Continue

Ceneton01816
Uitgegeven op 12 januari 2002 door Daniëlle van Pelt
Red. dr. A.J.E. Harmsen
In deze uitgave zijn evidente zetfouten gecorrigeerd en gemarkeerd met een asterisk.

Continue

KRISPYNS

MISLUKTE ONDERNEEMING

EN

BELACHLYKE SCHAAKING

VAN EEN

LEVENDIGE DOODEN.

KLUGTSPEL.

Onder de Zinspreuk:

[Titelvignet: L’ESPERANCE ME GUIDE].

Te AMSTERDAM,

By { WILLEM COERTSE Junior in de St. Jansstraat
                                EN
DIRK SCHUURMAN, in de Jonge Roelofsteeg,

Boekverkoopers, 1777.

Continue

VOORBERICHT.

Dit stukje dat voor tydkorting en voor plaizier is gemaakt, had ik nooit gedacht dat het licht zou gezien hebben; maar zekere redden noopte my om het uit te geeven. Ik weet zeer wel dat het veel gevaaren zal moeten ondergaan; maar ik troost my hier meede, dat het de eerste maal niet is, het heeft ongedrukt al moeten verscheidene berispingen doorstaan, waar onder berispers waaren, die zeiden van nooit zulk of diergelyk Rym gezien te hebben; maar ik denk dat zulke berispers weinig klugtspelen leezen, of dat ze geen goede smaak hebben; want de beste en leerzaamste stukken als al de Klugt- en Blyspellen van het Genoodschap onder de spreuk: LATET QUOQUE UTILITAS, zyn in die stijl geschreeven; maar ik raad die Heeren om Sance Pance eerste een beschryving van de Utrechtsche Dom te laaten doen, voor dat ze eens anders doen berispen. Dat ’er niet veel merkwaardigs in voorkomt is waar, maar ik vraag wat merkwaardigs ’er in het stukje DE WITTE NEGER voorkomt, en dat is nu nog een vertaald stukje. Maar dat is vertaald, en daarom alleen wel tien Percent beeter, wyl het tegenwoordig de gewoonte is om niet dan vertalingen in ’t licht te brengen. Ik heb het gewaagt om een eigen vinding uittegeeven, het welk ik voor myn plaisier gemaakt heb. Daar zullen zekerlyk veel fouten in zyn gesloopen; maar ik hoop dat de Leezeren van dit Stukje zullen gelieven te begrypen dat dit maar eigen vinding is; en dat is al veel voor een Hollander.

                                                Vaarwel!

                                                                Ued. Dw. Dienaar,
                                                                Onder de Zinspreuk:

                                                                L’ESPERANCE ME GUIDE.

        Amsterdam,
        den 26 July
1777.

Continue

KORTE INHOUD.

    Hier komt KRISPYN al weêr in ’t Spel;
Wat kan men van KRISPYN niet maken?
Nu moet hy weêr een doode schaaken,
    Om dat de schoone ISABEL

    Dit FERDINAND ten proeve gaf;
Indien hy ooit haar gunst zou hoopen:
KRISPYN is spoedig heengeloopen,
    En haalt de doode uit het graf.

    Hy neemt de avondstond te baat;
Maar FLIP zyn roepen doet hen beeven;
KRISPYN die ziet de doode leeven,
    En smyt hem neder op de straat.

    Hier op ontstaat een groot gedruis;
Heer KAREL die staat als te droomen,
Zy en haar Oom te voorschyn koomen;
    Maar FERDINAND voegt hem by ’t huis.

    Door haar wordt men ’t geheim gewaar,
En zy ten Huwelyk gebeeden;
Laat ORGON hem ook overreeden
    In ’t kort, die nagt was ’t Huwelyk klaar.


Continue

VERTOONERS.

DONNA ISABEL, een ryke Weduw in Spanje.
FERDINAND, een Fransman.
                                      } Minnaars van ISABEL.
KAREL, een gedeserteerd Frans Officier.
FLIP, Knegt van Karel.
KRISPYN, Knegt van Ferdinand.
KATRYN, Meid van Isabel.
ORGON, Oom van Isabel.
Twee Knegts van Orgon.

                Het Spel speelt in SPANJE in den
                        Avondstond.

Continue

KRISPYNS
BELACHLIJKE SCHAAKING
VAN EEN
LEVENDIGE DOODEN.


EERSTE TOONEEL.
ISABEL, KATRYN.

KATRYN.
Mejuffer ik bid zeg wat mag ’t weezen?
Dat gy gestaag niet doet dan mymeren en leezen.
Uw zinnen schynen gansch ontsteld;
Zeg my het doch, wat dat u kweld.

