rug, Žnal het geendatdoordekleeren BedŽkt word, ook zo is.
Kristine.
- Wy zullenhaargaanzien.
D e deur w o r d opgedaan. k o m gaan w e Nicht.
- Mainsje. - w
Indien
#maarterdeegeziet, jezult het dadelijkkijken,
nlachchenReinwatuit, Mevrouw, 'kzegzegelijken Mekaar zo nŽt
Reinhart. AlsjyŽn ik.
Mainsje,
Ja—fjesp—t
En grimlacht, 'kzŽgn—chŽŽns, jepraatgelykeenz—t.
Ze lykt'er...
Kristine.
Algenoeg, ik zal uaanstondsscheiden,
Ikkomzoweer, kuntgyzolangenietverbeiden? Mainsje.
Mevrouw, hoorn—chŽŽnwoordmoetikjezŽggen, ziet Eens na de opslag van haar oogj'hŽbt anders niet Vandoenalsdat, ŽnlŽt...
Kristiue.
Zozy nietmeer verscheelen,
AlsgygezŽgthŽbt, 'khoefgeenachtopalledeelen Teslaan, mijnoog zal datvoortkonnenzien.
Mainsje. Iktwyffeldaarnietaanjyzult het zien, zodra
O ja,
Alsjymaarby'erkomt. Žnwildinachtt—chneemen... - Kristine.
Komnicht, dieMeidzouzodeheeledagwŽlte:R
[p. 61]
DERDET OONNEEL.
RE1NTJE,MANSJE.
- Rintje.
N U hŽbje'twŽlgemaakt, wŽlMainsje. hŽbjedat
D e Graaf belooft, toen hy jou op het Žrnstigst bad, Datjygeen mensch van hŽm —fdeezezaakzoudzŽggen; Nou hoort hy 'tMaar, ikmeendaar zal eenhuisjeleggen.
Mainsie.
Watzouikdoen, toenmyn #vrouwditzoverstont,
Ze wou datik het zeitoenzeonskrakkeelenvond.
WatleidmyaandieMof, watgeeftikom dieKnoeten. Ik bŽn zyn Meid niet, wis !
Reintje.
Ikmeen hy zal jougroeten,
Indien hy joumaareenskrygtinzynhuis, jykŽnt
Die moffe k—ppen niet, hy iszo wreed een vŽnt,
Wie weetwat hy jou niet, krygt hy jou inzynhanden, Zalleeren; zo hy jouopstraatnietaanlaatranden, r Ikstondnietinjouplaatsom duizendgulden, ja, Ikdeed het om geentwŽ, 'kzou, waarikga, —fsta,
Altydvolangstzyndat hy my mogtvinden, Mainsje.
HŽden ! WŽl Rein, ikwordzobang, datmy van vreesdelŽden
Staanbeevenals—fikdekoortshad, ja, ikdoe
Van bangheid schier wat aars. t/72.
WŽl meid, hoekomjertoe? IkwŽnktejougenoeg, maar'twŽnkenwasverlooren, Jev—lgdemaarjouhoofd, jywoudnamy niethooren.
Mainsje.
Daarisdemof,6my,™Reintje,'tisgedaan,
Waar, waarverbŽrgikmy
Reint
[p. 62]
Reintje. - Wildrasnabinnengaan,
En sluit de deur in 'tsl—t, ik zal zyngramschaptrachten, Indien het mooglyk is, een weinig te verzachten.
VIERDE TOONNEEI.
RE1NTJE, SROFFL.
Reintje.
Edeuristoe, vreesnietdatzyweerkomen zal ,
IkhŽbdaarvoorgez—rgt, hoestaat het binnenal? N a wŽnsch, Kristein zag vreemt dat zy'er neef ontmoette By Jacomyntje, diezyzeereerbiediggroette,
Zyzwol van spyt, alszyzagdat hy Jacomyn Toelonkte, Žnblykenlietaanhaarverloofdtezyn.
Zyn zyverloofd?
Reintje.
Stoffel.
Jat—ch, zy heeft hŽm mŽt het kaarten
WŽlzŽsducatenafgehaald, Žnnawatpraaten KreegzeeenOorlogie van degŽkoptrouw, Žnzy GafhŽm werindeplaatseengrootering, diejy HaarhŽbtgegeevenom aanhaarepinktesteeken, Zehaddertwee, dienŽtmalkanderengeleeken,
Jeweet het nuwŽl, 'tisdieAmesfoordersteen; Hyprystderingheelhoog, wilwŽddendat'ergeen
Zo schoonenringmeeristekrygen. 'kmoestvertrŽkken,
ZoikdezaaknietdoormynlachchenwildeontdŽkken: Hetisonmogelyk zich intehouden, want
Zy maakt het wonderlyk, dankust hy eenshaarhand,
Dan ligt hy opzynknie, Žnbiddatzydegrasy HŽm doe van ŽŽnelonk; danhoutz haarrŽputaty GelykalseenGravin, danvierdzyhŽmwatb—t, Zy weet erongemeentevoegennadiez—t.
[p. 63]
VYFDE TOoNNEEL.
SToFFEL, REINTJE, M1cHIEL.
/ Michiel.
Em, hŽm, zezullengaan. Reintje.
DitwŽrkmoetuitgevoertgelykalswy'tbeginnen.
DIk zal 'twŽlklaaren.
Stoffel.
/-
zESDE TooNNEEL.
RE1NTJE, MA1Nsje.
Reinhart.
Kom numaarweervoordendag. Mainsje
Ikweetniet, Reintje, —fik het waagendurf, hy zag zo wreed.
Reinhart.
Hy isalwŽg, Žn heeft het jouvergeeven,
D—ch opconditie, dat, zolangalsjyzultleeven, Jy van zynD—chter, n—ch van hŽmmeerspreekenzult
Indienjydatbeloofd, vergeevenisdeschuld. - Mainsje.
Ik zal myn leevenniet van hŽm ŽŽnwoord meerspreeken, Als mŽt Mevrouw. -
Reintje.
Hy zŽgtdat hy het ook zal wreeken,
Indien hy andershoord.
Mainsje.
Maar Rein, nouzynwealleen,
BiegteensoprŽcht, ŽnnajouconsequŽntie, meen J y
Ras Stoffel dan na binnen.
- -
R EINTJE.
[p. 64]
JyzŽlve nietdatwy Constancy flusjeszagen Daarnaast?ei, antwoordeensterdeegenopmyn vraagen.
Reintje.
WŽl Mainsje, bŽnjeslŽcht# jynietzŽlfterstond
Na haarekamer, daarjyzŽlfConstancyvond? - Mainsie.
Geleek de Juffrouw die w y zagen dan Constancy Nietopentop? jaaanhaarheeleContumancy ?
- -
Reintie.
Neen, zŽgikje, jedroomdt. Mainsie.
Neen? ŽnikzŽgjeja; Maarnou, daarkomtMevrouw, die zal onsscheiden.
ZEEVENDE TOONNEEL.
ST.OFFEL, CONSTANEY, KR1ST, MA1NSJE,
Stoffel., AZ
'k B Inuichfurobligiert. Zewolnichtubeltuyten,
Das ich ihr nicht traŽtier, gelych m a n solche luyten Erscholdichtjes. e
Kyist.