ISABEL.
(5) Ik zal; ik heb deez  brieven van myn  minnaars ontfangen, het schynt dat zy my niet opregt beminnen;
’t Zyn Hovelingen, regte Vleijers, daarom moet ik my wel bezinnen,
Op dat ik weet wat my thans staat te doen.
Ja, my dunkt, na dat ik kan vermoên,
Zyn het Jonkertjes van plaisier, die my voor haar speelpop zoeken te houwen;
(10) Want zy zeggen wel, ik bemin u, maar spreken nimmer van trouwen.
Zy zyn zekerlyk van goede geboorte en wel opgevoed;
Maar men vind niet zelden, dat een lage ziel huisvest in een adelyk gemoed;
Doch ik zeg dit niet van allen. Immers het was niet te hoopen
Dat ’er ten minsten geen één deugdzaame onder zou loopen.
(15) Egter, ik heb een middel bedagt, om my van hen te ontslaan,
Of om te zien, wie my opregt bemind, maar laat ons gaan
Katryn, ik wil aanstonds de zaak zoeken te besteeken,
Dat eer het morgen is, ik weeten zal, wie my bemind, of op wie ik my moet wreeken.
Doch nog een ogenblik. - ’k Zie Karel te gemoet.
(20) Wat of die windbuil denkt, hoe fraai staat hem die hoed.


TWEEDE TOONEEL.
ISABEL, KATRYN, KAREL, FLIP.

KAREL.
Ha ma belle Dame! ’k Heb de eer om u op straat te Rencontreeren;
Dat geluk had ik niet verwagt. Ja ik wil wel zweeren
Dat ik u bemin; ik aanbid u, en indien....

ISABEL.
Gy bemind, gy aanbid my; ’t is wel, maar ik wil zien
(25) Of gy ook proef kunt houden: en met reden,
Want zonder dat zal nooit my eenig Minnaar overreeden.
Wagt maar een ogenblik, zo aanstonds zal Katryn
Hier weezen met een brief; scherpt voor een wyl u brein.


DERDE TOONEEL.
KAREL, FLIP.

KAREL.
Wat is dat? dit uur, dat ik het gelukkigste van myn leven meende te achten,
(30) Schynt het ongelukkigste wel te zyn; doch laat ons trachten
Ons zelven tot nut te zyn, misschien heb ik een Medeminnaar die haar niet behaagt,
En die zy gaarne door my zag weggejaagt.
Ik wenschte wel dat dit waar was, ik zou die onbeschofte leeren,
Hoe zeer men my moet achten en respecteeren.
(35) Ha, wat zou dat een aangename boodschap voor my zyn?
My dunkt daar is niets zo vermakelijk dan te vegten ten tot vermindering van zyn minnepyn.
Parbleu! dat ’er eens een Minnaar was, die zich voor my dorst vertoonen,
Ik zweer dat ik hem aardig voor zyn stoutheid zou beloonen.
Ik zou hem fluks doen springen voor myn rapier;
(40) Want, als ik vegt, weet ik een zekere zwier
Daar aan te geven; ja ik zou wel durven zeggen
Dat ik nooit met iemand vegt of hy moet altyd zyn dagen afleggen:
Ja misschien is ’t een burger, en wat weet die van vegten? die weet beter van geld te tellen,
En den heelen dag van nul ik hou ’er twintig, of wat anders te lellen;
(45) En wie weet wat een houten klaas ’t zal zyn.
Maar daar gaat de deur open; ha, zyt gy ’t Katryn?


VIERDE TOONEEL.
KAREL, FLIP, KATRYN.

KATRYN.
Ja myn Heer, daar is een brief, die ik u moet geeven,
Van myn Juffer: maar zy laat u zeggen hier beneeven,
Dat gy moet doen ’t geen zy begeert, want doet gy ’t niet,
(50) Dan zeg ik u ronduit, dat gy wel voor u ziet,
En zorge draagt om nooit voor haar gezigt te komen.
Maar hoe, gy schynt bedrukt, wat doet u schroomen,

KAREL.
My, niets; geef hier die brief, zeg, dat ik naar bevel
Gezwind wil doen, al moest ik stormen op de hel.
(55) Daar meisje, breng dees boodschap aan u Juffer.
                Hy vat haar om den hals en zoent haar.

KATRYN.
Laat los, myn Heer; wel jemeni, dat is een bluffer.


VYFDE TOONEEL.
KAREL, FLIP.

KAREL.
Flip!

FLIP.
        Myn Heer,

KAREL.
                        Daar lees die brief.

FLIP.
Maar, myn Heer, het voegt niet dat ik weet wat u Lief
U schryft; ook kon het wel weezen
(60) Dat dit uw paspoort was, en dan kreeg ik voor myn leezen,
Braaf rottingoly op myn b**t;
Daarom verzoek ik, dat gy ’er my niet meê belast.

KAREL.
Parbleu! ik zeg lees, of ik pas wat te raaken,
Daarom wilt u vry een eind aan al dat talmen maaken.

FLIP.
Nu luister, ik zal dan beginnen:

                                        Hy leest:

        MYN HEER!

        Dewyl UEd: my zoo lief hebt dat UEd: u lee-
ven voor my zoud willen laten, volgens UEds ei-
gen schryven, het welk ik ook vertrouw, daarom
verzoeke ik, dat UEd: my deeze kleine dienst
niet zal weigeren; namentlyk ’t is UEd: bekend,
dat voor weinig tyd hier begraven is de berugte
Fielt, en dewyl hy in deeze nacht uit ’t graf zal
geligt, en op verzoek van myn Oom, ten mynen
huize gebragt worden, om geanatomiseert te wor-
den; zo verzoek ik dat UEd: my van die last
gelieft te ontslaan, op de volgende wyze: Neem
het Lyk uit de kist, kleed het uit, en verberg het;
doet gy dan dit kleed aan, en gaat in zyne plaat-
ze leggen, en laat u alzo door de knegt van myn
Oom, die daar zekerlyk om tien uuren komen zal,
Ten mynen huize brengen, zonder u te verroeren.
Indien UEd: hier toe kunt resolveeren, kunt gy
Op myn wedermin hoopen; blyve in verwagting
Van eene Cordate Resolutie
                               
                                UEd: Dienaresse

                        DONNA ISABELLA VAN MONTVOORT.

(65) Zie daar myn Heer geen onaardig avontuur, ik geloof waaragtig dat men met u spot,
Of dat u Minnaares u aanziet voor een zot.
Ja ik zeg de drommel mag my vry haalen,
Eer ik het jawoord zou tot zulk een prys betaalen.

KAREL.
Ja wel, ik heb die zaak zo haastig aanvaard,
(70) Maar ik weet niet zou zy my wel zo veel waard
Zijn. Want als ik die ga voltrekken,
Vrees ik, dat als ’t ruchtbaar word, men niet weinig met my zal gekken.
Maar wacht... laat zien... ik heb my beraan,
Kom Flip, gy zult ’er in plaats van my gaan.

FLIP.
(75) Ik myn Heer?

KAREL.
        Ja gy, zeg ik, volbreng myn beveelen.

FLIP.
Ik loof waaragtig, myn Heer, jy begint met my te speelen.
Wat knegt kreeg ooit zulk een malle gril?
Dat hy alles zou doen dat zyn Heer maar hebben wil?
Ook durf ik dat niet te doen, zy heeft my ook niet gebooden,
(80) en jy hebt myn hulp hier in ook niet van nooden,
Want jy weet...

KAREL.
        Ik zeg dat je heen zult gaan,
Ben jy myn knegt niet?

FLIP.
                Net geraan.
Maar jy hebt my niet gehuurt om voor doode te speelen;
Ook kan ik het niet, en in allen deelen
(85) Zo zyt gy ’er veel bequaamer toe;
Want jy geeft niet om je leeven, en ik ben ’t myne nog niet moe.

KAREL.
Hoe schurk, durf gy my nog tegen spreeken,
Zo gy het niet doet dan zal ik u de beenen breeken en;
Geef ik je geen kost en loon

FLIP.
(90) Ha, ha, ha, wel dat komt schoon.
Ik weet waarlyk niet wat gy my al durft vraagen,
Loon heb ik nog nooit gehad, maar wel een pak slagen.
Het is al by de drie jaar dat ik je voor niet heb gediend,
En al myn geld daar en boven nog geliend;
(95) Toen ik dat gaf, was ik jou Flippie, jou beste maatje,
Maar als ik het weêr vraag, dan is het, wel schurk, wat praat je
Jou vagebond, jou schelm, ik ben je schuldig, dat weet ik wel;
Maar ik zweer, zo je nog een woord spreekt, dat ik je de ooren lustig wryven zel.
Dat is al de troost die ik ooit van je kreeg,
(100) En onderwyl is en blyft myn zak altyd leeg.
Ja zo ik niet zomtyds op eens anders zak ging teeren,
Dan was ik verzekert, dat ik al lang had moeten creveeren,
En bezie mijn plunje van buiten redelyk maar van binnen schraal;
Myn beurs is plat, dus ben ik als jy, en jy als ik geen klyntje haal;
(105) Daarom verzoek ik dat gy my met die boodschap niet gelieft te belasten,
Want de schrik gevoegt by het gedurig vasten,
Zou wel maken dat ik van nagt veranderde in een geest,
En wat zou gy dan zeggen, og die arme Flip is ’er al geweest.
En ik ben ook niet van zints om myn leeven
(110) Aan het voorwerp van uw liefde ten besten te geeven.
Ik wil liever dat gy my van uw dienst ontstaat,
Of ik zal zeggen dat jy het lyk van Fielt steelen gaat.
Ik waarschou je.