Myn HeerwyzynzeerwŽlvoldaan.
AGTSTE TOONNEEL.
KRisr1N, KoNsTANcy, MAINSJE, REINTJE.
-- " Konstancv.
Oei maekten't kort, ik dacht niet datjen—ch zoud
gaan.
Krist, IkkannietlangerzienFranoisuitspoorighŽden.
HŽb ikvoorheenenhŽmgeacht, nuhŽbikrŽden
[p. 65]
O m hŽm tehaaten, dieondankb're, maarikZweer,
'kZal'thŽmberouwendoen. hoezonderdat hy deeer
My aandoet van ŽŽnwoordtevraagen—ftezŽggen,
Zichteverlooven, jadat'tslimst issteetstelŽggen
En lŽllenaanmyn hoofddatikutrachtenzou
Tedisponeeren, datgywordenmogtzynVrouw.
N—ch gistorenheest hy my geklaagd, datgyzynzinnen
O p h—Ibragt, wylgy hŽm nietwŽder woud beminnen. Wie weetookof het nietuitdŽsperatieis,
Dat hy mŽtlaComptŽsmaaktdieverbintenis? Ja, dat zal zŽkerzyn, Morveuze, zulkegrillen Richtgyaluit, nuzoumenlichtelykwŽlwillen Dat ditnietvoortging.
Konstance,
Moei, ikgunhŽmzijnGravin.
GeloofdatiknietbŽnverlŽgenom zynmin.
Hoe zou een Juffer juist verplieh tzyn, hoop te geeven Alszyeenmaal, —ftienbez—chtword? Moei, wyleeven WŽl ineentyd, Žnland, daarlangevryery
Niet meer de moden is, maar Žchter mogen wy WŽleensbeproeven, dooronswygerigtehouden
Of 'tŽrnstis, 'tgrootstedeel, zo wy't nietdeeden, zouden WŽl meenendaterietsaanscheelden, jadaarna
Aan onsverwyten, datmen stondgereed, zodra
Als'tmaargevraagdwierd. Voeghierbyn—ch, in'tby zonder,
Dat ikmeerrŽdenhŽbalsandren, 'tkwam my wonder, EnvrŽmttevooren, datikniet het minstewoord Konspreeken, nietkondoen, ofneefdiehadervoort VeeloptezŽggen. alsdevryersrŽchtbeminden,
HŽb ikaltydgehoorddatzygeenfoutenvinden InhunMeestrŽssen, wantdeliefdezietgeenleet. 'kGeloofdatMoeinochwŽl het oudezŽggenweet:
'tIsalgoed
Watzedoed Die man bemind
E 't I s
'tIsal kwaad, Die men haat,
Watzebegindt. Kristine.
Zoudgy danŽnd lykzyn mŽt hŽm indeŽchtgetreeden, Konstancy ?
\ Konstanse.
Moei, datisnueenvergeefscherŽden;
Hy isverloofd.
Kristine. Ikhougewis, zogyumaar
Watvrindelykertoond, dat hy , inplaats van haarÈ U trouwen zal .
Konstanse.
Geensints, 'khŽb flus my zo gedraagen, Dat hy mŽt rŽcht niet kan van myne strafheid klaagen.
Kristinc.
Toon u wat vriendelyk in myn tŽgenwoordigheid, Contrarieer my niet vooral.
[p. 66]
- Konstanse.
Te doen wat Moei gebied. Mainsje.
Ik bŽn bereid
Ik kan niet langer duuren: Mevrouw, wŽlnu hŽb jyg eweest#onze buuren,
WatzŽgje, wie heeft nu van ons gelyk? kostjy Haar uit malkanderen wŽl kŽnnen? waaren zy
Niet nŽt in alles, van de hoofden t—t de voeten, AlŽveneens? men zou erin verdwaalen moeten. Men zietgeenonderscheid. -
Kristine.
- Ja, Mainsje, zoGymaar
VanblindemŽnschenspreekt, danisuwzŽggenwaar. Een blindemanzougeenverschilinhaarbemŽrken, w a t malligheid k o m t hier u w m Ž n i n g i n verstŽrken.
WŽlis het mogelykkundgygeenonderscheid
- En
HOLLANDSCHE FRANS MAN. 67 IndeŽzebeidezien? maar'tiszeerz—tgezeid,
Zogy van mŽnschen spreektdiekonnenzien, myn leeven HŽb iknooitz—ttereengelykenisziengeeven. NichtisvrykorteralsdeD—chter van myn Heer
De Graaf, om korttegaan, zelykthaaralzozeer, AlsGy myn nichtgelykt, z'isbruin van haarenoogen, N i c h t i n h e t t e g e n d e e l is b l o n d .
Meinsje.
- JebŽntbedroogen,
JehŽbtverkeertgezien, Mevrouw'tiszŽkerwaar. Datgy'tabuist, eizŽg, waszynietblond van haar, ZŽg Rein hy weet het wŽl?
- Reinhart.
'sIsbruin; ikzeitevoorenÈ
Datjyhadmisgezien, maarzŽggenwasverlooren: Hoor, Mainsje. jywordoud, jouoogenzienzoklaar Nietalsvoorheene, datisaldeschorting, maar
Jy slachtalde ouwe luizy willen het niet weeten,
Z y worden boos alszy eens worden oudgeheeten.
Meinfie. ' Ja wŽl ik.. : -
Kristine.
G y hŽbt flusde bril niet op gehad.
'tGezigtwordduister,wantikzŽgun—cheensdatZynietnaNichtgelykt.
Mainsie. -
JawŽl, watmoetiklyen?
Myn oogenduister, kijkikzou'ŽrwŽlomschreyen. Zouiknietkonnenzien, datiseenz—ttekuur,
ÒJawŽlkedaer, ikword schieruitmyn tureluur.
O m joutetoonendatikn—chniethoeftebrillen, Geefmyeenboek, ofbrief, zoalsjezŽlfzultwillen, Ik zal het leezen, ikkanzien, Žnhier van daan,
DatRijn, daaraanzynkin, eenKommissaal heeft staan. Ziendatdeblindelui? ŽnopMevrouwhaarwangen, Zieikeendruppeln—ch van # # hangen,
[p. 68]
Dat zy ten ochtent daarop smeerde, toen ik kwam
In haar...
Mevrouw,
Kristine. -
Wat zŽgje, Meid, blankŽtsel?
Mainsie. -
t Word nietgram,
Kristine. BlankŽtsel, ik ? ik zal ... :
Mainfie.
Mevrouw, wil't my vergeeven,
'kZal 'ttŽgen niet ŽŽn mŽnsch voortzeggen van myn lee Ik wist niet... (ven.
- Kristine.
- Durft Gy datn—chstaandehouden? Nicht,
N u zien w y kla r dat zy gebrŽk heeft aan 'tgezigt, Nu hoortgewat van alhaarzŽggenistehouwen.
Ik m y blankŽtten? kunt gy dat van m y n vertrouwen ?
Konstansie. feiachtik'tŽvenwaar, Moei, ikgeloofdatzy
U heeft BlankŽttenzien, zozŽker, alsze my
Hier naastgezien heeft .
Kristine.
RŽcht, Nicht, datiswŽlgesproken.
w - Konstansie.
De sloofwordoud, het heeft haaraan'tgezigtontbroken.
Kristine.
Weest op een ander tyd voorzigtiger, Žn zŽgt,
GeenzaakenvoordatGyzytbŽteronderrŽcht . Betrouwuweoogenniet, nuzietGy hoediemissen. 'kVergeef het nu, maar gy most u niet weer vergissen.
Reinhart.
Geloofe nu r—ch niet dat jou gezigt vergaat ? - Mainsse.
Je maakt m e zinneloos mŽt zulke z—tte praat. IkbŽnnietblind, ikziezowŽlgelykvoordeezen;
[p. 69]
Ik zou eerzŽggen dat jyzŽlver blind moet weezen, Ikzie het minsteding, daarsteekteenbosjehaer Datgrijsis, uitMevrouwsKornŽt, isdatnietwaer? BŽn iknou blind?
Kristine. vo Wat grijs? ikbŽn nietgrijs.
Mainsje.
Laatkijken, Mevrouw, 'tiszŽkerwaer, daar zal jekonnenblijken,
DatikwŽlzie. -
Kristine.
WŽl hoe—f'tlangerlukken zal .
Ga voortuitmijngezigt, ikziedemeidwordmal. Mainsje.
Mevrouw.
Kristine.
Zwyg stil, ikwilgeen woorden van u hooren.
Konstansie,
Moei, 'tisnietwaerdigudaaroverteverstooren.
Kristine. Nietstooren?hoeikgrijs? Gyzultn—chdeezedag
VertrŽkken, bŽnikgrijs? - Mainsje.
Mevrouw, 'kbiddatikmag... Kristine. -
Neengyzultvoort, ik zal datzŽggenuvergŽlden, Laatmynaaru, eenmŽnschmaarvraagen, ik zal mŽlden W a t fraaye Meid gy zijt.
Ga daadlijkwŽg.
Meinsje.
Mevrouw, magikŽŽnwoord....
rtst!V10¥ K. j
Meinsje.
Mevrouw, ikbiddatgymyhoort.
Krisline.
Ikwilniethooren, Gy zultdatelijkvertrŽkken,
E3 'Hier
[p. 70]
Hier hŽlpt geen bidden, n—ch Mevr—uwen, zult gy gŽkken MŽt my, nietmeerrŽspŽŽtmy draagen, voort, gaweg, Komnooitweerinmynoog, doedaadlyk'tgeenikzŽg.
Mainsje.
'tIswŽlikga, maarjymeugtookverzŽkertweezen
Datiknietzwijgen zal , 'k zal ookeenboekjeleezen, Ik zal aanalleman ontdŽkken datjyjou AltijdblankŽt, Žnsmeert, albŽnjyŽenMevrouw, D a t scheelt m e niet, z o u ik d a a r o m niet z Ž g g e n m o g e n DatjyalgrijsbŽnt? wŽlikhŽb het nietgeloogen; IkzŽg het joun—chŽŽns, Mevrouw, jybŽntzogrijs Gelijkeenduif, zojywilddatikditbewijs, Bokmaareens, injenŽk zal datzodaadlijkblijken.
JybŽntaloud, Žnw—udn—chgaernejonggelijken. JebŽntwŽlsŽstigjaar...
Om deezeMeid..: -
Kristine.
W Ž l is e r d a n g e e n r a a d,
Reintje.
Zwijg stil, ik zŽgje datjegaat.
Konstansie. - Zwijg, Mainsje, zwijg.
Mainsje.
'tIswel, ik zal vastuitdehoeken,
Myngoet, Žnkleerenbymalkanderengaanzoeken.
NEGENDE TooNNEEL. Ko NSTANcE, KR 1sTINE, RE INTJE.
Kristine.
K bŽner van ontstŽlt, iszyzoassurant?
IDatiseenMeid, ikgeloofdatzein het gantscheland Geen weerga heeft, ikgrijs? ikzoumyzŽlvesmeeren,
EnzynwŽlsŽstigjaar? zouiknietalteretren? Ze zal voortuitmynhuis. -- - - - ---
[p. 71]
d/0/10.
Komst # heeft gelyk.
Kristine.
Zal zy
Zo spreeken? zulkenkleinrŽspŽŽtmytoonen, my M y ZŽg ik?...
Konstansie.
Moei, my dunktdatikCouzinziek o m e n
VanzynGravin, hy heeft zynafscheidrasgenomen:
TIENDE T'OONEEL. KR1sr1NE, KoNSTANSIE, FRANcois, REINTJE!
Franois.
Ardonne moy, Matante, Žn Macouzine, dat
P Iku, incontinentnietConduiseerde, 'khad MŽt laComptŽssezoeenentretiŽnbegonnen, Op eenzeerraarsujŽŽt.
W a s 'tzulk een raarsujŽŽt. Franois.
Kristiue.
Dat heeft hy wŽl verzonnen.
Ouy da, parmafoi, C'estun fortdelicaatdiscours, Matante, quoi?
'kZiemaCouzinelacht?
Kristine. Jazulkeengrootgenoegen
Vindzy inuw discours, zy zal haarzŽlvevoegen Na mijnbelieven, zy zal umŽtmeervermaak Aanhoorenalsvoorheen, zykrijgtnuzŽlvesmaak Indeairducour, zyisgeresolveertteleeren,
HoedatmenmoetmŽtlebeaumondeconverseeren; ZyŽstimeertU., heeft Zeuflusnietmeerfaveur
Getoont ?
[p. 72]
Franois.
In al de tijd dat ik haar sŽrviteur
GeweesthŽb, bŽniknooitzodoux van haarontfangen.
e suis fšrt obligŽ.
J 3 Kristine.
Het zal aan u maar hangen, N—chvŽrderhaarŽstiemtewinnen, ikblyfb—rg
VoormaCouzine, zijtgerustopmijnez—rg; Ik zal haar zien voor u geheel te disponeeren. Z y zal ... -
Franois. Jevousrendgrace, ik zal udeclareeren
U n grand sŽcret, een zaak die m y zo daadlyk is Gerencontreert, eenzaakdaarmijnbehoudenis En ma fortuinaanhangt, jesuisleplusheureuse Deswaerelds. MaCousin, jesuistropgenereuse, Om umŽteensamblentteCaresseeren, Žn
My t'engageerenmŽteenandreDame, 'kbŽn Alreedsge‘ngageert.
- w Kristine. Watgyuengageeren?
Enzondermy?...
' Franois.
Ikbid, laatikmy Žxcuseeren. Matante, 'kweetdatgy'tnietkwalykneemenzult.
C'estladorableComptŽsse, mijneschult - WaswŽluwwysadviestehooren, eerdiezaaken Eens wierdengepousseert... -
Kristine.
Engagement temaaken,
En zonderdatmen my...
Fraza w
Frangois. Matantemon dŽbvoir,
BekŽn ik, was wŽl u...
- Kristine.
Ik zal u myn pouvoir Ooktoonenopmynbeurt. . T -
[p. 73]
Franois.
- Je prie, hoor m y spreeken. Jevousassure...
- Kristine. 'kWilmynhoofdnietmŽtubreeken.
My zulkeengrootaffront...
Franois. a¥ ¥-
Kristine.