KAREL.
                    Wat moet ik van myn knegt verdraagen? Hoor, Flip! Ik moet u tog deze zaak betrouwen,
Maar met conditie van te zwygen: ik ga heen, en gy moet schildwagt houwen;
(115) Terwyl zal ik my verkleeden, en gaan leggen in de kist
Als zy my dan haalen, pas op, dat je dan niet en mist
Om gerugt te maaken, zo ze my in een ander huis brogten;
Want het kon wel wezen dat zy my daar door zogten
Een pots te speelen. Maar ’k zie volk, kom gaan wy hier van daan;
(120) ’t Is hier niet veilig, wy moeten ergens anders gaan,
Daar wy ons doen ter deegen kunnen bespreeken,
Want zo ’t niet wel uitviel, dan bleef ik leelyk in de Pekel steeken.
                KAREL en FLIP aan de eene zy binnen, FER-
                DINAND en KRISPYN aan de andere zy uit.


ZESDE TOONEEL.
FERDINAND, KRISPYN.

KRISPYN.
Ik moet zeggen, u beminde lykt wel mal,
Ze zend je na de dooden, ik weet niet wat ik daar van denken zal;
(125) En dat om een vent te haalen, die al zyn leeven heeft,
Niets anders te doen dan schelmeryen en diefstallen bedreeven.

FERDINAND.
’t Is waar Krispyn, maar zy schryft het is om byzondere reen.

KRISPYN.
En die reden zyn net bequaam om een toeleg te smeen,
om u de liefde op een droevige wys tegen te maaken.

FERDINAND.
(130) Dat kan zyn, maar zy zegt, dat ik nooit in haar gunst kan raaken,
Ten zy ik dit verzoek volbreng, en daarom Krispyn,
Gy moet raad schaften.

KRISPYN.
                Wagt daar schiet my iets in ’t brein:
Doch ik heb nooit myn Praktyk in order kunnen toonen,
Ten zy dat men die eerst met wat goude kroonen
(135) Opwekten. Want zie, daar door word men ter deeg geleerd;
En door dat middel, in al dat je maar wil getransformeerd,
En hier door neem ik aan om te maken
Dat ge van deezen nagt nog by u Minnares zult raken.

FERDINAND.
Zo het daar aan mankeert, daar is myn beurs, ze is tot je dienst[, doe maar jou best*].

KRISPYN.
(140) Dat’s braaf! Luister nou myn Heer, my schiet zeg ik op ’t onvoorzienst
Een list in gedagten. Luister maar wel toe: gy zult u hier versteeken,
En maar letten op al wat gy ziet en hoort spreeken.
Onderwyl zal ik my in uw kleed
Gaan steeken; en zonder dat ’t iemand weet,
(145) Met een grins voor, ’t Lyk gaan haalen.
Maar, zo ras gy my ziet, moet gy zonder draalen
Roepen en tieren, Moord, Brand, dieven, help, en onder al dat gedruis
Komen zy voor de deur; ik smyt het Lyk neêr, en gy sluipt in huis.
En dan heb je maar te zeggen:
(150) Dat ge goor de schrik het Lyk hebt laaten leggen....
Maar ik zie Katryn, op dat wy beginnen met onze zaak;
Gaat gy naar huis, terwyl ik my ook vaardig maak.


ZEVENDE TOONEEL
KRISPYN, KATRYN.

KRISPYN.
Dag meisje, poeselvleisje, je dienaar, Katryn!
Die je groet, en ontmoet, is de zoete Krispyn.
(155) Hy vraagt u, behaagt ’t u, kan ’t wezen dat hy
U mag minnen, met zinnen, o dan is hy bly:
Hy wou je graag trouwen, o pronkje der vrouwen,
,,En wil je niet deugen, dan zal het u rouwen.
Ja wel, ik verlies my zelf, door al dat komplimenteeren.
(160) Ik ben dat ook niet gewend, dat laat ik voor Heeren.
Maar anders my dunkt het vryen gaat nog al heen;
’t Geschiet wel slimmer, ook wel beter, zo ’k meen.
Althans gy verstaat myn mening, zoete meid;
Die is om met je te trouwen, regt uitgezeid.
(165) Wat dunkt je Katryntje, zou het niet wel hotten?

KATRYN.
Loop, malle vent, je bent een zot der zotten;
En wat zou je dan doen, waar wou je van eeten?
Men praat al zo ligt van trouwen, maar kon men eens weeten
wat ’er al omgaat in menig huisgezin.
(170) Kwam men den eene kerkdeur getrouwt uit, men liep schielyk dan een ander weer in,
Om te onttrouwen, kon het maar weezen.
Heb je wel ooit daar veel van geleezen?
Ik geloof ’t niet, want je zoudt dan zo ligt niet vryen;
En daarom wil je een ander trouwen, ik mag het wel leyen.