IkwilnietŽŽnwoord Meer mŽt u spreeken, zogy u w bel—ften voort
Niet wŽderroept.
Franois.
- Commen, haquelleinpertinences? J'Žstime lacomptŽs meer alstientŽl Constances.
Kristine. InpertinŽnte isdit de dank vooral de vlyt
DieikhŽbaangewŽnd2 hawŽlkeenbitt'respyt. IkhŽbuitZŽlandhierConstanciadoenkomen, Om datikbymyzŽlfvoorlanghadvoorgenomen, Indien het mooglijkwas, ubeidedoordetrouw Saamteverbinden, opdatnamaalsinuzou
D e alouden Adel van ons stamhuis, alsvoorheenen, Ja mŽt meer luisteralsdatimmer heeft gescheenen Uitblinken, hŽbiknietConstanciabelŽt,
Ontdank'bre, datzy zich nietzouverbindenmŽt HeerEelhart, dieikhoor van trŽffelykevrinden En middelentezijn, 'kwistdatzeŽlkaarbeminden.
Frant is.
Matante, deadel van onsstamhuis, zal meerglans
VerkrijgendoormynŽchtmŽtlaComptŽs, diekans D—chtmydataanonshuis, Žnmytegrooteenvoordeel Beloofde, om afteslaan, ikstŽl het aanuw oordeel, Quoi, unComptŽs? ikweet, schoongymyreprocheert,
Matante, datgymyn conduittesapplaudeert. e
[p. 74]
Krisline.
Gy zijtverdwaald, ikuconduittesapplaudeeren?
'k Z Ž g dat gy uit mijn huis terstond zult delogeeren. - Francois. -
Alon don, delogeer. op 'tHeerelogemŽnt Isplaatsgenoeg. weetgygeenkruyershieromtrŽnt?
Ja Heer.
- Reintje.
Dat hy voortmŽtukom, ik zal hŽmwŽlbetaalen. Jesuis vot sŽrviteur.
Zietoe.
Konstansie.
Ikblijfuw Dienares.
Kristine. Francois.
Om maCouzinverlaatikgeenComptŽs.
ELFDE TOONEEL.
Franois.
Incontinent zult gy der eens een haalen,
F R A Nig o 1 s alleen, zingende Filii BŽrgere, & c.
TWAALFDE TOONEEL. RE1NTJE, FRANoIs.
Reintje.
HY komt, maaris het ŽrnstmynHeerdatgyzultgaan?
Franois. - uy, parlavŽrtu, zoutgy'tmyooknietr‹an?
MŽtrŽden.
Reintje.
Francois.
Ikwilgeenreprochesmeerverdraagen. ZaagtgywŽlhoeMatante, ŽnmaCouzinezagen?
Voila m o n drole, dat ik u hŽb voor gespŽlt.
J'aysortbiendevine, hoewaarenzyontstŽlt?
[p. 75]
IkhŽbuwŽlgezeid, datikn—chŽŽnszoutoonen AanmaCouzine, wiedatzyhaddurvenhoonen. Les—ttebeste, quoi? het zal eengranddepiet,
En hartzeerzynvoorhaar, alszymy trouwenziet. Zomaaktmenzynfortuin. hadat'stekonnenleeven; C'est estre bien nouri; dat kan het bloed ons geeven. N u zietge'tonderscheid, fluskostge'tnietverstaan, Was iknietŽdel, laComptŽshad'tnietgedaan.
Reinhart.
Mijn Heer, gy hŽbt beloofteen man van myte maaken;
Zo ikindienstkon van mijnHeerdeGraafgeraaken..,
Franois. DathŽbjewonderwŽlgeproponeert. bon, bon.
JavoŸe, wŽlReintje, 'kweetunbŽlleoccasion. Om uinzynfaveurheeldiept'insinueeren.
Reintje. Waar me? t
Francois.
Ga, wildhŽm uw sŽrvicesoffereeren, Hy heeft aanmyverz—chtdatikhŽmzŽndenzou
Een NŽderlanderdieikkŽndevoorgetrouw,
Hy zoekteenHŽllandsknŽcht, ik zal udegageeren, ZŽg, alecompte, om hŽm tekonnenassureeren
Van eengetrouweknecht Reinhart.
IkbŽn verplicht, myn Heer, VoordŽzegrootegonst, Žndankuhartlykzeer.
' k G a d a n m Ž t u w v e r l — f, Ž n h o o p d a t i k 't z o m a a k e n ZalmŽtdeGraaf... -
Francois. IkwŽnschsuccŽsaanuwezaaken.
Reint16, |IkdankMijnHeer, Žnhoop# hy in'tkort zal zien,
H o e trouw, Žn hoe oprŽcht ik braaveluiden dien. Daar isde Kruyer.
Francois.
Bon. " - DER
76 DEVERWAANDE
DERTIENDE T.ooNEEL. FRANgo1S, REINHART, KRuYER.
Francois.
Qu'ilsuive? Reinhart.
Gamaarbinnen.
VEERTIENDE TOoNEEL.
Reinhartklopt, Stoffeldoetopen, MichielŽnKornelis in de deur.
Reinhart.
As,roepMichiel'tistyd,zemoetenvoortbeginnen,
Of hy ontsnaptons. HŽb #aljezaakenklaar? Michiel.
IkbŽngereet, kom an KornŽlis. Reinhart.
Neem hŽm waar Eind van het vierde Bedrijf.
V Y F D E B E D R Y F.
EERSTE ToONEEL.
De Kruyerlegteenpaarpistoolen, eentoom, eenvaleis, eendŽgen
Žneengecoulenrdemantelopdewagen, Žnleideen houd aan een touw.
FRANco1s, KoNsTANcy, KRISTINE, KRuiJER., È BA sK E.
Francois.
Ola !prend garde, mijn pistoolen niettestooten.
Ikblyfs—rtobligŽ, voor'tgeenikhŽbgenooten, N-la
t e
Myn Heer y
HOLLANDSCHE FRANSMAN. 77
Matante, krui maar na hŽt Heere LogemŽnt. w Kristine.
Neef, ikrau n—chŽŽns, zogy teradenbŽnt,
BedŽnkdatgyu, maar ... watwillendeezeluiden? -
TWEDE TOONNEEL.
FRANoIS, KRISTINE, KoNSTANcE, KRUYER, M IcHIEL, KoRNƒL1s, BASKE. -
KornŽlis.
H Ierzou het moetenzyn, nadatzyonsbeduidden. Woont indithuisMevrouw Kristina:
Kristine.
Kornelis. Haar Neef logeertbyhaar?
- Kristine.
Zo is't.
KornŽlis.
Ja.
! Mogt hŽbben, 'kwŽnschtehŽm wŽleenstemogen spree
ristine. ken. Dan komjerŽcht van pas.Kris (
Franois.
Mor bleu!geengoettebreeken. - Kristine.
Couzyn ...
Franois.
Arret, stil, Mwatcahnten, —chŽh bwiate.n?datgywŽl-z-—-r-gedraagD t.
Krisine.
Daar wŽrd na u gevraagt. Franois.
Quimedemande?vit, zogywathŽbttezŽggeu,
Indien ik de eer
'tMost
78 DE VERW AANDE 'tMost kortzijn.
'kBŽneenNotaris.
HŽ bien?
KornŽlis.
Ik hŽb ietsdat ik u voor moet lŽggen;
Francois.
Ha! dewylgyhŽbtgehoort DatikmŽtlaComtŽs zal trouwen, kwamjevoort
O m my tebidden datiku zouemploijeren?
Het huwelyks contract zultgy voor m y formeeren, Parole, parla vie.
Watdan?
KornŽlis.
Ik zal het u voort zŽggen. Francois.
Gy zulthŽt rasgenoeg verstaan. Francois.
Die man komt van Parys.
KornŽlis.
KornŽlis.
Myn Heer, datwas het niet.
Francois.
Allon, laathooren. KornŽlis.
Rasdan, uit'
Kristyne. HoeklinkthŽmdatindeooren?
Francois.
KornŽlis. "
H y isaan m y door brieven geaddrŽsseert, Hy heeft eenvolmacht, voorgetuigengepasseert,
Om utevraagenuitdenaam van vyfMevrouwen, Die jeŽlkbyzonder hŽbtbeloofttezullentrouwen, Ofgy begeertdatzymŽtkinderen, mŽtal,
Hier komenzullen, om dietrouwtevieren, 'k zal DeProcuratie, alswyvoordeHeeren komen,
[p. 79]
U toonen.
Kristine.
Wie zou ooit van zulkedingendroomen?
Is'tmogelyk ? Ja wŽl.
KornŽlis. Ik hŽb n—ch nietgedaan.
Franois.
He, bien? -
Konstansie.
Ik staverstomt.
Franois.
He, ha, parlŽ, c'estrien. KornŽlis.
'kHŽb procuratieom uinarrŽsttezŽtten,
Zo gy niet daad'lyk tŽld drieduizend pistolŽtten. WŽl. Krisits!ina.
Franois. - Quoi, van wie hŽb jy die procuratie?
Kornelis.
z' Is
Van een Monsieur Kal—t, 't is een banquier, die...
Franois.
- Mis.
Ik kŽn zo geen banquier, ik bŽn hŽm ooknietschuldig. J'en rage, ce coquin, durft ... A
KornŽlis.
Weestnietonverduldig,
Hy woont, laatzien, hŽtis...zoineennaauwestraat,
Ik zal uzŽggen waaruitdeezeschuldontstaat;
Hy heeft verscheiden van uwcrŽditeursdoentŽllen Eensom, waarvoorzyhŽminhandenmostenstŽllen U w obligatien, wijl hy indeezestad
Wat meerdervrindenŽncorrespondentiehad.
- Franfois. W a t CrŽditeuren ?
Kor
3o
Quidonc? uidOIACf
DE VERWAAN DE KornŽlis.
Het is een heel rŽsjesamen. Franois.
KornŽlis.
IkhŽbjuistnietonthoudenaldienaamen. AltydD—ctooren, ŽnTandtrŽkkers, Orvitaan,
En…culistzagikookonderand'ren staan.
Elk van diehadu van eenzwaarekwaal geneezen, Van dieSpanjolos, zo'kde naam wŽl hŽb geleezen
Franois. HŽbien!dat'sniemendal, eenestqu'unbagatŽl.
Kristine. -
wŽl!
watgruw'lenhoorik? Moei, wiezoudatdŽnken?
Wat contenteeren, he!
Of zezouprotesteer.
Que diantre. ¥:¥
Franois
Michiel. Ouy, zemoetzezek,
Franois. SnoertgyaltyddebŽk.
Quoi Monsieur. KornŽlis.
Konstansie., Kristine.
KornŽlis. -
'kMoet antwoordhebben, —fjymy Zult Contenteeren …f niet, opdatikmy daarnakan reguleeren.
Michiel.
Laat my maar mŽt hŽm spreeken.
Franois.
Ik mag mijn hoofd niet mŽt die bagatŽlles breeken,
Kor
Ouy.
Dat'swŽl, maarzultgymy betaalen? Francois.
Kornelis. - r
[p. ]
is
Kornelis.
Hoe! bagatŽl, mynHeer, hŽbtgydannietgehoort
WatikgesprookenhŽb; ikzŽg, datgymevoort ZultmoetentŽllenacht entwintigduizendgulden.
W Krist.
Wat, hŽbtgyinParysgemaaktzogrooteschulden? Francois.
Hebien!wel, watisdat?
Krist. -
- Hoe, vraagjewatisdat?
Acht gy zogrootensom nietmeer? Francois.
Matante, wat? Zou ikdatachten? c'estunbagetŽl, pourdire,
Gelijk het is. -
Konstance. WŽl Moei!
Francois. Ha, vousme faiterire.
Ikachtdiesom nietmeeralsgyeenducaton.
tIswŽlgebeurtdatikmŽtŽŽnmaalVa,meerwon, En ook verloor.
Kornelis.
- È
Maardeezendag, ziedaarmostnietaanfaalen. Krist.
Zou NeefudŽzendagzo#erens o m N—ch tŽllen?
- Kornelis.
Ja Mevrouw, hy moet.
Konstance.
Daarlachikom: I?
Krist.
wat dunkjeMoei?
[p. 82]
Krist.
¤¤¤¤¤Hy wacht n—ch wŽl wat meerder daagen,
En krygt hy 't dan n—ch maar, zo heeft hy niet te klaagen.
Francois.
Vous rie, bon, ik zal ooklachchen, amontour,
Alsikgetrouwt zal zynmŽtLaComptŽs;l'unjour, Oul'antre zal my wŽloccasionfourneeren,
O m alditlachchen, Žnditschamperlyk raljeeren N—ch eenshiernauwertebrŽngenindezin.'
Krist.
Zou iknietlachchen? Gy roeptzo van dieGravin,
Het isalLa GomptŽs, heeft hy u albeweezen Dat hy eenGraafis? is'tnietmenigmaalvoordŽzen Gezien datiemand hierhoog opgegeeven heeft, Die in zyn vaderland had van de ploeg geleeft ?
W a t zŽkerheid hŽbt gy dat hy 'tniet heeft geloogen? DaarzynwelgaauwerluiopdŽzewysbedroogen.
Francois.
He quoi, Matante, hoe, meenjydatiknietkan Aaniemandzien, —f hy eenv—rst, —fŽdelman,, . Een Hartog, Prins, een Graaf, —f Burger is, de trŽkken Van'tweezen,konnenmydatdadelykontdŽkken. Com men, ikzouzolangzynalacourgeweest,
En dat niet konnen zien? weestdaarnietvoorbevreeft,
Ikweetdatopeenhaar. Ha vousme faiterire. 'sIszŽkereenGravin. celac'entandsansdire.
Zy hoeftgeenblyken van haarstaat, enGraaflykheyd, HaarMinestoonen'tklaar,pourmoi,ikbŽnbereid Haarondereeden, een getuigenistegeeven
DatzeeenComptŽsis.Hahcebeauweetzyteleeven! Jevousassuredatde Graaffelykestaat.
By haar voorvaders, jazŽlfs in den hoogste graat, Gevoert is, ik kan dat zo zŽker in haar handen, En oogenzien, dat ik daarvoor wŽl dŽrf verpanden Myn hals,
[p. 35]
Konstance. -
Couzy n, gy waagt uw hals al vry wat licht. / # Francois. -
Non, Ma Couzine, non, 'kgavastop myn gezigt, Daarboven heeft zemy zoklaareenpreufgegeeven, Datnugeentwyffelingmeeroverisgebleeven.