KRISPYN.
(175) Laten wy maar eerst trouwen, de rest zal hem zelf wel schikken;
Wil ’t niet lukken, dan ga ik verklikken.
’t Zy pro of contra, ik win altyd hoe ’t gaat,
Als ik maar de zaak eens ben met myn kameraat.
Kortom dat ik niet lui ben dat moet je weeten;
(180) Ook is my ’t zelfde wat ik doe, kunnen wy maar eeten.
Maar apropo, Katryntje, staat ’t alles wel?
Dunkt je dat ’t Huwelyk nog zal voortgaan met myn Heer en Isabel.
Of zou je Juffrouw ook de spot met hem steeken.
Ik weet niet wat ze hem durft vergen; ze zou hem wel de hals kunnen breeken.
(185) Ik weet niet wat ik daar van denken zal,
Je Juffrouw die lykt waarlyk wel mal.
Wie drommel zou dat doen een schurk uit ’t graf te haalen;
Ik deed het niet, al wilde ze my ’er duizenden voor betaalen.
Spreek gy u Juffrouw, voor hem... maar daar komt ze aan.
(190) Ik ga, weest gegroet; en laat ’t verder op u staan.


AGTSTE TOONEEL.
KATRYN, ISABEL.

ISABEL.
Wel nu Katryn, wat boodschap komt gy brengen.

KATRYN.
Die van Karel was kort en zakelyk, en zo gy wilt gehengen,
Dat ik ’er u een net verhaal van zal doen,
Dan zult gy moeten lagchen, want hy gaf my een zoen.
ISABEL.
(195) Een zoen?

KATRYN.
            Ja maar met conditie van ze aan u te geeven,
Hetwelk ik ook zal doen, want ik ben van myn leven
Niet anders gewend, als ik een boodschap doe, dan om ’t regte bescheid
Weêrom te doen, daar heb ik eer van, en regt uit gezeid
In al myn andere diensten heb ik dikwiis tot myn lof moeten hooren,
(200) Dat myns gelyken in ’t doen van boodschappen nog zou worden gebooren.
Zy wil haar zoenen.
Zie daar is ze, Juffrouw. Hoe! schuw niet, ge zult u niet branden.

ISABEL.
Hou op met die malligheid. Wel foei, meid, het is Schanden
Zo lang uit te blyven; je waard goed om de drommel te haalen:
Ik vrees dat je dan een of ander tyd nog eens zult verdwaalen,
(205) Dat je nooit weerkomt, is dat wagten dat ik doe,
Het is reeds avond, ik* ben van al dat drentelen al moe,
Daarom wilt u reden wat heel kort maaken,
Want ik verlang al na den uitkomst van onze zaaken.
Maar zeg hoe Ferdinand die zaak tog wel geleek.

KATRYN.
(210) Eerst wierd hy rood, en daar na bleek.
Maar om hier van niet lang te spreeken,
Zal ik u zeggen, als dat ik reeken,
Dat hy onder ’t leezen stond en zag,
Net of ’t was zyn laatste dag.
(215) Dog op dat ogenblik ging hy zich weer verkloeken,
En in zyn zelf zo ’t scheen begon hy zeer te vloeken.
Gaat heen, zeit hy, zegt aan Isabel, dat ’k vol van minnepyn,
Tot haar dienst altoos zal vaardig zyn.
Maar hoe? zie ik daar Flip niet komen.
(220) My dunkt hy is ’t,

ISABEL.
                        Wat doet u voor hem schroomen?
Of maakt de Liefde u ook ontsteld,
Zeg op, wat is ’er dat u kwelt?

KATRYN.
Ik hem beminnen? ik mag hem zien nog lugten;
Daarom, myn lieve Juffrouw, laat ons vlugten.
(225) Die knegt deugd niet, hy komt ons maar bespiên.
Hoe ’t verder afloopt zal men hoop ik flus wel zien.


NEGENDE TOONEEL.
FLIP alleen.

Wat is men gebruid, een Meester te hebben die verliefd is, nu moet ik van nagt weer waken in plaats van slaapen,
En als men over dag maar eens staat te gaapen,
Dan is ’t, wel luije rekel, waar heb je weer geweest?
(230) Dat is al de dank die men krygt, maar het is donker en zo hier eens een geest
Verscheen, wat zou het dan zyn, och armen!
De schrik zit my al in de darmen.
Want als my in de zinnen koomt
Wat ik lestmaal eens heb gedroomd,
(235) Begint my ’t heele lyf te beeven,
Als of ik scheiden zal van ’t leven.
Maar laat eens zien, wat al voor spys
En drank ik stal om deeze reis
Wel en in order te volbringen;
(240) Ik zal eerst eens proeven, en dan eens zingen.
        Hy eet en drinkt.
Zie zo dat heeft my wel gesmaakt;
Nu eens gezongen dat het kraakt.
        Hy zingt.
                          *    *    *
        Wanneer myn Meester gaat rinkinken,
                Ga ik drinken
                (245) Van de allerbeste wyn;
                Die medicyn
        Steeds zal voor de ziekte zyn.
                          *    *    *
        Een beker tot de rand geschonken,
                Uitgedronken,
        (250) Die doet menig moedig held,
                In ’t veld,
        Van zinnen worden heel ontsteld.

Ik zing, dog het is niet van vreugde,
Want ik zweet van benaauwdheid, het zyn ook geen van myn Meesters deugden,
(255) Dat hy my hier zo lang alleen laat staan;
Maar ik zal nog eens drinken, en dan ty ik weêr aan het zingen.
        Hy zingt.
                          *    *    *
        Liefhebbers van het edel nat,
                Dat uit Bacchus vat
                Ons wordt gegeeven;
        (260) En doet menig een in vreugde leeven.

Maar och! ik zie een geest hier tot my naderen,
Het bloed dat stolt van schrik my in de aderen;
My dunkt ik ben van angst al dood.
Och! och!... maar neen, ik heb geen nood;
(265) Want na ik zien kan aan het weezen,
Zo heb ik nu niet meer te vreezen,
Wyl dat my dunkt, naar allen schyn,
Dat het een mensch is, en geen geest zal zyn.


TIENDE TOONEEL.
FERDINAND.

                                                                FLIP ter zyde.
Bekoorlyke Isabel, wat smart doet gy my lyden?
        Flip hoest.
(270) Gy zult.... maar hoe, wordt ik hier ook beluisterd van ter zyden?
Ik zie daar een kaerel, ’t is hier geen degelyk werk;
Zou hy hier ook komen om my te verspieden, en om myn oogmerk
Te beletten; maar ik zal bij hem gaan
Om te zien of ik hem hier niet van daan
(275) Kan krygen. Wie daar, spreek kaerel, wat doet gy hier
Zeg op, wie ben je?

FLIP.
        Wie ik ben - wat ik hier doe - wel niet* een zier,
Als myn Meersters beveelen in agt te neemen.

FERDINAND.
En wat zyn die, spreek op; kom lustig zonder teemen
(285) ,,Misschien ontdek ik iets.

FLIP.
                              Myn Heer!

FERDINAND.
                                            Nou toe, vaar voort.

FLIP.
(290) Ik durf niet, want ik heb hem myn woord
Gegeeven, en daar door ben ik vebonden
Om te zwygen; en ik heb nog nooit myn trouw geschonden,
Daarom verzoek ik dat gy het my ten besten houdt,
Dat ik u niets ontdek van ’t geen my is toebetrouwd.

FERDINAND.
(295) Wilt gy iets ontdekken, ik zal u rykelyk loonen,
En op staande voet myn mildheid aan u toonen.
        Hy geeft hem geld.
Zie daar!

FLIP.
                      Myn Heer!

FERDINAND.
                                            Nu neem maar aan.

FLIP.
Dat durf ik waarlyk niet bestaan.
,,Maar laat ik eens ter deegen oordeelen,
(300) ,,Kan ik my wel ooit meer bevoordeelen
,,Als nu, misschien word ik zyn knegt,
,,En dan heb ik myn zaken regt
,,En op een goede voet; wel aan ik zal u dit geheim ontvouwen,
Maar met conditie dat het u niet moet berouwen,
(305) Als gy hoort dat het u niet en raakt,
En gy uw geld zonder eenig voordeel hebt kwyt gemaakt.

FERDINAND.
Dat is zeer goed, dat kan my niet scheelen.

FLIP.
Wel om dan nu in allen deelen
De gekheid van myn u meester te ontleen;
(310) Zo zeg ik, dat ik het u op geen
Beter en bequaamer wys kan zeggen,
Als dat hy heden om zyn Minnares is in een graf gaan leggen.
Wat dunkt u van dat avontuur.
En heeden zal het zyn het uur,
(315) Dat zy hem uit het graf zal laaten haalen;
Maar ik vrees hy zal het met zyn huid moeten betaalen.

FERDINAND.
Is ’t dat nu al, myn Vrind, ,,nu ga ik na Krispyn,
,,Misschien dat deeze ontdekking ons van veel nut kan zyn’’.

FLIP.
,,Wat spreekt hy daar tog by zig zelven?
(320) ,,Ik vrees.