Krist.
Watpreuve?
¥ Francois., ....
Eenschoonering, diehaarmeerkomttestaan Als duizend dukatons, zie, ik hŽb die n—ch aan.
- .....Krist.. --, MaarhŽbtgyalverstand van steenen, Žn van ringen?
- ", ..Francois. -,
Que me demandevous?zŽgt—cheens van watdingen HŽb ikgeenkŽnnis. 'kbŽninallesgeverseert,
En injuweelenisgeenmŽnschdiemy passeert, (ten, IkkŽndefouten,'kweethoedatmeeensteenmoetzŽt'kHŽb in Parys alleen wŽl duizend pistolŽtten
Aan Diamanten, ŽnJuweelengespŽndeert.
. . ..Kanstance. .
WatdedgydaarmNeef? .
Francois. . . . .. ..
Voila!'khŽbdievereerd AanDames, He!celac'entend, Žnzondervraagen.
De Juweliers, geloofikdatugaernezagen?
- -
Francois.
Ouydaparlavie. - -
Krist. . ....
Zy haddengrootgelyk, Zywordenin het kortdoorzulkekoopluiryk, .
Zogyeenvalschesteenzohoogbyhenwaardeerde'' '
Als hier.... ' w . .Francois......
Quoivalsch?.... ...... Y Quoi valsch? F 2, ' Krist,
[p. 84]
Is valsch.
Comment!
Krist. -
Ja, die u L a ComptŽs vereerde.
Francois.
Krist.
Het iseen Amersfoorder steen.
Francois. Je rie, Amersfoord, Matante!
Krist.
't Is'er een.
Francois.
Vousavesgrandraison. DathŽbtgywŽlgevonden; MaardeAmersfoorderzyndebŽste. 'kHŽbgezonden... Maisquoi? vousrie.
Krist.- - - WŽlwie—fnietlachchenzou
Om zulkeendwaasheid!Neefnuzieikdatikjou HŽbdwaaslykgŽstimeert, nutoontgyuwgebreeken; 'kZiegyweetnŽrgens van, Žnwilt van allesspreeken. Wat mŽnsch, 'kzwygJuwelier, wasooitzozeerontzind, Dat hy desteenen,diemen'tAmersfoorthiervind, Veelhoogerachtealsdiewy uit het oostenkrygen.
Francois.
'kZalmeŽxpliceeren, zo# maarzolangwildzwygen. IkzŽgdoncq.t'Amersfoord, eenstaddichtaandezŽ, Matante... Le Ocean... het heeft eenschoonerŽ, En grŽnstaanPŽrsie, daarvindmen diamanten,
Zo schoon... ditmagtigv—lkzŽnd allejaargezanten In Ambassade...
Crist.
Hoe, n—chslimmer, Amersfoort,
Ligt dat by Persie? WŽl wie heeft ooit gehoort
Van zulkeenstoutheid, datgyn—chveelop durftgeeven VanVrankryk, datgaatheen, daarbŽn ikonbedreeven; Maarzotespreeken van eenstaddiehieromtrent
[p. 35]
GelŽgenis, diealdewaereldisbŽkent; Eenplaatzedaarmen inachtuurentydskankomen, Datdunktmywonderlyk. WathŽbtgyvoorgenomen?
Frangois.
Matante, ŽxcuseMoi. HoeisinNŽderland Dan ook een Amersfoort?
Konstance. - Maar, Neef, achtgy'tgeenschand,
ZŽlfs in zyn vaderland zo onbekŽnt te weezen ? Franois.
NonMaCousine, non, daarwŽrdmenomgepreezen; GeenCavallier zal zich zolaagverneed'ren, om Ditlandtenoemen, Non, ikwaswellieverstom,
JamaCouzine, ikzounietwillennomineeren
D e stŽden, schoonze m y daar wilde voor vereeren Al'tZilver, Goud, ŽngŽlddatindiestŽdenis. IkbŽntropgenereux, assurement, Gewis. Hale moudit pais.
DERDE TOONEEL.
APEKOOPSTER, FRANCO1S. KR1STINE, KONSTANCE.
D Apekoopster.
At'snŽtvanpasekomen,
MonsieurKezyn, hadjyde reiszoveurenomen? Franois.
Quoi importune.
Apekoopster. IkhŽbjouflusjesallezeid,
Dat ik gien Spaens verstae. FranoistŽgen deKruier.
Allon. Apekoopster.
Dat 'swŽl epleid.
Wat mienjydeurtegaen?neenmaatdatzŽlnietlukken,
[p. 86]
W a t bruit m e jou Sinjeur, wŽl sc hy tvalk alsjezyt, Zo 'klangerhadgewachtikwasmyn Aapjekwyt. Waaris het ?- -
Frangois.
-Opdeloop. HaimportuinCanailje!
Apekoopster. - Geefdan het gŽld,—f'kzweer,MonsieurKezyn, i k haalje.
De pruikstraks van jek—p. GeefgŽld; geefgŽlt.
Franois. - Commen !
Apekoopster. -
Kom, kom, ik hŽb wŽl miere plukhaert mŽt een man . ZŽgjymen—chkoman? ikzŽgjegeef.... -
Franois. -
J'enrage,
Hoe Žxpliceer ik m y en ce vilain langage?
IkkŽngienSpaens. M
Apekoopster.
4 Frangois.
Voilasontdix.
Apekoopster.
# 'snietmen dal.
Kom schietjekuit, Žnras, MonsieurKezyn, of'k zal .... - Franois.
Voila sont douze....
Apekoopster.
Zo meugjyjeZusterheeten,
Ofdatsc hy tpŽlsje, daterbŽkfluszo het weeten TetrŽkken, toenikhaar het Aapjebragt, ikbŽn GeendouzewŽl, hoeis't?watbruitmedieJanHŽn. Kyk, kyk, hy lacht'erom, dieallemodepronker. WŽl schurkwatmienjewŽl, kom hierjoukaalejonker. Kykdiesmoddammenook, dieouwetotebŽl,
En datpŽrnatigdier, zŽgweetjezŽlverwŽl Waarom datjynu lacht? . -
[p. 87]
Van lachchen!
Konstance.
lkkan me nietbedwingen
Apekoopster.
Kunje nietMoertoffels? Wat edingen,
PeetJannetje! Kristine. MaargyverstaatdieheernietrŽcht, -
Hy schŽltniet, douzedatistwaalfin'tFranschgezŽgt, Apekoopster. (grillen Ik kŽn gien Spaens n—ch Frangs, dat weet hy wŽl, die
Mogt hy danlaeten, —f hy moetme sarrenwillen. Geeft'tAapje—f'tgŽld. -
Franois. HetAapjeisindestal. - Apekoopster.
Dat'sdant—trouwkoop? GoetKezyn, nouvatik'tal. Daar'sAberTaber? - ' - -- -
VIERDE TONNEEL.
Alledevoorgaande, ŽnABER TABER. I Aber.
Hr zeitskŽlmen!skŽlmen!hšnden!