FERDINAND.
        ,,Het waar gezeid, dat hy by elven
,,Hier komen zou, en ’t is nu nog geen half tien.
,,Daarom zal het maar best weezen dat ik ga om te zien
,,Of ik hem niet ergens kan vinden.
,,Maar ik zal deeze zogtans zyn oogen zien te verblinden.
(325) Myn vriend, al dat gy my ontdekt hebt, is een zaak
Die my in ’t minst niet aangaat, daarom staak
U verdere reden, zo gy nog meer hebt te zeggen.
,,Ik vrees dat hier al een aardige boel zal leggen;
Adieu.

FLIP.
        Goe nagt, myn Heer.


ELFDE TOONEEL.
FLIP.

                                        ISABEL uit het venster.
Ik moet bekennen dat moet al een klugtige haan zyn
(330) Dat hy zyn geld zo uit nieuwsgierigheid weg geeft. Maar kom, laat ik de wyn
Die ik nog over heb, maar uitdrinken,
Terwyl ik hier tog moet wagten, anders zou het ’er stinken.
        Hy drinkt.
Maar daar komen ze met hem aan;
Het is maar éen kaerel die hem draagt, ik moet zeggen dat is al een stout bestaan.


TWAALFDE TOONEEL.
FLIP, KRISPYN (Karel op de schouder dragende).
ISABEL uit het venster.

KRISPYN.
(335) Hier moet ik weezen, maar hoe duivel zal ’t hier lukken?
Zo myn Meester hier niet is, leid myn gansche toeleg in stukken.
Hem, hem, hoor je niet, daar sta ik nou met de vragt;
Het is best dat ik hem zo lang in die stoep versteek,
Wel aan dan...

FLIP.
                  Wacht! Wacht!

KRISPYN.
Maar wat is dat?

FLIP.
                      Hou! dieven! dieven! hou!

KRISPYN.
Hou je bek vent! maar och! de doode die begint te leeven.
        Hy laat Karel vallen.
(340) Och! daar is geen lid aan myn lyf, of het begint te beeven.
Help! help!


DERTIENDE TOONEEL.
FERDINAND, KRISPYN, FLIP, KAREL,
ISABEL in het venster.

FERDINAND.
Hoe maak je zulk geweld, wat is het Krispyn?

KRISPYN.
Och! och! die vent zal wis de Duivel zyn.

FERDINAND.
Hou stil, Krispyn, het is myn Mede-Minnaar!

KRISPYN.
Wat zeg je? Ben je overwinnaar.
(345) Dat is heel wel; maar ik ben schrikk’lyk in de ly.
Daar komt de geest... Help! help! sta by!

KAREL.
Kom Flip, laat ons maar heenen stryken.

KRISPYN.
Help! help!

FERDINAND.
                    Hou tog je mond.


VEERTIENDE TOONEEL.
FERDINAND, KRISPYN, ORGON,
ISABEL in het venster, twee KNEGTS.

ORGON tegen de Knegts.
        Breng hier het licht, en laat ons kyken.
                De Knegts vatten Krispyn en Ferdinand.

KRISPYN.
Help! dieven! dieven! help!

ORGON.
        (345) Zyn hier dieven, pak ze dan maar by malkaêr.
KRISPYN.
(350) Och, och, de Geest verbrand myn hair.
Och, och, wie drommel of zou droomen,
Dat ons dit hier zou overkoomen?
Och Geesje lief!

Een KNEGT.
Hoe! meen je dat wy geesten zyn? dan heb je fout.

KRISPYN.
Zyt gy geen geest! Wie raad u dan zo stout
(355) My aantevatten? Wilt nu vry vertrouwen,
Dat zo je niet vertrekt, ik jou lui zo zel touwen,
Dat het...

Een KNEGT.
            Dat zel ik je wel beletten.

KRISPYN.
                                    Spreek je my nog tegen? hou daar, hou daar!

Een KNEGT.
Help! Help!

KRISPYN.
                    Wordt nou myn kragt ter deeg gewaar.

ORGON.
Bind hem maar vast, en wel ter deegen

KRISPYN.
(360) Laat los, of ik zel je door je bek heen veegen.

FERDINAND.
Weet dat ik ben een Edelman.
            Zy binden Krispyn en Ferdinand.

Een KNEGT.
Ja, ja, wy weeten daar niet van.
Zie zo, nu zyn zy vastgebonden.

Tweede KNEGT.
Myn heele aanzigt is geschonden.

ORGON.
(365) Wel schelm, hoe maakt gy zulk geraas?
Zeg op, wat zyt gy voor een baas?

KRISPYN.
Ik ben een Knegt, en dat ’s myn Heer;
Nu moet gy weeten, had hy de eer
Om een Juffer te beminnen,
(370) En deeze schynt hem in zyn zinnen
Te maalen. Nu had hy een brief
Ontfangen, van zyn zoete Lief;
Waar door dat zy hem heeft doen melden,
Dat, zo hy ooit zyn zinnen stelden
(375) Op haar, dat hy

FERDINAND.
                Hou tog jou bek
Met liegen.