IhrzintgebrantmŽrkt! ihrzintauf'tschav—tgebonden!
Ikr! AberenTaberisteinskŽlm, einhondendieb. Jah! AberenTaberis'teinskŽlm, Žswartmihrlieb Das AberenTaberdieskŽlm, wirtam eingalggehingen.
Terkleid'renz—lmenmieralouchdem mittachbringen. EssintmanskŽlmen. Jah!hiaberiseshous. Mihrkleid'ren, skŽlmen, kam, mihrkleid'renkomher
ausch. -
- - - Frangois.
Hoeheet hy ? n KonsttŽgenCristine.
MŽtverl—f
. -
-- - - - ----- -- --
- de'"tIs, AberenTaber.
F4 Vrr
38 DEVERWAANDE
- VrFDE7oNNEEL. AllebehalvenKoNstaNT1A.
- Aber. zi bleiben
IMhauze, # herauschMihrkleid'ren, vondem r- iben, -
Her ausch, ihrskŽlmen, ausch. - Franois.
MaarAberenTaber....
Doe HistAberenTaber, doubisteinsklŽm, eindieb
- Franois.
OfdŽzevŽntzoraast? Jejure...
WŽlhoe -
Quediantre.
Dieb, SkŽlm. -
Aber. Franois. Aber.
- -
Francois.
Aber.
Je passerai mon epŽ par le ventre
Aber. ( d e m lyb,
Wasch, wasch? du dieb, du skŽlm 'k zaag blyb mihr von ah ! Franois.
Jetedonneraicenscoup. Aber.
Ichzaageuchblyb. Blybstein, duhondedieb, hilf, hilf, er wol mihr stichchen,
Es isteinmoorter, hilf, 'k zal ihm debeinen brichchen.
Apekoopster.
Stil, stilMonsieur Kezyn....
w---- --
Francois.
ParlavŽrtu, ikzweer, -
Jola
[p. 39]
JouAberŽnTaber.
Aber.
Du bist.
Apekoopster.
A/ HyisgŽk, mynHeer.
Francois. Hac'estunAuter, dat'swatanders.-
Aber.
Wilaufmachen. IhrSkŽlmen, gibtherauschmierkleid'ren, ontsachen.
zEsDe rooNEE1. DeVoorgaendeŽnSToFFEL. Stoffel.
W A . is't, w i e kl—ft m a n z o ? Aber.
Mihr kleid'ren. Francois.
C'est un fou. Aber. .
Gib mihr mihr kleid'ren, mithaer kŽlt, hilfmirnou, Ichkannichtwarten, nou.
V a n h Ž m gehuurt ?
Kristine.
Myn Heer, wŽlhŽbjekleeren,
Francois.
Commen, hoezoudenzulkeHeeren.... Aber.
Jahvreelich, dasgescheetwŽl, oftmaalblybnietsteen,
Gibtdyne kleid'ren, ontdievon deJonfer, zoltihrgaen,
Ichwarte, noe, ----
F5-ZE
Û,
--
DE VERW AANDE
/-
zEVENDE TooNEEL.
MA1NsJE bydevoorgaande. Mainsje.
Evrouw, Mevrouw, nuhŽbik'tdaar
Weer duidelykgezien, Mevrouw, 'tiszŽkerwaar,
Kristine.
W a t h Ž b j e w e r g e z i e n ? Ž n w a t is w a a r ?
Mainsje.
9o
Meleeven Meleeven d—chtik'tniet, flushebjemy bŽkeeven, E n uit m y n huis gejaagt MŽvrouw Žn dat k w a m by,
Om datConstansitieMevrouw, ikbŽnzobly.
Ik zei dat ik hier naast haar had gezien in de armen Van eenMonsieur, ŽndatzyzonderveelteschŽrmen, Haarzoentjesgevenliet, ikmost het liegen, maar Nou hŽbik'twergezien, wŽlduidelykŽnklaar.
Kristine. Wat zŽgje? -
Stoffel. Wasch? ofe
Mainsie.
Mevrouw, ik zal 'tjeuitgaanlŽggen.
- Kristine. ' ' Ik acht u zien niet veel.
Mainsje.
Mevrouw, laet m y eens zŽggen. Stossel.- w ¥
Ichhooldekleid'ren.
ACHSTE TOONEEL.
Behalven STOFFEL
II - Mainsje.
- - - --
- Qor, Mevrouw, ikz—chtmyngoet Byeen, dochtbymyzŽlfsdatikverhuizenmoet,
[p. 91]
Dat is dat Kleuters schult, mŽt zie ik haar zŽlfs komen, Zyleek verbaast, Žn heeft de sleutelvoort genomen VanhaareKamerdeur, zyhadzeinhaarezak; 'kRiepJuffrouw, maarzywou niethooren, Žnzystak de sleutelby'er, wie zou dŽnken zulke dingen.
Zy smytdedeurweertoe, —f'tsl—tnietafwouspringen, OfdatietsandersdatbelŽtten, 'kziededeur
Staataan, toend—chtikstraknou heeft zewiswatveur, Ikv—lg, Žnziedatzysluiptachterdetapyten, - Iklooperschielykna, ikd—chtikwilmekwyten
Van mynelast, Žnzien, .Mevrouw, ikvinddemuur Daardoorgeslagen, wŽlwatdunkje van diekuur?
Kristine.
Maar, Mainsje, ishŽtwaar? . . . - -
Mainsje.- - MKerivsrtoinuew, kan'tw zŽlvekyk/en.
Kouzyn, waar dunkt jou dat die dingennagelyken? Gehuurde kleederen! ook
Francois.
Ha, Matante, croye vou. Datditzois? MonsieurleCompte heeft diefou
VoortwillenhŽlpen, - -- Kristine.
Daar komt hy nu zal men'thooren.
NEGENDE TOONEEI. STOFFEL m Ž t de voorgaande 3 e n
- Stoffel.
DAarzyndekleeren.
.. Aber. i
Had erauc het weserlooren. Wo is het swartzekleid, ichhabesscheungezeen.e,
Tast Kornelis aen.
DerhatesandenlybHerausch, nichtlangzusteen. - - or77e
[p. 92]
Kornelis.
Ik zal 'tjegeeven, wacht Kristine.
Kouzyn, hoe staan die zaaken # aan?voor my 'kweetnietwatikdaar van zal maaken.
ynHeer, waaromhŽbtgydemuur, .. Stoffel.
U alleszŽggen, die... v Kristine.
Stoffel.
Heer Rynhert zal
Waaris hy ? 'KziehŽmal.
TIENDE TOONEEL.
RYNHART, Žndevoorgaande. Stossel.
Yn Heer, Mevrouw vraagtmy... Francois.
Quoi, watisdattezŽggen?
Hoe Ryntje, vousmyn Heer? Kristine.
IsRyn eenHeer ? . -
- -
'k W e e t dat niet uit te lŽggen. Mainsje.
Rynhart. Mevrouwindiengymaargedult
wild neemen, 'kweetdatgy het haastbegrypenzult.
IkbŽneenŽdelman. -
, &- .' Francois.
H a vous m e faiterire! Vous, vousunGentilhom, commenvousl'ause dire.
Rynhart.
O jaikzŽgnochŽŽnsikbŽneenŽdelman. Francois.