KRISPYN.
                    Zo ik lieg, ben jy een gek!
Ik zeg, dat hy een dooden zou gaan steelen:
Het welk ik, zonder dat hy het my ging beveelen.
Zo even voor hem heb gedaan.
(380) Maar ras heb ik myn stout bestaan
Verwenscht; want daar hy op moest passen,
Zo komt een ander my verrassen;
Maar ’k geloof dat de drommel, of zyn moer,
Met de doode na de hel toe voer.
(385) Want ik waar pas op deeze plaats getreeden,
Of ziet de geest met vlugge leeden
Sprong van myn schouder op de aard ;
En is toen met een snelle vaart,
Daar ik het zag met bei myn oogen,
(390) Terstond de straat daar ingevlogen;
Waar op ik, door de schrik ontsteld,
Maakte met schreeuwen het geweld,
Dat u zekerlyk heeft hier doen komen.
En wat ’er verder is geschied, hebt gy zo wel als wy vernomen.

ORGON.
(395) Zeg my haar naam

FERDINAND.
              Zwyg Krispyn

ORGON.
                              Nu spreek, of gy moet voort.

KRISPYN.
Ik verzoek myn Heer, dat ge my dan eerst eens hoort;
Haar woonplaats weet ik niet, haar naam is my ontschooten.

ORGON.
Sa mannen, haal de wagt, want dat talmen heeft my al lang verdrooten.


VIJFTIENDE TOONEEL.
ORGON, FERDINAND, KRISPYN,
Twee KNEGTS, ISABEL,
KATRYN.

ISABEL de Knegt tegenhoudende.
Hou stand... Myn Oom al wat hier is gedaan
(400) Is myn schuld, want de liefde heeft het hun geraan,
Om myn last te volbrengen.
Daarom laat ze los.

ORGON.
                    Wat moet ik niet al gehengen?
Zyt gy dat Juffertje, die zulke fraaije zaaken kunt uitregten? Foei! gy zyt een schandvlek
Van ons geslagt. Hebt gy die trek
(405) Zo fraai gespeeld?

ISABEL.
            Myn Oom, ik verzoek, dat ’t geen hier is misdreeven,
Gy my om myn jongheid wilt vergeeven.
Want ik heb my nooit misgaan in eenig ding,
Dat uw reputatie of myn eer aanging?

ORGON.
Ik begryp nog niets van al dees trekken.

ISABEL.
(410) Als wy in huis zyn zal ik u alles ontdekken,
Wat ik heb gedaan, en wat ’er is geschied,
Om my zelven te redden uit het verdriet.

FERDINAND.
Mejuffer, wat mag ik nu van myn liefde hoopen?

ISABEL.
Gy kunt myn hand aanvaarden, zo Oom ’t maar toe staat.

FERDINAND.
        Myn Heer?...

ORGON.
                Zo er niets op u valt te zeggen, stem ik het toe.

FERDINAND.
                                Daar kunt gy na verneemen

KRISPYN.
                                          Dat is gelukkig afgeloopen!

KATRYN.
(415) Ik wens u beide veel geluk!
En myn zelven een goed Bruiloftsstuk.

KRISPYN.
Dat wenst ook mede u, Krispyn;
Maar geef my tot loon uw meid Katryn.

ISABEL.
Wel, kunt gy haar daar toe bepraaten?
(420) Ik zal haar met u trouwen laaten.

KRISPYN.
Wel nu Katryn, wat zeg je ’er van?

KATRYN.
Dat ik nog niet besluiten kan;
Want waar van zouden wy toch leeven?

FERDINAND.
Ik zal hem een bediening geeven
(425) Wat zegt gy nu, wilt gy het doen?

KATRYN.
Heb dank, myn Heer!

KRISPYN.
                        Daar op een zoen
Gegeeven aan myn lieve bruidje.

KATRYN.
Ga vry u gang, myn malle guitje.

ORGON.
Kom laat ons ’t zamen binnen gaan,
(430) ’t Verveelt my langer hier te staan.

KRISPYN.
Ik zal my voort by u begeeven:
Hoort gy ’t, myn lief, myn tweede leeven!

KATRYN.
’t Is goed, myn zoete lief Krispyn,
’t Zal eindelyk dan eens Bruiloft zyn....

KRISPYN, tegen de aanschouwers.
                (435) Zo u dit Klugtspel kan behaagen,
                        Of in het minst maar aan kan staan;
                Al wil de Nyd ons dan belaagen,
                        Zo zyn wy al genoeg voldaan.

EINDE.


Continue