Voila...
[p. 93]
Rynhert
Kristine.
Ik bid je zwyg dat hy 't verhaalen kan.
H e e r Eelhart, die gy weet, Mevrouw, mŽt hŽrt Žn zinnen, Aloverlanguw nichtKonstantiateminnen, Kreegdoordemeid, diehierhaarJuffrouwhadgebragr, De tydingdatzywierdmŽtzulkeennaauwewacht Bewaart, datzygeenbriefontfangenkonn—chschryven, Datzyvoor eeuwighiermisschienzoumoetenblyven, Dewyldatgyhaaraanuw neefhadtoegelŽgt,
Hy mostnaMŽch'len, om eenzaakdiedaarinrŽcht Washangende, waaraanzynwŽlvaartwasgelŽgen, Hy vond zich zŽlfbenard, zyn hartwaswŽlgenŽgen, Om zynKonstantia, zynlieveminnarŽs Tezoekent'Amsterdam, maardanliepzynprocŽs Gevaar, hy vraagtmy raadindŽzezwarighŽden, IkrahŽm dat hy trŽknaMŽcholen, om veelrŽden, En ikbeloofhŽm zŽlfsnaAmsterdamtegaan, AlaantewŽndenwatmy dunkttezyngera‰n,
Hier komende kon ik nooit eenig middel vinden,
O m mŽt Konstantiatespreeken, n—ch door Vrinden Eenbrieftegeeven, d—ch'kvondhaastbekwaamest—f, 'k Had voor zŽs jaar Francois gezien aan't Fransche h—f, Ik kŽnde zyn humeur, 'kverklŽmy, zoekteraaken In zyne dienst, het wŽlk ik lichtelyk kon maaken,
MŽt hŽm tepryzen, Žn tespreeken nademond; Ikwasn—chnaauwinhuis, —fikontdŽkterstond
My aanKonstantia, diemy daaropverklaarde
Hoe allesstond, Žn datgy haarzoonaau bewaarde. Systondmy toedatikzouallelist, Žnvlyt
AanwŽnden op datzy wierd van Francoisbevryd; Datik, indienikkoneeneerlykmiddelvinden, Haaroverleev'renzouaanEelhart, —fzynvrinden,
Zy wasverzŽkertdathaarOom ŽnVoogdalrŽ
MŽt Eelhartsmid'len, ŽngeslachtwŽlwastevre. Francois. - -
Wat dunktMatante?
[p. 94]
Aber entabor.
Gibt mier kleid'ren. Apekoopster.
Kezyn, het aapje. Reynhart. - - Strak.
ZŽltlukken
Francois.
Matante, datzynstukken! - - Kristine.
LaathŽmverhaalen. Reinhart.
- 'tHuishiernaaststondn—chtehuur,
'k Zag dat het mŽt u w huishad een gemeene muur, Ik huur het doormynknŽcht, ŽnhŽbbendevernomen
Op zŽk're dag datgy moest op uw h—fst komen, En dat Francoisuzougeleiden, hŽbikras
IneenvertrŽk, dat naast dat van Constanceswas, En uitkwam achter haar tapyten, door doen breeken
De muur, en inderhaast het heele wŽrk besteeken.
Ik hŽb uit 'sGravenhaag ontbooden deeze man,
Die veel gereist heeft, Žn verscheide taalen kan;
H y heeft zyn r—l voor Graaf zo konstig kunnen speelen, Dat onze toelŽg is gelukt in allen deelen.
Zyn D—chter heeft hierme niet weinig toegedaan. Mevrouw, daar komt uw nicht mŽt haarenBruigomaan.
Kristine.
HaarBruidegom? -
Ikzeidatzy het was, —fdatzeŽlkaargeleeken.
XI, TOONEEL.
ABERTABER, APEKOOPSTER, KR1s'rYN. JAcoMYN, EELHART, Žnvoortsalledeandere.
Konstance.
Oei, 'kbidontschuldigmy, 'kverzŽkeru, detyd
ZaltoonendatgynietwŽlonderrŽchtenzyt i Van Eelhart, n—ch Francois. - -
Mainsje.
Mevrouw, hŽbiknumisgekeeken?
[p. 95]
Eelhart, -
Mevrouw, gy zultnietsvinden Datumishagen zal , ikbŽnaanaluw Vrinden
InZŽlandwŽlbekŽnd. Ikbidvergeefmedat Ik hŽb op deezewys...
Francois.
Voila Matante ! Kristine.
Al wat Hierin magzynmisdaanvergeefiku van hŽrten,
Nicht heeft gelykgehad. het zoumyzŽlvesmŽrten
Dat zy getrouwt was aan een lichtmis als Kozyn.
'kHŽbhŽmnietrŽchtgekŽnt. hy heeft mydoordesc hy n
Bedroogen :Rynhert heeft zich als een Vrind gekweeten. Francoes.
Matante.. .. Kristine. . Zwyg Myn Heer nu wŽnschikn—chteweten,
HoedieNotaris, aandeSmouszynkleerenkomt., Rynhert.
Het is myn knŽcht Mevrouw.
Kristine. -
- - U w knŽcht, ikstaverstomt.
Wat wildat? Rynhart.
Al het geen ze uw neef telasten lŽggen, Is waar, hy zal erzŽlfsnietdŽrventŽgenzŽggen. 'kBedachtdievondom udezaaktedoenverstaan,
En is het nugemaakt. 't zal haastnatuurlykgaan, MŽt deeerstefranschep—st zal hy debrievenkrygen, Daarzy van spreeken, ikbehoef het niettezwygen. Hy heeft het zŽlfsgezŽgt.
Kristine.
Is'twaar Kozyn?
Francois
Ouy.
Mat ante, —f ik het al wil loochenen, jesui
Au desŽspoir indien gy my geen raad kunt geeven.
Kristine.
Ik hoor nu eerst hoe die MŽssieurs in Vrankryk leeven.
[p. 96]
MaardaarbedŽnkikwat, waardoor gy zŽker kond U w Krediteursontslaan.
Francois. Waar mŽ? - Kristine. Gy moet terstond
Na 'twarm Oostindi‘n, wy zullen zien te maaken, Dat gy voor assistŽnt, —f zoiets aan zultraaken. ZytgytevrŽde?
Francois. . Ja. Mais par nŽcŽssitŽ. Kristine.
Geluk, heer Eelhart, mŽt Konstantia, ga mŽ
In huis, gy moet my diegebrookemuur eens toonen. Mainsie.
Ay Juffouw bid Mevrouw dat ik mag blyven woonen. Konstantia.
Ik zal . - Apekoopster.
Myn Aap. Aber taber. " .
GŽbt mirh myn kleideren ontgŽld. Reinhart tegen kornelis.
Draagz—rgedat het hŽm voort wŽrt terhandgestŽld. acomyn tŽgen Francois.
WŽl spreektgy'uw Gravin nu nieteensaan? Francois. Kanaalje.
Maisjetepeyerai. jacomym. " " -
W a t koeterje, wat maalje? t '' Francois.
MynŽquipagie, brŽngdie dadelyk maar weer Inhuis, tŽnŽ, bougrŽs.
J'acomyn. ' IklachmŽtjoumyn heer.
EINDE.
